Interpretacja indywidualna z dnia 9 grudnia 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0112-KDIL3.4012.666.2024.1.AK
Brak opodatkowania podatkiem VAT darowizny lokalu mieszkalnego na rzecz Fundacji Rodzinnej.
Interpretacja indywidualna
– stanowisko prawidłowe
Szanowny Panie,
stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
10 października 2024 r. wpłynął Pana wniosek z 3 października 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od towarów i usług w zakresie braku opodatkowania podatkiem VAT darowizny lokalu mieszkalnego na rzecz Fundacji Rodzinnej.
Treść wniosku jest następująca:
Opis zdarzenia przyszłego
Wnioskodawca od dnia (…) listopada 2015 r. prowadzi działalność gospodarczą na podstawie wpisu do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej. W ramach prowadzonej działalności gospodarczej Wnioskodawca wynajmuje lokale mieszkalne oraz lokale użytkowe.
Wnioskodawca od dnia (…) września 2000 r. do chwili obecnej jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług.
W latach 2019-2023 (okres przygotowania i realizacji inwestycji opisanej poniżej) Wnioskodawca dokonywał zarówno sprzedaży opodatkowanej podatkiem VAT, jak i nieopodatkowanej, a udział sprzedaży opodatkowanej VAT do sprzedaży całkowitej wynosił: 1) w 2019 r. – 26%, 2) w 2020 r. – 51%, 3) w 2021 r. – 12%, 4) w 2022 r. – 10%, 5) w 2023 r. – 7%.
Wnioskodawca w roku 2002 nabył prawo użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej o łącznej powierzchni (…) ha (dalej „Nieruchomość Gruntowa”). Sprzedaż prawa użytkowania wieczystego nie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT i notariusz pobrał z tytułu sprzedaży tego prawa podatek od czynności cywilnoprawnych. Natomiast posadowione na Nieruchomości Gruntowej budynki i urządzenia będące przedmiotem sprzedaży były towarem używanym w rozumieniu art. 4 ust. 7 ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym i sprzedaż dokonywana przez sprzedającego będącego podatnikiem podatku od towarów i usług była zwolniona od podatku od towarów i usług.
Z dniem (…) marca 2021 r. prawo użytkowania wieczystego Nieruchomości Gruntowej przekształciło się w prawo własności tej nieruchomości z mocy prawa, tj. przepisów ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności tych gruntów (Dz. U. z 2018 r. poz. 1716 z późn. zm.).
Zamiarem Wnioskodawcy było wzniesienie na Nieruchomości Gruntowej budynków mieszkalnych z przeznaczeniem wybudowanych lokali mieszkalnych na wynajem, na własny rachunek, wyłącznie na cele mieszkaniowe, a w przypadku wytworzonych w budynkach mieszkaniowych lokali użytkowych także wynajem takich lokali na cele niemieszkaniowe. Wnioskodawca nie planował ani nie planuje sprzedaży wybudowanych lokali mieszkalnych ani użytkowych, lecz przeznacza je na prowadzenie działalności polegającej na ich wynajmowaniu.
W dniu (…) listopada 2018 roku wydana została dla części Nieruchomości Gruntowej Wnioskodawcy decyzja o warunkach zabudowy dla inwestycji obejmujące budowę zespołu dwóch budynków mieszkalnych wielorodzinnych z usługami w parterze i garażem podziemnym wraz z budową niezbędnych urządzeń infrastruktury technicznej. W dniu (…) września 2020 r. Wnioskodawca uzyskał decyzję o zatwierdzeniu projektu budowlanego i udzieleniu pozwolenia na budowę zespołu dwóch budynków mieszkalnych wielorodzinnych z usługami w parterze i garażem podziemnym wraz z budową niezbędnych urządzeń infrastruktury technicznej oraz rozbiórkę parterowego punktu ważenia pojazdów. W dniach (…) września 2021 r. i (…) kwietnia 2023 r. Wnioskodawca uzyskał decyzje o zmianie ww. ostatecznej decyzji zatwierdzającej projekt budowlany i udzielającej pozwolenia na budowę.
