Interpretacja indywidualna z dnia 31 grudnia 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB3-1.4012.657.2024.2.KO
Opodatkowanie i udokumentowanie udzielanych rabatów.
Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe
Szanowni Państwo,
stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
8 listopada 2024 r. wpłynął Państwa wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej m.in. podatku od towarów i usług w zakresie ustalenia:
-czy udzielenie Detalistom rabatów, powinno być dokumentowane przez Państwa innym niż faktura dokumentem, np. notą księgową,
-czy w związku z udzielaniem Detalistom rabatów, przysługuje Państwu prawo do zmniejszenia wysokości podstawy opodatkowania VAT i podatku należnego na podstawie dokumentu innego niż faktura, np. noty księgowej,
-czy zmniejszenie wysokości podstawy opodatkowania VAT i podatku należnego powinni Państwo wykazać w okresie rozliczeniowym, w którym wypłacono Detaliście środki pieniężne z tytułu udzielonego rabatu.
Treść wniosku jest następująca:
Opis stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego
A [dalej: Spółka lub Wnioskodawca] jest czynnym zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług [dalej: VAT] z siedzibą działalności gospodarczej na terytorium Polski i jest polskim rezydentem podatkowym. Spółka prowadzi działalność m.in. w zakresie produkcji i sprzedaży (…) [dalej: Towary].
W ramach ww. działalności, Wnioskodawca sprzedaje Towary na rzecz hurtowni/dystrybutorów, będących czynnymi zarejestrowanymi podatnikami VAT [dalej: Dystrybutorzy], którzy następnie sprzedają Towary do podmiotów prowadzących sprzedaż detaliczną, również będących czynnymi, zarejestrowanymi podatnikami VAT [dalej: Detaliści].
Dystrybutorzy co do zasady składają zamówienia i dokonują zakupu towarów u Spółki w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej, w zakres której wchodzi zaopatrywanie w zamówione towary Detalistów.
Detaliści nie mogą dokonać zakupu Towarów bezpośrednio u Spółki, mogą jednak wybrać Dystrybutora, u którego chcą dokonać zakupu Towarów Spółki na oferowanych przez tego Dystrybutora warunkach transakcyjnych.
Mając na uwadze powyższe Wnioskodawca wskazuje, że Spółka nie dokonuje sprzedaży bezpośrednio na rzecz Detalistów i nie wystawia na ich rzecz faktur.
Jednocześnie, w celu zachęcenia Detalistów do zakupu większej ilości Towarów od Dystrybutorów i tym samym zintensyfikowania/wzrostu sprzedaży Wnioskodawcy, Spółka udziela Detalistom spełniającym określone warunki rabatów.
Zgodnie z umowami zawartymi przez Spółkę z Detalistami, w przypadku osiągnięcia przez Detalistę określonego poziomu/planu zakupów Towarów od Dystrybutorów w przyjętym okresie rozliczeniowym, Wnioskodawca zobowiązuje się do udzielenia Detaliście rabatu, który w założeniu ma realnie/faktycznie obniżyć cenę Towarów nabytych przez Detalistę.
Rabat udzielany jest od wartości netto Towarów zakupionych przez Detalistę od Dystrybutorów, a jego dokładna wysokość może być ustalana na kilka sposobów:
1.w zależności od rodzaju Towaru - tzn. dla poszczególnych marek przyporządkowane są poziomy rabatowania udzielanego pod warunkiem wykonania minimalnego poziomu zakupów, ustalanego na poziomie zależnym od kategorii klienta (rodzaju działalności, wielkości sklepów, rynku na którym działa Detalista);
2.w zależności od rodzaju Towaru oraz wielkości zakupów - gdy ustalono więcej progów rabatowych, zależnych od wielkości zakupów dla poszczególnych marek, gdzie dla wyższych przedziałów zakupowych przewidziano zwiększony poziom rabatowania;
3.w zależności od wielkości zakupów (niezależnie od rodzaju Towaru) - gdy ustalono więcej progów rabatowych, zależnych od wielkości zakupów ogółem lub zakupów określonych Towarów, gdzie dla wyższych przedziałów zakupowych przewidziano zwiększony poziom rabatowania.
Na podstawie zawartej między Spółką a Detalistami umowy Detaliści zobowiązani są dostarczać Wnioskodawcy zestawienia obrotów Towarami zakupionymi/zrealizowanymi z Dystrybutorami w danym okresie rozliczeniowym, na podstawie których Spółka wystawia na rzecz Detalistów noty księgowe (uznaniowe) na wartość należnego/przyznanego rabatu (zawierające kwoty netto oraz kwoty VAT).
Wnioskodawca wskazuje również, że w niektórych przypadkach Spółka, przed wystawieniem noty, dodatkowo przekazuje Detaliście pisemną informację o wysokości przyznanego rabatu, w stosunku do której Detaliście przysługuje prawo złożenia zastrzeżeń. W przypadku braku zastrzeżeń ze strony Detalisty, Wnioskodawca - w określonym w umowie z danym Detalistą terminie - przekazuje kwotę rabatu na jego rachunek bankowy.
Wnioskodawca wskazuje jednocześnie, że na podstawie ww. not Spółka pomniejsza kwotę podatku należnego z tytułu dostawy Towarów.
Pytania
1)Czy udzielenie Detalistom rabatów, powinno być dokumentowane przez Wnioskodawcę innym niż faktura dokumentem, np. notą księgową?
2)Czy w związku z udzielaniem Detalistom rabatów, Wnioskodawcy przysługuje prawo do zmniejszenia wysokości podstawy opodatkowania VAT i podatku należnego na podstawie dokumentu innego niż faktura, np. noty księgowej?
W przypadku udzielenia pozytywnej odpowiedzi w zakresie pytania nr 2:
3)Czy zmniejszenie wysokości podstawy opodatkowania VAT i podatku należnego Wnioskodawca powinien wykazać w okresie rozliczeniowym, w którym wypłacono Detaliście środki pieniężne z tytułu udzielonego rabatu?
Państwa stanowisko w sprawie
Zdaniem Wnioskodawcy:
1)udzielenie Detalistom rabatów powinno być dokumentowane przez Wnioskodawcę innym niż faktura dokumentem, np. notą księgową;
2)w związku z udzielaniem Detalistom rabatów Wnioskodawcy przysługuje prawo do zmniejszenia wysokości podstawy opodatkowania VAT i podatku należnego na podstawie dokumentu innego niż faktura, np. noty księgowej;
3)zmniejszenie wysokości podstawy opodatkowania VAT i podatku należnego Wnioskodawca powinien wykazać w okresie rozliczeniowym, w którym wypłacono Detaliście środki pieniężne z tytułu udzielonego rabatu.
