Interpretacja indywidualna z dnia 26 listopada 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0112-KDIL1-1.4012.681.2024.1.AR
Sposób wliczania do limitu zwolnienia podmiotowego wynikającego z art. 113 ust. 1 ustawy, wartości sprzedaży z tytułu najmu lokali mieszkalnych objętych wspólnością ustawową małżeńską.
Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe
Szanowna Pani,
stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
4 października 2024 r. wpłynął Pani wniosek z 2 października 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy sposobu wliczania do limitu zwolnienia podmiotowego wynikającego z art. 113 ust. 1 ustawy, wartości sprzedaży z tytułu najmu lokali mieszkalnych objętych wspólnością ustawową małżeńską. Treść wniosku jest następująca:
Opis stanu faktycznego
Jest Pani osobą fizyczną – polskim rezydentem podatkowym, to znaczy podlega Pani w Polsce nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu. Pozostaje Pani w związku małżeńskim od (…) lat w ustroju wspólności majątkowej (ustawowej). W trakcie trwania związku małżeńskiego, to jest w roku 2006, nabyła Pani wraz z mężem z majątku wspólnego spółdzielcze prawo własności, które w roku 2009 zostało przekształcone w prawo własności do lokalu (…) – numer księgi wieczystej (…), w którym to lokalu mieszkali Państwo do roku 2019; oraz w roku 2022 prawo własności do lokalu mieszkalnego położonego w (…) – numer księgi wieczystej (…). Jesteście Państwo właścicielami ww. lokali mieszkalnych w częściach równych, a lokale te wchodzą w skład Państwa majątku wspólnego. Żaden z powyższych lokali nie był i nie jest używany w działalności gospodarczej przez Panią, ani przez Pani męża.
Mieszkanie (…) jest wynajmowane od roku 2019 na podstawie zawartej z najemcą umowy wynajmu z przeznaczeniem na cele mieszkalne. Tak samo jak mieszkanie na ulicy (…), które zostało wynajęte w roku 2023. Stroną umów najmu w obydwu przypadkach jest Pani oraz Pani małżonek – jako podmioty oddające mieszkanie w najem. Zarówno umowa najmu dotycząca mieszkania na ulicy (…), jak i umowa najmu dotycząca mieszkania na ulicy (…), podpisana została zarówno przez Panią, jak i przez Pani męża – jako wynajmującymi lokale mieszkalne z przeznaczeniem na cele mieszkaniowe. Na rzecz najemcy wystawiane są faktury, na których widnieją Państwo oboje jako wynajmujący.
Ponieważ z Pani osobistego rachunku bankowego opłacane zawsze były i są nadal wszystkie rachunki za aktualnie zajmowane przez Państwa wspólne mieszkanie, tj. czynsz, gaz, prąd, telewizja, Internet, opłaty za media, ubezpieczenia itp. dlatego też w zawartych umowach najmu wpisali Państwo numer Pani konta i na ten rachunek wpływają czynsze za najem przedmiotowych lokali.
Jednocześnie, na potrzeby podatku dochodowego od osób fizycznych od początku wynajmu to jest od (…) roku 2019 na podstawie złożonego w Urzędzie Skarbowym oświadczenia, o którym mowa w art. 12 w ust. 6 ustawy z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym (dalej: UPZ), samodzielnie rozlicza Pani w całości przychody z najmu opodatkowując je zryczałtowaną stawką podatku w wysokości 8,5%. Jak również składa Pani corocznie zeznanie dotyczące przychodów z najmu, tj. PIT-28.
Podkreśliła Pani, że opodatkowanie przez Panią w całości przychodów uzyskiwanych z wynajmu prywatnego lokali mieszkalnych wynikało z faktu, że to Pani od czasu zawarcia małżeństwa zajmowała się sprawami administracyjnymi, opłacała Pani rachunki, wypełniała Pani „PIT-y” za kolejne lata, prowadziła Pani korespondencję z urzędami. Nigdy nie było Państwa zamiarem, aby dochód za wynajem mieszkań był tylko Pani dochodem. Mąż Pani nigdy nie zrzekł się prawa do swojej części korzyści z najmu.