Na podstawie wyżej wskazanych decyzji Wnioskodawca do sierpnia 2023 r. zrealizował na części swojej Nieruchomości Gruntowej inwestycję obejmującą budowę zespołu dwóch budynków mieszkalnych wielorodzinnych z usługami w parterze i garażem podziemnym wraz z budową niezbędnych urządzeń infrastruktury technicznej. W dniu (…) sierpnia 2023 r. właściwy Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego, wskutek zawiadomienia przez Wnioskodawcę o zakończeniu budowy i zamiarze przystąpienia do użytkowania, wydał zaświadczenie o braku podstaw do wniesienia sprzeciwu. W konsekwencji w sierpniu 2023 roku Wnioskodawca zgodnie z prawem przystąpił do użytkowania przedmiotowej inwestycji.
Realizując inwestycję budowlaną polegającą na budowie Budynków A i B, Wnioskodawca nie dokonywał odliczenia podatku VAT naliczonego w fakturach VAT dokumentujących nabycie usług oraz dostawy towarów na potrzeby realizacji inwestycji.
Budynki wzniesione przez Wnioskodawcę w ramach ww. inwestycji sklasyfikowane są w KŚT jako „budynki mieszkalne (110)”. W jednym budynku („Budynek A”) w parterze zlokalizowanych jest pięć lokali mieszkalnych oraz dwa lokale mieszkalne, natomiast na następnych pięciu kondygnacjach znajdują się wyłącznie lokale mieszkalne. W drugim budynku (Budynek „B”) znajdują się wyłącznie lokale mieszkalne.
Po zakończeniu inwestycji Wnioskodawca wynajął, na własny rachunek, mieszkania zlokalizowane w Budynku A i Budynku B na rzecz osób fizycznych, wyłącznie na cele mieszkaniowe. Najemcami są osoby fizyczne. Umowy najmu mają charakter długoterminowy, a zawierane są w celu zaspokajania potrzeb mieszkaniowych najemców. Ww. usługi świadczone przez Wnioskodawcę korzystają ze zwolnienia przedmiotowego przewidzianego w art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.
Wnioskodawca jednocześnie podjął starania mające na celu wynajęcie lokali użytkowych znajdujących się w parterze Budynku A, przy czym w jednym z lokali użytkowych planuje ewentualnie zlokalizowanie biura na potrzeby prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej. Na chwilę obecną wynajęte zostały trzy lokale użytkowe. Wnioskodawca odlicza podatek VAT naliczony w fakturach dokumentujących usługi i dostawy związane z pracami wykończeniowymi wewnątrz lokali usługowych oraz z ich wyposażeniem.
Łączna powierzchnia pięciu lokali użytkowych wynosi (…) mkw., natomiast łączna powierzchnia lokali mieszkalnych wynosi (…) mkw.
Po rozpoczęciu użytkowania Budynku A i B, w tym po zawarciu umów najmu lokali mieszkalnych w obu tych budynkach, Wnioskodawca podjął kroki prawne mające na celu sukcesywne wyodrębnienie prawne samodzielnych lokali (mieszkalnych i o innym przeznaczeniu) w ww. budynkach, zgodnie z art. 7 ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali (w wyniku czego powstaną nieruchomości lokalowe). W tym celu wykonywane zostały obmiary przez geodetę, sporządzone zostały metryczki poszczególnych lokali, Wnioskodawca wystąpił do właściwych organów gminnych o ujawnienie lokali w kartotekach lokali, uzyskał zaświadczenia o samodzielności poszczególnych lokali mieszkalnych itp. Aktem notarialnym z dnia (…) września 2024 r. Wnioskodawca ustanowił na własną rzecz odrębną własność pierwszych czterech lokali mieszkalnych znajdujących się w Budynku A (obecnie stosowny wniosek wieczystoksięgowy czeka na rozpoznanie przez sąd wieczystoksięgowy). Ustanowienie odrębnej własności lokali nie wiąże się z zamiarem sprzedaży tych lokali na rzecz osób trzecich.
Wnioskodawca nie ponosił żadnych wydatków na ulepszenie lokali mieszkalnych zlokalizowanych w wybudowanych budynkach mieszkalnych.