Ad pytanie nr 1
Uwagi ogólne
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy VAT, opodatkowaniu VAT podlega m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
Podstawą opodatkowania VAT (dostawy towarów czy też świadczenia usług) jest natomiast wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika - co wynika z art. 29a ust. 1 ustawy VAT.
Zgodnie zaś z:
-art. 29a ust. 7 ustawy VAT - podstawa opodatkowania nie obejmuje kwot stanowiących obniżkę cen w formie rabatu z tytułu wcześniejszej zapłaty (pkt 1) oraz udzielonych nabywcy lub usługobiorcy opustów i obniżek cen, uwzględnionych w momencie sprzedaży (pkt 2);
-art. 29a ust. 10 pkt 1 ustawy VAT - podstawę opodatkowania obniża się o kwoty udzielonych po dokonaniu sprzedaży opustów i obniżek cen.
Z art. 106j ust. 1 pkt 1 ustawy VAT wynika natomiast, że w przypadku, gdy po wystawieniu faktury podstawa opodatkowania lub kwota podatku wskazana w fakturze uległa zmianie (co może mieć miejsce m.in. w przypadku udzielenia po wystawieniu faktury rabatu), podatnik wystawia fakturę korygującą.
Zaznaczyć przy tym należy, że ani ustawa VAT, ani akty wykonawcze czy przepisy unijne nie definiują pojęcia „rabatów", „opustów” czy „obniżek”. Jak natomiast wskazuje Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej [dalej: DKIS] w wydawanych interpretacjach indywidualnych, przykładowo z dnia 28 marca 2024 r. (sygn. 0114-KDIP1-3.4012.702.2023.2.KP): „(...) zgodnie ze „Słownikiem języka polskiego” (Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2005, str. 825), „rabat” to „zniżka, opust od sumy należnej za towar przyznawany, np. przy kupnie dużej ilości towarów”. Zatem, rabat polega na pomniejszeniu ustalonej wcześniej ceny towaru lub usługi”.
Z kolei w interpretacji ogólnej z dnia 27 listopada 2012 r. (sygn. PT3/033/10/423/AEW/12/PT-618) Minister Finansów podkreślił, że: „Warunkiem sine qua non uznania, iż premia pieniężna stanowi w istocie rabat, jest wykazanie ścisłego związku pomiędzy premią pieniężną a zrealizowanymi dostawami. W przypadku premii pieniężnych z tytułu osiągnięcia określonego poziomu obrotów (określonej wartości sprzedaży lub ilości sprzedanych towarów) taki związek jest identyfikowalny, bowiem dopiero zrealizowanie wszystkich dostaw (nie tylko jednej z nich) zapewnia osiągnięcie zakładanego poziomu obrotów uprawniającego do uzyskania premii pieniężnej (...) Należy jednak zwrócić uwagę, że powyższe wyjaśnienia nie dotyczą sytuacji, gdyby w stanie faktycznym danej sprawy zostało ustalone, że pomiędzy dostawcą i nabywcą istniał stosunek prawny, w oparciu o który nabywca dokonując zakupów u dostawcy uzyskał premię przede wszystkim za realizację przez nabywcę określonych czynności na rzecz dostawcy, np. stosowania szczególnych, czy też określonych przez dostawcę zasad eksponowania jego towarów klientom (.) W takich przypadkach mielibyśmy do czynienia ze świadczeniem usługi przez nabywcę na rzecz dostawcy, wynagradzanej przez niego stosowną premią, które powinno zostać opodatkowane i udokumentowane fakturą”.
W praktyce przyjmuje się również, że rabat (opust, obniżka) może mieć charakter:
-bezpośredni - gdy udzielany jest bezpośredniemu kontrahentowi/nabywcy lub
-pośredni - gdy udzielany jest podmiotowi kolejnemu/dalszemu w łańcuchu dostaw, tj. niebędącemu bezpośrednim kontrahentem podmiotu przyznającego rabat.
Jak wskazuje DKIS, przykładowo w interpretacji indywidualnej z dnia 10 czerwca 2022 r. (sygn. 0111-KDIB3-1.4012.185.2022.3. AB): ,,Należy podkreślić, że rabat bezpośredni jest przyznawany bezpośrednio pomiędzy sprzedawcą a nabywcą - stronami umowy kupna-sprzedaży. Natomiast rabat pośredni jest przyznawany kolejnemu podmiotowi (innemu niż nabywca) przez podatnika znajdującego się na początku łańcucha dostaw”.
Analogiczne konkluzje wskazano w interpretacji indywidualnej z dnia 20 listopada 2023 r. (sygn. 0111-KDIB3- 1.4012.641.2023.1.IK): „Uwzględniając, że przepisy nie określają wprost kwestii rabatów pośrednich, przyjąć należy, że rabat pośredni to udzielenie rabatu nie bezpośredniemu kontrahentowi, ale kolejnemu odbiorcy, który stanowi element łańcucha dystrybucji danego produktu czy usługi”.
Udzielany Detalistom rabat jako tzw. rabat pośredni
Zdaniem Wnioskodawcy w pierwszej kolejności należy wskazać, że w okolicznościach przedstawionych w opisie stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego nie ma wątpliwości, że udzielane Detalistom rabaty stanowią opusty/obniżki cen, o których mowa w art. 29a ust. 10 ustawy VAT.
Jak bowiem wynika z ww. przepisów oraz praktyki interpretacyjnej organów podatkowych, w szczególności z Interpretacji ogólnej, rabat (opust, obniżka) na gruncie VAT występuje wówczas, gdy:
(i)dochodzi do obniżenia ceny dostarczonych uprzednio towarów/wykonanych usług,
(ii)występuje ścisły związek pomiędzy wypłaconą kwotą (rabatem), a zrealizowanymi dostawami towarów/wykonanymi usługami (który to związek, jak wskazuje Minister Finansów w Interpretacji ogólnej, jest identyfikowalny m.in. w przypadku, kiedy przyznanie rabatu jest uzależnione od osiągniecia określonego poziomu obrotów),
(iii)nie istnieje świadczenie wzajemne ze strony podmiotu otrzymującego rabat.
W ocenie Wnioskodawcy, w okolicznościach przedstawionych w opisie stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego wszystkie ww. przesłanki zostały spełnione.
Celem udzielenia przez Spółkę rabatu jest bowiem ekonomiczne obniżenie cen, po jakich Detaliści nabyli Towary, a jednocześnie/zarazem udzielony rabat (wypłacane kwoty) wykazuje ścisły związek z dostawami Towarów (zrealizowanymi przez Dystrybutorów na rzecz Detalistów). Ww. związek przejawia się m.in. poprzez określenie warunków, które uprawniają Detalistę do otrzymania rabatu, mianowicie osiągnięcie przez niego określonego poziomu/planu zakupów Towarów od Dystrybutorów w przyjętym okresie rozliczeniowym. W takim wypadku uznać należy, że rabat jest jednocześnie związany z każdą dostawą z osobna (bez jej realizacji warunek uprawniający do uzyskania rabatu nie zostałby spełniony) oraz z wszystkimi dostawami łącznie (zrealizowanie dopiero wszystkich dostaw generujących określony poziom zakupów uprawnia do przyznania rabatu) - co znajduje potwierdzenie w stanowisku Ministra Finansów przedstawionym w Interpretacji ogólnej.