Od (…) 2006 r. (z roczną przerwą od (…) 2018 r. do (…) 2019 r.) prowadzi Pani jednoosobową działalność gospodarczą w zakresie Usługi projektowania technicznego budynków PKWiU (2008) 71 .12.12.
Podatek dochodowy z tytułu działalności gospodarczej rozlicza Pani na zasadach ogólnych według skali podatkowej.
Po wznowieniu działalności gospodarczej w roku 2019, z uwagi na nieprzekroczenie limitu w wysokości 200 000 zł wartości sprzedaży za rok 2018, korzystała Pani ze zwolnienia podmiotowego zgodnie z art. 113 ust. 1 ustawy o VAT.
Przychody uzyskane przez Panią w ramach prowadzonej działalności gospodarczej również w żadnym następnym roku, to jest w latach 2019 do 2022, nie przekroczyły kwoty 200 000 zł. Mając na względzie art. 113 ust. 2 lit. a ustawy o VAT, zgodnie z którym do ustalenia limitu sprzedaży dającego Pani prawo do korzystania ze zwolnienia podmiotowego należy dodać wartość sprzedaży dotyczącą transakcji związanych z nieruchomościami – w Pani przypadku są to przychody z najmu prywatnego lokali mieszkalnych.
W latach 2019, 2021 i 2022 suma przychodów osiągniętych przez Panią w ramach prowadzonej działalności gospodarczej i łącznych wspólnych przychodów z najmu mieszkań nie przekroczyła kwoty 200 000 zł.
Natomiast w roku 2020, z tytułu działalności gospodarczej, osiągnęła Pani przychód w wysokości (…) zł, natomiast łączne przychody z tytułu najmu mieszkań wyniosły (…) zł.
Suma łącznych przychodów z najmu prywatnego i prowadzonej przez Panią działalności gospodarczej przekracza kwotę 200 000 zł, jednakże suma przychodów uzyskanych przez Panią w działalności gospodarczej i przychodów z najmu w części przypadających na Panią (tj. w 50%) jest mniejsza niż 200 000 zł.
W roku 2023 z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej osiągnęła Pani przychód w wysokości (…) zł, natomiast z tytułu najmu lokali mieszkalnych łączny przychód wyniósł (…) zł, co w proporcji przypadającej na Panią wynosi (…) zł. Z uwagi na fakt, że w miesiącu (…) 2023 r. przychody osiągnięte przez Panią z działalności gospodarczej i proporcjonalna część przychodów z najmu przekroczyły kwotę 200 000 zł, tj. wyniosły łącznie (…) zł, dokonała Pani zgłoszenia rejestracyjnego jako podatnik podatku od towarów i usług od (…) 2023 r. Nadmieniła Pani, że mąż Pani również prowadzi własną jednoosobową działalność gospodarczą i od roku 2019 jest czynnym podatnikiem podatku VAT.
Pytanie
Czy opisane przez Panią powyższe działanie było prawidłowe tzn., czy ustalając limit zwolnienia podmiotowego, o którym mowa w art. 113 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, należy brać pod uwagę oprócz przychodów z Pani własnej działalności gospodarczej przychód z tytułu najmu na cele mieszkalne nieruchomości wspólnej objętej wspólnością ustawową w proporcji przypadającej na Panią, tj. w wysokości 50% łącznych przychodów z tytułu przedmiotowego najmu lokali?
Pani stanowisko w sprawie
W Pani ocenie, w odniesieniu do oddanej przez Panią i Pani męża w odpłatny najem lokali mieszkalnych należących do Państwa wspólnego majątku, na gruncie ustawy o VAT każdy z Państwa ma status podatnika podatku od towarów i usług. W związku z tym, w Pani przypadku do limitu zwolnienia podmiotowego, o którym mowa w art. 113 ust. 1 ustawy o VAT, należy liczyć przychody z najmu w części przypadającej na Panią, tj. 50% ich łącznej wartości oraz przychody uzyskane w ramach prowadzonej przez Panią działalności gospodarczej w całości.
