Interpretacja indywidualna z dnia 11 grudnia 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0113-KDIPT2-2.4011.700.2024.2.EC

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że stanowisko Państwa w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku wspólnego o wydanie interpretacji indywidualnej

13 września 2024 r. wpłynął Państwa wniosek wspólny z 13 września 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych umorzenia kredytu hipotecznego i zwrotu kwoty dodatkowej, uzupełniony załącznikiem do wniosku wspólnego ORD-WS/B. Następnie uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem złożonym 22 listopada 2024 r. Treść wniosku jest następująca:

Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem

1)Zainteresowany będący stroną postępowania:

Pan …

2)Zainteresowana niebędąca stroną postępowania:

Pani ….

Opis stanu faktycznego

W dniu 17 marca 2003 r. … wraz z żoną … (dalej: „Wnioskodawcy”) zawarli z bankiem … z siedzibą w … (dalej: „Bank”) umowę nr … o kredyt hipoteczny dla osób fizycznych waloryzowany kursem CHF (dalej: „Umowa kredytowa”). Jest to umowa kredytu indeksowanego, wypłaconego w złotówkach, którego saldo wyrażone jest we franku szwajcarskim. Zgodnie z umową, wszyscy kredytobiorcy odpowiadają solidarnie za spłatę kredytu. Umowa kredytowa zawarta została w celu zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych. Przedmiotowy kredyt hipoteczny zaciągnięty został na realizację wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej. Zakup lokalu mieszkalnego na prawach własności, został dokonany z myślą o zaspokojeniu potrzeb mieszkaniowych rodziny Wnioskodawców. Umowa kredytowa zabezpieczona została m.in. hipoteką ustanowioną na kredytowanej nieruchomości. W związku ze stosowaniem przez Bank w Umowie kredytowej klauzul niedozwolonych, Wnioskodawcy wnieśli przeciwko Bankowi, do Sądu ……..  w …, pozew o ustalenie nieważności Umowy kredytowej oraz o zapłatę kwoty wpłaconych rat kapitałowo-odsetkowych, jako nienależnych Bankowi.

W sprawie, która toczy się przed Sądem … w …, pod sygnaturą akt  …, w dniu 2 lipca 2024 r. została zawarta ugoda (dalej: „Ugoda”), na mocy której:

· Strony postanawiają, że kwota zadłużenia z tytułu Umowy kredytu, wynosząca 29 705,80 CHF będzie przeliczona na walutę polską po średnim kursie walut obcych ogłaszanym przez NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień zawarcia Ugody.

· Bank zwalnia Kredytobiorcę z długu (umarza zadłużenie Kredytobiorcy) w zakresie kwoty 133 120,60 PLN, na ww. kwotę składa się kwota 133 120,60 PLN kapitału bieżącego, kwota 0,00 PLN kapitału przeterminowanego, kwota 0,00 PLN odsetek zapadłych niespłaconych, kwota 0,00 PLN odsetek zapadłych podwyższonych.

· Bank dodatkowo wypłaci Kredytobiorcy kwotę 116 500 PLN w związku z rozliczeniem Umowy w terminie miesiąca od zawarcia Ugody.

Wnioskodawcy nigdy nie korzystali z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej inwestycji mieszkaniowej.

W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawcy na pytanie Organu: „Czy kredyt hipoteczny,  o którym mowa we wniosku, został udzielony przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmiot, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawniony do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady jego funkcjonowania?”, odpowiedzieli: „Tak - kredyt został udzielony przez ………..

Kredyt został zaciągnięty na pokrycie kosztów budowy domu jednorodzinnego na działce budowlanej, stanowiącej własności kredytobiorców, zlokalizowanej w ……., …….., ………, działka nr ………… (księga wieczysta prowadzona przez Sąd ……  w .… Wydział ………….., KW nr ………).

