Interpretacja indywidualna z dnia 17 grudnia 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP3-1.4011.793.2024.1.MG

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

17 października 2024 r. wpłynął Państwa wniosek z 9 października 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy obowiązku sporządzenia informacji PIT-8C w przypadku wypłaty Świadczeń UFK z tytułu umów ubezpieczenia na rzecz Uposażonych.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Spółka należy do Grupy Kapitałowej X.

Spółka, działając na podstawie stosownego zezwolenia, prowadzi na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej działalność ubezpieczeniową, która w świetle art. 4 ustawy z dnia 11 września 2015 r. o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 838; dalej: „ustawa o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej”) stanowi wykonywanie czynności ubezpieczeniowych związanych z oferowaniem i udzielaniem ochrony na wypadek ryzyka wystąpienia skutków zdarzeń losowych.

Spółka w ramach prowadzonej działalności oferuje klientom całą gamę ubezpieczeń na życie. Jednym z rodzajów oferowanych produktów są ubezpieczenia na życie związane z funduszami kapitałowymi, o których mowa w Dziale I w Grupie 3 załącznika do ustawy o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej (dalej: „Umowa ubezpieczenia z UFK”), w przypadku których składka ubezpieczeniowa w całości lub po potrąceniu pewnych opłat inwestowana jest w ubezpieczeniowy fundusz kapitałowy (dalej: „UFK”).

Umowa ubezpieczenia z UFK zawiera dwa elementy: element ochronny i element inwestycyjny. Nabyte w związku z przekazaniem (alokacją) składek do funduszu jednostki uczestnictwa są ewidencjonowane na indywidualnym rachunku inwestycyjnym klienta. W zależności od rodzaju umowy ubezpieczenia klient może dokonać wpłaty składki jednorazowej lub wpłacać składki regularne w określonych w umowie odstępach czasu.

W zależności od zapisów Ogólnych Warunków Ubezpieczenia (dalej: „OWU”) danego ubezpieczenia, opłaty przeznaczone na pokrycie kosztów ochrony za okres udzielanej ochrony ubezpieczeniowej pobierane są w większości przypadków:

• w ramach opłaty za zarządzanie / opłaty administracyjnej albo
• z indywidualnego rachunku inwestycyjnego klienta.

W ramach elementu ochronnego umowy ubezpieczenia, w przypadku zgonu ubezpieczonego, świadczenie ubezpieczeniowe z Umowy ubezpieczenia z UFK oraz Indywidualny stan funduszu (dalej łącznie jako „Świadczenia UFK”) otrzymuje co do zasady wskazana przez ubezpieczonego osoba lub osoby uposażone.

Świadczenia UFK dokonywane przez Spółkę w przypadku śmierci ubezpieczonego składają się zazwyczaj z dwóch elementów:

• świadczenia równego sumie ubezpieczenia,
• Indywidualnego stanu funduszu, tj. sumy jednostek UFK zarejestrowanych na wszystkich subkontach indywidualnego rachunku inwestycyjnego klienta.

W przypadku większości produktów z UFK, ubezpieczony ma możliwość wskazania jednego lub więcej uposażonych zastępczych uprawnionych do otrzymania świadczenia w razie zgonu ubezpieczonego, jeżeli brak jest uprawnionego uposażonego. Ubezpieczony, wskazując uposażonych, zobowiązany jest określić procentowy udział każdego z uposażonych w kwocie świadczenia. W przypadku gdy ubezpieczony wskaże kilku uposażonych i nie określi wysokości przypadających im udziałów, przyjmuje się, że udziały wszystkich uposażonych są równe.

Zgodnie ze standardowymi zapisami OWU, w przypadku Umów ubezpieczenia z UFK zawieranych przez Spółkę obowiązują następujące zasady:

1.Ubezpieczony ma prawo do wyznaczenia jednego lub więcej uposażonych oraz uposażonych zastępczych i w związku z tym:

1)w przypadku wskazania jednego uposażonego, otrzymuje on całość Świadczeń UFK;

2)w przypadku wskazania kilku uposażonych, otrzymują oni Świadczenia UFK z uwzględnieniem proporcji wskazanej przez Ubezpieczonego;

3)w przypadku braku uposażonego i wskazania uposażonego zastępczego, Świadczenia UFK należne uposażonemu otrzymuje uposażony zastępczy.

2.W przypadku zgonu ubezpieczonego, jeżeli nie ma uprawnionego uposażonego i uposażonego zastępczego, Świadczenia UFK są wypłacane według następującej kolejności:

1)małżonkowi ubezpieczonego;

2)dzieciom ubezpieczonego - w częściach równych;

3)rodzicom ubezpieczonego - w częściach równych;

4)rodzeństwu ubezpieczonego - w częściach równych;

5)pozostałym osobom będącym spadkobiercami ubezpieczonego, z wyłączeniem Skarbu Państwa.

Wszystkie osoby uprawnione do otrzymania Świadczeń UFK w związku ze śmiercią Ubezpieczonego dalej określane są jako „Uposażeni”; „Uposażony”.