Uzasadnienie.
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 Ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem VAT podlegają odpłatna dostawa towar w i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
Bezsprzecznym jest, że najem nieruchomości – w Pani przypadku lokali mieszkalnych – stanowi odpłatne świadczenie usług, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy o VAT i podlega podatkowi na mocy ww. przepisu.
W myśl art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2 bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Ustawa o podatku od towarów i usług nie wymienia małżonków, jako odrębnej kategorii podatników oraz żaden przepis w ustawie nie zabrania im prowadzenia działalności gospodarczej, jako odrębnym podatnikom, jak również nie ma żadnych przeszkód, aby pomiędzy małżonkami prowadzącymi odrębne działalności gospodarcze istniała ustawowa wspólność majątkowa.
Zgodnie z art. 31 par. 1 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t. j. Dz. U. 2020 r. poz. 1359 ze zm.; dalej: k.r.o.), z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny).
Istotą wspólności majątkowej małżeńskiej ustawowej, jak również umownej jest to, że każdy z małżonków jest współwłaścicielem poszczególnych składników majątku wspólnego (dorobkowego) na zasadach współwłasności łącznej (bezudziałowej). W myśl art. 36 par. 1 oraz par. 2 k.r.o., oboje małżonkowie są obowiązani współdziałać w zarządzie majątkiem wspólnym. Każdy z małżonków może samodzielnie zarządzać majątkiem wspólnym, chyba że przepisy poniższe stanowią inaczej. Wykonywanie zarządu obejmuje czynności które dotyczą przed miotów majątkowych należących do majątku wspólnego, w tym czynności zmierzające do zachowania tego majątku.
W świetle powyższych przepisów podatnikiem VAT jest ten z małżonków, który dokonał czynności prawnej podlegającej opodatkowaniu. Jeżeli przedmiotem najmu jest rzecz stanowiąca wspólny majątek małżonków to podatnikiem podatku od towarów i usług w okolicznościach, wskazanych w art. 15 ust. 1 Ustawy o VAT, będzie ten z małżonków, który dokonał czynności podlegającej opodatkowaniu czyli ten który dokonuje wynajmu we własnym imieniu a więc jest stroną czynności prawnej.
Jeżeli natomiast małżonkowie dokonali czynności prawnej wspólnie, to każdy z nich z osobna jest podatnikiem podatku od towarów i usług. W opisanym przez Panią stanie faktycznym, zarówno Pani, jak i Pani małżonek, wynajęli Państwo na cele mieszkalne lokale należące do Państwa wspólnego majątku na podstawie umów zawartych z najemcami. Stroną wynajmującą – zgodnie z zawartymi umowami są Państwo oboje. Dlatego też, w Pani ocenie, każdy z Państwa z osobna jest podatnikiem podatku VAT. Zgodnie z art. 113 ust. 1 Ustawy o VAT, zwalnia się od podatku sprzedaż dokonywaną przez podatników, u których wartość sprzedaży nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 200 000 zł. Do wartości sprzedaży nie wlicza się kwoty podatku.
W kontekście powyższych przepisów, odnosząc to na opisany przez Panią stan faktyczny i prawny, należy stwierdzić, że skoro stroną umowy najmu (wynajmującym) jest Pani i Pani małżonek, to każdy z Państwa jest z osobna podatnikiem w rozumieniu art. 15 Ustawy o VAT.
W konsekwencji, jest Pani zobowiązana do rozliczenia jedynie części przypadającego na Panią wynagrodzenia za wykonanie przedmiotowej usługi najmu dotyczącej majątku wspólnego.
W takiej sytuacji, ustalając limit zwolnienia podmiotowego, o którym mowa w art. 113 ust. 1 ustawy o VAT, należy brać pod uwagę – oprócz uzyskanych przez Panią przychodów z działalności gospodarczej – jedynie część przychodów, w proporcji przypadającej na Panią z powyższego najmu.