Ugoda i umorzenie kredytu dotyczy obojga kredytobiorców. Bank w treści ugody wskazał,  że wystawi PIT-11 w związku ze zwolnieniem z długu (umorzeniem) z tytułu zadłużenia kredytowego (135 116,83 zł - wartość zadłużenia według ksiąg Banku) oraz w związku  z otrzymaniem przez kredytobiorców kwoty 116 500 zł (część nadpłaty ponad wartość kapitału i odsetek, kwota wynegocjowana przez Wnioskodawców z Bankiem, faktyczna wartość nadpłaty opiewała na około 200 000 zł).

Na pytanie Organu: „Czy kwota dodatkowa w wysokości 116 500 zł stanowi:

·świadczenie z tytułu:

-umorzenia wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego;

-zastosowania ujemnego oprocentowania;

-zwrotu nadpłaconego kredytu i odsetek;

·dodatkową kwotę pieniężną wypłaconą w związku z Pana zobowiązaniem do odstąpienia od dalszych roszczeń związanych z umową kredytową?

·inną-jaką?”,

Wnioskodawcy odpowiedzieli: „Kwota 116 500 zł stanowi zwrot nadpłaconego kredytu  i odsetek”.

Kwota 116 500 zł została wyodrębniona w punkcie 3.2. ugody i określona jako „rozliczenie Umowy”. Kwota 116 500 zł została wynegocjowana w toku rozmów ugodowych, ponieważ faktyczna wartość nadpłaconego kredytu i odsetek opiewała na około 200 000 zł  (wartość wpłat dokonanych przez kredytobiorców na rzecz Banku w ramach spłat rat kapitałowo-odsetkowych. Kwota dodatkowa w wysokości 116 500 zł stanowi zwrot uiszczonych przez kredytobiorców kwot tytułem spłaty zadłużenia na rzecz Banku, zawartych w ratach kredytu udzielonego w 2003 r. Kwota ta nie stanowi dodatkowego przysporzenia.

Wnioskodawcy nie posiadają wiedzy na temat wewnętrznych przepisów Banku, natomiast w trakcie negocjacji oraz obliczania ww. kwoty 116 500 zł, Bank jako jedyny tytuł (status) tej kwoty wskazywał zwrot środków, które wcześniej na mocy umowy kredytu, Wnioskodawca wraz z żoną przelał na rzecz Banku w ramach spłaty rat kredytowo-odsetkowych od otrzymanego finansowania. Kwota ta nie ma innego statusu.

Pytania

1.Czy kwota stanowiąca nadpłatę, tytułem rozliczenia Umowy kredytowej, którą Bank zwrócił Wnioskodawcom w wyniku zawartej Ugody, będzie dla nich stanowić przychód podatkowy w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych?

2.Czy kwota umorzenia powstała w wyniku zawarcia Ugody podlegać będzie zaniechaniu poboru podatku dochodowego na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe?

Stanowisko Państwa w sprawie

W ocenie Wnioskodawców, rozliczenie Umowy kredytowej na podstawie Ugody oraz wypłata przez Bank na Ich rzecz kwoty 116 500 PLN jest neutralna z podatkowego punktu widzenia.

Zwrócić bowiem należy uwagę, że kwota, którą Bank wypłacił tytułem rozliczenia Umowy kredytowej, stanowi zwrot przez Bank nienależnego mu świadczenia, które zostało do momentu zawarcia Ugody zapłacone na podstawie Umowy kredytowej zawierającej niedozwolone klauzule. Innymi słowy, istotą Ugody zawartej z Bankiem jest bowiem ustalenie przez Strony sporu sądowego, że kwota stanowi zwrot nienależnego Bankowi świadczenia, tym samym nie może stanowić po stronie Wnioskodawców przychodu podlegającego opodatkowaniu.

Należy podkreślić, że otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych  w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Zgodnie natomiast z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei definiowany jest przez ustawodawcę, czemu dał wyraz w art. 11 ust. 1, jako otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze  i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Niemniej jednak z definicji tej wywieść można również, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa, jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, nie mające charakteru zwrotnego.

