Podatek od nieruchomości i prewspółczynnik urzędowy w VAT

Przedstawiciele urzędów samorządowych często mają wątpliwości związane ze stosowaniem przepisów podatkowych -dotyczy to m.in. podatku od nieruchomości, w przypadku którego organem podatkowym jest wójt gminy, burmistrz lub prezydent miasta. Wśród wielu pytań, jakie pojawiają się na szkoleniach, są dotyczące zarówno wymiaru tego podatku, jak i jego umarzania. Samorządowcy pytają również często o rozliczanie podatku VAT, np. w odniesieniu do realizowanych przez jednostki samorządu terytorialnego inwestycji. Odpowiadamy zatem na wybrane pytania.

O co samorządy pytają na szkoleniach

Czy podatek od nieruchomości można umorzyć tylko jednemu ze współwłaścicieli

problem Dwie osoby fizyczne są współwłaścicielami budynku. Jedna z nich złożyła wniosek o umorzenie zaległości w podatku od nieruchomości. Czy należy prowadzić postępowanie w stosunku do obu podatników, wzywać drugiego właściciela do udokumentowania sytuacji majątkowej? Czy dla udzielenia ulgi ma znaczenie, że drugi z właścicieli prowadzi na terenie nieruchomości działalność gospodarczą?

odpowiedź Zgodnie z ustawą z 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 1452; ost.zm. Dz.U. z 2022 r. poz. 1512), jeżeli nieruchomość lub obiekt budowlany stanowi współwłasność lub znajduje się w posiadaniu dwóch lub więcej podmiotów, to stanowi odrębny przedmiot opodatkowania, a obowiązek podatkowy od nieruchomości lub obiektu budowlanego ciąży solidarnie na wszystkich współwłaścicielach lub posiadaczach. Przy czym solidarność obowiązku podatkowego od lat jest źródłem licznych wątpliwości. Na mocy odesłania zawartego w ustawie z 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 1540; ost.zm. Dz.U. z 2022 r. poz. 2180) wątpliwości te próbuje się rozstrzygać na podstawie przepisów kodeksu cywilnego dotyczących zobowiązań cywilnoprawnych. Ustawa z 23 kwietnia 1964 r. ‒ Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 1360; ost.zm. Dz.U. z 2022 r. poz. 2339; dalej: k.c.) w art. 373 stanowi, że zwolnienie z długu lub zrzeczenie się solidarności przez wierzyciela względem jednego z dłużników solidarnych nie ma skutku względem współdłużników. Umorzenie zaległości podatkowych ‒ odpowiadające zwolnieniu z długu ‒ może zatem dotyczyć jednego z właścicieli objętych solidarnym obowiązkiem podatkowym. Jednocześnie, jeśli skutek w postaci umorzenia zaległości wraz z odsetkami podatkowymi zachodzić będzie wyłącznie wobec jednego z podatników (wnioskodawcy), to zaległość będzie nadal istnieć i będzie mogła być dochodzona w pełnym zakresie od drugiego właściciela. Nie ma w omawianym wypadku przepisu analogicznego do art. 3 ust. 6 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, który przewiduje, że zasady odpowiedzialności solidarnej za zobowiązanie podatkowe nie stosuje się, jeżeli jeden lub kilku współwłaścicieli lub posiadaczy jest zwolnionych od podatku od nieruchomości albo nie podlega temu podatkowi. W takiej sytuacji obowiązek podatkowy ciąży solidarnie na współwłaścicielach lub posiadaczach, którzy podlegają podatkowi od nieruchomości oraz nie są zwolnieni od tego podatku, w zakresie odpowiadającym ich łącznemu udziałowi w prawie własności lub posiadaniu. Umorzenie zaległości podatkowej pozostaje poza tą regulacją - należy zatem jego skutki oceniać w świetle ogólnych reguł dotyczących zobowiązań solidarnych.