Powyższe stanowisko znajduje potwierdzenie w licznych interpretacjach indywidualnych Dyrektora KIS i tak dla przykładu:
1.Interpretacja indywidualna z 19 kwietnia 2019 r. sygn. 0113-KDIPT1-3.4012. 81.2019.2ALN.
2.Interpretacja indywidualna z 20 marca 2018 r. sygn. 0112-KDlL2-1.4012.73.2018.2.MC.
3.Interpretacja indywidualna z 29 grudnia 2021 r. sygn. 0111-KDIB3-1.4012.921.2021.1.ABU.
4.Interpretacja indywidualna z 19 stycznia 2023 r. sygn. 0112-KDIL1-1.4012.605.2022.1.WK.
Ponadto, w Pani ocenie, bez znaczenia pozostaje fakt, że na potrzeby podatku dochodowego od osób fizycznych to właśnie Pani opodatkowuje w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych całość uzyskanych przez Panią i Pani męża przychodów z najmu przedmiotowych lokal, z uwagi na poniższe:
1.Przepis art. 12 ust. 6 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym – zgodnie z którym, na podstawie złożonego oświadczenia jeden z małżonków może opodatkować całość uzyskanych przychodów z najmu majątku wspólnego – jest przepisem wydanym i wywołującym skutki prawnopodatkowe wyłącznie na gruncie ustawy o podatku od przychodów ewidencjonowanych.
2.Przepis powyższy jest wyjątkiem od zasady ogólnej zawartej w art. 12 ust. 5 i ust. 6 ww. ustawy, w myśl której oboje małżonkowie są odrębnymi podatnikami podatku od przychodów ewidencjonowanych a przychody z najmu małżonków, pomiędzy którymi istnieje wspólność majątkowa określa się proporcjonalnie do ich prawa do udziału w zyskach, a w przypadku braku przeciwnego dowodu przyjmuje się że prawa do udziału w zyskach są równe.
3.Na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług nie ma przepisu który warunkowałby posiadanie statusu podatnika podatku VAT od sposobu opodatkowania przychodów z wynajmu na gruncie podatku dochodowego od osób fizycznych.
W konsekwencji powyższego należy stwierdzić, że ustalając limit zwolnienia podmiotowego o którym mowa w art. 113 ust. 1 ustawy o VAT, obowiązana Pani była brać pod uwagę jedynie część przypadającego na Panią przychodu z najmu nieruchomości wspólnej (50%) oraz całość przychodów z tytułu prowadzonej przez Panią działalności gospodarczej – dlatego też uważa Pani, że Pani postępowanie było prawidłowe i w pełni zgodne z przepisami ustawy o podatku VAT.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku, jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Stosownie do art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:
Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem”, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy:
Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).
Na mocy art. 8 ust. 1 ustawy:
Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…).
Z cytowanych wyżej przepisów ustawy wynika, że przez usługę należy rozumieć każde świadczenie na rzecz danego podmiotu niebędące dostawą towarów.
Nie każda jednak czynność stanowiąca dostawę towarów lub świadczenie usług w rozumieniu art. 5 ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Dostawa towarów lub świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywane są przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji.
W myśl art. 15 ust. 1 ustawy:
Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Na podstawie przepisu art. 15 ust. 2 ustawy:
Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Zatem definicja działalności gospodarczej ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem „podatnik” tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określaną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym. Przy tym, z art. 15 ust. 2 ustawy jednoznacznie wynika, że pod pojęciem działalności gospodarczej należy rozumieć także czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych. W tym przypadku decydujące znaczenie ma ciągłość wykorzystywania majątku. Wykorzystywanie towarów lub wartości niematerialnych i prawnych ma miejsce przede wszystkim poprzez oddanie ich w stosunki obligacyjne, np. w najem, dzierżawę itp. Przy czym, przez ciągłość wykorzystywania składników majątku rozumieć należy także wykorzystanie majątku, które charakteryzuje się powtarzalnością lub długim okresem trwania.
W tym miejscu wskazać należy, że umowa najmu jest cywilnoprawną umową nakładającą na strony – zarówno wynajmującego, jak i najemcę – określone przepisami obowiązki.