Wobec powyższego wypłata przez Bank na rzecz Wnioskodawców, zawartej w Ugodzie, kwoty rozliczenia Umowy kredytowej, stanowiącej zwrot nienależnie przez Wnioskodawców wpłaconej ze środków własnych kwoty, tytułem spłaty zaciągniętego w 2003 r. kredytu hipotecznego, będzie dla Nich neutralna podatkowo i nie będzie powodować po Ich stronie powstania przychodu, w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W wyniku zwrotu nadpłaty kredytu w ramach zawartej ugody, Wnioskodawcy bowiem nie osiągną konkretnego przysporzenia majątkowego, a w związku z tym, nie będzie ciążył na Nich obowiązek zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych z tego tytułu.

Gdyby jednak Organ uznał inaczej, aktualna dla ww. nadpłaty pozostanie poniższa argumentacja odnosząca się do umorzenia części zobowiązania wynikającego z Umowy kredytowej.

W ocenie Wnioskodawców, umorzenie podlegać będzie zaniechaniu poboru podatku dochodowego na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r.  w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (dalej: „rozporządzenie”).

Kwota umorzenia stanowić będzie bowiem inne źródło przychodu, w rozumieniu  art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wskazany w art. 20 ust. 1 tej ustawy katalog przychodów z innych źródeł nie stanowi katalogu zamkniętego, a więc brak jest przeszkód prawnych do zakwalifikowania jako inny przychód ze źródła przychodu, które nie jest wprost wymienione w przepisach ustawy. Niemniej jednak, zakupiona przez Wnioskodawców nieruchomość, sfinansowana poprzez kredyt hipoteczny w wyniku zawarcia umowy kredytowej, niewątpliwie zakupiona została  na cele mieszkaniowe.

Zgodnie z § 1 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (dalej: „rozporządzenie”), zarządza się zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych od kwot:

1. umorzonych osobie fizycznej wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego,  w przypadku gdy:

a)kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, a w przypadku więcej niż jednego kredytu mieszkaniowego - gdy kredyty mieszkaniowe zostały zaciągnięte na realizację wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej, oraz

b)osoba fizyczna będąca stroną umowy kredytu mieszkaniowego nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona w lit. a inwestycji mieszkaniowej.

Zgodnie z ust. 2 tego przepisu kwoty wierzytelności, o których mowa w ust. 1 pkt 1, obejmują:

1)kwoty kredytu mieszkaniowego (kapitału);

2)odsetki, w tym odsetki skapitalizowane, i prowizje;

3)opłaty, jeżeli ich poniesienie przez kredytobiorcę było niezbędne do zawarcia umowy kredytu mieszkaniowego, z wyjątkiem kosztów usług dodatkowych, w szczególności ubezpieczeń.

Umowa kredytowa została zawarta w celu uzyskania kredytu na sfinansowanie zakupu mieszkania na własne cele mieszkaniowe, zaś Wnioskodawcy nigdy nie korzystali  z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej inwestycji mieszkaniowej, więc wypełniają kryteria zawarte w § 1 rozporządzenia.

Z kolei zgodnie z treścią § 3 rozporządzenia, ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o kredycie mieszkaniowym, należy przez to rozumieć kredyt, który został:

1)udzielony przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmiot, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawniony do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów, oraz

2)zabezpieczony w postaci hipoteki ustanowionej na nieruchomości lub udziale w nieruchomości lub prawie wieczystego użytkowania gruntu lub udziale w takim prawie lub spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego lub udziale w takim prawie, lub prawie do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziale w takim prawie, oraz

3)zaciągnięty na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Umowa kredytowa zawarta została w dniu 17 marca 2003 r., a więc przed dniem  15 stycznia 2015 r., zaś Bank był podmiotem o którym mowa w § 3 pkt 1) rozporządzenia. Kredyt zabezpieczony był hipoteką ustanowioną na kredytowanej nieruchomości  i zaciągnięty został na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia  26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przedmiotowy kredyt hipoteczny zaciągnięty został na realizację wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej.

Wreszcie, zgodnie z treścią § 1 rozporządzenia, zaniechanie, o którym mowa w § 1 i § 2,  ma zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od dnia 1 stycznia 2022 r.  do dnia 31 grudnia 2024 r.