Zgodnie z przepisami ustawy o PIT, obowiązującymi do końca 2023 r., dochód z UFK opodatkowany był zryczałtowanym podatkiem dochodowym (tzw. podatek Belki), a płatnikiem tego podatku była Spółka.

Od 1 stycznia 2024 r. w wyniku zmiany przepisów ustawy o PIT, ustawą z dnia 26 maja 2023 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2023 r. poz. 1059), to ubezpieczeni zobowiązani będą do samodzielnego rozliczenia dochodu uzyskanego z tytułu UFK. Powyższy obowiązek będą wykonywać na podstawie otrzymanych od instytucji finansowych informacji PIT-8C, w tym także od ubezpieczycieli oferujących Umowy ubezpieczenia z UFK.

Po stronie Spółki jako ubezpieczyciela powstały wątpliwości, czy będzie on również zobowiązany do wystawienia informacji PIT-8C w związku z wypłatami realizowanymi na rzecz Uposażonych.

Pytanie

Czy w przypadku wypłaty Świadczeń UFK z tytułu Umów ubezpieczenia z UFK na rzecz Uposażonych, realizowanych od 1 stycznia 2024 r., Spółka będzie zobowiązana do sporządzenia oraz przesłania Uposażonym oraz właściwym urzędom skarbowym informacji PIT-8C?

Państwa stanowisko w sprawie

1.Zasady opodatkowania dochodów z Umowy ubezpieczenia z UFK (do 31 grudnia 2023 r.).

UFK stanowi fundusz kapitałowy w rozumieniu art. 5a pkt 14 ustawy o PIT.

Dochód z tytułu Umowy ubezpieczenia z UFK do 31 grudnia 2023 r. podlegał opodatkowaniu na podstawie art. 30a ust. 1 pkt 5 ustawy o PIT, a podatek z tego tytułu był pobierany przez zakład ubezpieczeń jako płatnika.

Zasady ustalania dochodu z wypłat z UFK, jako szczególnego rodzaju funduszu kapitałowego reguluje z kolei art. 24 ust. 15 ustawy o PIT, zgodnie z którym „Dochodem z tytułu inwestowania składki ubezpieczeniowej w związku z umową ubezpieczenia zawartą na podstawie przepisów o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej, w przypadku ubezpieczeń związanych z funduszami kapitałowymi, jest różnica między wypłaconą kwotą świadczenia a sumą składek wpłaconych do zakładu ubezpieczeń, które zostały przekazane na fundusz kapitałowy”.

Świadczenia otrzymane z umowy ubezpieczenia co do zasady są zwolnione z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o PIT. W przypadku natomiast świadczenia wypłacanego z Umowy ubezpieczenia z UFK na rzecz ubezpieczonego nie korzysta ono ze zwolnienia z art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o PIT przewidzianego dla świadczeń ubezpieczeniowych. Wynika to z wyłączenia ze stosowania ww. zwolnienia na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 4 lit. b ustawy o PIT, zgodnie z którym wolne od podatku są kwoty otrzymane z tytułu ubezpieczeń majątkowych i osobowych, z wyjątkiem dochodu, o którym mowa w art. 24 ust. 15 i 15a.

Z uwagi więc na okoliczność, że o osiąganym przez ubezpieczonego dochodzie z Umowy ubezpieczenia z UFK jest mowa w art. 24 ust. 15 ustawy o PIT, jest on wyłączony ze zwolnienia z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o PIT.

2.Zmiana sposobu opodatkowania dochodów z Umowy ubezpieczenia z UFK od 1 stycznia 2024 r.

Należy zwrócić uwagę, że od 1 stycznia 2024 r. zmianie uległy zasady rozliczenia podatku od dochodu z tytułu Umowy ubezpieczenia z UFK:

1)do 31 grudnia 2023 r. dochody z tytułu Umów ubezpieczenia z UFK podlegały opodatkowaniu na podstawie art. 30a ust. 1 pkt 5 ustawy o PIT. Od dochodu z wypłaty z tego rodzaju umowy Wnioskodawca jako płatnik podatku wyliczał, potrącał i odprowadzał do właściwego urzędu skarbowego podatek PIT;

2)od 1 stycznia 2024 r. dochód z Umowy ubezpieczenia z UFK podlega opodatkowaniu na podstawie art. 30b ust. 1 pkt 5 ustawy o PIT. W związku z czym w przypadku wypłaty z Umowy ubezpieczenia z UFK na rzecz ubezpieczonego:

a)Spółka nie pobiera podatku od dokonywanej wypłaty,

b)Spółka sporządzi i przekaże informację PIT-8C ubezpieczonemu oraz właściwemu dla ubezpieczonego urzędowi skarbowemu,

c)ubezpieczony (podatnik) samodzielnie rozliczy podatek od otrzymanej wypłaty.

Powyższe będzie skutkowało tym, że Spółka jako podmiot wypłacający świadczenie będzie zobowiązana do wystawienia na rzecz ubezpieczonego informacji PIT-8C na podstawie art. 39 ust. 3 ustawy o PIT.