Wnioskodawca jest osobą fizyczną w wieku blisko (…) lat. (…). Ze względu na swój wiek oraz stan zdrowia, mając na względzie swoją sytuację rodzinną oraz wolę właściwego zaplanowania sukcesji majątkowej w sposób zapewniający integralność zgromadzonego majątku, odpowiednie zarządzanie nim oraz kontynuację prowadzonej działalności polegającej na wynajmie na własny rachunek nieruchomości mieszkalnych, w oparciu o przepisy ustawy z dnia z dnia 26 stycznia 2023 r. o fundacji rodzinnej Wnioskodawca w dniu (…) kwietnia 2024 roku założył fundację rodzinną (dalej: „Fundacja Rodzinna”), której został jedynym fundatorem. Zgodnie ze statutem, Fundacja Rodzinna ma prowadzić działalność m.in. w zakresie wynajmu nieruchomości. Fundacja Rodzinna została w dniu (…) sierpnia 2024 r. wpisana do Rejestru Fundacji Rodzinnych.
Wnioskodawca planuje w przyszłości, sukcesywnie, uczynić na rzecz Fundacji Rodzinnej darowizny w postaci:
a.poszczególnych lokali mieszkalnych znajdujących się w wybudowanych przez siebie budynkach mieszkalnych (w Budynku A, w Budynku B), ustanawiając odrębną własność takich lokali mieszkalnych, z przeznaczeniem na wynajem tych lokali przez Fundację Rodzinną, na własny rachunek, na cele mieszkaniowe:
b.poszczególnych lokali użytkowych znajdujących się w parterze Budynku A, po ustanowieniu odrębnej własności takich lokali użytkowych, z przeznaczeniem tych lokali na wynajem przez Fundację Rodzinną.
Wniosek o interpretację podatkową dotyczy wyłącznie planowanej darowizny na rzecz Fundacji Rodzinnej prawa odrębnej własności lokali mieszkalnych (nie stanowi przedmiotu niniejszego wniosku o interpretację planowana darowizna lokali użytkowych).
Pytanie
W związku z planowanymi darowiznami Wnioskodawca zadaje następujące pytanie:
Czy darowizna lokalu mieszkalnego wytworzonego przez Wnioskodawcę w ramach realizacji opisanej inwestycji (tj. budowy zespołu dwóch budynków mieszkalnych wielorodzinnych z usługami w parterze i garażem podziemnym wraz z budową niezbędnych urządzeń infrastruktury technicznej) z przeznaczeniem wybudowanych lokali mieszkalnych na wynajem, na rachunek własny Wnioskodawcy, wyłącznie na cele mieszkaniowe, dokonana przez Wnioskodawcę na rzecz założonej przez niego Fundacji Rodzinnej, po ustanowieniu odrębnej własności takiego lokalu, stanowi w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (dalej: ustawa o VAT), tj. art. 7 ust. 2 pkt 2) i art. 5 ust. 1 pkt 1) ww. ustawy, dostawę towaru?
A w przypadku pozytywnej odpowiedzi na ww. pytanie:
Czy darowizna ww. lokalu mieszkalnego podlega zwolnieniu od podatku o jakim mowa:
a)w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT
b)w art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy o VAT?
Pana stanowisko w sprawie
Stanowisko Wnioskodawcy dotyczące tego, czy opisana darowizna stanowi dostawę w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1) ustawy o VAT: Wnioskodawca uważa, że darowizna lokalu mieszkalnego wytworzonego przez Wnioskodawcę w ramach realizacji opisanej inwestycji (tj. budowy zespołu dwóch budynków mieszkalnych wielorodzinnych z usługami w parterze i garażem podziemnym wraz z budową niezbędnych urządzeń infrastruktury technicznej) z przeznaczeniem wybudowanych lokali mieszkalnych na wynajem, na rachunek własny Wnioskodawcy, wyłącznie na cele mieszkaniowe, dokonana przez Wnioskodawcę na rzecz Fundacji Rodzinnej, po ustanowieniu odrębnej własności takiego lokalu, nie stanowi w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (dalej: ustawa o VAT) dostawy towaru podlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT.
