Forfaiting przy umowie leasingu - aspekty podatkowe

Forfaiting to jeden ze sposobów prawnych na utrzymanie płynności finansowanej przedsiębiorstwa. Polega on na skupie wierzytelności dostawcy przez forfaitera (nabywca wierzytelności), przez co dostawca usługi lub towaru nie ponosi ryzyka związanego z wyegzekwowaniem należności od dłużnika. Całkowite zwolnienie od ryzyka niewypłacalności dłużnika jest charakterystyczne dla forfaitingu właściwego. Ocena konsekwencji podatkowych nowego systemu refinansowania dla polskiej spółki-córki, w dużej mierze zależy od szczegółów przyjętych rozwiązań prawnych. Należy zadbać, aby podpisane umowy mieściły się w ramach prawnych charakterystycznych dla umowy forfaitingu. Inaczej organy podatkowe mogą oceniać skutki podatkowe w oparciu o inną kwalifikację prawną danej umowy. Stosownie do treści art. 199a § 1 ustawy - Ordynacja podatkowa (j.t. Dz.U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn.zm.), organ podatkowy ma prawo ustalać treść czynności prawnej (umowy), uwzględniając przy tym zamiar stron i cel czynności, a nie tylko dosłowne brzmienie umowy. Jeżeli organ podatkowy nabierze wątpliwości co do istnienia danego stosunku prawnego, ma on obowiązek wystąpić do sądu powszechnego o ustalenie, czy dany stosunek prawny istnieje czy nie. Z powództwem tym organ podatkowy może wystąpić w toku prowadzonego postępowania podatkowego powiązanego bezpośrednio z czynnością prawną będącą przedmiotem sporu sądowego, jeżeli jest to niezbędne dla oceny jej skutków podatkowych (tak wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z 12 października 2006 r. - sygn. akt I ACa 395/06, OSAB 2006/2-3/3). W przypadku umowy forfaitingu powyższe uwagi nabierają szczególnego znaczenia, ponieważ jest to tzw. umowa nienazwana. Oznacza to, że umowa ta nie jest regulowana szczegółowymi przepisami ustaw czy innych źródeł prawa, a strony samodzielnie kształtują treść takiej umowy. Stąd tak ważne jest czytelne i poprawne stworzenie ram prawnych nowego systemu refinansowania spółki-córki w Polsce. Dopiero na podstawie dokumentacji prawnej forfaitingu można w sposób wyczerpujący określić konsekwencje podatkowe przyjętych rozwiązań.