Zmianie nie ulegają natomiast przepisy dotyczące zwolnienia z opodatkowania świadczeń wypłacanych z umowy ubezpieczenia, tj. art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o PIT.

3.Obowiązek wystawiania informacji PIT-8C.

Obowiązek wystawiania informacji PIT-8C reguluje art. 39 ust. 3 ustawy o PIT, zgodnie z którym: „Osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej są obowiązane przesłać podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika wykonuje swoje zadania, a w przypadku podatnika, o którym mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych wykonuje swoje zadania, imienne informacje o wysokości dochodu, o którym mowa w art. 30b ust. 2, sporządzone według ustalonego wzoru”.

Z treści art. 39 ust. 3 ustawy o PIT wynika, że informacja PIT-8C ma dotyczyć dochodów, o których mowa w art. 30b ust. 2 ustawy o PIT, tj. określonych kategorii dochodów, w przypadku których podatnik dokonuje samodzielnego rozliczenia podatku.

Niezbędne jest więc zweryfikowanie czy dochód Uposażonego uzyskiwany z tytułu Świadczeń UFK podlega opodatkowaniu na podstawie art. 30b ust. 2 ustawy o PIT.

4.Zastosowanie do Świadczeń UFK dokonywanych na rzecz Uposażonego zwolnienia przewidzianego w art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o PIT.

Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o PIT, wolne od podatku dochodowego są kwoty otrzymane z tytułu ubezpieczeń majątkowych i osobowych, z wyjątkiem:

a)odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą lub prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane zgodnie z art. 27 ust. 1 lub art. 30c,

b)dochodu, o którym mowa w art. 24 ust. 15 i 15a.

W pierwszej kolejności należy wskazać, że Umowa ubezpieczenia z UFK stanowi umowę na życie wskazaną w Dziale I w grupie 3 załącznika do ustawy o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej (Ubezpieczenia na życie, jeżeli są związane z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym). Z uwagi na okoliczność, że ubezpieczenie na życie stanowi ubezpieczenie osobowe, do wypłaty świadczenia z tytułu Umowy ubezpieczenia z UFK, może mieć zastosowanie zwolnienie przewidziane w art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o PIT.

W drugim kroku należy zweryfikować, czy w analizowanym przypadku zastosowanie mogą mieć wyłączenia przewidziane w lit. a i lit. b ww. przepisu.

Ad. a) - wyłączenie odszkodowań związanych z działalnością gospodarczą.

Zgodnie z wyłączeniem przewidzianym w lit. a powyżej, wyłączone ze zwolnienia są odszkodowania za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą lub prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane zgodnie z art. 27 ust. 1 lub art. 30c.

Z uwagi na okoliczność, że wypłata na rzecz Uposażonego nie jest związana z prowadzoną działalnością gospodarczą lub prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane zgodnie z art. 27 ust. 1 lub art. 30c, niniejsze wyłączenie ze zwolnienia nie będzie miało zastosowania w przypadku wypłat realizowanych na rzecz Uposażonego z Umów ubezpieczenia z UFK.

Ad. b) - wyłączenie dla dochodów opodatkowanych na podstawie art. 24 ust. 15 lub i 15a ustawy o PIT.

Drugie z wyłączeń dotyczy dochodów opodatkowanych na podstawie art. 24 ust. 15 i 15a ustawy o PIT.

Zgodnie z ww. przepisami:

1)Dochodem z tytułu inwestowania składki ubezpieczeniowej w związku z umową ubezpieczenia zawartą na podstawie przepisów o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej, w przypadku ubezpieczeń związanych z funduszami kapitałowymi, jest różnica między wypłaconą kwotą świadczenia a sumą składek wpłaconych do zakładu ubezpieczeń, które zostały przekazane na fundusz kapitałowy (art. 24 ust. 15 ustawy o PIT);

2)Dochodem z tytułu inwestowania składki ubezpieczeniowej w związku z umową ubezpieczenia na życie lub dożycie, zawartą na podstawie odrębnych przepisów, w której świadczenie zakładu ubezpieczeń z tytułu dożycia jest:

a)ustalane na podstawie określonych indeksów lub innych wartości bazowych albo

b)równe składce ubezpieczeniowej powiększonej o określony w umowie ubezpieczenia wskaźnik

- jest różnica między wypłaconą kwotą świadczenia a składką wpłaconą do zakładu ubezpieczeń (art. 24 ust. 15a ustawy o PIT).

W tym zakresie trzeba zwrócić szczególną uwagę na literalną treść art. 24 ust. 15 i ust. 15a ustawy o PIT. Przepisy wskazują, że: „Dochodem z tytułu inwestowania składki ubezpieczeniowej (...)”.

Dyspozycja przepisu wskazuje więc, że dochód na ich podstawie może zostać ustalony w przypadku osoby, która inwestowała (wpłacała) składkę w ramach danej umowy.

Z taką osobą nie mamy natomiast do czynienia w przypadku Uposażonego, ponieważ nie inwestował on składek w ramach umowy i nie ponosił w żaden sposób ich kosztu. Składki ponosi w takim przypadku ubezpieczony i to on może osiągnąć ewentualny dochód z tytułu tej inwestycji.

