Interpretacja indywidualna z dnia 25 listopada 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0115-KDWT.4011.123.2024.2.KW

Skutki podatkowe zawarcia ugody z bankiem.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko w części prawidłowe i w części nieprawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego jest :

·nieprawidłowe – w części dotyczącej objęcia zaniechaniem poboru podatku wypłaconych Państwu przez bank kwot zwrotu kosztów postępowania sądowego oraz dodatkowej kwoty pieniężnej;

·prawidłowe – w pozostałym zakresie.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

13 września 2024 r. wpłynął Państwa wniosek wspólny z 12 września 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych zawarcia ugody z bankiem. Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 5 listopada 2024 r. (data wpływu: 8 listopada 2024 r.)

Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem

·Zainteresowana będąca stroną postępowania:

A.A

ul. (...)

·Zainteresowany niebędący stroną postępowania:

B.A

ul. (...)

Opis zdarzenia przyszłego

Zainteresowani zwrócili się z prośbą o wydanie indywidualnej interpretacji podatkowej dotyczącej prawidłowego zastosowania rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe. Zainteresowani są małżeństwem; w ich związku obowiązuje ustrój ustawowej wspólności majątkowej małżeńskiej.

Bank zaproponował Zainteresowanym podpisanie ugody pozasądowej, której podpisanie rozważają.

W dniu (...) 2005 r. Zainteresowani zaciągnęli kredyt hipoteczny w CHF w X na wykończenie domu w miejscowości Q, dla którego Sąd Rejonowy w (...) Wydział V Ksiąg Wieczystych prowadzi Księgę Wieczystą nr (...) - dalej nazywanego Nieruchomością. W dniu (...) 2008 roku podpisali w tym samym Banku Aneks zwiększający kwotę kredytu. Łącznie kwota całego wypłaconego kredytu wyniosła 377 390 zł.

Jako cel w umowie kredytowej i Aneksie wpisano:

a)modernizacja i renowacja domu,

b)spłata innego kredytu mieszkaniowego (budowę domu Zainteresowani zaczęli bowiem w 1999 roku, posiłkując się kredytem hipotecznym w innym banku Y, wykupionym później przez Bank Z),

c)spłata kredytu gotówkowego w Banku X,

d)spłata karty w Banku X,

e)spłata limitu w V.

Kwota kredytu na pokrycie pkt c)- e) powyżej wyniosła 62 390 zł (16,53% wartości całego kredytu). Były to pieniądze przeznaczone na wykończenie domu, jednak po kilkunastu latach Zainteresowani nie dysponują niestety dokumentami, które mogą to potwierdzić. Trzeba więc uznać, że według Urzędu Skarbowego będą to środki nie przeznaczone na cele mieszkaniowe. Kwota uruchomionego kredytu hipotecznego została więc w 83,47% przeznaczona na udokumentowany cel mieszkaniowy.

Zabezpieczeniem prawnym umowy kredytowej była hipoteka na kredytowanej Nieruchomości (domu), która to nieruchomość należy do wspólności majątkowej małżeńskiej.

W czasie, gdy Zainteresowani mieszkali w Nieruchomości urodziło się im dwóch synów: C (2004 r.) i D (2007 r.) - który jest niepełnosprawny, urodził się (...).

D praktycznie od urodzenia wymagał bardzo intensywnej specjalistycznej opieki - (...). Wówczas Zainteresowani uznali, że zapewnienie najlepszej opieki synowi oraz integracja całej rodziny będą możliwe tylko, gdy wspólnie będą mieszkać w (...). Regułą były dni, gdy D miał rano badania krwi, dwie godziny zajęć w ciągu dnia w różnych częściach (...), a do tego popołudniu wizytę u lekarza - nie można było tego pogodzić z mieszkaniem poza miastem.

Ponieważ Zainteresowani wzięli kredyt hipoteczny na opisywaną Nieruchomość (dom w Q), a rehabilitacja i leczenie syna były bardzo kosztowne, nie mogli ze względów finansowych pozwolić sobie na kolejny kredyt na zakup mieszkania w (...). Jedynym rozwiązaniem było więc wynajęcie mieszkania w (...). Przeprowadzili się tam we (...) 2008 roku. Dom w Q stał pusty. Liczyli, że będą przyjeżdżać do niego na weekendy, ale koszty utrzymania domu (ogrzewanie zimą, agencja ochrony, itd.) okazały się zbyt duże.

Mama D korzystała z bezpłatnego urlopu wychowawczego, więc rodzinę utrzymywał jedynie mąż. Dodatkowo na początku 2009 roku dotarł do Polski światowy kryzys finansowy, który rozpoczął się w 2008 roku w USA, co wpłynęło na obniżenie zarobków męża. Zainteresowani podjęli w związku z tym decyzję o konieczności wynajęcia swojego domu. Pierwszy wynajem miał miejsce jesienią 2009 roku i od tego czasu dom jest wynajmowany aż do teraz. Jest to najem prywatny, a podatek dochodowy rozliczany jest na zasadach ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych (przychody z najmu rozlicza mąż, PIT-28).