Stanowisko takie Wnioskodawca motywuje w pierwszej kolejności tym, że w ocenie Wnioskodawcy darowizna taka nie stanowi w rozumieniu ustawy o VAT dostawy towaru, o jakiej mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 tej ustawy. Powyższe Wnioskodawca uzasadnia tym, że:
-zgodnie z art. 5 ust. 1. pkt 1) ustawy o VAT opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów, natomiast zgodnie z art. 7 ust. 2 pkt 2) ww. ustawy, przez odpłatną dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się również przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa w drodze darowizn, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych;
-przedmiotem darowizny ma być wyodrębniony lokal mieszkalny stanowiący przedmiot odrębnej własności (nieruchomość lokalowa, dla której sąd wieczystoksięgowy założy odrębną księgę wieczystą i która stanowić będzie odrębną od budynku nieruchomość), a zatem taki lokal mieszkalny jest z jednej strony towarem, o jakim mowa w art. 2 pkt 6) ustawy o VAT dostawy towaru, jak też wytworzoną nieruchomością w rozumieniu art. 2 pkt 14a) ww. ustawy;
-zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, który stanowi, że podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wyłącznie w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, a także uwzględniając art. 43 ust. 1 pkt 36) ww. ustawy, zgodnie z którym usługi w zakresie wynajmowania lub wydzierżawiania nieruchomości o charakterze mieszkalnym lub części nieruchomości, na własny rachunek, wyłącznie na cele mieszkaniowe są przedmiotowo zwolnione z podatku VAT, Wnioskodawcy nie przysługiwało, ani w całości, ani w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu wytworzenia lokalu mieszkalnego, który ma być przedmiotem darowizny, gdyż lokal ten wytworzony został przez Wnioskodawcę w celu prowadzenia działalności polegającej na wynajmie tego lokalu, na rachunek własny, wyłącznie na cele mieszkaniowe i zgodnie z takim przeznaczeniem jest przez Wnioskodawcę wykorzystywany;
-zatem, skoro Wnioskodawcy nie przysługiwało, ani w całości, ani w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu wytworzenia lokalu mieszkalnego, który ma być przedmiotem darowizny, to darowizna tego lokalu nie spełnia warunku, o jakim mowa w art. 7 ust. 2 pkt 2) ustawy o VAT, a więc w ogóle nie stanowi podlegającej temu podatkowi dostawy towaru, o jakiej mowa w art. art. 5 ust. 1 pkt 1) ustawy o VAT.
Stanowiska Wnioskodawcy co do zwolnienia z podatku:
Gdyby opisana darowizna lokalu mieszkalnego stanowiła z uwagi na treść art. 7 ust. 2 pkt. 2) ustawy o VAT dostawę towaru, o jakiej mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1) ustawy o VAT, wówczas byłaby to dostawa zwolniona z podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT, a także na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10a) ustawy o VAT.
Odnośnie zwolnienia przedmiotowego na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2) ustawy o VAT: Zgodnie z ww. przepisem, zwalnia się od podatku dostawę towarów wykorzystywanych wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku, jeżeli z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.
Wnioskodawca wykorzystuje lokal mieszkalny mający stanowić przedmiot darowizny, wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 36) ustawy o VAT. Z takim zamiarem lokal ten wytworzył (wybudował) i zgodnie z tymże zamiarem, po wybudowaniu i dopuszczeniu do użytkowania, lokal został przez Wnioskodawcę, na jego własny rachunek, wynajęty wyłącznie na cele mieszkaniowe.
Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wyłącznie w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.
Art. 43 ust. 1 pkt 36) ww. ustawy stanowi, że usługi w zakresie wynajmowania lub wydzierżawiania nieruchomości o charakterze mieszkalnym lub części nieruchomości, na własny rachunek, wyłącznie na cele mieszkaniowe są przedmiotowo zwolnione z podatku VAT. Zatem Wnioskodawcy nie przysługiwało (ani nie przysługuje) prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu wytworzenia przedmiotowego lokalu mieszkalnego.
W konsekwencji, darowizna takiego lokalu mieszkalnego byłaby zwolniona z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2) ustawy o VAT.
Odnośnie zwolnienia przedmiotowego na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10a) ustawy o VAT: Zgodnie z tym przepisem, zwalnia się z podatku dostawę budynków, budowli lub ich części nieobjętą zwolnieniem, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10), pod warunkiem że: a) w stosunku do tych obiektów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego oraz b) dokonujący ich dostawy nie ponosił wydatków na ich ulepszenie, w stosunku do których miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.
Przedmiotem darowizny ma być wyodrębniony lokal mieszkalny (wybudowany jako część budynku mieszkalnego, a następnie wyodrębniony wskutek ustanowienia odrębnej własności). Lokal ten Wnioskodawca wytworzył (wybudował) i wykorzystuje wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku VAT na podstawie art. art. 43 ust. 1 pkt 36) ustawy o VAT. Konsekwentnie, po oddaniu do użytkowania, lokal został wynajęty przez Wnioskodawcę na ww. cele mieszkaniowe. Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wyłącznie w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.