Uposażony jest natomiast osobą, która jest uprawniona do otrzymania świadczenia z umowy ubezpieczenia na skutek zajścia zdarzenia ubezpieczeniowego w postaci śmierci ubezpieczonego. Po stronie Uposażonego nie mamy więc do czynienia z dochodem z tytułu inwestowania składki w ramach Umowy ubezpieczenia z UFK, lecz ze świadczeniem ubezpieczeniowym uzyskanym z ubezpieczenia osobowego. Wypłata świadczenia na rzecz Uposażonego wynika ze specyfiki produktu jakim jest Umowa ubezpieczenia z UFK.

Uposażony otrzymując świadczenie z Umowy ubezpieczenia z UFK nie uzyskuje dochodu przewidzianego w art. 24 ust. 15 lub 15a ustawy o PIT, ponieważ nie inwestuje składek w ramach Umowy ubezpieczenia z UFK. W efekcie, wyłączenie ze zwolnienia przewidziane w art. 21 ust. 1 pkt 4 lit. b ustawy o PIT nie może mieć w tym przypadku zastosowania.

Podsumowując, należy uznać, że dochód Uposażonego uzyskany z tytułu wypłaty świadczenia z Umowy ubezpieczenia z UFK jest zwolniony z opodatkowania PIT na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o PIT, ponieważ:

1)stanowi kwotę otrzymaną z tytułu ubezpieczenia osobowego,

2)wyłączenia przewidziane w art. 21 ust. 1 pkt 4 lit. a i lit. b ustawy o PIT nie mają zastosowania.

5.Zwolnienie dochodu uposażonego z tytułu wypłaty z Umowy ubezpieczenia z UFK - stanowiska organów podatkowych.

Organy podatkowe w wydawanych rozstrzygnięciach również uznają, że dochód z tytułu świadczenia uzyskiwanego przez Uposażonego z umowy ubezpieczenia na życie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym jest zwolniony z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o PIT:

1)Interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (dalej: „KIS”) z 27 sierpnia 2024 r., sygn. 0112-KDIL2-1.4011.566.2024.1.KF:

Z powyższych przepisów wynika, że dochód powstaje w przypadku inwestowania (wpłacania) składki w ramach danej umowy - czyli dochód powstaje wobec osoby, która inwestuje (wpłaca) składkę. Taką osobą nie jest uposażony, ponieważ to nie on inwestował składkę w ramach umowy i nie ponosił jej kosztu. Składki ponosi ubezpieczający, który zasadniczo jest również ubezpieczonym i to on może osiągać ewentualny dochód z tytułu tej inwestycji. (...) Zatem, w przypadku wypłaty świadczeń z Umów ubezpieczenia z UFK na rzecz Uposażonych, nie będą Państwo zobowiązani do sporządzenia oraz przesłania Uposażonemu oraz właściwemu urzędowi skarbowemu informacji PIT-8C. Jak słusznie Państwo wskazali - w informacji PIT-8C nie wykazuje się m.in. przychodów wolnych od podatku dochodowego, a takim przychodem jest świadczenie wypłacone na rzecz Uposażonych.

2)Interpretacja indywidualna Dyrektora KIS z 8 sierpnia 2024 r., sygn. 0113-KDIPT2-3.4011.407.2024.1.MS:

Z powyższych przepisów wynika, że dochód powstaje w przypadku inwestowania (wpłacania) składki w ramach danej umowy - czyli dochód powstaje wobec osoby, która inwestuje (wpłaca) składkę. Taką osobą nie jest uposażony, ponieważ to nie on inwestował składkę w ramach umowy i nie ponosił jej kosztu. Składki ponosi Ubezpieczający, który zasadniczo jest również Ubezpieczonym i to on może osiągać ewentualny dochód z tytułu tej inwestycji. Uposażony jest natomiast osobą, która jest uprawniona do otrzymania świadczenia z Umowy ubezpieczenia na skutek zajścia zdarzenia ubezpieczeniowego w postaci śmierci Ubezpieczonego. Po stronie Uposażonego nie mamy więc do czynienia z dochodem z tytułu inwestowania składki w ramach Umowy ubezpieczenia z UFK, lecz ze świadczeniem ubezpieczeniowym uzyskanym z ubezpieczenia osobowego. (...) Powyższe zmiany wprowadzone do przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zmieniły natomiast zastosowania zwolnienia dla Uposażonego i dlatego w przypadku wypłaty świadczeń z Umów ubezpieczenia z UFK na rzecz Uposażonych, realizowanych od 1 stycznia 2024 r. nie będą Państwo zobowiązani do sporządzenia oraz przesłania Uposażonemu oraz właściwemu urzędowi skarbowemu informacji PIT-8C. W informacji PIT-8C nie wykazuje się m.in. przychodów wolnych od podatku dochodowego, a takim przychodem jest świadczenie wypłacone na rzecz osób Uposażonych.

