Społeczne agencje najmu – innowacyjna forma rozwoju rynku mieszkaniowego. Czy pomoże w zaspokajaniu potrzeb lokalowych

Nowa instytucja łączy w sobie interesy czterech podmiotów - gmin, do których zadań należy zaspokajanie potrzeb mieszkaniowych mieszkańców, agencji najmu, które będą dzierżawić lokale z wolnego rynku, właścicieli tychże mieszkań i wreszcie osób poszukujących taniego lokum. Praktyka pokaże, kto z nich najbardziej na nowych rozwiązaniach skorzysta. Dziś najistotniejsze jest zbadanie zapotrzebowania na najem w ramach SAN na terenie danej gminy, zweryfikowanie dostępu do lokali mieszkalnych i zachęcenie do społecznych agencji najmu prywatnych właścicieli mieszkań. Reszta jest kwestią umów, które strony podpiszą między sobą.

Od 23 lipca 2021 r. (mocą ustawy z 28 maja 2021 r. o zmianie ustawy o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego oraz niektórych innych ustaw: Dz.U. poz. 1243) do ustawy z 26 października 1995 r. o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 2195; ost.zm. Dz.U. z 2021 r. poz. 1243; dalej: ustawa) wprowadzono kolejny mechanizm mający - przynajmniej z założenia - służyć zaspokajaniu potrzeb mieszkaniowych społeczności lokalnej. Chodzi o bardzo dobrze znane w zachodniej Europie społeczne agencje najmu. W uzasadnieniu do projektu ww. nowelizacji wskazano, że mają one łagodzić skutki pandemii i wywołanego przez nią zamrożenia wielu dziedzin życia społecznego, co spowodowało, że wiele lokali dotychczas wynajmowanych przez ich właścicieli stało i niekiedy w dalszym ciągu stoi pustych. Zauważono też tzw. lukę czynszową, czyli sytuację, w której osoby (bardzo często rodziny) poszukujące własnego mieszkania nie spełniają kryteriów uprawniających do mieszkania komunalnego (za wysoki dochód), ale też nie mogą wynająć takiego mieszkania na wolnym rynku bądź uzyskać kredytu na własne M (zbyt niski dochód). Takie osoby nierzadko nie są też w stanie - z uwagi na zbyt dużą liczbę chętnych - pozyskać mieszkania z puli lokali budowanych i udostępnianych z opcją dojścia do własności.