Art. 43 ust. 1 pkt 36) ww. ustawy stanowi, że usługi w zakresie wynajmowania lub wydzierżawiania nieruchomości o charakterze mieszkalnym lub części nieruchomości, na własny rachunek, wyłącznie na cele mieszkaniowe są przedmiotowo zwolnione z podatku VAT. Zatem Wnioskodawcy nie przysługiwało (i nie przysługuje) w stosunku do obiektu będącego lokalem mieszkalnym prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Wnioskodawca nie ponosił jakichkolwiek wydatków na ulepszenie tego lokalu (w tym wydatków, w stosunku do których miałby prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego). Stąd też dostawa takiego wyodrębnionego lokalu mieszkalnego (również w postaci darowizny) na rzecz Fundacji Rodzinnej podlegać będzie zwolnieniu od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10a) ustawy o VAT.
Skoro przy wytworzeniu lokali mieszkalnych znajdujących się w wybudowanych budynkach mieszkalnych Wnioskodawca ponosił koszty podlegające podatkowi VAT (zakup usług i materiałów budowlanych itp.), lecz z uwagi na przeznaczenie inwestycji oraz działalność prowadzoną przy wykorzystaniu wybudowanych lokali mieszkalnych (wynajem na cele mieszkaniowe) ze względu na ograniczenia wynikające z ustawy o VAT (art. 86 ust. 1) nie mógł odliczyć podatku naliczonego, to przy późniejszej darowiźnie wybudowanych lokali mieszkalnych nie może być obciążony podatkiem należnym. Wynika to z zasady neutralności podatku VAT.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwanej dalej ustawą:
Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem” podlegają, odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
Stosownie do art. 2 pkt 6 ustawy:
Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o towarach – rozumie się przez to rzeczy oraz ich części a także wszelkie postacie energii.
Przepis art. 2 pkt 22 ustawy stanowi, że:
Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o sprzedaży – rozumie się przez to odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.
W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:
Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).
Z treści powołanego wyżej przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy jednoznacznie wynika, że dostawa towarów, co do zasady, podlega opodatkowaniu VAT wówczas, gdy czynności te są wykonywane odpłatnie (za wynagrodzeniem). Jednocześnie ustawodawca zrównał niektóre dostawy towarów wykonywane nieodpłatne z odpłatną dostawą towarów, a więc z czynnościami, które podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT.
W art. 7 ust. 2 ustawy wskazano, że:
Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się również przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności:
1)przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia,
2)wszelkie inne darowizny
– jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych.
Nie każda jednak czynność stanowiąca dostawę towarów, w rozumieniu art. 7 ustawy, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, ponieważ aby dana czynność podlegała opodatkowaniu tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.
Stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy:
Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy:
Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Na mocy art. 9 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347 z 11 grudnia 2006 r. s. 1 ze zm.):
„Podatnikiem” jest każda osoba prowadząca samodzielnie w dowolnym miejscu jakąkolwiek działalność gospodarczą, bez względu na cel czy też rezultaty takiej działalności.
„Działalność gospodarcza” obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, włącznie z górnictwem, działalnością rolniczą i wykonywaniem wolnych zawodów lub uznanych za takie. Za działalność gospodarczą uznaje się w szczególności wykorzystywanie, w sposób ciągły, majątku rzeczowego lub wartości niematerialnych w celu uzyskania z tego tytułu dochodu.
Analizując powyższe przepisy należy stwierdzić, że dostawa towarów bądź świadczenie usługi podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywana będzie przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotnym dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy/usługi mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy.
Pana wątpliwości dotyczą ustalenia, czy darowizna lokalu mieszkalnego wytworzonego przez Pana w ramach realizacji opisanej inwestycji (tj. budowy zespołu dwóch budynków mieszkalnych wielorodzinnych z usługami w parterze i garażem podziemnym wraz z budową niezbędnych urządzeń infrastruktury technicznej) z przeznaczeniem wybudowanych lokali mieszkalnych na wynajem, na Pana rachunek własny, wyłącznie na cele mieszkaniowe, dokonana przez Pana na rzecz założonej przez Pana Fundacji Rodzinnej, po ustanowieniu odrębnej własności takiego lokalu, stanowi w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług dostawę towaru, a jeśli tak, to czy darowizna ww. lokalu mieszkalnego podlega zwolnieniu od podatku.