Zgodnie z art. 659 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.):
Przez umowę najmu wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz.
Najem jest zatem umową dwustronnie zobowiązującą i wzajemną. Odpowiednikiem świadczenia wynajmującego, polegającego na oddaniu rzeczy do używania, jest świadczenie najemcy, polegające na płaceniu umówionego czynszu. Z powyższego wynika, że umówiony między stronami czynsz jest wynagrodzeniem za możliwość korzystania z cudzej rzeczy i stanowi świadczenie wzajemne należne za używanie lokalu przez jego najemcę. Należy wskazać, że umowa najmu jest cywilnoprawną umową nakładającą na strony – zarówno wynajmującego, jak i najemcę – określone przepisami obowiązki.
W konsekwencji, najem nieruchomości stanowi odpłatne świadczenie usług, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy i świadczony jest w ramach działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, a tym samym podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na mocy przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.
Wskazać należy, że ustawodawca przewiduje zwolnienie od podatku od towarów i usług dla pewnej grupy podatników. Regulacje w tym zakresie zawarte zostały w art. 113 ustawy.
I tak, na mocy art. 113 ust. 1 ustawy:
Zwalnia się od podatku sprzedaż dokonywaną przez podatników, u których wartość sprzedaży nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 200 000 zł. Do wartości sprzedaży nie wlicza się kwoty podatku.
Stosownie do art. 2 pkt 22 ustawy:
Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o sprzedaży - rozumie się przez to odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.
Z przepisu art. 113 ust. 5 ustawy wynika, że:
Jeżeli wartość sprzedaży zwolnionej od podatku na podstawie ust. 1 przekroczy kwotę, o której mowa w ust. 1, zwolnienie traci moc począwszy od czynności, którą przekroczono tę kwotę.
Zgodnie z art. 113 ust. 13 ustawy:
Zwolnień, o których mowa w ust. 1 i 9, nie stosuje się do podatników:
1) dokonujących dostaw:
a) towarów wymienionych w załączniku nr 12 do ustawy,
b) towarów opodatkowanych podatkiem akcyzowym, w rozumieniu przepisów o podatku akcyzowym, z wyjątkiem:
-energii elektrycznej (CN 2716 00 00),
-wyrobów tytoniowych,
-samochodów osobowych, innych niż wymienione w lit. e, zaliczanych przez podatnika, na podstawie przepisów o podatku dochodowym, do środków trwałych podlegających amortyzacji,
c) budynków, budowli lub ich części, w przypadkach, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10 lit. a i b,
d) terenów budowlanych,
e) nowych środków transportu,
f) następujących towarów, w związku z zawarciem umowy w ramach zorganizowanego systemu zawierania umów na odległość, bez jednoczesnej fizycznej obecności stron, z wyłącznym wykorzystaniem jednego lub większej liczby środków porozumiewania się na odległość do chwili zawarcia umowy włącznie:
-preparatów kosmetycznych i toaletowych (PKWiU 20.42.1),
-komputerów, wyrobów elektronicznych i optycznych (PKWiU 26),
-urządzeń elektrycznych (PKWiU 27),
-maszyn i urządzeń, gdzie indziej niesklasyfikowanych (PKWiU 28),
g) hurtowych i detalicznych części i akcesoriów do:
-pojazdów samochodowych, z wyłączeniem motocykli (PKWiU 45.3),
-motocykli (PKWiU ex 45.4);
2) świadczących usługi:
a) prawnicze,
b) w zakresie doradztwa, z wyjątkiem doradztwa rolniczego związanego z uprawą i hodowlą roślin oraz chowem i hodowlą zwierząt, a także związanego ze sporządzaniem planu zagospodarowania i modernizacji gospodarstwa rolnego,
c) jubilerskie,
d) ściągania długów, w tym factoringu;
3) nieposiadających siedziby działalności gospodarczej na terytorium kraju.
Podatnik zatem – aby skorzystać ze zwolnienia przewidzianego w art. 113 ustawy – nie może wykonywać czynności wymienionych w art. 113 ust. 13 ustawy.