3)Interpretacja indywidualna Dyrektora KIS z 26 stycznia 2024 r., sygn. 0114-KDIP3-2.4011.929.2023.1.MN

Z powyższych przepisów wynika, że dochód powstaje w przypadku inwestowania (wpłacania) składki w ramach danej umowy - czyli dochód powstaje wobec osoby, która inwestuje (wpłaca) składkę. Taką osobą nie jest uposażony, ponieważ to nie on inwestował składkę w ramach umowy i nie ponosił jej kosztu. Składki ponosi Ubezpieczający, który zasadniczo jest również Ubezpieczonym i to on może osiągać ewentualny dochód z tytułu tej inwestycji. Uposażony jest natomiast osobą, która jest uprawniona do otrzymania świadczenia z Umowy ubezpieczenia na skutek zajścia zdarzenia ubezpieczeniowego w postaci śmierci Ubezpieczonego. Po stronie Uposażonego nie mamy więc do czynienia z dochodem z tytułu inwestowania składki w ramach Umowy ubezpieczenia z UFK, lecz ze świadczeniem ubezpieczeniowym uzyskanym z ubezpieczenia osobowego. (...) Powyższe zmiany wprowadzone do przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zmieniły natomiast zastosowania zwolnienia dla Uposażonego i dlatego w przypadku wypłaty świadczeń z Umów ubezpieczenia z UFK na rzecz Uposażonych, realizowanych od 1 stycznia 2024 r. nie będą Państwo zobowiązani do sporządzenia oraz przesłania Uposażonemu oraz właściwemu urzędowi skarbowemu informacji PIT-8C. Jak słusznie Państwo wskazali - w informacji PIT-8C nie wykazuje się m.in. przychodów wolnych od podatku dochodowego, a takim przychodem jest świadczenie wypłacone na rzecz osób uposażonych.

4)Interpretacja indywidualna Dyrektora KIS z 6 czerwca 2023 r., sygn. 0114-KDIP3-1.4011.349.2023.4.AK:

Przepis art. 24 ust. 15 i 15a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie ma jednak zastosowania w niniejszej sprawie, ponieważ to nie Pani inwestowała składkę ubezpieczeniową, tylko zmarła ubezpieczona, która wskazała Panią jako osobę uprawnioną do otrzymania sumy ubezpieczenia. Dyspozycja przepisu jasno wskazuje, że ów szczególny sposób ustalenia dochodu do opodatkowania dotyczy osób, które były inwestorami składek na podstawie zawartej przez siebie umowy. O inwestowaniu składki nie może być natomiast mowy w Pani przypadku, gdyż Pani jako uprawniona otrzymała jedynie sumę ubezpieczenia przypadającą po zmarłej ubezpieczonej. (...) Jednakże, przychód ten korzysta ze zwolnienia z opodatkowania wynikającego z art. 21 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy. W związku z powyższym nie ciąży na Pani obowiązek zgłoszenia powyższego zdarzenia do Urzędu Skarbowego.

5)Interpretacja indywidualna Dyrektora KIS z 26 lutego 2021 r., sygn. 0115-KDIT2.4011.944.2020.2.HD:

Przepis art. 24 ust. 15 i ust. 15a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie ma zatem zastosowania w niniejszej sprawie, ponieważ to nie Wnioskodawczyni - jako osoba uprawniona po śmierci ubezpieczonego do otrzymania świadczenia - inwestowała składkę ubezpieczeniową, tylko sąsiad Wnioskodawczyni - zmarły ubezpieczony. Dyspozycja przepisu jasno wskazuje, że ów szczególny sposób ustalenia dochodu do opodatkowania dotyczy osób, które były inwestorami składek na podstawie zawartej przez siebie umowy. O inwestowaniu składki nie może być natomiast mowy w przypadku Wnioskodawczyni, gdyż Wnioskodawczyni jako uprawniona otrzymała jedynie sumę ubezpieczenia przypadającą po zmarłym ubezpieczonym. (...) Wobec powyższego, zgodzić należy się z Wnioskodawczynią, że otrzymane przez nią świadczenie z polisy ubezpieczeniowej zmarłego sąsiada podlega zwolnieniu z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

6)Interpretacja indywidualna Dyrektora KIS z 8 lipca 2020 r., sygn. 0115-KDIT2.4011.356.2020.3.MM:

Przepis art. 24 ust. 15 i ust. 15a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie ma zatem zastosowania w niniejszej sprawie, ponieważ to nie Wnioskodawca - jako jedyna osoba uprawniona po śmierci ubezpieczonego do otrzymania świadczeń - inwestował składkę ubezpieczeniową, tylko brat Wnioskodawcy - zmarły ubezpieczony. Dyspozycja przepisu jasno wskazuje, że ów szczególny sposób ustalenia dochodu do opodatkowania dotyczy osób, które były inwestorami składek na podstawie zawartej przez siebie umowy. O inwestowaniu składki nie może być natomiast mowy w przypadku Wnioskodawcy, gdyż Wnioskodawca jako uprawniony otrzymał jedynie sumę ubezpieczenia przypadającą po zmarłym ubezpieczonym. (...) W konsekwencji – jak słusznie wskazał Wnioskodawca - brak jest obowiązku rozliczenia podatku od wypłaconego świadczenia zarówno w tym roku, jak i w latach następnych.

