Przepisy porządkowe niekiedy potrzebne, ale nie zawsze dopuszczalne

Ten rodzaj aktów prawa miejscowego jest niezwykle rzadko stosowany. Co jakiś czas ma jednak swoje pięć minut, jak ostatnio za sprawą szczepień na COVID-19 i uchwały Rady Miejskiej Wałbrzycha. Wałbrzyscy radni zdecydowali się na wykorzystanie tego instrumentu prawnego do wprowadzenia obowiązku szczepień przeciwko COVID-19 przez mieszkańców oraz inne osoby wykonujące pracę na terenie miasta (uchwała nr XXXV/385/21 Rady Miejskiej Wałbrzycha z 29 kwietnia 2021 r.). Uchwała ta, co prawda, została unieważniona przez wojewodę dolnośląskiego (rozstrzygnięcie nadzorcze nr NK-N.4131.144.2.2021.MF z 18 maja 2021 r.), jednakże stanowi dobry pretekst do wskazania, jak prawidłowo pod względem legislacyjnym i formalnoprawnym powinny wyglądać przepisy porządkowe.

Co ciekawe, wkład Wałbrzycha w specyficznie rozumiane popularyzowanie przepisów porządkowych jest znacznie szerszy. Tego rodzaju akt prawa miejscowego został już raz przez radę miejską wykorzystany - w zeszłym roku, przy równie istotnym społecznie problemie, jak szczepienia przeciwko COVID-19, tj. ograniczeniu stosowania oraz wyeliminowaniu niektórych, jednorazowych wyrobów z tworzyw sztucznych (uchwała nr XX/197/20 Rady Miejskiej Wałbrzycha z 30 stycznia 2020 r.). I także ta uchwała została unieważniona przez wojewodę (rozstrzygnięcie nadzorcze nr NK-N.4131.144.3.2020.MF z 27 lutego 2020 r.).

Specyfika regulacji

Przepisy porządkowe są jednym z trzech podstawowych rodzajów aktów prawa miejscowego (według kryterium przedmiotu normowania). Pozostałe dwa rodzaje to przepisy stricte wykonawcze, np. regulamin dostarczania wody i odprowadzania ścieków, oraz przepisy o charakterze ustrojowo-organizacyjnych, np. statut gminy. Przedmiotem przepisów porzadkowych, najogólniej mówiąc, mogą być wyłącznie kwestie nieuregulowane w innych przepisach powszechnie obowiązujących - w razie spełnienia ustawowo określonych przesłanek. Te zaś muszą być bardzo ściśle odczytywane. W praktyce mamy do czynienia z niewielką grupą spraw, które mogą być przedmiotem regulacji przepisów porządkowych.