Dodatkowe wynagrodzenie roczne - komu przysługuje i jak obliczyć trzynastkę za 2024 r.

Dodatkowe wynagrodzenie roczne, nazywane „trzynastką” przysługuje pracownikom jednostek budżetowych – państwowych lub samorządowych, na podstawie ustawy o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników jednostek sfery bud­żetowej. Jest to rodzaj rocznej premii, do której uprawnia pracownika przepracowanie odpowiednio długiego okresu w roku kalendarzowym, za który ta premia przysługuje. Jak obliczyć wysokość trzynastki za 2024 rok?

trzynastka za 2024 2025 kiedy wypłata podatek zus ile wynosi budżetówka

Dodatkowe wynagrodzenie roczne za 2024 r. – zasady przyznawania i obliczania »>

Zasady obliczania okresu przepracowanego w danym roku kalendarzowym

Jedynym kryterium nabycia prawa do trzynastki jest przepracowanie u danego pracodawcy (w konkretnej jednostce) całego roku kalendarzowego (365 dni). Nie ma znaczenia wymiar czasu pracy ani rodzaj umowy (na czas określony, na czas nieokreślony). Nie jest też wymagany staż ciągły na podstawie jednej umowy. Chodzi o sumę poszczególnych okresów zatrudnienia w roku. W przypadku nieprzepracowania całego roku kalendarzowego, do trzynastki uprawnia okres pracy wynoszący przynajmniej 6 miesięcy, tj. 180 dni.

Okres przepracowany nie jest tu tożsamy z okresem zatrudnienia. Oznacza wyłącznie okresy faktycznego wykonywania pracy, wyłączając wszelkie okresy absencji, w tym zwolnień od pracy płatnych lub niepłatnych np.: na opiekę nad dzieckiem w wieku do 14 lat, na udział w komisji wyborczej, czy zwolnienie z tytułu siły wyższej.

Przepracowanie co najmniej 6 miesięcy warunkujących nabycie prawa do wynagrodzenia rocznego nie jest wymagane w przypadkach wymienionych w art. 2 ust. 3 ustawy z 12 grudnia 1997 r. o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników jednostek sfery budżetowej. Z obowiązku, o którym mowa, są zwolnieni m.in.:

• nauczyciele i nauczyciele akademiccy, z którymi nawiązano stosunek pracy w trakcie roku kalendarzowego zgodnie z organizacją pracy szkoły (szkoły wyższej),
• pracownicy zatrudnieni do pracy sezonowej, jeżeli umowa o pracę została zawarta na sezon trwający nie krócej niż 3 miesiące,
• osoby korzystające z urlopów: wychowawczego, macierzyńskiego, rodzicielskiego, ojcowskiego, na warunkach urlopu macierzyńskiego, dla poratowania zdrowia, do celów naukowych, artystycznych lub kształcenia zawodowego (dotyczy nauczycieli, w tym akademickich).

Pracownik nie nabywa prawa do wynagrodzenia rocznego w następujących przypadkach:

1. nieusprawiedliwionej nieobecności w pracy trwającej dłużej niż dwa dni;
2. stawienia się do pracy lub przebywania w pracy w stanie nietrzeźwości;
3. wymierzenia pracownikowi kary dyscyplinarnej wydalenia z pracy lub ze służby;
4. rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika.

Jak ustalić wysokość dodatkowego wynagrodzenia za 2024 rok

Wynagrodzenie roczne ustala się w wysokości 8,5% sumy wynagrodzenia za pracę otrzymanego przez pracownika w ciągu roku kalendarzowego, za który przysługuje to wynagrodzenie, uwzględniając:

• wynagrodzenie i inne świadczenia ze stosunku pracy przyjmowane do obliczenia ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy, a także
• wynagrodzenie za urlop wypoczynkowy oraz
• wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy przysługujące pracownikowi, który podjął pracę w wyniku przywrócenia do pracy.

Z kolei ekwiwalent urlopowy ustala się z uwzględnieniem wynagrodzenia i innych świadczeń ze stosunku pracy, z wyłączeniem:

1. jednorazowych lub nieperiodycznych wypłat za spełnienie określonego zadania bądź za określone osiągnięcie,
2. wynagrodzenia za czas gotowości do pracy oraz za czas niezawinionego przez pracownika przestoju,
3. gratyfikacji (nagród) jubileuszowych,
4. wynagrodzenia za czas urlopu wypoczynkowego, a także za czas innej usprawiedliwionej nieobecności w pracy,
5. ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy,
6. dodatkowego wynagrodzenia radcy prawnego z tytułu zastępstwa sądowego,
7. wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną,
8. kwoty wyrównania do wynagrodzenia za pracę do wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę,
9. nagród z zakładowego funduszu nagród, dodatkowego wynagrodzenia rocznego, należności przysługujących z tytułu udziału w zysku lub w nadwyżce bilansowej,
10. odpraw emerytalnych lub rentowych albo innych odpraw pieniężnych,
11. wynagrodzenia i odszkodowania przysługującego w razie rozwiązania stosunku pracy.

Kwota należnej trzynastki za dany rok to 8,5% sumy wypłaconych w ciągu roku kalendarzowego wynagrodzeń i jego składników.

Kiedy pracodawca powinien wypłacić trzynastkę

Wynagrodzenie roczne wypłaca się nie później niż w ciągu pierwszych trzech miesięcy roku kalendarzowego następującego po roku, za który przysługuje to wynagrodzenie. Najpóźniej trzynastki można wypłacić do końca marca roku następnego tj. do 31 marca 2025 r. za 2024 rok. Natomiast pracownikowi, z którym rozwiązano stosunek pracy w związku z likwidacją pracodawcy, dodatkowe wynagrodzenie roczne należy wypłacić w dniu rozwiązania stosunku pracy.

Dodatkowe wynagrodzenie roczne wypłacone z opóźnieniem zobowiązuje pracodawcę do wypłaty odsetek z tego tytułu.

Oprac. Katarzyna Bogucka