Związek ten prezentowany/uwidoczniony jest dodatkowo w postaci zestawienia Towarów zakupionych przez Detalistów od Dystrybutorów w danym okresie, który otrzymuje Wnioskodawca.
Ponadto, Detaliści nie są zobowiązani do wykonania jakiegokolwiek świadczenia wzajemnego (dostawy towarów czy świadczenia usług) na rzecz Wnioskodawcy, zatem wypłacany rabat nie stanowi wynagrodzenia. W tym zakresie wskazać należy na stanowisko Ministra Finansów wyrażone w Interpretacji ogólnej: „(...) premie pieniężne, czy też bonusy otrzymywane przez nabywcę od dostawcy za dokonanie nabycia określonej ilości towarów, czy uzyskanie określonego poziomu wartości sprzedanych towarów, co do zasady, nie są wynagrodzeniem za świadczenie usługi, a wypłacenie takiej premii nie kreuje odrębnej od dostawy towaru czynności objętej podatkiem od towarów i usług”.
Analogicznie np. DKIS w interpretacji indywidualnej z dnia 14 lipca 2023 r. (sygn. 0114-KDIP1-2.4012.228.2023.2.RM): „(...) jeżeli premia pieniężna wypłacana jest kontrahentowi w związku z tym, że w określonym czasie nabył on towary o ustalonej wartości/ilości, wówczas działania kontrahentów nie stanowią świadczenia usług, a wypłacenie premii pieniężnej nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. Osiąganie określonego pułapu sprzedaży z danym dostawcą nie może być bowiem uznane za usługę, w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy w zw. z art. 5 ust. 1 pkt ustawy. W takim przypadku premia jest wyliczana w oparciu o osiągane obroty, lecz samo osiąganie obrotów nie stanowi usługi”.
Na podstawie powyższego uznać zatem należy, że w analizowanych okolicznościach występuje rabat (opust, obniżka) w rozumieniu art. 29a ust. 10 ustawy VAT. Co jednak istotne, w analizowanych okolicznościach Detaliści nie są bezpośrednimi kontrahentami Wnioskodawcy (Towary nabywają nie od Spółki, lecz od Dystrybutorów), zatem udzielane im rabaty (opusty/obniżki) mają charakter pośredni. Z powyższego wynika jednocześnie, że Wnioskodawca, skoro nie dokonuje sprzedaży bezpośrednio na rzecz Detalistów, nie wystawia na ich rzecz żadnych faktur (takie faktury wystawiane są w relacji Dystrybutor - Detalista).
Dokumentowanie rabatów
Wnioskodawca stoi na stanowisku, iż udzielenie Detalistom rabatów powinno być dokumentowane przez Wnioskodawcę innym niż faktura dokumentem, np. notą księgową.
Skoro, jak wskazano powyżej, Wnioskodawca nie wystawia na rzecz Detalistów żadnych faktur (pierwotnych), to udzielony rabat nie może zostać udokumentowany poprzez wystawienie na ich rzecz faktur korygujących.
Mając na uwadze powyższe, Wnioskodawca stoi na stanowisku, iż udzielenie przez niego Detalistom rabatu (pośredniego) powinno być dokumentowane innym niż faktura (w tym faktura korygująca) dokumentem, np. notą księgową.
Powyższe potwierdza stanowisko DKIS wyrażone m.in. w interpretacji indywidualnej z dnia 20 listopada 2023 r. (sygn. 0111-KDIB3-1.4012.641.2023.1.IK): „W przypadku udzielenia rabatu kolejnemu nabywcy w łańcuchu dostaw i przy braku bezpośredniej transakcji pomiędzy nimi, czyli w sytuacji, kiedy między kontrahentami nie miała miejsca dostawa lub świadczenie usług i w konsekwencji nie było wystawionej faktury, z uwagi iż nie jest możliwe odwołanie się do faktury pierwotnej przyznanie rabatu pośredniego nie powinno być udokumentowane fakturą korygującą, o której mowa w art. 106j ustawy. Faktura korygująca jest bowiem dokumentem potwierdzającym zmiany w bezpośredniej transakcji pomiędzy podatnikiem a nabywcą, któremu uprzednio podatnik wystawił fakturę z tego tytułu. (...) W związku z powyższym nie będziecie Państwo zobowiązani do wystawiania faktury korygującej na rzecz Stacji Obsługi. Udzielony rabat pośredni będziecie Państwo mogli udokumentować poprzez notę księgową (...)”.
Analogiczne konkluzje w odniesieniu do dokumentowania rabatu pośredniego przedstawił DKIS w interpretacji indywidualnej z dnia 30 czerwca 2023 r. (sygn. 0114-KDIP1-1.4012.217.2023.3.KOM): „Przepisy krajowe nie określają dokumentu, na podstawie którego podatnik udzielający rabatu może ten rabat udokumentować. Nie jest tym dokumentem faktura korygująca, jednak nic nie wskazuje, że nie może nim być np. nota księgowa (uznaniowa). W konsekwencji, wystawiona nota, będzie pisemnym dokumentem, który w świetle regulacji prawnych umożliwi udokumentowanie rabatu. (...) Reasumując, udzielany przez Państwa Uczestnikowi rabat pośredni może być dokumentowany notą księgową.”, a także w interpretacji indywidualnej z dnia 16 listopada 2022 r. (sygn. 0114-KDIP4-2.4012.423.2022.2.MŻA).
Mając na uwadze powyższe, zdaniem Wnioskodawcy nie ma przeszkód, aby udzielenie Detalistom rabatów było dokumentowane przez Wnioskodawcę innym niż faktura dokumentem, np. notą księgową.
Ad pytanie nr 2
Wnioskodawca stoi na stanowisku, iż w związku z udzielaniem Detalistom rabatów Wnioskodawcy przysługuje prawo do zmniejszenia wysokości podstawy opodatkowania VAT i podatku należnego (na podstawie dokumentu innego niż faktura, np. noty księgowej).
Jak wskazano w stanowisku Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 1, w okolicznościach przedstawionych w opisie stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego udzielane Detalistom rabaty (pośrednie) stanowią opusty/obniżki, o których mowa w art. 29a ust. 10 ustawy VAT, a zatem uznać należy, że po stronie Spółki powstaje prawo/konieczność pomniejszenia podstawy opodatkowania (i podatku należnego).
Powyższe potwierdza DKIS w wydawanych interpretacjach indywidualnych, przykładowo w interpretacji z dnia 30 czerwca 2023 r. (sygn. 0114-KDIP1-1.4012.217.2023.3.KOM): „Reasumując, rabaty pośrednie udzielane przez Państwa Uczestnikom Programu stanowią u Państwa podstawę do obniżenia podstawy opodatkowania VAT oraz kwoty podatku VAT należnego z tytułu dostawy (...)”. Analogiczne konkluzje przedstawiono w interpretacjach indywidualnych z dnia 16 listopada 2022 r. (sygn. 0114-KDIP4-2.4012.423.2022.2.MŻA), z dnia 22 lipca 2022 r. (sygn. 0112-KDIL1-3.4012.216.2022.1.MR) czy z dnia 26 lipca 2022 r. (sygn. 0111-KDIB3- 1.4012.307.2022.2.ICZ).
Ponadto, w ocenie Wnioskodawcy noty księgowe dokumentujące rabaty pośrednie zastępują niejako faktury korygujące. W rezultacie ww. noty będą zawierać kwoty brutto oraz wyliczone na ich podstawie kwoty netto i VAT (metodą ,,w stu”). Powyższe podejście potwierdzają organy podatkowe, m.in. DKIS w interpretacjach indywidualnych:
- z dnia 26 lipca 2022 r. (sygn. 0111-KDIB3-1.4012.307.2022.2.ICZ): „Dodatkowo wskazali Państwo (kwestia objęta pytaniem nr 3), że na wszystkich notach będą wykazywać kwotę brutto (równą wypłaconej kwocie Rabatu pośredniego), kwotę netto rabatu pośredniego (wyliczoną metodą „w stu”) i kwotę podatku VAT. Odnosząc się do tej kwestii, należy wskazać, że kwota Rabatu pośredniego wypłacana przez Państwa na rzecz APH i PSD obniża efektywnie kwotę należną od Dostawcy. Obniżenie to powinno znajdować odzwierciedlenie nie tylko w podstawie opodatkowania, jak i w kwocie podatku należnego, ale również w kwocie podatku naliczonego. Skoro obniżeniu ulega kwota łącznej należności za sprzedane towary, która jest kwotą brutto, zatem i kwota Rabatu powinna być uznana za kwotę brutto, którą należy proporcjonalnie (tzw. metodą „w stu”) podzielić na kwotę podstawy opodatkowania i kwotę VAT należności (i odpowiednio podatku naliczonego)” czy
- z dnia 19 kwietnia 2018 r. (sygn. 0113-KDIPT1-3.4012.95.2018.2.OS): „W związku z brakiem szczegółowych regulacji w przepisach dotyczących podatku od towarów i usług w powyższym zakresie, należy wskazać, że Wnioskodawca może udokumentować rabaty pośrednie, udzielone Detalistom, notą księgową zawierającą odpowiednie elementy dokumentu księgowego w myśl ustawy o rachunkowości (w tym m.in. dane identyfikujące Spółkę i Detalistę, określenie „udzielony rabat pośredni za okres ...”, a także kwotę brutto (równą wypłaconej kwocie rabatu), kwotę netto rabatu (wyliczoną metodą „w stu”) i kwotę podatku VAT).”
Jednocześnie, Wnioskodawca nie ma możliwości pomniejszenia ww. podstawy opodatkowania (i kwoty podatku należnego) w oparciu o fakturę korygującą (jak bowiem wskazano/podkreślono w stanowisku Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 1, skoro Detaliści nie są jego bezpośrednimi kontrahentami i nie są na ich rzecz wystawiane przez Spółkę faktury, Spółka nie ma podstaw do wystawienia na ich rzecz faktur korygujących).
Zatem, zdaniem Wnioskodawcy, pomniejszenie podstawy opodatkowania VAT i podatku należnego powinno być dokonane na podstawie dowolnego dokumentu/dowodu, który dokumentuje udzielenie rabatu pośredniego, innego niż faktura (czyli np. noty księgowej - jak wskazano w stanowisku Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 1).
Powyższe potwierdza DKIS w wydawanych interpretacjach indywidualnych, przykładowo:
- z dnia 1 lipca 2022 r. (sygn. 0111-KDIB3-1.4012.245.2022.1.ICZ): „Reasumując, rabaty pośrednie wypłacane przez Państwa Spółkę na rzecz V. stanowią upusty (obniżki cen) w rozumieniu art. 29a ust. 10 pkt 1 ustawy, których udzielenie uprawnia Państwa do obniżenia podstawy opodatkowania VAT oraz podatku należnego z tytułu dokonywanej sprzedaży na podstawie noty uznaniowej”;
- z dnia 9 marca 2022 r. (sygn. 0111-KDIB3-1.4012.1046.2021.1.ICZ): „Reasumując, Bonusy stanowiące rabaty pośrednie wypłacane przez Państwa na rzecz Detalistów stanowią opusty (obniżki cen) w rozumieniu art. 29a ust. 10 pkt 1 ustawy, których udzielenie uprawnia Państwa Spółkę do obniżenia podstawy opodatkowania VAT oraz podatku należnego z tytułu dokonywanej sprzedaży. (...) Tym samym, na podstawie wystawionych not, Spółka będzie mogła obniżyć podstawę opodatkowania i kwoty podatku należnego z tytułu udzielonego Bonusu”;
- z dnia 9 grudnia 2021 r. (sygn. 0113-KDIPT1-2.4012.721.2021.2.AJB): ,,W okolicznościach niniejszej sprawy udzielany rabat pośredni stanie się de facto rabatem, o którym mowa w art. 29a ust. 10 ustawy. Wobec powyższego należy stwierdzić, że Państwo na podstawie noty księgowej będziecie zobligowani do obniżenia podatku należnego i podstawy opodatkowania deklarowanych z tytułu sprzedaży produktów”.
Mając na uwadze powyższe, Wnioskodawca stoi na stanowisku, że w związku z udzielaniem Detalistom rabatów Wnioskodawcy przysługuje prawo do zmniejszenia wysokości podstawy opodatkowania VAT i podatku należnego (na podstawie np. wystawianej noty księgowej).
Ad pytanie nr 3
Zdaniem Wnioskodawcy, zmniejszenie wysokości podstawy opodatkowania VAT i podatku należnego Wnioskodawca powinien wykazać w okresie rozliczeniowym, w którym wypłacono Detaliście środki pieniężne z tytułu udzielonego rabatu.