7)Interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 8 czerwca 2016 r., sygn. IBPB-2-2/4511-324/16/JG:

Przepis art. 24 ust. 15 i ust. 15a stawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie ma jednak zastosowania w niniejszej sprawie, ponieważ to nie Wnioskodawca wykupił polisę w programie inwestycyjnym, której atutem była pełna ochrona kapitału oraz pakiet ubezpieczeniowy, czyli to nie Wnioskodawca inwestował w ubezpieczeniowy fundusz kapitałowy tylko zmarły ubezpieczony, który wskazał Wnioskodawcę jako osobę uprawnioną do otrzymania należnego świadczenia. Dyspozycja ww. przepisów jasno wskazuje, że ów szczególny sposób ustalenia dochodu do opodatkowania dotyczy osób, które były inwestorami składek na podstawie zawartej przez siebie umowy. O inwestowaniu składki nie może być natomiast mowy w przypadku Wnioskodawcy, gdyż Wnioskodawca jako uprawniony otrzymał jedynie sumę ubezpieczenia przypadającą po zmarłym ubezpieczonym. (...) W świetle powyższych wyjaśnień, otrzymana przez Wnioskodawcę w dniu 16 stycznia 2015 r. suma ubezpieczenia zwolniona jest od podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Tym samym Wnioskodawca nie będzie zobowiązany do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych z tytułu otrzymania środków pieniężnych z ww. świadczenia.

Rozstrzygnięcia wskazane w pkt 4)-7) zostały wydane w stanie prawnym, w którym standardowo dochód z tytułu wypłaty z Umowy ubezpieczenia z UFK podlegał opodatkowaniu na podstawie art. 30a ust. 1 pkt 5 ustawy o PIT, natomiast powyższe uwagi pozostają aktualne na gruncie zasad obowiązujących od 1 stycznia 2024 r. Zmianie ulega bowiem wyłącznie sposób rozliczenia podatku, natomiast kwalifikacja dochodu z perspektywy jego zwolnienia lub opodatkowania pozostaje taka sama.

6.Brak obowiązku wystawienia informacji PIT-8C w przypadku wypłat na rzecz Uposażonych.

Z przedstawionego powyżej uzasadnienia oraz rozstrzygnięć organów podatkowych jednoznacznie wynika, że dochód Uposażonego uzyskiwany z Umowy ubezpieczenia z UFK jest zwolniony z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o PIT.

Niniejszą kwalifikację należy uwzględnić przy ocenie występowania obowiązku sporządzenia przez Spółkę informacji PIT-8C.

W ocenie Spółki, Świadczenia UFK wypłacane z tytułu Umowy ubezpieczenia z UFK realizowane po 1 stycznia 2024 r. nie generują obowiązku wystawienia informacji PIT-8C na rzecz Uposażonego.

Informacja PIT-8C ma dotyczyć dochodów, o których mowa w art. 30b ust. 2 ustawy o PIT, tj. określonych kategorii dochodów, w przypadku których podatnik dokonuje samodzielnego rozliczenia podatku. W przypadku Świadczeń UFK otrzymywanych przez Uposażonego nie mamy natomiast do czynienia z dochodem z art. 30b ust. 2 ustawy o PIT, opodatkowanym zgodnie z art. 30b ust. 1 ustawy o PIT, bowiem dochód z tytułu Świadczeń UFK otrzymywanych przez Uposażonego korzysta ze zwolnienia z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o PIT.

Warto również zwrócić uwagę, że celem przekazania informacji PIT-8C jest dostarczenie podatnikowi danych podatkowych do samodzielnego rozliczenia podatku. Przekazanie informacji PIT-8C Uposażonemu byłoby natomiast bezcelowe, ponieważ nie jest on zobowiązany do samodzielnego rozliczenia podatku od dochodu, który jest zwolniony z PIT.

Za takim podejściem przemawia również informacja wskazana w treści wersji formularza PIT-8C na 2024 r. (wersja 12), zgodnie z którą: „W informacji nie wykazuje się przychodów (dochodów) wolnych od podatku dochodowego na podstawie przepisów ustawy oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku”.

Podsumowując, w ocenie Spółki, w przypadku wypłacania Świadczeń UFK z Umów ubezpieczenia z UFK na rzecz Uposażonych, realizowanych od 1 stycznia 2024 r., Wnioskodawca nie będzie zobowiązany do sporządzenia oraz przesłania Uposażonym oraz właściwemu urzędowi skarbowemu informacji PIT-8C.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

W myśl art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.):

Stosownie do art. 11 ust. 1 ww. ustawy:

Stosownie do art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Na podstawie art. 20 ust. 1 ustawy:

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności” wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Z informacji zawartych we wniosku wynika, że:

1. prowadzą Państwo działalność ubezpieczeniową;
2. w ramach prowadzonej działalności oferują Państwo swoim klientom m.in. umowy ubezpieczenia na życie związane z funduszami kapitałowymi (Umowa ubezpieczenia z UFK);
3. w przypadku śmierci ubezpieczonego, świadczenie ubezpieczeniowe z Umowy ubezpieczenia na życie oraz Indywidualny stan funduszu (Świadczenia UFK) otrzymuje osoba uposażona.

