Jak uzyskać rentę z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej? (cz. I)

Skutkiem wypadku przy pracy lub wystąpienia choroby zawodowej może być niezdolność do wykonywania obowiązków zawodowych lub też celowość poddania się przekwalifikowaniu, po odbyciu którego można byłoby wykonywać pracę adekwatną do swojego stanu zdrowia. Stosowne przepisy stwarzają możliwość uzyskania na czas tej niezdolności lub na czas przekwalifikowania renty z ubezpieczenia wypadkowego (tzw. renty wypadkowej). W pierwszym przypadku ZUS może przyznać rentę z tytułu niezdolności do pracy, a w drugiej sytuacji rentę szkoleniową. Ponadto członkowie rodziny osoby, która zmarła wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej bądź która była uprawniona z tego tytułu do renty, mogą ubiegać się o przyznanie renty rodzinnej z ubezpieczenia wypadkowego.

Zasady przyznawania oraz obliczania wysokości rent wypadkowych uregulowane zostały w ustawie z 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz.U. Nr 199, poz. 1673 z późn.zm.) - zwanej dalej ustawą wypadkową. Natomiast w zakresie nieuregulowanym w tej ustawie odpowiednie zastosowanie mają przepisy ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (j.t. Dz.U. z 2004 r. Nr 39, poz. 353 z późn.zm.).

Renta wypadkowa z tytułu niezdolności do pracy oraz renta wypadkowa szkoleniowa przysługuje tylko osobie ubezpieczonej, a więc osobie fizycznej podlegającej ubezpieczeniu wypadkowemu, bądź takiej, która podlegała ubezpieczeniu społecznemu lub zaopatrzeniu emerytalnemu przed 1 stycznia 1999 r., z wyłączeniem osób podlegających ubezpieczeniu społecznemu rolników. Zgodnie z ustawą z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. Nr 137, poz. 887 z późn.zm.) ubezpieczeniu wypadkowemu podlegają obecnie pracownicy (z wyłączeniem prokuratorów), członkowie rolniczych spółdzielni produkcyjnych i spółdzielni kółek rolniczych, zleceniobiorcy lub osoby wykonujące prace na podstawie umowy agencyjnej lub innej umowy o świadczenie usług oraz osoby z nimi współpracujące wykonujące pracę w siedzibie lub miejscu prowadzenia działalności zleceniodawcy, osoby prowadzące pozarolniczą działalność oraz osoby z nimi współpracujące, posłowie i senatorowie, stypendyści sportowi, pobierający stypendium słuchacze Krajowej Szkoły Administracji Publicznej, skazani lub tymczasowo aresztowani wykonujący odpłatnie pracę na podstawie skierowania do pracy, bezrobotni absolwenci pobierający stypendium, duchowni, osoby odbywające zastępcze formy służby wojskowej, funkcjonariusze Służby Celnej.