W tym miejscu dodać trzeba, że działalność fundacji rodzinnej uregulowana została przepisami ustawy z 21 lutego 2023 r. o fundacji rodzinnej (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 326 ze zm.).
Zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy o fundacji rodzinnej:
Fundacja rodzinna jest osobą prawną utworzoną w celu gromadzenia mienia, zarządzania nim w interesie beneficjentów oraz spełniania świadczeń na rzecz beneficjentów. Fundator określa w statucie szczegółowy cel fundacji rodzinnej.
Stosowanie do art. 2 ust. 2 ustawy o fundacji rodzinnej:
Przez świadczenie rozumie się składniki majątkowe, w tym środki pieniężne, rzeczy lub prawa, przeniesione na beneficjenta albo oddane beneficjentowi do korzystania przez fundację rodzinną albo fundację rodzinną w organizacji, zgodnie ze statutem i listą beneficjentów.
W myśl art. 17 ustawy o fundacji rodzinnej:
Fundator wnosi do fundacji rodzinnej mienie na pokrycie funduszu założycielskiego o wartości określonej w statucie, nie niższej niż 100.000 zł.
Ponadto, zgodnie z art. 20 ww. ustawy:
Fundacja rodzinna nie może zwracać fundatorowi mienia wniesionego na pokrycie funduszu założycielskiego ani w całości, ani w części, chyba że ustawa stanowi inaczej.
W omawianej sprawie zamierza Pan wnieść do fundacji rodzinnej nieruchomość – lokale mieszkalne znajdujące się w Budynku A i B. Budynki wzniesione przez Pana w ramach ww. inwestycji sklasyfikowane są w KŚT jako „budynki mieszkalne (110)”. Nie planował Pan ani nie planuje sprzedaży wybudowanych lokali mieszkalnych, lecz przeznacza je Pan na prowadzenie działalności polegającej na ich wynajmowaniu. W ramach prowadzonej działalności gospodarczej wynajmuje Pan lokale mieszkalne oraz lokale użytkowe.
W tym miejscu należy wskazać, że zgodnie z art. 659 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.):
Przez umowę najmu wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz.
Najem jest więc umową dwustronnie zobowiązującą i wzajemną, odpowiednikiem świadczenia wynajmującego, polegającego na oddaniu rzeczy do używania, jest świadczenie najemcy, polegające na płaceniu umówionego czynszu. Z powyższego wynika, że umówiony między stronami czynsz jest wynagrodzeniem za możliwość korzystania z cudzej rzeczy i stanowi świadczenie wzajemne należne za używanie lokalu przez jego najemcę.
Zatem, na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług umowa najmu wypełnia definicję świadczenia usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, gdyż w wyniku zawartej umowy powstaje bezpośredni związek o charakterze przyczynowym pomiędzy świadczoną usługą, a otrzymanym świadczeniem wzajemnym.
W kontekście niniejszej sprawy należy zwrócić uwagę na treść zdania drugiego definicji pojęcia „działalność gospodarcza” do którego odwołuje się art. 15 ust. 2 ustawy, w której mówi się o wykorzystywaniu m.in. towarów w sposób ciągły do celów zarobkowych. Takie wykorzystywanie towarów ma miejsce poprzez oddanie ich w stosunki obligacyjne (najem, dzierżawa, leasing itp.).
Analiza przedstawionego opisu sprawy oraz treść przywołanych przepisów prawa prowadzi do wniosku, że skoro lokale mieszkalne są przedmiotem umowy najmu, to znaczy że nie są wykorzystywane przez Pana na cele osobiste, lecz wykorzystywane w celu czerpania z niej dochodów. Zawarcie przez Pana umowy najmu, nie stanowi zarządu majątkiem prywatnym, lecz wypełnia definicję działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy. W konsekwencji z tytułu planowanej darowizny na rzecz Fundacji Rodzinnej opisanych we wniosku lokali mieszkalnych będzie Pan występować w charakterze podatnika podatku od towarów i usług.