Jak bowiem wynika z art. 29a ust. 13 ustawy VAT, w przypadkach, o których mowa w ust. 10 pkt 1-3, obniżenia podstawy opodatkowania, w stosunku do podstawy określonej w wystawionej fakturze z wykazanym podatkiem, dokonuje się za okres rozliczeniowy, w którym podatnik wystawił fakturę korygującą, pod warunkiem że z posiadanej przez tego podatnika dokumentacji wynika, że uzgodnił on z nabywcą towaru lub usługobiorcą warunki obniżenia podstawy opodatkowania dla dostawy towarów lub świadczenia usług określone w fakturze korygującej oraz warunki te zostały spełnione, a faktura ta jest zgodna z posiadaną dokumentacją. W przypadku gdy w okresie rozliczeniowym, w którym została wystawiona faktura korygująca, podatnik nie posiada dokumentacji, o której mowa w zdaniu pierwszym, obniżenia podstawy opodatkowania dokonuje za okres rozliczeniowy, w którym dokumentację tę uzyskał.
Z ww. przepisu wynika, że obniżenie podstawy opodatkowania uzależnione jest od wystawienia faktury korygującej oraz spełnienia warunku sprowadzającego się do posiadania przez podatnika dokumentacji, z której wynika, że uzgodnił on z nabywcą towaru lub usługobiorcą warunki obniżenia podstawy opodatkowania dla dostawy towarów lub świadczenia usług określone w fakturze korygującej oraz warunki te zostały spełnione, a faktura ta jest zgodna z posiadaną dokumentacją.
W ocenie Wnioskodawcy uznać należy, iż w okolicznościach przedstawionych w opisie stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego - skoro nie jest wystawiana faktura korygująca - obniżenie podstawy opodatkowania powinno zostać dokonane w rozliczeniu za okres, w którym uzgodniono z nabywcą (tu: Detalistą) warunki obniżenia podstawy opodatkowania (które dokumentuje wystawiana nota księgowa).
Z kolei, mając na uwadze, że oprócz faktycznego przekazania środków pieniężnych z tytułu udzielonego rabatu, Wnioskodawca nie stosuje żadnej innej formy komunikacji z Detalistami (zawierana z Detalistami umowa zobowiązuje ich jedynie do przekazywania Wnioskodawcy zestawienia obrotów Towarami zakupionymi/zrealizowanymi z Dystrybutorami w danym okresie rozliczeniowym), za moment ten, niezależnie od tego, kiedy zostanie wystawiona nota księgowa dokumentująca udzielenie rabatu pośredniego, należy uznać faktyczne przekazanie Detalistom środków pieniężnych z tytułu udzielonego im rabatu.
Powyższe stanowisko znajduje potwierdzenie w interpretacjach indywidualnych DKIS, m.in.:
- z dnia 17 lipca 2024 r. (sygn. 0112-KDIL1-2.4012.229.2024.1.NF): „W odniesieniu do sposobu uzgodnienia warunków zmniejszania podstawy opodatkowania lub kwoty podatku między stronami po przyznaniu rabatu, należy wskazać, że w części przypadków za jedyną formę komunikacji w tej kwestii można uznać przelew ze zwrotem środków po przyznaniu rabatu. W takich sytuacjach, jeżeli uzgodnieniem warunków do obniżenia podstawy opodatkowania, będzie zwrot środków - do uzgodnienia tych warunków dochodzi w momencie wystąpienia późniejszego zdarzenia, tj. dla zwrotu środków na rachunek bankowy moment uznania zwracanej kwoty na rachunku nabywcy. W tym przypadku obniżenia podstawy opodatkowania należy dokonać w okresie rozliczeniowym, w którym faktycznie wypłacono środki pieniężne z tytułu Rabatu. W konsekwencji, powinni Państwo dokonać obniżenia podstawy opodatkowania oraz podatku należnego VAT w rozliczeniu za okres, w którym nastąpiła wypłata rabatu pośredniego przyznanego odbiorcy ostatecznemu, tj. Sklepom Franczyzowym z uwzględnieniem, że momentem tym będzie odpowiednio moment przekazania gotówki odbiorcy ostatecznemu lub w przypadku zwrotu środków na rachunek bankowy moment uznania zwracanej kwoty na jego rachunku”,
- z dnia 20 listopada 2023 r. (sygn. 0111-KDIB3-1.4012.641.2023.1.IK): „W tym przypadku obniżenia podstawy opodatkowania należy dokonać w okresie rozliczeniowym, w którym faktycznie wypłacono środki pieniężne z tytułu tego rabatu pośredniego. W konsekwencji, powinni Państwo dokonać obniżenia podstawy opodatkowania oraz podatku należnego VAT w rozliczeniu za okres, w którym nastąpiła wypłata rabatu pośredniego przyznanego odbiorcy ostatecznemu, tj. Stacji Obsługi z uwzględnieniem, że momentem tym będzie odpowiednio moment przekazania gotówki odbiorcy ostatecznemu lub w przypadku zwrotu środków na rachunek bankowy moment uznania zwracanej kwoty na jego rachunku”,
- z dnia 16 listopada 2022 r. (sygn. 0114-KDIP4-2.4012.423.2022.2.MŻA): „W przypadku, gdy wystawienie noty księgowej (uznaniowej) dokumentującej udzielenie rabatu pośredniego nastąpi w innym okresie rozliczeniowym niż wypłata wynikającej z tej noty kwoty, Państwa Spółka będzie miała prawo obniżyć obrót (i w konsekwencji podatek VAT należny) za okres, w którym rabat został faktycznie udzielony. Innymi słowy, zasadnicze znaczenie dla rozliczenia przyznanego rabatu pośredniego dla celów podatku VAT będzie miał moment faktycznej wypłaty udzielonego rabatu. Wystawienie noty księgowej dokumentującej udzielenie rabatu pośredniego nie jest bowiem warunkiem koniecznym dla celu uzyskania prawa do obniżenia podatku VAT należnego w związku z udzieleniem rabatu opisanego we wniosku. Moment wystawienia noty uznaniowej nie może być więc decydujący dla momentu rozliczenia przez Państwa Spółkę rabatu dla celów podatku VAT. Istotny jest sam fakt fizycznego udzielenia rabatu. Mając powyższe na uwadze stwierdzić należy, że powinniście Państwo dokonać obniżenia podstawy opodatkowania oraz kwoty podatku należnego w rozliczeniu za okres, w którym wypłacą Państwo Koordynatorowi środki pieniężne”.
Mając na uwadze powyższe, Spółka stoi na stanowisku, w myśl którego zmniejszenie wysokości podstawy opodatkowania VAT i podatku należnego Wnioskodawca powinien wykazać w okresie rozliczeniowym, w którym wypłacono Detaliście środki pieniężne z tytułu udzielonego rabatu.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku w zakresie podatku od towarów i usług jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:
Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem”, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
Przez towary stosownie do art. 2 pkt 6 ustawy:
Rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.