Mając na uwadze powyższe należy stwierdzić, że Wnioskodawcy wypełniają więc wszystkie kryteria do objęcia zaniechaniem poboru podatku dochodowego na podstawie rozporządzenia, zarówno w zakresie kwoty odpowiadającej umorzonej części zobowiązania wynikającego z umowy kredytowej, jak i ewentualnie w przypadku nadpłaty zwróconej przez Bank po zawarciu ugody, w przypadku uznania, że kwota otrzymana na skutek Ugody  i rozliczenia Umowy kredytowej stanowiłaby przychód, w rozumieniu ustawy o PIT.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Reguły dotyczące opodatkowania

Zgodnie z treścią art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.):

Powołany przepis wyraża tzw. zasadę powszechności opodatkowania. Regułą jest, że każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną podlega opodatkowaniu, wyjątkiem zaś jest sytuacja, gdy dochód opodatkowaniu nie podlega. Wyjątki od omawianej zasady dotyczą:

·dochodów, które zostały wprost wymienione przez ustawodawcę w art. 21, 52, 52a i 52c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jako zwolnione z podatku oraz

·dochodów, od których zaniechano poboru podatku w drodze rozporządzenia ministra właściwego do spraw finansów publicznych wydanego na podstawie art. 22 ustawy Ordynacja podatkowa (rozporządzenie takie może być wydane w przypadkach uzasadnionych interesem publicznym lub ważnym interesem podatników).

W myśl art. 9 ust. 1a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Stosownie do art. 9 ust. 2 ww. ustawy:

Jak stanowi art. 11 ust. 1 cytowanej ustawy:

Z przedstawionych przepisów wynika, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega – co do zasady – każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną. Zgodnie natomiast z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei definiowany jest przez ustawodawcę, czemu dał wyraz w art. 11 ust. 1, jako otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Niemniej jednak z definicji tej wywieść można również, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa, jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, niemające charakteru zwrotnego.

O uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym do osób fizycznych można więc mówić, w każdej sytuacji, gdy podatnik – czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnych świadczeń), czy też gdy na skutek określonego zdarzenia powodującego zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów – uzyskuje określone przysporzenie majątkowe.

Wskazać również należy, że dla celów podatkowych przyjmuje się – co znajduje potwierdzenie w orzecznictwie – że pojęcie nieodpłatnego świadczenia, o którym mowa w art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ma szerszy zakres niż w prawie cywilnym. Obejmuje ono bowiem wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne, to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku tej osobie, mające konkretny wymiar finansowy.

Źródła przychodów

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wyraźnie rozróżnia źródła przychodów oraz sposób opodatkowania dochodów z poszczególnych źródeł.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Stosownie do art. 20 ust. 1 ww. ustawy:

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności”, wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Skutki podatkowe zwrotu przez bank należności stanowiącej zwrot uiszczonych kwot zadłużenia na rzecz banku

Powzięli Państwo wątpliwość, czy zwrócona Państwu przez Bank kwota w wysokości 116 500 zł, stanowiąca nadpłatę z tytułu rozliczenia kredytu, stanowi przychód, który podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2324 ze zm.):

Podkreślić należy, że otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Według przedstawionego opisu sprawy, wynika, że 2 lipca 2024 r. zawarliście Państwo ugodę z Bankiem, na mocy której kwota zadłużenia z tytułu Umowy kredytu, wynosząca 29.705,80 CHF będzie przeliczona na walutę polską po średnim kursie walut obcych ogłaszanym przez NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień zawarcia Ugody. Bank zwolni Państwa z długu (umorzy zadłużenie) w kwocie 133 120,60 PLN i dodatkowo wypłaci Państwu kwotę 116 500 PLN w związku z rozliczeniem Umowy w terminie miesiąca od zawarcia Ugody. Bank w treści ugody wskazał, że wystawi PIT-11 w związku ze zwolnieniem z długu (umorzeniem) z tytułu zadłużenia kredytowego (135 116,83 zł - wartość zadłużenia według ksiąg Banku) oraz w związku z otrzymaniem przez kredytobiorców kwoty 116 500 zł (część nadpłaty ponad wartość kapitału i odsetek, kwota wynegocjowana przez Państwa z Bankiem, faktyczna wartość nadpłaty opiewała na około 200 000 zł). Kwota 116 500 zł stanowi zwrot nadpłaconego kredytu i odsetek (zwrot uiszczonych przez kredytobiorców kwot tytułem spłaty zadłużenia na rzecz Banku, zawartych w ratach kredytu udzielonego w 2003 r.). Kwota ta nie stanowi dodatkowego przysporzenia