Odnosząc się do przedstawionego opisu sprawy oraz Pana wątpliwości należy wyjaśnić, że zgodnie z art. 7 ust. 2 ustawy, opodatkowaniu podatkiem VAT podlega, co do zasady, każde nieodpłatne przekazanie towaru należącego do przedsiębiorstwa, z którym wiąże się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, o ile podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu, imporcie lub wytworzeniu tych towarów lub ich części składowych.
Z uwagi na to, że zamierza Pan lokal mieszkalny przekazać na rzecz Fundacji Rodzinnej w drodze darowizny analizie należy poddać, czy ta czynność może zostać uznana za odpłatną dostawę towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy, a w konsekwencji za czynność podlegającą regulacjom ustawy o podatku od towarów i usług, tj. za czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.
Z wyżej powołanego art. 7 ust. 2 pkt 2 ustawy wynika, że uznanie darowizny towaru za odpłatną dostawę towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy uzależnione jest od tego, czy podatnikowi przysługiwało w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych.
Z treści wniosku wynika, że nabycie prawa użytkowania wieczystego nieruchomości, na której zrealizował Pan inwestycję obejmującą budowę zespołu dwóch budynków mieszkalnych wielorodzinnych z usługami w parterze i garażem podziemnym wraz z budową niezbędnych urządzeń infrastruktury technicznej, nie podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT. Ponadto wskazał Pan, że realizując inwestycję budowlaną polegającą na budowie Budynków A i B, nie dokonywał Pan odliczenia podatku VAT naliczonego w fakturach VAT dokumentujących nabycie usług oraz dostawy towarów na potrzeby realizacji inwestycji. Nie ponosił Pan żadnych wydatków na ulepszenie lokali mieszkalnych zlokalizowanych w wybudowanych budynkach mieszkalnych.
Ponadto po zakończeniu inwestycji wynajął Pan, na własny rachunek, mieszkania zlokalizowane w Budynku A i Budynku B na rzecz osób fizycznych, wyłącznie na cele mieszkaniowe. Najemcami są osoby fizyczne. Umowy najmu mają charakter długoterminowy, a zawierane są w celu zaspokajania potrzeb mieszkaniowych najemców. Ww. usługi korzystają ze zwolnienia przedmiotowego przewidzianego w art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy.
Analiza przedstawionych przez Pana okoliczności sprawy oraz treści powołanych przepisów prowadzi do wniosku, żew sprawie nie będą spełnione warunki do uznania, że darowizna lokalu mieszkalnego na rzecz Fundacji Rodzinnej może zostać uznana za czynność zrównaną z odpłatną dostawą towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy, która podlega opodatkowaniu na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.
Zatem, darowizna lokalu mieszkalnego wytworzonego przez Pana w ramach realizacji opisanej inwestycji (tj. budowy zespołu dwóch budynków mieszkalnych wielorodzinnych z usługami w parterze i garażem podziemnym wraz z budową niezbędnych urządzeń infrastruktury technicznej) z przeznaczeniem wybudowanych lokali mieszkalnych na wynajem, na Pana rachunek własny, wyłącznie na cele mieszkaniowe, dokonana przez Pana na rzecz założonej przez Pana Fundacji Rodzinnej, po ustanowieniu odrębnej własności takiego lokalu, nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu przepisów ustawy.
W konsekwencji, na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, darowizna lokalu mieszkalnego na rzecz Fundacji Rodzinnej nie będzie stanowić czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Tym samym, Pana stanowisko w zakresie pytania nr 1 uznałem za prawidłowe.
Jednocześnie z uwagi na rozstrzygnięcie, iż darowizna lokalu mieszkalnego na rzecz Fundacji Rodzinnej nie będzie stanowić czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, nie udziela się odpowiedzi na pytanie nr 2, postawione w przypadku uznania, że darowizna lokali mieszkalnych na rzecz Fundacji Rodzinnej będzie stanowić czynność podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Jestem ściśle związany przedstawionym we wniosku opisem zdarzenia przyszłego, ponosi Pan ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym jego przedstawieniem. Zatem, wydając przedmiotową interpretację oparłem się na wynikającym z treści wniosku opisie zdarzenia przyszłego. W przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych. Ponadto, w sytuacji zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego w opisie sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.
Wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem Pana zapytania. Inne kwestie, które nie zostały objęte pytaniem wskazanym we wniosku, nie mogą być – zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej – rozpatrzone.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.
·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).