W myśl art. 2 pkt 22 ustawy:
Przez sprzedaż rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.
Na mocy art. 7 ust. 1 ustawy:
Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).
Stosownie do treści art. 8 ust. 1 ustawy:
Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:
1) przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2) zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3) świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
Z cytowanych wyżej przepisów wynika, że przez usługę należy rozumieć każde świadczenie na rzecz danego podmiotu niebędące dostawą towarów. Jednocześnie pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie się na rzecz innej osoby, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie, bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy).
Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie. Zauważyć jednak należy, że usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym.
W związku z powyższym, czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.
W przytoczonych przepisach została zrealizowana zasada powszechności opodatkowania wyrażona w art. 1 Dyrektywy 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347 z 11 grudnia 2006, str. 1, ze zm.).
Definicja świadczenia usług stanowi dopełnienie definicji dostawy towarów i tym samym opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają wszystkie czynności odpłatnego obrotu profesjonalnego.
Wskazać należy, że podatnicy podejmują różnorodne działania w zakresie intensyfikacji sprzedaży towarów, w efekcie których wypłacane są tzw. premie pieniężne nabywcom. Skutki podatkowe dotyczące wypłacania premii pieniężnych nabywcom uzależnione są od wielu czynników, m.in. od ustalenia, za co faktycznie premie pieniężne zostały wypłacone, tzn. czy ich przyznanie uwarunkowane jest wykonaniem dodatkowych czynności, czy dotyczą konkretnych dostaw, czy też odnoszą się do wszystkich dostaw w określonym czasie, itp.
W praktyce występują również sytuacje, w których w zamian za udzielenie premii ma miejsce świadczenie innych usług, w tym usług o charakterze promocyjnym, marketingowym, reklamowym, bądź zobowiązanie się do dokonywania zakupów wyłącznie u wypłacającego premie, czy zobowiązanie się do posiadania pełnego asortymentu towarów kontrahenta, itp. W takiej sytuacji należy uznać, że wypłacona premia pieniężna związana jest z określonymi zachowaniami nabywcy, a zatem ze świadczeniem usług przez nabywcę otrzymującego taką premię, które to usługi podlegają opodatkowaniu na ogólnych zasadach.
Na podstawie art. 29a ust. 1 ustawy:
Podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2, 3 i 5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.
Zgodnie z art. 29a ust. 6 ustawy:
Podstawa opodatkowania obejmuje:
1) podatki, cła, opłaty i inne należności o podobnym charakterze, z wyjątkiem kwoty podatku;
2) koszty dodatkowe, takie jak prowizje, koszty opakowania, transportu i ubezpieczenia, pobierane przez dokonującego dostawy lub usługodawcę od nabywcy lub usługobiorcy.
W myśl art. 29a ust. 7 ustawy:
Podstawa opodatkowania nie obejmuje kwot:
1) stanowiących obniżkę cen w formie rabatu z tytułu wcześniejszej zapłaty;
2) udzielonych nabywcy lub usługobiorcy opustów i obniżek cen, uwzględnionych w momencie sprzedaży;
3) otrzymanych od nabywcy lub usługobiorcy jako zwrot udokumentowanych wydatków poniesionych w imieniu i na rzecz nabywcy lub usługobiorcy i ujmowanych przejściowo przez podatnika w prowadzonej przez niego ewidencji na potrzeby podatku.
Stosownie do art. 29a ust. 10 ustawy:
Podstawę opodatkowania obniża się o:
1) kwoty udzielonych po dokonaniu sprzedaży opustów i obniżek cen;
2) wartość zwróconych towarów i opakowań;
3) zwróconą nabywcy całość lub część zapłaty otrzymaną przed dokonaniem sprzedaży, jeżeli do niej nie doszło;
4) wartość zwróconych kwot dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze, o których mowa w ust. 1.
Na mocy art. 29a ust. 13 ustawy:
W przypadkach, o których mowa w ust. 10 pkt 1-3, obniżenia podstawy opodatkowania, w stosunku do podstawy określonej w wystawionej fakturze z wykazanym podatkiem, dokonuje się za okres rozliczeniowy, w którym podatnik wystawił fakturę korygującą, pod warunkiem że z posiadanej przez tego podatnika dokumentacji wynika, że uzgodnił on z nabywcą towaru lub usługobiorcą warunki obniżenia podstawy opodatkowania dla dostawy towarów lub świadczenia usług określone w fakturze korygującej oraz warunki te zostały spełnione, a faktura ta jest zgodna z posiadaną dokumentacją. W przypadku gdy w okresie rozliczeniowym, w którym została wystawiona faktura korygująca, podatnik nie posiada dokumentacji, o której mowa w zdaniu pierwszym, obniżenia podstawy opodatkowania dokonuje za okres rozliczeniowy, w którym dokumentację tę uzyskał.
Zgodnie z art. 29a ust. 14 ustawy:
Przepis ust. 13 stosuje się odpowiednio w przypadku stwierdzenia pomyłki w kwocie podatku na fakturze i wystawienia faktury korygującej do faktury, w której wykazano kwotę podatku wyższą niż należna.
Szczególnego podkreślenia wymaga fakt, że ani w Dyrektywie 2006/112/WE Rady ani też w ustawie prawodawca nie zdefiniował pojęcia „rabat”, zatem pojęcie to należy interpretować stosując przede wszystkim wykładnię językową. I tak, zgodnie ze „Słownikiem języka polskiego” (Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2005, str. 825), „rabat” to „zniżka, opust od sumy należnej za towar przyznawany, np. przy kupnie dużej ilości towarów”. Zatem, rabat polega na pomniejszeniu ustalonej wcześniej ceny towaru lub usługi.
Z okoliczności sprawy wynika, że sprzedają Państwo Towary na rzecz hurtowni/dystrybutorów, będących czynnymi zarejestrowanymi podatnikami VAT, którzy następnie sprzedają Towary do podmiotów prowadzących sprzedaż detaliczną, również będących czynnymi, zarejestrowanymi podatnikami VAT.
Dystrybutorzy składają zamówienia i dokonują zakupu towarów u Państwa w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej, w zakres której wchodzi zaopatrywanie w zamówione towary Detalistów.
Detaliści nie mogą dokonać zakupu Towarów bezpośrednio u Państwa, mogą jednak wybrać Dystrybutora, u którego chcą dokonać zakupu Towarów Państwa na oferowanych przez tego Dystrybutora warunkach transakcyjnych.
Państwo nie dokonują sprzedaży bezpośrednio na rzecz Detalistów i nie wystawiają na ich rzecz faktur.
W celu zachęcenia Detalistów do zakupu większej ilości Towarów od Dystrybutorów i tym samym zintensyfikowania/wzrostu sprzedaży Państwa, udzielają Państwo Detalistom spełniającym określone warunki rabatów.