Powzięli Państwo wątpliwość, czy wypłacając ww. świadczenie osobom uposażonym, zobowiązani jesteście Państwo do sporządzania oraz przesłania uposażonym oraz właściwemu urzędowi skarbowemu informacji PIT-8C.

W pierwszej kolejności należy zatem omówić charakter wypłacanego świadczenia.

Świadczenie wypłacane z ubezpieczenia – co do zasady – stanowi przychód w rozumieniu cytowanego wyżej art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Świadczenie to będzie dla osób uposażonych przychodem z innych źródeł, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w związku z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Niektóre ze świadczeń – wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych określonym w art. 21 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – mogą jednakże korzystać ze zwolnienia od podatku.

Na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy:

W powyższej cytowanym przepisie ustawodawca posługuje się zwrotem „kwoty otrzymane z tytułu ubezpieczeń”. W związku z powyższym, jeżeli świadczenie wypłacone zostało z tytułu ubezpieczeń majątkowych i osobowych, a nie mieści się ono w punktach a) i b) przepisu, to takie świadczenie będzie podlegać zwolnieniu z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Przez kwoty otrzymane z tytułu ubezpieczeń objęte dyspozycją ww. przepisu rozumie się świadczenia, do wypłaty których zobowiązany jest ubezpieczyciel w związku z zawartą umową ubezpieczenia.

Stosownie do art. 805 § 1 i § 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.):

W myśl art. 5a pkt 14 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Zgodnie zaś z art. 24 ust. 15 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Z powyższego przepisu wynika, że dotyczy on dochodów uzyskanych w związku z umową ubezpieczenia zawartą na podstawie przepisów ustawy z dnia 11 września 2015 r. o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 838).

Świadczenie ubezpieczyciela polega w szczególności na zapłacie:

• przy ubezpieczeniu majątkowym – określonego odszkodowania za szkodę powstałą wskutek przewidzianego w umowie wypadku;
• przy ubezpieczeniu osobowym – umówionej sumy pieniężnej, renty lub innego świadczenia w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku w życiu osoby ubezpieczonej.

Stosownie do art. 829 § 1 ustawy Kodeks cywilny:

W myśl natomiast art. 831 § 1 Kodeksu cywilnego:

Zgodnie z art. 831 § 3 powyższego kodeksu:

Natomiast na podstawie art. 24 ust. 15a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Zacytowany wcześniej przepis art. 21 ust. 1 pkt 4 lit. b) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych dotyczy dochodów uzyskanych w związku z umową ubezpieczenia zawartą na podstawie przepisów ustawy o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej.

Jednocześnie przepis ten wyłącza ze zwolnienia od podatku kwoty otrzymane z tytułu inwestowania składki ubezpieczeniowej w związku z umową ubezpieczenia zawartą na podstawie przepisów o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej, w przypadku ubezpieczeń związanych z funduszami kapitałowymi oraz kwoty otrzymane z tytułu inwestowania składki ubezpieczeniowej w związku z umową ubezpieczenia na życie lub dożycie zawartą na podstawie odrębnych przepisów.

Z powyższych przepisów wynika, że dochód powstaje w przypadku inwestowania (wpłacania) składki w ramach danej umowy – czyli dochód powstaje wobec osoby, która inwestuje (wpłaca) składkę. Taką osobą nie jest uposażony, ponieważ to nie on inwestował składkę w ramach umowy i nie ponosił jej kosztu. Składki ponosi Ubezpieczający, który zasadniczo jest również Ubezpieczonym i to on może osiągać ewentualny dochód z tytułu tej inwestycji. Uposażony jest natomiast osobą, która jest uprawniona do otrzymania świadczenia z Umowy ubezpieczenia na skutek zajścia zdarzenia ubezpieczeniowego w postaci śmierci Ubezpieczonego. Po stronie Uposażonego nie mamy więc do czynienia z dochodem z tytułu inwestowania składki w ramach Umowy ubezpieczenia z UFK, lecz ze świadczeniem ubezpieczeniowym uzyskanym z ubezpieczenia osobowego. Uposażony otrzymując świadczenie z Umowy ubezpieczenia nie uzyskuje dochodu przewidzianego w art. 24 ust. 15 lub 15a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ponieważ to nie on inwestował składki w ramach Umowy ubezpieczenia. W związku z tym wyłącznie ze zwolnienia na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 4 lit. b) cytowanej ustawy nie ma zastosowania.

