Rezerwy, bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów

Przez pojęcie rezerw ustawa o rachunkowości rozumie zobowiązania, których termin wymagalności lub kwota nie są pewne. Oznacza to, że kierownik jednostki jest świadom ciążącego na niej obowiązku, którego wypełnienie jest związane z utratą korzyści ekonomicznych, jednak nie może wiarygodnie określić kwoty czy terminu tego zdarzenia. Zatem stosując się do zasady ostrożności i współmierności tworzy on rezerwy. Rezerwy tworzy się w związku z wystąpieniem zdarzenia dotyczącego danego lub przeszłych okresów sprawozdawczych, które wywołało określone skutki, istotne dla zawartego w sprawozdaniu finansowym obrazu jednostki i niezależne od przyszłych działań podmiotu.

Tak zwane rezerwy klasyczne, tworzone na podstawie art. 35d ustawy o rachunkowości i księgowane na koncie 83 „Rezerwy”, oraz rezerwy w postaci biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów, tworzone na podstawie art. 39 ust. 2 pkt 2 tej ustawy i księgowane na koncie 64-2 „Bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów”, wycenia się na dzień bilansowy w uzasadnionej wiarygodnie oszacowanej wartości. Tego szacunku dokonuje kierownik jednostki, wspomagając się dotychczasowymi doświadczeniami dotyczącymi podobnych transakcji lub pomocą niezależnych ekspertów. W każdej sytuacji powinien on uwzględnić ryzyko i niepewność, które są nierozerwalnie związane z prowadzoną przez jednostkę działalnością gospodarczą. Przy czym niepewność ta nie może usprawiedliwiać tworzenia nadmiernych rezerw lub celowego zawyżania zobowiązań.

Kryterium przyjętym do odróżnienia rezerw od rozliczeń międzyokresowych biernych jest rodzaj działalności, której dana rezerwa dotyczy, tj.:

• bierne rozliczenia międzyokresowe ewidencjonowane na koncie 64-2 – dotyczą zdarzeń powiązanych w sposób bezpośredni z działalnością operacyjną jednostki,
• rezerwy klasyczne ewidencjonowane na koncie 83 – obejmują zdarzenia związane pośrednio z działalnością operacyjną lub z operacjami finansowymi albo z innym ryzykiem niż ogólne ryzyko prowadzenia działalności.