Zgodnie z umowami zawartymi przez Państwa z Detalistami, w przypadku osiągnięcia przez Detalistę określonego poziomu/planu zakupów Towarów od Dystrybutorów w przyjętym okresie rozliczeniowym, zobowiązują się Państwo do udzielenia Detaliście rabatu, który w założeniu ma realnie/faktycznie obniżyć cenę Towarów nabytych przez Detalistę.
Rabat udzielany jest od wartości netto Towarów zakupionych przez Detalistę od Dystrybutorów, a jego dokładna wysokość może być ustalana na kilka sposobów:
1.w zależności od rodzaju Towaru - tzn. dla poszczególnych marek przyporządkowane są poziomy rabatowania udzielanego pod warunkiem wykonania minimalnego poziomu zakupów, ustalanego na poziomie zależnym od kategorii klienta (rodzaju działalności, wielkości sklepów, rynku na którym działa Detalista);
2.w zależności od rodzaju Towaru oraz wielkości zakupów - gdy ustalono więcej progów rabatowych, zależnych od wielkości zakupów dla poszczególnych marek, gdzie dla wyższych przedziałów zakupowych przewidziano zwiększony poziom rabatowania;
3.w zależności od wielkości zakupów (niezależnie od rodzaju Towaru) - gdy ustalono więcej progów rabatowych, zależnych od wielkości zakupów ogółem lub zakupów określonych Towarów, gdzie dla wyższych przedziałów zakupowych przewidziano zwiększony poziom rabatowania.
Na podstawie zawartej między Państwem a Detalistami umowy Detaliści zobowiązani są dostarczać Państwu zestawienia obrotów Towarami zakupionymi/zrealizowanymi z Dystrybutorami w danym okresie rozliczeniowym, na podstawie których Państwo wystawiają na rzecz Detalistów noty księgowe (uznaniowe) na wartość należnego/przyznanego rabatu (zawierające kwoty netto oraz kwoty VAT).
Na podstawie ww. not pomniejszają Państwo kwotę podatku należnego z tytułu dostawy Towarów
Na tle przedstawionego opisu sprawy Państwa wątpliwości dotyczą ustalenia:
-czy udzielenie Detalistom rabatów, powinno być dokumentowane przez Państwa innym niż faktura dokumentem, np. notą księgową,
-czy w związku z udzielaniem Detalistom rabatów, przysługuje Państwu prawo do zmniejszenia wysokości podstawy opodatkowania VAT i podatku należnego na podstawie dokumentu innego niż faktura, np. noty księgowej,
-czy zmniejszenie wysokości podstawy opodatkowania VAT i podatku należnego powinni Państwo wykazać w okresie rozliczeniowym, w którym wypłacono Detaliście środki pieniężne z tytułu udzielonego rabatu.
W świetle powołanej wyżej definicji „rabatu”, „opustu” czy „premii” należy uznać, że w opisanym przypadku, mamy do czynienia z pomniejszeniem, czyli odstępstwem od ustalonej ceny towarów sprzedawanych przez Państwa Spółkę za pośrednictwem Dystrybutorów Detalistom.
Jak wyjaśnili Państwo udzielony rabat dla Detalistów jest przekazywany na rachunek bankowy Detalisty. Państwa Spółka nie sprzedaje bezpośrednio produktów do Detalistów, nie wystawia faktur dokumentujących sprzedaż Towarów. Detaliści nie mogą dokonać zakupu Towarów bezpośrednio w Państwa Spółce.
Ponadto, w opisie sprawy nie wskazali Państwo, że Detaliści są zobowiązani do wykonania jakiegokolwiek świadczenia wzajemnego (dostawy towarów czy świadczenia usług) na rzecz Państwa. Zatem wypłacany rabat nie stanowi wynagrodzenia.
Zauważyć należy, że obniżka ceny, upust – rabat udzielony w momencie sprzedaży (rabat transakcyjny), nie ma znaczenia dla ustalenia podstawy opodatkowania podatkiem od towarów i usług, ponieważ kwota zapłaty należna od nabywcy już go uwzględnia – dane dotyczące rabatu znajdą swoje odzwierciedlenie w wystawionej fakturze stwierdzającej dokonanie sprzedaży.
Natomiast, jeżeli obniżenie ceny/udzielenie rabatu ma miejsce po dokonaniu sprzedaży i wystawieniu faktury, w której dokonano pierwotnego określenia obrotu (rabat potransakcyjny), wówczas czynność ta wymaga wystawienia faktury korygującej zmniejszającej wartość towarów i usług, zgodnie z art. 106j ust. 1 ustaw.
Stosownie do art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy:
Podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem.
Zgodnie z art. 106j ust. 1 ustawy:
W przypadku gdy po wystawieniu faktury:
1) podstawa opodatkowania lub kwota podatku wskazana w fakturze uległa zmianie,
2) (uchylony)
3) dokonano zwrotu podatnikowi towarów i opakowań,
4) dokonano zwrotu nabywcy całości lub części zapłaty, o której mowa w art. 106b ust. 1 pkt 4,
5) stwierdzono pomyłkę w jakiejkolwiek pozycji faktury
- podatnik wystawia fakturę korygującą.
Należy wskazać, że wystawienie faktury korygującej w sytuacji udzielenia opustu/obniżki ceny może dotyczyć tylko kontrahentów bezpośrednio uczestniczących w rzeczywistej transakcji potwierdzonej wystawieniem faktury. Nie można wystawić faktury korygującej w sytuacji, kiedy między kontrahentami nie miała miejsca dostawa lub świadczenie usług i w konsekwencji nie było wystawionej faktury.
W rozpatrywanej sprawie ze względu na brak bezpośrednich transakcji, pomiędzy Państwa Spółką a Detalistami, udokumentowanych fakturami, faktu przyznania przez Państwa Spółkę rabatów pośrednich nie można potwierdzić fakturami korygującymi.
Jednocześnie przepisy nie określają dokumentu, na podstawie którego podatnik udzielający rabatu może ten rabat udokumentować. Nie jest tym dokumentem faktura korygująca, zatem może nim być np. nota księgowa.
W związku z powyższym udzielony rabat pośredni możecie Państwo udokumentować poprzez notę księgową, która będzie stanowiła dokument potwierdzający rzeczywistą wartość i zawierała odpowiednie elementy dokumentu księgowego, w myśl ustawy z dnia 22 września 1994 r. o rachunkowości (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 120, ze zm.). Jednocześnie należy wskazać, że noty stanowią dokument księgowy na podstawie ustawy o rachunkowości, a nie przepisów dotyczących podatku VAT.
Stanowisko Państwa w zakresie pytania nr 1 jest prawidłowe.
