Rozliczenie kosztów podatkowych

Rozliczenie kosztów podatkowych

Mirosław Dawidziuk

Prawidłowe ustalenie i rozliczenie kosztów uzyskania przychodów jest podstawowym zagadnieniem dla ustalenia wysokości zobowiązania podatkowego, ciążącego na podatnikach podatku dochodowego od osób prawnych.

Zastosowanie w praktyce regulacji wynikających z art. 15 ust. 1 i 4 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn.zm.), zwanej dalej ustawą, może prowadzić w konkretnych sprawach do odmiennych stanowisk zajmowanych przez NSA, organy podatkowe i podatników.

Artykuł 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych określa, że kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów, z wyjątkiem wymienionych w art. 16 ust. 1 tej ustawy. Stosownie do art. 15 ust. 4 koszty uzyskania przychodów są potrącalne tylko w tym roku podatkowym, którego dotyczą, tj. są potrącalne także koszty poniesione w latach poprzedzających rok podatkowy, lecz dotyczące przychodów roku podatkowego oraz określone co do rodzaju i kwoty koszty uzyskania, które zostały zarachowane, chociaż ich jeszcze nie poniesiono, jeżeli odnoszą się do przychodów danego roku podatkowego, chyba że ich zarachowanie nie było możliwe; w tym przypadku są one potrącalne w roku, w którym zostały poniesione.

W świetle przyjętej konstrukcji obowiązku podatkowego podatników CIT należy uwzględnić, że przedmiotem opodatkowania jest dochód, który wynika z osiągniętej w roku podatkowym nadwyżki sumy przychodów nad kosztami ich uzyskania. Jeżeli koszty uzyskania przychodów przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą. W celu ustalenia zobowiązania podatkowego za dany rok podatkowy (w skali mniejszej przy zaliczkach – za dany okres sprawozdawczy), w zależności od konkretnego stanu faktycznego, zastosowanie wyżej wymienionych przepisów prowadzi do następujących sytuacji:

l