Zgodnie natomiast z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei definiowany jest przez ustawodawcę, czemu dał wyraz w art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jako otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Niemniej jednak z definicji tej wywieść można również, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, nie mające charakteru zwrotnego.

Wobec powyższego, kwota nadpłaconego kapitału i odsetek, którą zwróci Państwu Bank  w związku z zawarciem ugody, nie stanowi dla Państwa przychodu. Czynność ta nie spowoduje uzyskania przez Państwa przysporzenia majątkowego, wzrostu Państwa majątku. Otrzymana przez Państwa ww. kwota – jak Państwo wskazali - stanowi zwrot nadpłaconego kredytu i odsetek. Pieniądze te (nadpłacony kapitał, odsetki), nie będą więc Państwa przychodem w rozumieniu art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i ich uzyskanie nie skutkuje po Państwa stronie powstaniem obowiązku podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych.

W konsekwencji, Państwa stanowisko w tej części należało uznać za prawidłowe.

Umorzenie wierzytelności

Należy w tym miejscu wyjaśnić, że umorzenie wierzytelności następuje w przypadku zwolnienia z długu, czyli zrzeczenia się przez wierzyciela prawa do wierzytelności, bez uzyskania świadczenia ze strony dłużnika. Takie zrzeczenie się, pod warunkiem, że dłużnik je przyjmie, powoduje, że zobowiązanie wygasa.

Zgodnie bowiem z instytucją zwolnienia z długu uregulowaną w art. 508 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.):

Tak więc dla umorzenia wierzytelności koniecznym jest zgoda dłużnika (np. uzyskana w wyniku ugody, czy poprzez oświadczenie).

Tym samym, umorzona Państwu kwota wierzytelności z tytułu zaciągniętego kredytu hipotecznego (kwota kapitału i odsetek), stanowi przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu nieodpłatnych świadczeń, klasyfikowany do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy.

Zaniechanie poboru podatku

Jednakże zgodnie z § 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 102):

Natomiast w myśl § 3 komentowanego rozporządzenia:

Z kolei § 4 ww. rozporządzenia zmieniony rozporządzeniem z dnia 20 grudnia 2022 r. (Dz. U. z 2022 r. poz. 2743), które weszło w życie 24 grudnia 2022 r. stanowi, że:

Zgodnie z treścią ww. art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Dochody, od których zaniechano poboru podatku nie są wykazywane w zeznaniach rocznych i nie podlegają opodatkowaniu oraz zgłoszeniu do urzędu skarbowego.

