Mamy rozwiązania, z których samorządy mogą czerpać już teraz

Oferowane przez gminy wsparcie może być ukierunkowane bezpośrednio na osoby potrzebujące oraz na wspomaganie mieszkańców zaangażowanych w rozmaite przedsięwzięcia na rzecz Ukraińców. To są przepisy, z których JST korzystają, nie czekając na specustawę

zwolnienie z podatku od nieruchomości

Tę formę pomocy można rozpatrywać w kategorii pośredniego wsparcia, czyli wówczas, gdy mieszkańcy danej gminy wynajmują obywatelom Ukrainy dom, mieszkanie czy lokal. W zamian za to zyskują zwolnienie w podatku od nieruchomości. Od strony formalno-prawnej rada gminy ma możliwość wprowadzenia tego typu zwolnień. Jest to bowiem zgodne z art. 7 ust. 3 ustawy o podatkach i opatach lokalnych, który mówi, że „rada gminy, w drodze uchwały, może wprowadzić inne zwolnienia przedmiotowe niż określone w ust. 1 oraz w art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 2 października 2003 r. o zmianie ustawy o specjalnych strefach ekonomicznych i niektórych ustaw”. Ale uwaga! Mowa tu o zwolnieniu o charakterze przedmiotowym. Wprowadzenie takiego zwolnienia w kontekście docelowego wsparcia obywateli Ukrainy może być bardzo problematyczne. Wynika to z faktu, że nie jest rzeczą prostą sformułować legalne zwolnienie przedmiotowe. Do takich wniosków prowadzi bardzo bogate orzecznictwo sądowe. Dla przykładu warto przytoczyć wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 7 kwietnia 2021 r. (sygn. akt III FSK 3334/21), w którym zwrócono uwagę na kilka kwestii związanych z takim zwolnieniem podatkowym. Sąd wskazał, że zakaz ustanawiania przez rady gmin zwolnień o charakterze podmiotowym oznacza, że zwolnienie wprowadzone na podstawie upoważnienia zawartego w art. 7 ust. 3 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych może dotyczyć wyłącznie przedmiotów wykorzystywanych do różnego rodzajów działalności. Przedmiot ten winien być tak określony, żeby nie była możliwa identyfikacja konkretnego podatnika, a więc cechy przedmiotu muszą zostać w przepisie określone tak, żeby dotyczyły potencjalnie (hipotetycznie) nieoznaczonego indywidualnego podatnika. Jest to o tyle trudne zadanie, że zwolnienie w każdym przypadku będzie w ostatecznym rozrachunku dotyczyło określonego podmiotu, a to z tej przyczyny, że konstrukcja podatku obejmuje zarówno przedmiot, jak i podmiot podlegający opodatkowaniu. W konsekwencji nie ma więc zwolnienia przedmiotowego, którego nie można przypisać określonemu podmiotowi. Utrudnienie to wymaga od rad gmin staranności w tworzeniu prawa miejscowego, przede wszystkim przy określaniu kryterium zwolnienia poprzez identyfikację przedmiotu, a nie podmiotu zwolnienia. W podanym orzeczeniu NSA zwrócono także uwagę, że w każdym przypadku, gdy bezpośrednio z ustanowionej normy wywieść można, kto podlega zwolnieniu, a nie tylko, jaki przedmiot obejmuje zwolnienie, należy mu przypisać charakter zwolnienia przedmiotowo-podmiotowego, a to w konsekwencji oznacza przekroczenie ustawowej delegacji do ustanawiania zwolnienia określonego w art. 7 ust. 3 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych. Zwolnienie to ma zaś charakter podmiotowy, gdy w dacie jego ustanowienia po stronie gminy występuje możliwość wskazania konkretnych podmiotów, które będą objęte tym zwolnieniem.