W tym miejscu wskazać należy, że kwestie dotyczące stosunków majątkowych pomiędzy małżonkami reguluje natomiast ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2809 ze zm.), zwanej dalej „Kodeksem rodzinnym i opiekuńczym”.
W myśl do art. 31 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:
Z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.
Zatem, istotą wspólności majątkowej małżeńskiej, zarówno ustawowej, jak i umownej, jest to, że każdy z małżonków jest współwłaścicielem poszczególnych składników majątku wspólnego (dorobkowego) na zasadach współwłasności łącznej (bezudziałowej).
Na podstawie art. 35 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:
W czasie trwania wspólności ustawowej żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego. Nie może również rozporządzać ani zobowiązywać się do rozporządzania udziałem, który w razie ustania wspólności przypadnie mu w majątku wspólnym lub w poszczególnych przedmiotach należących do tego majątku.
Stosownie do art. 36 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:
Oboje małżonkowie są obowiązani współdziałać w zarządzie majątkiem wspólnym, w szczególności udzielać sobie wzajemnie informacji o stanie majątku wspólnego, o wykonywaniu zarządu majątkiem wspólnym i o zobowiązaniach obciążających majątek wspólny.
W myśl natomiast art. 36 § 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:
Każdy z małżonków może samodzielnie zarządzać majątkiem wspólnym, chyba że przepisy poniższe stanowią inaczej. Wykonywanie zarządu obejmuje czynności, które dotyczą przedmiotów majątkowych należących do majątku wspólnego, w tym czynności zmierzające do zachowania tego majątku.
Zgodnie z art. 37 § 1 pkt 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:
Zgoda drugiego małżonka jest potrzebna do dokonania czynności prawnej prowadzącej do zbycia, obciążenia, odpłatnego nabycia nieruchomości lub użytkowania wieczystego, jak również prowadzącej do oddania nieruchomości do używania lub pobierania z niej pożytków.
Wspólność wynikająca ze stosunku małżeństwa jest współwłasnością łączną uprawniającą do współposiadania rzeczy wchodzących w skład majątku wspólnego, a w czasie jej trwania żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego.
Na mocy zapisu zawartego w art. 43 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:
Oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym.
Małżeństwo nie należy do żadnej kategorii podmiotów wymienionych w ww. art. 15 ust. 1 ustawy. Powyższe stwarza dla małżonków prowadzących działalność gospodarczą szczególną sytuację prawną. Należy zauważyć, że żaden z przepisów ustawy nie zabrania małżonkom prowadzenia działalności gospodarczej jako odrębnym podatnikom. Nie ma przy tym przeszkód, aby pomiędzy małżonkami prowadzącymi odrębne działalności istniała ustawowa wspólność majątkowa.
Status podatnika podatku od towarów i usług, wynika z okoliczności dokonania czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Podatnikiem podatku od towarów i usług jest więc ten z małżonków, który dokona czynności podlegającej opodatkowaniu.
Autonomiczność prawa podatkowego wyklucza bowiem możliwość interpretacji przepisów, która zakładałaby, że stosunki majątkowe między małżonkami, regulowane przepisami Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, mogą kształtować zakres praw i obowiązków podatników podatku od towarów i usług.
Jeżeli zatem, przedmiotem odpłatnego świadczenia usług jest majątek wspólny małżonków, to podatnikiem podatku od towarów i usług w okolicznościach wskazanych w art. 15 ustawy będzie ten małżonek, który dokonuje świadczenia usług we własnym imieniu (który jest stroną czynności prawnej) – jako podatnik VAT. Natomiast jeżeli małżonkowie dokonali czynności wspólnie, to każdy z nich z osobna jest podatnikiem podatku od towarów i usług z tego tytułu.
