prosto ze strasburga

Zakaz pośmiertnego zapłodnienia i poszanowanie godności

W wyroku Izby z 14 września 2023 r. w sprawach Baret i Caballero przeciwko Francji (skargi nr 22296/20 i 37138/20) Europejski Trybunał Praw Człowieka wypowiedział się co do zakazu wywozu spermy i zarodków za granicę.

Francuskie władze zakazały wywozu spermy zmarłego męża pierwszej ze skarżących oraz zarodków stworzonych przez drugą skarżącą z jej zmarłym mężem do Hiszpanii – kraju, w którym pośmiertne poczęcie było dozwolone. Mąż Baret wyznaczył ją w testamencie jako jedyną osobę uprawnioną do decydowania o wykorzystaniu lub zniszczeniu przechowywanego nasienia, jeśli zmarłby, zanim zaszłaby w ciążę. Wskazał, że chciałby, by miała ona „możliwość poczęcia potomstwa pośmiertnie, być może w innym kraju”. Mąż skarżącej Caballero również wyraził życzenie, by w przypadku jego śmierci mogła ona skorzystać z przechowywanych zarodków. W obu przypadkach sądy krajowe, oceniające prośby skarżących o wywóz zarodków i spermy za granicę, nie zezwoliły na to, podpierając się zakazem prawnym. W związku z tym skarżące podniosły naruszenie art. 8 europejskiej konwencji praw człowieka (prawa do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego).