Umowa-zlecenie a pracownicza odpowiedzialność za powierzone mienie

Umowa-zlecenie stanowi najbardziej popularną umowę cywilnoprawną, na podstawie której może być świadczona praca. Jest ona uregulowana w kodeksie cywilnym w art. 734-751, który określa także zasady odpowiedzialności zleceniobiorcy za wyrządzone szkody. Możliwe jest jednakże zastosowanie do osób zatrudnionych na podstawie umowy-zlecenia zasad pracowniczej odpowiedzialności za mienie powierzone, określonych w kodeksie pracy.

Zlecenie jest - podobnie jak i umowa o pracę - umową starannego działania, czyli różni się od umowy o dzieło będącej umową rezultatu. Jednakże zasady odpowiedzialności materialnej zleceniobiorcy i pracownika istotnie się różnią. Zasady odpowiedzialności materialnej zleceniobiorcy określają bowiem przepisy kodeksu cywilnego, a nie normy prawa pracy. Zleceniobiorca zobowiązany jest zatem do naprawienia szkody wyrządzonej zleceniodawcy w pełnej jej wysokości. Natomiast ogólne zasady odpowiedzialności pracownika obejmują jedynie rzeczywiste straty pracodawcy (nie dotyczą utraconych przez niego korzyści) oraz ograniczają wysokość ewentualnego odszkodowania do trzymiesięcznego wynagrodzenia przysługującego pracownikowi w dniu wyrządzenia szkody (art. 119 k.p.). Ponadto w przypadku kilku osób współpracujących ze zleceniodawcą na podstawie umowy- -zlecenia ich odpowiedzialność za powstałą szkodę może mieć charakter solidarny. Natomiast odpowiedzialność solidarna nie występuje w przypadku odpowiedzialności materialnej pracowników, którzy zgodnie z art. 118 k.p. ponoszą odpowiedzialność za część szkody stosownie do przyczynienia się do niej i stopnia winy. Jeżeli zaś nie jest możliwe ustalenie stopnia winy i przyczynienia się poszczególnych pracowników do powstania szkody, odpowiadają oni w częściach równych.