Cytowany wyżej przepis art. 29a ust. 10 ustawy wyraźnie wskazuje, że podstawę opodatkowania zmniejsza się o kwoty udzielonych po dokonaniu sprzedaży opustów i obniżek cen; wartość zwróconych towarów i opakowań; zwróconą nabywcy całość lub część zapłaty otrzymaną przed dokonaniem sprzedaży, jeżeli do niej nie doszło; wartość zwróconych kwot dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze.
Zatem każda z tych pozycji stanowi odrębną podstawę zmniejszenia podstawy opodatkowania i każda z wymienionych wyżej czynności powoduje zmniejszenie podstawy opodatkowania.
Powyższe stanowisko jest zgodne z Dyrektywą Rady 2006/112/WE, która w art. 73 oraz 90 ust. 1 określa podstawę opodatkowania, przewidując uprawnienia do jej obniżenia w przypadku każdorazowego, faktycznego zmniejszenia obrotu. Przesłanką wystarczającą dla ustalenia podstawy opodatkowania jest zaistnienie samego faktu zmniejszenia obrotu, bez konieczności wykazywania go w jeden konkretny sposób. Jednocześnie przepisy ustawy, jak i dyrektywy wyraźnie wskazują, że rzeczywiste kwoty rabatów mają być udokumentowane – podatnik powinien przedstawić dowód rzeczywistej kwoty poniesionych kosztów.
Konstrukcja podstawy opodatkowania w ustawie o podatku od towarów i usług, odpowiadająca w swej istocie konstrukcji określonej w Dyrektywie 2006/112/WE Rady, oparta jest na założeniu proporcjonalności VAT do ceny towarów i usług. Każda bowiem transakcja podlega podatkowi od towarów i usług obliczonemu w sposób proporcjonalny do ceny otrzymanej przez podatnika jako świadczenie wzajemne za dostarczone towary lub usługi z uwzględnieniem stawki, jaka ma zastosowanie do dostawy lub świadczenia takich towarów i usług.
Należy mieć na uwadze, że konstrukcja podstawy opodatkowania pozwala zrealizować fundamentalną zasadę neutralności podatku VAT. Ekonomiczny ciężar podatku VAT, co do zasady, powinien bowiem ponosić konsument, a nie podatnik. W ślad zatem za obniżeniem ceny transakcyjnej w formie rabatu powinno następować obniżenie podstawy opodatkowania tej transakcji, aby zachowana została zasada proporcjonalności podatku VAT do ceny towarów i usług. Jeśli podstawa opodatkowania przewyższa kwotę wynagrodzenia należnego podatnikowi, przynajmniej w części poniesie on ekonomiczny ciężar podatku, co naruszałoby zasadę neutralności tego podatku.
Zwrócił na to uwagę Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie C-317/94 Elida Gibbs, stwierdzając, że podstawą opodatkowania dla producenta jako podatnika musi być kwota odpowiadająca cenie, po jakiej sprzedał on towary hurtownikom lub detalistom, pomniejszona o wartość rabatów, na podstawie których wypłacone zostało wynagrodzenie ostatecznym nabywcom towarów.
Również w sprawie C-427/98 Komisja Europejska przeciwko Republice Federalnej Niemiec, Trybunał dopuścił możliwość zmniejszenia podstawy opodatkowania w wyniku udzielenia przez podatnika rabatu potransakcyjnego nie bezpośredniemu nabywcy towaru, bez konieczności wystawienia faktury korygującej.
W opisanej sprawie w przypadku otrzymania przez Detalistów od Państwa Spółki zwrotu części ceny zakupionych towarów, dla Detalistów nastąpi rzeczywiste obniżenie ceny tych towarów.
W tej sytuacji podmiotem uprawnionym do obniżenia kwoty podatku należnego z tytułu sprzedaży będzie Państwa Spółka, która dokona sprzedaży ostatecznie po obniżonej cenie, tj. po udzieleniu rabatu.
W związku z tym Państwa Spółka będzie mogła skorzystać z prawa do korekty podstawy opodatkowania i należnego podatku VAT. W okolicznościach niniejszej sprawy udzielany rabat pośredni stanie się upustem – obniżką (rabatem), o którym mowa w art. 29a ust. 10 ustawy.
Należy przy tym wyraźnie wskazać, że rzeczywisty obrót gospodarczy winien mieć odzwierciedlenie w prowadzonej dokumentacji. Do obowiązków uczestników obrotu gospodarczego należy uwiarygodnienie dokonanych transakcji. Podmiot udzielający rabatu powinien posiadać dla celów dowodowych dokumenty świadczące o udzielonym rabacie na rzecz odbiorcy i posiadanie takich dokumentów jest warunkiem potwierdzającym prawo do obniżenia podatku należnego po stronie sprzedawcy, czyli Państwa.
Reasumując, rabaty pośrednie wypłacane przez Państwa Spółkę na rzecz Detalistów stanowią opusty (obniżki cen) w rozumieniu art. 29a ust. 10 pkt 1 ustawy, których udzielenie uprawnia Państwa Spółkę do obniżenia podstawy opodatkowania VAT oraz podatku należnego z tytułu dokonywanej sprzedaży. Zatem w związku z udzieleniem Detalistom rabatów przysługuje Państwu prawo do zmniejszenia wysokości podstawy opodatkowania VAT i podatku należnego na podstawie dokumentu innego niż faktura np. noty księgowej.
Państwo będą mieli prawo obniżyć podstawę opodatkowania (i w konsekwencji podatek VAT należny) za okres, w którym rabat został faktycznie udzielony. Innymi słowy, zasadnicze znaczenie dla rozliczenia przyznanego rabatu pośredniego dla celów podatku VAT będzie miał moment faktycznej wypłaty udzielonego rabatu.
Wystawienie noty księgowej dokumentującej udzielenie rabatu pośredniego nie jest warunkiem koniecznym dla celów uzyskania prawa do obniżenia podatku VAT należnego w związku z udzieleniem rabatu. Istotny jest sam fakt fizycznego udzielenia rabatu, czyli np. dokonania transferu środków pieniężnych na konto Detalisty.
W związku z powyższym w związku z udzielaniem Detalistom rabatów Państwu przysługuje prawo do zmniejszenia wysokości podstawy opodatkowania VAT i podatku należnego na podstawie wystawianej noty księgowej w okresie rozliczeniowym, w którym wypłacono Detaliście środki pieniężne z tytułu udzielonego rabatu.
Stanowisko Państwa w zakresie pytania nr 2 i 3 jest prawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy:
-stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia
-zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Ocena stanowiska Państwa w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych zostanie zawarta w odrębnym rozstrzygnięciu.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
· Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
· Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1) z zastosowaniem art. 119a;
2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
· Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w …. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.