Dochód Uposażonego uzyskany z tytułu wypłaty Świadczenia UFK jest zwolniony z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Przechodząc do kwestii Państwa obowiązków informacyjnych związanych z wypłatą świadczeń realizowanych z ubezpieczeniowego funduszu kapitałowego na rzecz osób uposażonych, należy wskazać, że zgodnie z art. 8 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.):

Z kolei stosownie do art. 30 § 1 ww. ustawy Ordynacja podatkowa:

Ustawodawca ustanowił obowiązki płatnika podatku dochodowego od osób fizycznych poprzez:

• określenie rodzaju podmiotu, który dokonuje wypłaty (realizacji) świadczeń na rzecz podatników – przy czym ustawodawca określa rodzaj podmiotu poprzez wskazanie jego formy organizacyjnej, jego statusu bądź roli, jaką podmiot ten pełni w relacji z podatnikiem oraz
• określenie kategorii przychodów (dochodów) w odniesieniu do których na ww. podmiotach ciążą obowiązki płatnika podatku.

Podstawowym warunkiem dla rozważań o obowiązku płatnika jest jednak istnienie relacji: udzielający świadczenia (płatnik) – uzyskujący świadczenie (podatnik). Co do zasady, udzielaniem świadczenia jest sytuacja, w której świadczenie jest przekazywane bezpośrednio przez płatnika.

Stosownie do art. 42a ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Państwa wątpliwości wynikają ze zmiany sposobu opodatkowania dochodów z umów ubezpieczenia z UFK.

Jak słusznie Państwo wskazali, w stanie prawnym obowiązującym do 31 grudnia 2023 r. podatek od dochodów z tytułu umów ubezpieczenia rozliczany był ryczałtowo na podstawie art. 30a ust. 1 pkt 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w myśl którego:

Zatem to na podmiocie wypłacającym świadczenie ciążył obowiązek wyliczenia, potrącenia i odprowadzenia do właściwego urzędu skarbowego podatku dochodowego od osób fizycznych, o ile wypłacane świadczenie nie korzystało ze zwolnienia podatku dochodowego od osób fizycznych.

Natomiast zgodnie ze nowelizowanymi przepisami obowiązującymi od 1 stycznia 2024 r. - opodatkowanie dochodu uzyskanego z umorzenia, odkupienia, wykupienia albo unicestwienia w inny sposób tytułów uczestnictwa w funduszach kapitałowych, wynika z art. 30b ust. 1 pkt 5 cytowanej ustawy. Natomiast art. 30b ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych określa, co jest dochodem, o którym mowa w ust. 1 art. 30b ustawy. Z kolei art. 39 ust. 3 cytowanej ustawy nakłada na wskazane podmioty obowiązek przesłania imiennej informacji o wysokości dochodu, o którym mowa w art. 30b ust. 2 ustawy.

Ustawą z dnia 26 maja 2023 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2023 r. poz. 1059) wprowadzono bowiem zmiany w ustawie z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.).

I tak w myśl art. 30b ust. 1 pkt 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Jednocześnie ustawodawca wskazał, że zgodnie z art. 30b ust. 2 pkt 7 tej ustawy:

Powyższy artykuł wskazuje na określone kategorie dochodów, w przypadku których podatnik zgodnie z art. 30b ust. 1 pkt 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych dokonuje samodzielnego rozliczenia podatku według stawki 19%.

Przy czym na podmiocie wypłacającym (tj. przykładowo instytucji finansowej, ubezpieczeniowej) ciążą obowiązki informacyjne. Podmioty te są zobowiązane przesłać podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika wykonuje swoje zadania, a w przypadku nierezydenta urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych wykonuje swoje zadania, imienne informacje o wysokości dochodu ze zbycia tytułów jednostek uczestnictwa w funduszach kapitałowych. Informację w tym zakresie powyższe instytucje mają obowiązek złożyć na formularzu PIT 8C.

Stosownie bowiem do art. 39 ust. 3 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Powyższe zmiany wprowadzone do ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zmieniły natomiast zastosowania zwolnienia dla Uposażonego. Od 1 stycznia 2024 r. zmianie uległ jedynie sposób rozliczenia podatku, kwalifikacja dochodu z perspektywy jego zwolnienia lub opodatkowania pozostaje taka sama. Zatem w przypadku wypłaty Świadczeń UFK na rzecz uposażonych, realizowanych od 1 stycznia 2024 r. nie są Państwo zobowiązani do sporządzenia oraz przesłania Uposażonemu oraz właściwemu urzędowi skarbowemu informacji PIT-8C. W informacji PIT-8C nie wykazuje się dochodów (przychodów) wolnych od podatku dochodowego, a takim przychodem są Świadczenia UFK, jakie Państwo wypłacają na rzecz osób uposażonych.

Państwa stanowisko jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

W odniesieniu do powołanych przez Państwa interpretacji indywidualnych należy stwierdzić, że zostały one wydane w indywidualnej sprawie innego podmiotu i nie wiąże w sprawie będącej przedmiotem wniosku. Interpretacje te zostały wydane w określonym stanie faktycznym i w tych sprawach rozstrzygnięcia w nich zawarte są wiążące, nie mogą przesądzać o niniejszym rozstrzygnięciu. Natomiast organy podatkowe mimo, że w ocenie indywidualnych spraw podatników posiłkują się wydanymi rozstrzygnięciami organów podatkowych, to nie mają możliwości zastosowania ich wprost z tego powodu, że nie stanowią one materialnego prawa podatkowego.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).