Pobór zaliczek przez płatników

Podatek dochodowy od osób fizycznych

Pobór zaliczek przez płatników

Agnieszka Sienkiewicz

Płatnicy podatku dochodowego od osób fizycznych są obowiązani do samodzielnego obliczenia i pobrania zaliczek od podatników i przekazania ich na rachunek urzędu skarbowego. Za wypełnienie powyższych obowiązków płatnicy odpowiadają całym swoim majątkiem.

W podatkach dochodowych, współistnieją dwie formy poboru należności podatkowych: zaliczka na podatek oraz potrącenie podatku u źródła, czyli przy wypłacie dokonywanej przez płatników. Tak funkcjonujący system poboru należności podatkowych wynika z faktu, iż w podatkach dochodowych ustalenie podstawy obliczenia podatku oraz zobowiązania podatkowego należnego za cały rok podatkowy następuje dopiero po upływie tego roku.

„Instytucja zaliczek na podatek podyktowana została wyłącznie względami celowościowymi. Pozwala ona bowiem na systematyczny dopływ środków do budżetu Państwa” (z wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 28 sierpnia 1996 r. SA/Gd/1856/95). Pojęta w ten sposób funkcja zaliczek przekłada się na rozwiązania przyjęte w rozdziale 7 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn.zm. dalej ustawa o p.d.o.f.), gdzie szczegółowo określono sposób obliczania i terminy uiszczania należnych zaliczek. Regulacje te umożliwiają płacenie podatku w trakcie roku podatkowego w kwocie możliwie jak najbardziej zbliżonej do kwoty ustalonego po zakończeniu roku podatkowego zobowiązania podatkowego.

Zadania w zakresie poboru zaliczki należą w wielu przypadkach do płatników podatku dochodowego od osób fizycznych, chociaż znaczna liczba podatników zobowiązana jest na podstawie ustawy o p.d.o.f. do samodzielnego obliczenia i wpłacenia zaliczki w ustawowo określonym terminie. Dotyczy to przede wszystkim podatników osiągających dochody z pozarolniczej działalności gospodarczej, z najmu i dzierżawy, z odpłatnego zbycia udziałów, akcji, obligacji lub innych papierów wartościowych, jeżeli otrzymany dochód nie korzysta ze zwolnienia od podatku.