Należy wskazać, że w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe zrezygnowano z wymogu zaciągnięcia kredytu na „własne” cele mieszkaniowe. Określając kredyt mieszkaniowy objęty zaniechaniem, rozporządzenie odwołuje się do wydatków, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Z powyższego wynika zatem, że zaniechanie poboru podatku znajdzie zastosowanie do umorzonych od dnia 1 stycznia 2022 r. do dnia 31 grudnia 2024 r. osobom fizycznym kwot wierzytelności z tytułu kredytów zaciągniętych na cele mieszkaniowe i zabezpieczonych hipotecznie, udzielonych przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmioty uprawnione do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw, w przypadku, gdy kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, a w przypadku więcej niż jednego kredytu mieszkaniowego – gdy kredyty mieszkaniowe zostały zaciągnięte na realizację wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej oraz w przypadku, gdy osoba fizyczna będąca stroną umowy kredytu mieszkaniowego nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona w lit. a) inwestycji mieszkaniowej (§ 1 ust. 1 pkt 1 lit. b ww. rozporządzenia). Istotne jest, żeby kredyt mieszkaniowy został przeznaczony na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W literze a) art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zostało wymienione m.in. nabycie lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość, natomiast w literze d) art. 21 ust. 25 pkt 1 została wymieniona m.in. budowa budynku mieszkalnego, jego części lub własnego lokalu mieszkalnego. Udzielony Państwu kredyt będzie wypełniał przesłanki do uznania go za kredyt mieszkaniowy, o którym mowa w rozporządzeniu, jeżeli został zaciągnięty na nabycie (budowę) nieruchomości, z myślą o zaspokojeniu Państwa celów mieszkaniowych. Może to być zarówno zakup lokalu mieszkalnego na prawach własności, jak również budowa domu na działce będącej Państwa własnością. Ważne jest, aby ww. kredyt dotyczył realizacji wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej, służącej realizowaniu Państwa własnych celów mieszkaniowych.

Państwa skutki podatkowe z tytułu umorzenia wierzytelności

Z treści wniosku wynika, że:

· 17 marca 2003 r. zaciągnęliście Państwo kredyt hipoteczny we frankach szwajcarskich na cele mieszkaniowe, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

· Celem inwestycji było zaspokojenie Państwa potrzeb mieszkaniowych.

· Tytuł prawny przysługujący Państwu do nieruchomości, służącej zaspokajaniu Państwa celów mieszkaniowych, to prawo własności.

· Nie korzystali Państwo z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej inwestycji mieszkaniowej.

· Kredyt mieszkaniowy został udzielony przez podmiot, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawniony do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady jego funkcjonowania.

· Za spłatę kredytu odpowiadaliście Państwo solidarnie.

· Tytułem zabezpieczenia kredytu została ustanowiona hipoteka na nieruchomości będącej przedmiotem umowy kredytowej.

· Zawarcie ugody z Bankiem skutkowało umorzeniem długu kredytobiorców i wypłatą kwoty dodatkowej, będącej zwrotem nadpłaconego kredytu i odsetek.

Mając na uwadze przedstawiony we wniosku stan faktyczny oraz powołane przepisy prawa stwierdzić należy, że umorzona przez Bank kwota kredytu (kapitału), stanowi dla Państwa przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, z tytułu nieodpłatnych świadczeń klasyfikowany do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy.

Jednocześnie należy wskazać, że w przypadku uzyskania przez Państwa przychodu związanego z umorzeniem wierzytelności z tytułu zaciągniętego w 2003 r. kredytu hipotecznego (na jedną inwestycję mieszkaniową), zastosowanie znajdzie zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe. Spełniają Państwo wszystkie przesłanki umożliwiające zastosowanie ww. zaniechania.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Podkreślam, że procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Opieram się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku – nie prowadzę postępowania dowodowego. Postępowanie w sprawie wydania interpretacji indywidualnej ma na celu wyjaśnienie wątpliwości co do sposobu zastosowania przepisów prawa podatkowego materialnego do określonego stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r.Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r.  poz. 2383 ze zm.) jest sam przepis prawa. Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest ustalanie stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego), stanowi to bowiem domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne. Nie prowadzę postępowania dowodowego, ograniczając się do analizy okoliczności podanych we wniosku. W stosunku do tych okoliczności wyrażam swoje stanowisko, które zawsze musi być jednak ustosunkowaniem się do poglądu (stanowiska) prezentowanego w danej sprawie przez wnioskodawcę. Jeżeli przedstawiony stan faktyczny będzie różnił się od występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Państwa w zakresie rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli sytuacja Państwa będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Z funkcji ochronnej będą mogli Państwo skorzystać, jeżeli zastosują się do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację przez Zainteresowanego, który jest stroną postępowania

Pan .... (Zainteresowany będący stroną postępowania – art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) ma prawo wnieść skargę na tę interpretację indywidualną do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 i art. 14r ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383  ze zm.).