Jak dochować należytej staranności w VAT przy usługach zagranicznych

Weryfikacja kontrahenta jest równie ważna dla transakcji usługowych z podmiotami spoza Polski jak w przypadku obrotu towarowego. Od ustalenia statusu usługobiorcy zależy bowiem, czy dana czynność zostanie prawidłowo opodatkowana podatkiem od towarów i usług

Pojęcie należytej staranności w VAT kojarzone jest najczęściej z obrotem towarowym. Podatnicy starają się weryfikować swoich kontrahentów, sprawdzając, czy faktycznie prowadzą działalność gospodarczą i czy ich działania nie mają na celu wciągnięcia nieświadomego podatnika w proces wyłudzenia VAT. Gromadzą dane i dokumenty o kontrahentach z dostępnych źródeł danych i analizują informacje o łańcuchu dostaw. Organy podatkowe mogą bowiem odmówić prawa do odliczenia VAT lub prawa do zastosowania stawki 0 proc., jeśli podatnik wiedział lub powinien był wiedzieć, że jego kontrahent zawiera daną transakcję w celu popełnienia oszustwa w VAT.

A jak to wygląda w przypadku usług świadczonych na rzecz podatników zagranicznych? Jakie problemy może napotkać nieświadomy podatnik? Postaramy się przedstawić konkretne odpowiedzi na te i inne pytania.

► Co mówią przepisy o VAT na temat należytej staranności?

Niewiele. Samo pojęcie należytej staranności nie zostało nigdzie zdefiniowane. Jest to pojęcie, które kształtowane jest głównie na bazie wyroków sądów (w tym Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej) oraz praktyki wynikającej ze stanowisk prezentowanych przez organy podatkowe. Z założenia należyta staranność powinna odnosić się każdorazowo do konkretnej sytuacji, która w zależności od branży i okoliczności może bardzo się od siebie różnić. Najczęściej kojarzona jest z podejmowaniem czynności zmierzających do zweryfikowania kontrahenta oraz okoliczności planowanej transakcji w celu upewnienia się, że transakcja, która ma być zawarta, nie służy bezpośrednio lub pośrednio do popełnienia przestępstwa w VAT.