Zbiorowe prawo pracy - poradnik dla pracodawcy

Zbiorowe prawo pracy to przepisy regulujące przede wszystkim zbiorowe stosunki pracy, czyli stosunki prawne występujące między zbiorowym podmiotem reprezentującym pracowników a pracodawcą. Stosunki te mogą występować na różnych szczeblach aktywności pracowników i pracodawców, a głównie organizacji ich reprezentujących - związków zawodowych i organizacji pracodawców.

Podstawową płaszczyzną, na której stosunki te występują, jest zakład pracy. W każdym zakładzie pracy nieuchronnie dochodzi do kontaktów między pracownikami i pracodawcą. Stosunki te mogą mieć charakter spontaniczny, mogą też podlegać regulacji prawnej, mogą również wynikać z regulacji prawnej, czyli stanowić obowiązek, któremu strony muszą się podporządkować.

Niniejsza publikacja dotyczy przede wszystkim tych stosunków pracodawcy z pracownikami na gruncie zakładu pracy, które zostały uregulowane w przepisach powszechnych prawa pracy - kodeksie pracy i pozostałych ustawach.

Wskazano w niej szczególnie na te formy kontaktu zbiorowych stron stosunków pracy, które prowadzą do ustanowienia norm postępowania w zakładzie pracy. Kodeks pracy w art. 9 określa, że źródłem prawa pracy są także autonomiczne źródła prawa pracy - układy zbiorowe pracy, porozumienia zbiorowe oparte na ustawie, regulaminy i statuty. Są one wynikiem wskazanych stosunków między pracodawcą a pracownikami, odpowiednio reprezentowanymi, a procedura ich tworzenia wynika z przepisów powszechnych prawa pracy.

Publikacja w prosty i przystępny sposób wskazuje sposób "tworzenia" autonomicznych źródeł prawa pracy przede wszystkim układów zbiorowych pracy i poszczególnych porozumień normatywnych.

Stosunki pracy w zakładzie to nie tylko pokojowe współistnienie, to także konflikty. Przepisy prawa nie pozostawiają tej sfery funkcjonowania w zakładzie pracy samym stronom, lecz także je regulują.

W opracowaniu tym także zwrócono uwagę na inne przewidziane przez prawo przejawy i formy kontaktów między pracodawcą a pracownikami.