Z opisu sprawy wynika, że prowadzi Pani działalność gospodarczą w formie jednoosobowej działalności gospodarczej w zakresie usług projektowania technicznego budynków. Od (…) 2023 r. – ze względu na przekroczenie wartości sprzedaży powyżej kwoty 200 000 zł – dokonała Pani zgłoszenia rejestracyjnego jako podatnik podatku VAT. Jednak, jak Pani wskazała, w latach 2019-2022 korzystała Pani ze zwolnienia, o którym mowa w art. 113 ust. 1 ustawy. Ponadto świadczy Pani – wraz z małżonkiem – usługi najmu prywatnego dwóch lokali mieszkalnych, należących do majątku wspólnego Pani i Pani małżonka. Umowy najmu, dotyczące obu lokali mieszkalnych, zostały zawarte zarówno przez Panią, jak i przez Pani małżonka. Na fakturach wystawianych najemcom widnieją Państwo również oboje.
Pani wątpliwości dotyczą sposobu wliczania do limitu zwolnienia podmiotowego wynikającego z art. 113 ust. 1 ustawy, wartości sprzedaży z tytułu najmu lokali mieszkalnych objętych wspólnością ustawową małżeńską, tj. ustalenia, czy limit zwolnienia podmiotowego powinna Pani liczyć bez uwzględnienia części sprzedaży przypadającej na Pani małżonka.
Skoro oba lokale mieszkalne są własnością obojga małżonków, to podatnikiem jest ten z małżonków, który faktycznie dokonuje czynności związanych z najmem, np. zawarł umowę, otrzymuje czynsz. Wskazała Pani, że od roku 2019 (lokal przy ul. (…)) oraz od roku 2023 (lokal przy ul. (…)), stroną wynajmującą ww. lokale, będącą składnikiem majątku wspólnego małżonków, jest zarówno Pani, jak i Pani małżonek. Oboje są więc Państwo stroną wynajmującą zawartych umów najmu oraz otrzymują Państwo wynagrodzenie za tą usługę.
Zatem, odrębnie od Pani małżonka, dokonuje Pani odpłatnego świadczenia usług, tj. najmu nieruchomości należącej do majątku wspólnego Pani i Pana małżonka i z tego tytułu posiada Pani status podatnika podatku od towarów i usług, w rozumieniu w art. 15 ust. 1 ustawy. Zatem, z tytułu ww. najmu jest Pani zobowiązana do rozliczenia wynagrodzenia wyłącznie w części przypadającej na Panią.
Jednocześnie – w takiej sytuacji – limit, o którym mowa w art. 113 ust. 1 ustawy, czyli limit zwolnienia przysługującego, gdy wartość sprzedaży nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 200 000 zł (bez kwoty podatku VAT), przysługuje każdemu z małżonków osobno, pod warunkiem niezaistnienia wyłączeń, o których mowa w art. 113 ust. 13 ustawy.
Tym samym, do ww. limitu zwolnienia podmiotowego nie powinna Pani wliczać wartości sprzedaży osiąganej przez Pani małżonka z tytułu najmu ww. lokali mieszkalnych.
Podsumowanie
Ustalając limit zwolnienia podmiotowego za okres, kiedy korzystała Pani ze zwolnienia na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy – oprócz wartości sprzedaży z Pani własnej działalności gospodarczej – należy wliczyć wartość sprzedaży z tytułu najmu na cele mieszkalne nieruchomości wspólnej objętej wspólnością ustawową w proporcji przypadającej na Panią, tj. w wysokości 50% łącznej wartości sprzedaży z tytułu przedmiotowego najmu lokali, pod warunkiem niezaistnienia wyłączeń, o których mowa w art. 113 ust. 13 ustawy.
Pani stanowisko uznałem za prawidłowe.
Dodatkowe informacje
Interpretacja ta wywołuje skutki podatkowe jedynie dla Pani, nie ma natomiast zastosowania do współwłaściciela nieruchomości, tj. Pani małżonka.
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.
Wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem Pani wniosku (zapytania). Inne kwestie przedstawione we wniosku, które nie zostały objęte pytaniem nie mogą być – zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej – rozpatrzone.
Zaznacza się także, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego podanym przez Panią w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.
Zatem, należy zaznaczyć, że interpretacja indywidualna opiera się na wynikającym z treści wniosku opisie stanu faktycznego. W konsekwencji w przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pani do interpretacji.
·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).