Najważniejsze zmiany w Narodowym Programie Mieszkaniowym – przegląd skutków grudniowej nowelizacji

Nowe rozwiązania wynikające z ustawy z 10 grudnia 2020 r. o zmianie niektórych ustaw wspierających rozwój mieszkalnictwa (Dz.U. z 2021 r. poz. 11; dalej: nowelizacja ustaw wspierających rozwój mieszkalnictwa lub nowelizacja) są bardzo liczne i obejmują wszystkie ustawy podstawowe dla mieszkalnictwa społecznego, w tym komunalnego. Akt ten dokonuje zmian w aż 24 regulacjach dotyczących tego obszaru tematycznego. Dodatkowo przewiduje instrumenty prawne polegające na finansowym wsparciu gospodarstw domowych w ponoszeniu wydatków mieszkaniowych, w tym także w okresie występowania skutków epidemii COVID-19.

W raporcie o stanie mieszkalnictwa w Polsce w latach 2011–2019 (opublikowanym w marcu 2020 r.) wskazuje się na duży deficyt ilościowy i jakościowy mieszkań o niskich czynszach. Dlatego głównym kierunkiem realizowanych już od 2016 r. programów rządowych jest wspieranie budownictwa mieszkań na wynajem przeznaczonych dla mniej zamożnych gospodarstw domowych. Odbywa się to w ramach Narodowego Programu Mieszkaniowego (NPM), który został przyjęty 27 września 2016 r. uchwałą Rady Ministrów nr 115/2016.

Podstawowymi programami wsparcia rozwoju budownictwa komunalnego i społecznego (czynszowego) są:

• program bezzwrotnego dofinansowania części kosztów inwestycji mieszkaniowej – realizowany na podstawie ustawy z 8 grudnia 2006 r. o finansowym wsparciu tworzenia lokali mieszkalnych na wynajem, mieszkań chronionych, noclegowni, schronisk dla bezdomnych, ogrzewalni i tymczasowych pomieszczeń (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 508; ost.zm. Dz.U. z 2021 r. poz. 11; dalej: ustawa o finansowym wsparciu tworzenia lokali), która dotyczy społecznego budownictwa komunalnego;
• program preferencyjnych kredytów objętych dopłatami do odsetek – realizowany na podstawie ustawy z 26 października 1995 r. o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 2195; ost.zm. Dz.U. z 2021 r. poz. 11; dalej: ustawa o popieraniu budownictwa mieszkaniowego), dotyczący społecznego budownictwa czynszowego.