Interpretacja indywidualna z dnia 27 listopada 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP4-3.4012.656.2024.1.MKA
W zakresie skutków podatkowych realizacji Projektu.
Interpretacja indywidualna
- stanowisko prawidłowe
Szanowni Państwo,
stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
11 października 2024 r. wpłynął Państwa wniosek z 7 października 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy skutków podatkowych realizacji Projektu pn. „(…)”.
Treść wniosku jest następująca:
Opis zdarzenia przyszłego
Miasto (…) (dalej: Miasto) jest czynnym zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług (VAT).
Z dniem 1 stycznia 2017 r. podjęła scentralizowane rozliczanie podatku VAT wraz z jednostkami organizacyjnymi Miasta (…) i zakładem budżetowym. Z dniem 31 maja 2023 r. nastąpiła likwidacja samorządowego zakładu budżetowego. Zlikwidowany samorządowy zakład budżetowy został przejęty przez istniejącą jednostkę budżetową pod nazwą (…), która przejęła zadania realizowane przez zlikwidowany zakład.
Jako jednostka samorządu terytorialnego (dalej: JST) posiada osobowość prawną nadaną ustawowo przez art. 2 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 609) i prowadzi gospodarkę finansową na zasadach określonych w przepisach ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1270). Miasto wykonuje przede wszystkim tzw. zadania własne nałożone na jednostkę odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostało powołane. Zdecydowana większość tych zadań jest wykonywana przez Miasto w ramach reżimu publicznoprawnego, niektóre czynności Miasto wykonuje na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych, traktując je jako podlegające przepisom ustawy o VAT.
Realizując zadania własne gminy, określone w art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o samorządzie gminnym (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 609 ze zm.) w zakresie ładu przestrzennego, gospodarki nieruchomościami, ochrony środowiska i przyrody oraz gospodarki wodnej, Miasto (…) zamierza zrealizować projekt pn. „(…)” (dalej: Projekt) finansowany z EFRR w ramach (…) (Fundusze Europejskie (…) ) 2021-2027 z dotacji, środki stanowią 85% kosztu realizacji Projektu oraz z wkładu własnego Partnera stanowią 15% kosztu realizacji Projektu. Projekt realizowany jest od stycznia 2024 r. i Miasto planuje w nim uczestniczyć do 2028 r. (5 lat).
Ww. zadania z zakresu ochrony środowiska są sprecyzowane m.in. w ustawie z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 54).
„(…)” to Projekt, którego liderem jest Województwo (…). W roli partnerów występują JST. Celem Projektu „(…)” jest wsparcie jednostek samorządu terytorialnego we wdrażaniu programu ochrony powietrza dla stref w województwie (…), który pozwoli na efektywne wprowadzenie strategii poprawy jakości powietrza oraz realizację neutralnej dla środowiska polityki energetyczno- klimatycznej.
Program zakłada ograniczenie emisji i zmniejszenia stężeń: pyłu zwieszonego PM 10 i PM2,5, B(a)P oraz dwutlenku azotu. Zaangażowanie JST w realizację przedmiotowego Projektu jest niezbędne, ponieważ jedynie współpraca pomiędzy samorządami lokalnymi i Samorządem Województwa (…) pozwoli na efektywne wdrożenie strategii poprawy jakości powietrza oraz realizację neutralnej środowiskowo polityki energetyczno-klimatycznej, dotyczyć ma przede wszystkim podnoszenia potencjału administracyjnego gmin w zakresie:
1)właściwego planowania działań związanych z ochroną środowiska;
2)komunikacji z mieszkańcami, doradztwa energetycznego i ekologicznego;
3)wdrażania systemów informatycznych wspierających procesy zarządzania jakością powietrza;
4)monitorowania, kontroli i egzekucji działań w zakresie poprawy jakości powietrza.
