W jaki sposób udzielać zwolnienia od pracy z powodu pilnych spraw rodzinnych i urlopu opiekuńczego

Wielu naszych pracowników złożyło ostatnio wnioski o urlop opiekuńczy albo o zwolnienie od pracy z powodu działania siły wyższej w pilnych sprawach rodzinnych spowodowanych chorobą lub wypadkiem na dni przypadające między świętami Bożego Narodzenia a Nowym Rokiem. Podejrzewamy, że chodzi głównie o wykorzystanie tych wolnych dni jeszcze w tym roku. Czy możemy odmówić udzielania takiego urlopu albo zwolnienia? Czy możemy żądać potwierdzenia informacji np. o chorobie członka rodziny, o której jedynie wspomniano we wniosku?

Zwolnienie od pracy z powodu działania siły wyższej w pilnych sprawach rodzinnych spowodowanych chorobą lub wypadkiem oraz urlop opiekuńczy to nowe uprawnienia przysługujące pracownikom od 26 kwietnia 2023 r., kiedy weszła w życie nowelizacja kodeksu pracy implementująca do polskiego porządku prawnego m.in. dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1158 z 20 czerwca 2019 r. w sprawie równowagi między życiem zawodowym a prywatnym rodziców i opiekunów oraz uchylającej dyrektywę Rady 2010/18/UE, a więc tzw. dyrektywę work-life balance. Jednym z założeń tej dyrektywy było zapewnienie pracownikom możliwości zwalniania się z pracy w sytuacji, gdy ich obecność niezbędna jest do zapewnienia opieki rodzinie w nagłych wypadkach. Co prawda w polskim systemie prawnym istnieje urlop „na żądanie”, jednak nie do końca spełnia on swoje zadanie, bo w orzecznictwie przyjmuje się, że pracodawca w pewnych przypadkach może go odmówić.