Kiedy przeniesienie składników majątkowych z polskiej centrali podlega exit tax

Podatnik przemieszczający aktywa do swojego zagranicznego zakładu powinien się liczyć z koniecznością zapłacenia podatku od niezrealizowanych zysków. Niestety na razie brakuje stanowisk doktryny i orzecznictwa, które wskazywałyby, jak interpretować kluczowe pojęcia związane z tą daniną

W przypadku prowadzenia biznesu poza granicami Polski istotne znaczenie ma to, że w art. 4a pkt 11 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1800; ost.zm. Dz.U. z 2022 r. poz. 872; dalej: ustawa o CIT) pojęcie zagranicznego zakładu jest określone szeroko. Obejmuje ono przede wszystkim zakład typu podstawowego (stałą placówkę, poprzez którą podmiot mający siedzibę lub zarząd na terytorium jednego państwa wykonuje całkowicie lub częściowo działalność na terytorium innego państwa, a w szczególności oddział, przedstawicielstwo, biuro, fabrykę, warsztat albo miejsce wydobywania bogactw naturalnych), a także zakład typu budowlanego (plac budowy, budowę, montaż lub instalację, prowadzone na terytorium jednego państwa przez podmiot mający siedzibę lub zarząd na terytorium innego państwa).

UWAGA! Definicja zagranicznego zakładu wynikająca z polskiej ustawy może być modyfikowana przez umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, których stroną jest Polska.

Podatnicy mający tak rozumiany zagraniczny zakład i dokonujący do niego przesunięć różnego rodzaju składników majątkowych często nie są świadomi, że mogą one powodować dodatkowe opodatkowanie podatkiem od niezrealizowanych zysków (exit tax). Opodatkowaniu wprowadzonym od 1 stycznia 2019 r. exit tax podlega bowiem m.in. przeniesienie składnika majątku podatnika poza terytorium RP, w wyniku którego Polska w całości albo w części traci prawo do opodatkowania dochodów ze zbycia tego składnika majątku. Przenoszony składnik majątku ma przy tym pozostawać własnością tego samego podmiotu. Dochód z niezrealizowanych zysków stanowi nadwyżka wartości rynkowej składnika majątku ustalanej na dzień jego przeniesienia ponad jego wartość podatkową (wartość, niezaliczoną uprzednio do kosztów uzyskania przychodów w jakiejkolwiek formie, jaka zostałaby przyjęta przez podatnika za koszt uzyskania przychodów, gdyby składnik ten został przez niego odpłatnie zbyty). Podstawę opodatkowania podatkiem od dochodów z niezrealizowanych zysków stanowi zaś suma dochodów z niezrealizowanych zysków, ustalonych dla poszczególnych składników majątku. Podatek od dochodów z niezrealizowanych zysków wynosi 19 proc. podstawy opodatkowania.