Realizacja Projektu „(…)” zakłada doprowadzenie do poprawy jakości powietrza poprzez zapewnienie wyspecjalizowanych ekspertów w dziedzinie ochrony powietrza i energetyki oraz zapewnienie dostępu do informacji i możliwości aktywnej ich wymiany między JST i innymi podmiotami zainteresowanymi i związanymi z ochroną powietrza. Przedmiotowy Projekt obejmuje swoim zakresem następujące działania:
1)doradztwo energetyczne i ekologiczne - realizowane poprzez zatrudnianie ekodoradców (zadanie JST),
2)serwis internetowy wspierający procesy zarządzania jakością powietrza, obejmujący obszar całego województwa (…) (zadanie Lidera),
3)edukację ekologiczną - realizowaną przez działania informacyjno-edukacyjne prowadzone na szczeblu wojewódzkim i lokalnym (zadania JST i Lidera).
Doradztwo będzie realizowane przez ekodoradców, będą oni stanowić:
1)wsparcie dla JST w realizacji działań z zakresu ochrony powietrza;
2)wsparcie dla pracowników JST w zakresie energetyki i dziedzin pokrewnych ochronie powietrza, m.in. w zakresie wykorzystania dostępnych narzędzi i przepisów prawa;
3)wsparcie dla mieszkańców w dążeniu do poprawy jakości życia i zdrowia;
4)kreowanie wizerunku JST jako podmiotu wiarygodnego, kompetentnego i otwartego na mieszkańca, wychodzącego naprzeciw potrzebom mieszkańców i podejmującego się najcięższych zadań w celu ochrony zdrowia mieszkańców i ochrony środowiska, w którym żyją;
5)wykwalifikowaną kadrę pracowniczą i posiadać kompetencje pozwalające na realizację powierzonych działań.
Ekodoradcy będą zatrudnieni na podstawie umowy o pracę na samodzielnym stanowisku podległym bezpośrednio pod Prezydenta Miasta.
Zakres obowiązków ekodoradcy obejmuje m.in.:
1)kompleksowe wsparcie mieszkańców Miasta w wymianie źródeł ogrzewania i termomodernizacji budynków oraz pomoc w pozyskaniu środków finansowych,
2)kompleksowe wsparcie osób ubogich energetycznie,
3)inicjowanie i prowadzenie lokalnych działań informacyjno-edukacyjnych, udzielanie porad i informacji mieszkańcom Miasta podczas miejskich lokalnych wydarzeń plenerowych,
4)edukację w zakresie racjonalnego gospodarowania energią,
5)wsparcie JST oraz mieszkańców Miasta w zakresie pozyskiwania wsparcia finansowego na działania w zakresie poprawy jakości powietrza oraz efektywności energetycznej,
6)kontrolę palenisk.
W ramach realizacji przedmiotowego Projektu Miasto będzie ponosić wydatki m.in. na:
- wynagrodzenie ekodoradcy,
- wyposażenie stanowiska pracy ekodoradcy,
- szkolenia ekodoradcy,
- przeprowadzenie akcji edukacyjnych i informacyjnych, promocyjnych,
- zakup materiałów edukacyjno-informacyjnych, promocyjnych,
- organizację lokalnych kampanii,
- zakup materiałów służących do kontroli palenisk (m.in. wilgotnościomierz, kamera termowizyjna, narzędzia do poboru próbek popiołów paleniskowych i paliw),
- ewentualnie zakup drona, spektrometru czy też smogowozu, samochodu służbowego z napędem elektrycznym lub niskoemisyjnym,
- dopuszcza się także zakup usług m.in. wykonanie przeglądów kominiarskich, przeprowadzenie certyfikacji/audytów energetycznych budynków lub lokali.
Wydatki na realizację Projektu będą dokumentowane przez usługodawców lub dostawców wystawianymi na rzecz Miasta fakturami VAT, z NIP Miasta (…).
Towary i usługi nabywane przez Miasto w ramach Projektu „(…)” nie będą stanowić przedmiotu dalszej odsprzedaży. Wszelkie usługi doradcze, które będą realizowane w ramach ww. Projektu oraz materiały edukacyjno-informacyjne, promocyjne będą dostępne nieodpłatnie dla zainteresowanych mieszkańców Miasta. Wydatki dokonywane w ramach Projektu będą służyć wyłącznie działalności publicznej Miasta i zgodnie z założeniem Projektu mają w szczególności wpłynąć na zwiększenie świadomości mieszkańców Miasta, m.in. w zakresie ochrony powietrza oraz działań antysmogowych, powodując zakładaną zmianę negatywnych dla środowiska i klimatu nawyków mieszkańców.
Koszty wyposażenia stanowiska pracy oraz wydatki na wynagrodzenia w tym tzw. „13” pensji stanowić będą koszty/wydatki kwalifikowane w Projekcie.
Koszty dojazdów ekodoradcy do mieszkańców nie będą finansowane w ramach Projektu.
Miasto (…) nie będzie wykorzystywać towarów i usług nabytych w ramach realizowanego Projektu do czynności opodatkowanych podatkiem VAT.
Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.
Dla oceny możliwości skorzystania z prawa do odliczenia, w każdym przypadku istotne jest więc ustalenie czy towary i usługi, przy zakupie których naliczono VAT:
- zostały nabyte przez podatnika tego podatku (przesłanka podmiotowa) oraz
- pozostają w bezspornym związku z wykonywanymi przez niego czynnościami opodatkowanymi (przesłanka przedmiotowa).
Przedstawiona powyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z usługami i towarami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.
Odnosząc się do warunku nabywania towarów i usług przez podatnika, należy wskazać, że kwestia ta została uregulowana w art. 15 ustawy o VAT. Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Natomiast w myśl art. 15 ust. 6 ustawy o VAT, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.
Stosownie do art. 2 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, Miasto wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.
Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów. Katalog zadań własnych gminy został określony w art. 7 ust. 1 ww. ustawy o samorządzie gminnym.
Kryterium uznania jednostki samorządu terytorialnego za podatnika VAT jest więc charakter wykonywanych przez nią czynności, tj. dokonywanie czynności o charakterze publicznoprawnym wyłącza, co do zasady, te podmioty z kategorii podatników VAT, natomiast dokonywanie czynności cywilnoprawnych skutkuje zasadniczo uznaniem tych podmiotów za podatników, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu VAT. Mając na uwadze powyższe należy uznać, że Miasto nabywając towary/usługi celem realizacji Projektu, nie będzie nabywać ich do działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT i tym samym nie będzie działać w charakterze podatnika VAT w rozumieniu art. 15 ust. 1 tej ustawy. Wydatki na Projekt będą bowiem ponoszone w ramach realizowanych przez Miasto zadań publicznych nałożonych przepisami prawa, w tym w szczególności w ramach nieodpłatnych zadań użyteczności publicznej w zakresie zaspokajania zbiorowych potrzeb wspólnoty z zakresu ładu przestrzennego, gospodarki nieruchomościami, ochrony środowiska i przyrody oraz gospodarki wodnej (art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o samorządzie gminnym).
Celem Projektu i działań Miasta jest zwiększenie świadomości mieszkańców Miasta na temat jakości powietrza i możliwości jego poprawy. Miasto nie przewiduje wykorzystywania towarów i usług nabytych w ramach realizacji Projektu do świadczenia odpłatnych czynności, które potencjalnie mogłyby podlegać opodatkowaniu VAT po stronie Miasta i stanowiłyby działalność gospodarczą Miasta w rozumieniu ustawy o VAT.
Wydatki na Projekt będą zatem ponoszone, zdaniem Miasta, wyłącznie w celu realizacji zadań użyteczności publicznej, poza działalnością gospodarczą Miasta, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy o VAT. Tym samym, nie zostanie spełniona pierwsza przesłanka warunkująca prawo do odliczenia VAT, stanowiąca o ponoszeniu wydatków przez podatnika tego podatku w ramach wykonywanej przez nią działalności gospodarczej.
Drugim warunkiem wynikającym z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, niezbędnym do zastosowania prawa do odliczenia VAT naliczonego, jest związek ponoszonych wydatków z wykonywaniem czynności opodatkowanych VAT.
Z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT bezpośrednio wynika, że odliczyć można podatek naliczony związany z transakcjami, których następstwem jest określenie podatku należnego. Tym samym, zasada ta wyklucza możliwość dokonania odliczenia podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku oraz niepodlegających temu podatkowi.
Istnienie bezpośredniego związku między nabywanymi towarami i usługami a transakcjami opodatkowanymi podatnika jest traktowane jako niezbędny wymóg powstania prawa do odliczenia podatku w Dyrektywie VAT. Przepisy Rozdziału 1-4 Tytułu X Dyrektywy VAT (art. 167 i nast.) wprowadzają podstawową regułę wspólnego systemu podatku VAT, zgodnie z którą podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego związanego ze sprzedażą opodatkowaną, natomiast prawo takie nie przysługuje w przypadku dokonywania transakcji zwolnionych lub nieopodatkowanych.
Towary i usługi nabywane w ramach realizacji Projektu będą wykorzystywane nieodpłatnie na cele społeczności lokalnej. Wydatki, które będą ponoszone w ramach realizacji Projektu, mają na celu realizację zadań własnych Miasta z zakresu ładu przestrzennego, gospodarki nieruchomościami, ochrony środowiska i przyrody oraz gospodarki wodnej.
W ocenie Miasta, również wynagrodzenie należne ekodoradcy wpisuje się w ww. zakres działalności Miasta. Jak już zostało bowiem wskazane, celem ustanowienia ekodoradcy w Mieście jest wsparcie działalności Miasta w zakresie promocji i poszerzania wiedzy mieszkańców Miasta w zakresie ochrony powietrza czy działań antysmogowych.
Działalność ekodoradcy ma charakter bezpłatny i ogólnodostępny dla zainteresowanych podmiotów. Ponadto, zdaniem Miasta, taka działalność wpisuje się też w obowiązek udostępniania każdemu informacji o środowisku i jego ochronie oraz udzielania niezbędnej pomocy i wskazówek przy poszukiwaniu informacji o środowisku i jego ochronie, zgodnie z art. 8 i 9 w zw. z art. 3 ust. 1 pkt 9a ustawy z 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko.
Pytania
1)Czy Miasto (…) świadcząc usługi doradcze, informacyjno-edukacyjne i promocyjne będzie wykonywać czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług?
2)Czy Miastu (…) będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT wskazanego na fakturach dokumentujących wydatki poniesione w związku z realizacją Projektu?
Państwa stanowisko w sprawie
1.Miasto (…) stoi na stanowisku, że świadcząc usługi doradcze, informacyjno-edukacyjne i promocyjne nie będzie wykonywać czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Efekty rzeczowe Projektu (usługi doradcze, informacyjno-edukacyjne i promocyjne) będą wykorzystywane przez Miasto wyłącznie na potrzeby efektywnego wdrażania strategii poprawy jakości powietrza oraz realizację neutralnej dla środowiska polityki energetyczno- klimatycznej oraz ograniczenie emisji i zmniejszenia stężeń: pyłu zwieszonego PM10 i PM2,5, B(a)P oraz dwutlenku azotu, zdaniem Miasta (…) nie będą wykorzystywane do jakichkolwiek czynności opodatkowanych podatkiem VAT. Realizując zadania własne gminy, określone w art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o samorządzie gminnym (tj. Dz. U. z 2024 r. 609 ze zm.) Miasto będzie wykorzystywać efekty Projektu w zakresie ładu przestrzennego, gospodarki nieruchomościami, ochrony środowiska i przyrody oraz gospodarki wodnej. Nabywane w ramach Projektu towary i usługi nie będą wykorzystywane do żadnych odpłatnych czynności, dlatego też nie będzie dochodzić do odpłatnej dostawy towarów, czy też odpłatnego świadczenia usług, ww. towary i usługi będą związane wyłącznie z wykonywanymi przez Miasto zadaniami własnymi (czynności o charakterze publicznym, niepodlegające VAT).
2.Zdaniem Miasta (…), Miastu nie będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego wykazanego na fakturach dokumentujących wydatki poniesione w związku z realizacją Projektu „(…)”.
Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.
Dla oceny możliwości skorzystania z prawa do odliczenia, w każdym przypadku istotne jest więc ustalenie czy towary i usługi, przy zakupie których naliczono VAT:
- zostały nabyte przez podatnika tego podatku (przesłanka podmiotowa) oraz
- pozostają w bezspornym związku z wykonywanymi przez niego czynnościami opodatkowanymi (przesłanka przedmiotowa).
Przedstawiona powyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z usługami i towarami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.
Towary i usługi nabywane w ramach realizacji Projektu będą wykorzystywane nieodpłatnie na cele społeczności lokalnej. Wydatki, które będą ponoszone w ramach realizacji Projektu, mają na celu realizację zadań własnych Miasta z zakresu ładu przestrzennego, gospodarki nieruchomościami, ochrony środowiska i przyrody oraz gospodarki wodnej.
Miasto nabywając towary/usługi celem realizacji Projektu, nie będzie nabywać ich do działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT i tym samym nie będzie działać w charakterze podatnika VAT w rozumieniu art. 15 ust. 1 tej ustawy. Wydatki na Projekt będą bowiem ponoszone w ramach realizowanych przez Miasto zadań publicznych nałożonych przepisami prawa, w tym w szczególności w ramach nieodpłatnych zadań użyteczności publicznej w zakresie zaspokajania zbiorowych potrzeb wspólnoty z zakresu ładu przestrzennego, gospodarki nieruchomościami, ochrony środowiska i przyrody oraz gospodarki wodnej (art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o samorządzie gminnym).
Analogiczne stanowisko potwierdza: interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 18 kwietnia 2024 r. 0112-KDIL1-3.4012.91.2024.2.MR.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:
Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem”, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:
Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).
Natomiast zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy:
Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:
1)przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2)zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3)świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
Należy zauważyć, że z treści powołanego wyżej art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy wynika, że dostawa towarów i świadczenie usługi co do zasady podlegają opodatkowaniu wówczas, gdy są wykonywane odpłatnie. Aby uznać dane świadczenie za odpłatne musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Oba warunki muszą być spełnione łącznie, aby świadczenie podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Przy czym przepisy ustawy nie określają postaci wynagrodzenia.
W dorobku orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (np. wyrok z 8 marca 1988 r. w sprawie C-102/86 Apple and Pear Development Council przeciwko Commissioners of Customs and Excise), przyjmuje się, że odpłatność ma miejsce wtedy, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług a otrzymanym wynagrodzeniem, przy czym wynagrodzenie jakkolwiek musi być wyrażone w pieniądzu, to jednak nie musi być w tej formie dokonane. Należy podkreślić, że na gruncie przepisów o podatku od towarów i usług bez znaczenia pozostaje to, czy kwota uzyskanego wynagrodzenia (cena) została skalkulowana tak, że stanowi tylko koszt wytworzenia towaru lub wykonania usługi, czy została powiększona także o zysk sprzedającego.
Skoro przepisy nie określają formy zapłaty za świadczoną usługę, należy uznać, że zobowiązanie usługobiorcy może mieć postać świadczenia nie tylko określonej sumy pieniędzy, ale także świadczenie innej usługi (usługi wzajemnej). Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę. Ponadto, aby dana czynność (świadczenie) podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT, musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym pomiędzy świadczoną usługą a świadczeniem wzajemnym. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia.
Odpłatność określana jest przez strony umowy i jeśli strony ustalą zapłatę, wówczas wykonane świadczenie staje się odpłatne. Zatem za czynność podlegającą opodatkowaniu VAT uważane mogą być takie sytuacje, w których:
- istnieje związek prawny między dostawcą i odbiorcą bądź między usługodawcą i usługobiorcą, w ramach którego następuje świadczenie wzajemne,
- wynagrodzenie otrzymane przez dostawcę/usługodawcę stanowi wartość faktycznie przekazaną w zamian za dokonywane dostawy bądź świadczone usługi na rzecz odbiorcy,
- istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi,
- odpłatność za otrzymane świadczenie (towar lub usługę) pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miałaby być opodatkowana tym podatkiem,
- istnieje możliwość wyrażenia w pieniądzu wartości tego świadczenia wzajemnego.
Należy wskazać, że zakres opodatkowania podatkiem VAT wyznacza nie tylko czynnik przedmiotowy – opodatkowaniu podlega odpłatna dostawa towarów lub odpłatne świadczenie usług, ale także czynnik podmiotowy – czynności muszą być wykonywane przez podatnika.
Na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy:
Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy:
Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Na mocy art. 9 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347 z 11 grudnia 2006 r. s. 1 ze zm.):
„Podatnikiem” jest każda osoba prowadząca samodzielnie w dowolnym miejscu jakąkolwiek działalność gospodarczą, bez względu na cel czy też rezultaty takiej działalności.
„Działalność gospodarcza” obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, włącznie z górnictwem, działalnością rolniczą i wykonywaniem wolnych zawodów lub uznanych za takie. Za działalność gospodarczą uznaje się w szczególności wykorzystywanie, w sposób ciągły, majątku rzeczowego lub wartości niematerialnych w celu uzyskania z tego tytułu dochodu.
Przepis ten wyjaśnia, że wykorzystywanie własności dóbr materialnych lub niematerialnych do celów zarobkowych w sposób ciągły, należy w szczególności uznać za działalność gospodarczą.
Z opisu sprawy wynika, że są Państwo zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Zamierzają Państwo zrealizować Projekt pn. „(…)”, który zakłada doprowadzenie do poprawy jakości powietrza poprzez zapewnienie wyspecjalizowanych ekspertów w dziedzinie ochrony powietrza i energetyki oraz zapewnienie dostępu do informacji i możliwości aktywnej ich wymiany między jednostkami samorządu terytorialnego i innymi podmiotami zainteresowanymi i związanymi z ochroną powietrza. Liderem Projektu jest Województwo (…).
Przedmiotowy Projekt obejmuje swoim zakresem następujące działania:
1)doradztwo energetyczne i ekologiczne - realizowane poprzez zatrudnianie ekodoradców (zadanie JST),
2)serwis internetowy wspierający procesy zarządzania jakością powietrza, obejmujący obszar całego województwa (…) (zadanie Lidera),
3)edukację ekologiczną - realizowaną przez działania informacyjno-edukacyjne prowadzone na szczeblu wojewódzkim i lokalnym (zadania JST i Lidera).
W ramach realizacji przedmiotowego Projektu będą Państwo ponosić wydatki m.in. na:
- wynagrodzenie ekodoradcy,
- wyposażenie stanowiska pracy ekodoradcy,
- szkolenia ekodoradcy,
- przeprowadzenie akcji edukacyjnych i informacyjnych, promocyjnych,
- zakup materiałów edukacyjno-informacyjnych, promocyjnych,
- organizację lokalnych kampanii,
- zakup materiałów służących do kontroli palenisk (m.in. wilgotnościomierz, kamera termowizyjna, narzędzia do poboru próbek popiołów paleniskowych i paliw),
- ewentualnie zakup drona, spektrometru, czy też smogowozu, samochodu służbowego z napędem elektrycznym lub niskoemisyjnym,
- dopuszcza się także zakup usług m.in. wykonanie przeglądów kominiarskich, przeprowadzenie certyfikacji/audytów energetycznych budynków lub lokali.
Wydatki na realizację Projektu będą dokumentowane przez usługodawców lub dostawców wystawianymi na Państwa fakturami.
Towary i usługi nabywane przez Państwa w ramach Projektu „(…)” nie będą stanowić przedmiotu dalszej odsprzedaży. Wszelkie usługi doradcze, które będą realizowane w ramach ww. Projektu oraz materiały edukacyjno-informacyjne, promocyjne będą dostępne nieodpłatnie dla zainteresowanych mieszkańców Miasta. Wydatki dokonywane w ramach Projektu będą służyć wyłącznie Państwa działalności publicznej i zgodnie z założeniem Projektu mają w szczególności wpłynąć na zwiększenie świadomości mieszkańców, m.in. w zakresie ochrony powietrza oraz działań antysmogowych, powodując zakładaną zmianę negatywnych dla środowiska i klimatu nawyków mieszkańców. Nie będą Państwo wykorzystywać towarów i usług nabytych w ramach realizowanego Projektu do czynności opodatkowanych podatkiem VAT. Towary i usługi nabywane w ramach realizacji Projektu będą wykorzystywane nieodpłatnie na cele społeczności lokalnej.
Państwa wątpliwości w pierwszej kolejności dotyczą kwestii, czy usługi doradcze, informacyjno-edukacyjne i promocyjne będą stanowiły czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Rozpatrując Państwa wątpliwości należy przede wszystkim rozstrzygnąć, czy realizacja przez Państwa ww. Projektu będzie dokonywana w ramach działalności gospodarczej zdefiniowanej w art. 15 ust. 2 ustawy.
