Inwentaryzacja w pytaniach i odpowiedziach

Inwentaryzacja jest integralną częścią rachunkowości. W art. 4 ust. 3 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 217; ost.zm. Dz.U. z 2022 r. poz. 1488; dalej: u.r.) wskazano, że rachunkowość jednostki obejmuje m.in. okresowe ustalanie lub sprawdzanie drogą inwentaryzacji rzeczywistego stanu aktywów i pasywów. I właśnie zadaniem inwentaryzacji jest stworzenie podstaw do oceny zgodności stanu składników aktywów i pasywów wykazanych w księgach rachunkowych ze stanem rzeczywistym w celu prawidłowego ich zaprezentowania w sprawozdaniu finansowym. Jest to jeden z warunków prawidłowego sporządzenia sprawozdania finansowego. Ustawa o rachunkowości wskazuje fundamentalne zasady, tj. wyznacza podstawowe metody i terminy przeprowadzania prac. Uszczegółowienie w tym zakresie przynosi stanowisko Komitetu Standardów Rachunkowości w sprawie inwentaryzacji drogą spisu z natury zapasów materiałów, towarów, wyrobów gotowych i półproduktów (Dz.Urz. Min. Fin. z 2016 r. poz. 55). Może być ono dobrowolnie stosowane przez jednostki na podstawie art. 10 ust. 3 u.r. W praktyce pojawia się jednak wiele problemów o charakterze organizacyjnym czy proceduralnym. Wiele wątpliwości dotyczy możliwości stosowania uproszczeń np. przy środkach trwałych, należnościach czy paliwach. Odpowiadamy na pytania zgłaszane na szkoleniach i forach.

• Kto powinien przeszkolić członków komisji inwentaryzacyjnych - główny księgowy czy przewodniczący komisji inwentaryzacyjnej?

Nie ma regulacji zewnętrznych dotyczących podziału obowiązków w zakresie szkolenia inwentaryzacyjnego. Najlepiej, aby szkolenie przeprowadził przewodniczący komisji inwentaryzacyjnej z udziałem głównego księgowego. Główny księgowy, jako specjalista w zakresie finansów i podatków, powinien uczulić uczestników szkolenia, członków zespołów spisowych na aspekty, które będą istotne dla prawidłowego księgowego rozliczenia inwentaryzacji np.:

• wskazanie okoliczności dotyczących powstania niedoborów (będą decydujące przy ocenie, czy można różnice te zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów),