Interpretacja indywidualna z dnia 26 listopada 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0112-KDIL2-1.4011.741.2024.2.AK
Skutki podatkowe otrzymania środków pieniężnych w związku z zawarciem ugody z bankiem.
Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe
Szanowna Pani,
stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
24 września 2024 r. wpłynął Pani wniosek z 20 września 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych. Uzupełniła go Pani – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 22 listopada 2024 r. (wpływ 22 listopada 2024 r.). Treść wniosku jest następująca:
Opis zdarzenia przyszłego
Zawarła Pani w dniu (…)2008 r. z bankiem (…) umowę nr (…) o kredyt hipoteczny dla osób fizycznych (…) waloryzowany kursem CHF na kwotę (…) zł.
W związku ze stwierdzonymi wadami umowy kredytu skutkującymi jej nieważnością wystąpiła Pani do sądu przeciwko bankowi o ustalenie nieważności ww. umowy kredytu oraz o zapłatę kwoty (…) zł tytułem zwrotu świadczenia nienależnego stanowiącego nadpłatę pomiędzy kwotą otrzymanego kapitału a kwotą zapłaconą przez Panią jako spłatę kredytu.
W odpowiedzi Bank wystąpił z powództwem wzajemnym o zapłatę kwoty (…) zł. Sprawa obecnie toczy się przed sądem I instancji tj. Sądem Okręgowym w (...) pod sygn. akt (…).
Obecnie bank (…) wystąpił z propozycję ugody pozasądowej, na mocy której Bank zwolni Panią z długu z tytułu umowy kredytu, a ponadto zapłaci na Pani rzecz kwotę (…) zł.
W uzupełnieniu wniosku podała Pani, że w projekcie ugody przygotowanej przez bank (…) nie wskazano wprost tytułu, na podstawie którego bank ma zapłacić Pani kwotę (…) zł. Dokładna treść postanowienia projektu ugody brzmi następująco: „Bank dodatkowo zwróci na rzecz kredytobiorców ustaloną przez strony kwotę (…) zł.” Postanowienie to należy odczytywać w kontekście całego rozliczenia stron z tytułu umowy kredytu indeksowanego do CHF. Otóż zgodnie z projektem ugody strony potwierdzają, że wolą stron było zawarcie umowy oraz jest utrzymanie tej umowy w mocy przez cały okres kredytowania z uwzględnieniem zmian, które wynikają z ugody.
Na dzień zawarcia ugody zadłużenie kredytobiorcy z tytułu niespłaconego kapitału kredytu w kwocie (…) CHF po przeliczeniu na PLN wynosi (…) PLN, a odsetki należne do czasu podpisania ugody to kwota (…) CHF równa (…) PLN. Strony zmieniają walutę zadłużenia na PLN i uzgadniają, że zadłużenie z tytułu salda kredytu oraz odsetek na dzień zawarcia ugody wynosi łącznie (…) zł.
Bank zwalnia kredytobiorcę z długu (umarza zadłużenie kredytobiorcy z tytułu kredytu) w kwocie (…) PLN, a kredytobiorca to zwolnienie przyjmuje. W związku ze zwolnieniem z długu zadłużenie kredytobiorcy wobec banku z tytułu kredytu uznaje się za spłacone w całości.
Bank dodatkowo zwróci na rzecz kredytobiorcy ustaloną przez strony kwotę (…) zł.
Z kontekstu całego postanowienia wynika, że kwota (…) zł jest zwracana kredytobiorcy w ramach rozliczenia stron z tytułu umowy kredytu.
Pytanie
Czy przewidziana w projekcie ugody płatność banku (…) na Pani rzecz w kwocie (…) zł stanowi przychód opodatkowany podatkiem dochodowym od osób fizycznych?
Pani stanowisko w sprawie
W Pani ocenie, przewidziane w ugodzie płatności na Pani rzecz nie są przychodami przysparzającymi Pani majątek i nie powinny podlegać opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Przewidziana w ugodzie kwota stanowi element rozliczenia wzajemnych należności między stronami i jest niższa od kwoty nadpłaty spłaconych rat nad wypłaconym kredytem.
Zapłaciła Pani do banku kwotę (…) (wg stanu na luty 2024 r.), a bank wypłacił kredyt w kwocie (…) zł.
Zapłata kwoty (…) zł stanowi zadośćuczynienie obowiązkowi zwrotu świadczenia nienależnego, nawet jeśli nie zostało to wyraźnie w projekcie ugody nazwane. Jednocześnie w wyniku ugody ma dojść do całościowego rozliczenia stron tytułu umowy kredytu, w tym do cofnięcia pozwu i pozwu wzajemnego. Innymi słowy kwota wynikająca z ugody stanowi zwrot majątku, a nie jego przysporzenie.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z treścią art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.):
Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
W myśl art. 9 ust. 1a ww. ustawy:
Jeżeli podatnik uzyskuje dochody z więcej niż jednego źródła, przedmiotem opodatkowania w danym roku podatkowym jest, z zastrzeżeniem art. 25e, art. 29-30cb, art. 30da-30dh, art. 30e-30g, art. 30j-30p oraz art. 44 ust. 7e i 7f, suma dochodów ze wszystkich źródeł przychodów.
Stosownie do art. 9 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 23o, art. 23u, art. 24-24b, art. 24c, art. 24e, art. 30ca, art. 30da oraz art. 30f nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.
Jak stanowi art. 11 ust. 1 ww. ustawy:
Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.
Z przedstawionych przepisów wynika, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega – co do zasady – każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną. Zgodnie natomiast z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei definiowany jest przez ustawodawcę, czemu dał wyraz w art. 11 ust. 1 ww. ustawy, jako otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Niemniej jednak z definicji tej wywieść można również, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa, jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, niemające charakteru zwrotnego.
O uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym do osób fizycznych można więc mówić w każdej sytuacji gdy podatnik – czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnychświadczeń), czy też gdy na skutek określonego zdarzenia powodującego zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów – uzyskuje określone przysporzenie majątkowe.
Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wyraźnie rozróżnia źródła przychodów oraz sposób opodatkowania dochodów z poszczególnych źródeł.
Stosownie do przepisów tej ustawy odrębnym źródłem przychodów są określone w art. 10 ust. 1 pkt 9 – inne źródła.
W myśl art. 20 ust. 1 ww. ustawy:
Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.
Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności”, wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.
Przystępując do oceny skutków podatkowych wypłaty przez bank kwoty (...) zł, na podstawie zawartej ugody dotyczącej kredytu hipotecznego zaciągniętego przez Panią, wskazuję, że instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1646, ze zm.).
Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ww. ustawy:
Przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.
Otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).
Wskazała Pani w sprawie, że kwota (…) zł jest zwracana kredytobiorcy w ramach rozliczenia stron z tytułu umowy kredytu. W ramach umowy kredytowej otrzymała Pani od banku kwotę (…) zł, natomiast do banku wpłaciła Pani kwotę (…) zł.
Wobec powyższego, skoro kwota, którą otrzyma Pani od banku w wyniku zawartej ugody, mieścić się będzie w kwocie wpłacanej przez Panią podczas spłaty kredytu hipotecznego, jej otrzymanie nie spowoduje po Pani stronie dodatkowego przysporzenia majątkowego. Wypłata ta będzie dla Pani neutralna podatkowo.
Dlatego stwierdzam, że wypłacona przez bank w ramach ugody kwota (…) zł nie będzie stanowiła dla Pani przychodu w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, klasyfikowanego do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy, podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Zatem nie będzie miała Pani obowiązku zapłaty podatku od wypłaconej przez bank kwoty.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.
·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
· w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).