Jak Państwo wskazali, wszelkie usługi doradcze, które będą realizowane w ramach ww. Projektu oraz materiały edukacyjno-informacyjne, promocyjne będą dostępne nieodpłatnie dla zainteresowanych mieszkańców Miasta. Towary i usługi nabywane przez Państwa w ramach Projektu „(…)” nie będą stanowić przedmiotu dalszej odsprzedaży. Projekt zakłada bowiem doprowadzenie do poprawy jakości powietrza poprzez zapewnienie sieci ekspertów wyspecjalizowanych w dziedzinie ochrony powietrza i energetyki, a także zapewnienie dostępu do informacji i możliwości aktywnej ich wymiany pomiędzy jednostkami samorządu terytorialnego i innymi podmiotami zainteresowanymi i związanymi z ochroną powietrza. Przy czym, z okoliczności sprawy wynika, że Państwa zamiarem nie jest jakakolwiek forma odpłatnego udostępniania efektów Projektu, ani czerpanie jakichkolwiek dochodów w przedmiotowym zakresie.
Mając na uwadze powyższe należy stwierdzić, że realizując opisany Projekt nie będą Państwo wykonywali działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy (nie zostaną tu bowiem spełnione przesłanki określone w tym przepisie, a więc wykorzystywanie towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły do celów zarobkowych), w związku z czym nie można Państwa uznać za podatnika podatku od towarów i usług z tego tytułu.
W konsekwencji, Państwa działania w związku z realizacją ww. Projektu nie będą stanowiły ani dostawy towarów ani świadczenia usług podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT, w związku z czym czynności realizowane w ramach Projektu pn.: „(…)”, tj. usługi doradcze, informacyjno-edukacyjne i promocyjne, nie będą stanowiły czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 5, 7 lub 8 ustawy.
Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 1 jest prawidłowe.
Państwa wątpliwości dotyczą również kwestii prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego w związku z realizacją Projektu.
Podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy. W myśl tego przepisu:
W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.
Zgodnie z art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:
Kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:
a)nabycia towarów i usług,
b)dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.
Z powołanych przepisów wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego.
Zasada ta wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.
Ustawodawca przyznał podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy, oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.
Jedno z takich ograniczeń zostało wskazane w art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy, zgodnie z którym:
Nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.
Oznacza to, że podatnik nie może skorzystać z prawa do odliczenia w odniesieniu do podatku, który jest należny wyłącznie z tego względu, że został wykazany na fakturze w sytuacji, gdy transakcja nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.
Na mocy art. 88 ust. 4 ustawy:
Obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się również do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, zgodnie z art. 96, z wyłączeniem przypadków, o których mowa w art. 86 ust. 2 pkt 7.
Zgodnie z ww. regulacją, z prawa do odliczenia podatku skorzystać mogą wyłącznie podatnicy, którzy są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni.
Rozliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ust. 1 ustawy jest uwarunkowane tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane przez zarejestrowanego, czynnego podatnika podatku VAT, do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług. Zasada ta wyłącza tym samym możliwość odliczenia podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które są wykorzystywane do czynności zwolnionych od podatku lub niepodlegających opodatkowaniu. Oznacza to, że podstawowym warunkiem, który uprawnia do odliczenia podatku naliczonego, jest związek nabywanych towarów i usług ze sprzedażą generującą podatek należny.
W omawianej sprawie związek taki nie wystąpi. Jak wynika z okoliczności sprawy, nabycie towarów i usług w związku z realizacją Projektu nie będzie miało związku z prowadzoną działalnością gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy. Towary i usługi nabywane przez Państwa w ramach realizowanego Projektu - jak Państwo wskazali - nie będą wykorzystywane do czynności opodatkowanych podatkiem VAT. W konsekwencji, nie zostanie spełniona podstawowa pozytywna przesłanka warunkująca prawo do odliczenia podatku naliczonego, jaką jest związek z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi, o której mowa w art. 86 ust. 1 ustawy.
Tym samym, nie będą Państwo mieli prawa do odliczenia podatku naliczonego VAT od wydatków poniesionych na realizację opisanego Projektu.
Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 2 jest prawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Należy podkreślić, że niniejsza interpretacja została wydana na podstawie przedstawionego we wniosku opisu sprawy, co oznacza, że w przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku opisem stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego. Ponoszą Państwo ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu zdarzenia przyszłego. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Państwa w złożonym wniosku. Ponadto, w sytuacji zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego w opisie sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).