Od oddania domu do użytkowania w 2004 roku Zainteresowani wykorzystywali dom do własnych celów mieszkaniowych przez blisko 5 lat (wliczając okres, gdy mieszkali już w (...), a dom nie był jeszcze wynajmowany i mogli z niego korzystać w weekendy). Gdyby nie choroba niepełnosprawnego syna, nigdy nie wyprowadziliby się stamtąd.

Rodzina przez blisko 10 lat z wynajmu domu finansowała wynajem mieszkań w (...), w których mieszkali. Dopiero w 2018 roku (gdy znacznie wzrosły ceny najmu i zrównały się z ratami kredytu), wzięli kolejny kredyt hipoteczny (tym razem w złotówkach), aby kupić w (...) mieszkanie na własność dla rodziny.

W 2015 roku mąż do Nieruchomości (domu w Q) przeniósł rejestrację swojej działalności gospodarczej, którą prowadzi od roku 2000. Sama działalność prowadzona jest na terytorium całego kraju. Do tej chwili działalność jest zarejestrowana pod adresem Nieruchomości. Nigdy jednak w Nieruchomości nie prowadził faktycznie swojej działalności, nie uwzględniał kosztów dotyczących Nieruchomości w kosztach działalności gospodarczej. Zresztą w 2015 roku Nieruchomość była już wynajmowana, więc formalnie byłoby to niemożliwe.

Cała rodzina jest nadal zameldowana pod adresem Nieruchomości. Zainteresowani są bardzo mocno emocjonalnie związani z domem w Q i uważają, że jeśli okoliczności ich do tego nie zmuszą - nie chcą go sprzedać i liczą na to, że będą mogli do niego kiedyś powrócić i w nim zamieszkać. Prawdopodobnie będzie to po zakończeniu edukacji przez Ich niepełnosprawnego syna D.

(...) 2024 roku został złożony w Sądzie Okręgowym w (...) pozew Zainteresowanych przeciw Bankowi X (sygn. IC (...)) o ustalenie, że umowa jest nieważna oraz o zapłatę. Pozew zawierał także wniosek o zabezpieczenie roszczenia. W ich imieniu złożył go pełnomocnik. Sąd na posiedzeniu (...) 2024 roku podjął decyzję o zabezpieczeniu roszczenia i zawiesił spłatę rat kredytu. Kapitał kredytu Zainteresowani już dawno spłacili, mają wiele nadpłaconych rat na kwotę blisko 60 000 zł (wraz ze wszystkimi nienależnie pobranymi opłatami, m. in. ubezpieczeniem hipoteki, niskiego wkładu własnego, inspekcjami itp. Jest to łącznie kwota ok. 80 000 zł).

W chwili obecnej Bank X skierował do Zainteresowanych ofertę zawarcia ugody pozasądowej.

Ugodę z bankiem Zainteresowani planują podpisać niezwłocznie po uzyskaniu indywidualnej interpretacji podatkowej, która pomoże im ustalić skutki podatkowe zawartej ugody.

Treść ugody zaproponowanej przez Bank:

§ 1

1.Strony zgodnie oświadczają, że Bank i Kredytobiorcę łączy Umowa kredytu nr (...) z dnia (...).2006 zwana dalej „Umową”. Strony mają wolę zakończenia stosunku prawnego wynikającego z Umowy przy jednoczesnym potwierdzeniu, że była ona ważna.

2.Strony potwierdzają, iż Bank wypłacił Kredytobiorcom kwotę kredytu przeznaczoną na realizację celu kredytu określonego w Umowie, a Kredytobiorcy oświadczają, że wykorzystali kwotę kredytu na realizację tego celu.

3.W toku sporu toczącego się pomiędzy Stronami przed Sądem Sąd Okręgowy (...) Wydział 1 w sprawie o sygn. akt I C (...) (dalej jako „Postępowanie”) Kredytobiorcy podnieśli przeciwko Bankowi roszczenia w związku z zawarciem, wykonywaniem i treścią Umowy, a w szczególności dochodzą roszczeń o uznanie postanowień Umowy w tym dotyczących zasad ustalania kursu waluty klauzuli ryzyka walutowego i zasad indeksacji za niewiążące na podstawie art. 385¹ i nast. Kodeksu cywilnego lub stwierdzenia nieważności Umowy lub o zapłatę z ww. tytułów. Kredytobiorcy podnoszą także zarzuty nieważności Umowy bez względu na ewentualną abuzywność jej postanowień.

4.Kredytobiorcy są świadomi, że podniesione przez nich roszczenia, o których mowa w ust. 3 powyżej, a także żądania wymienione w Załączniku nr 1 do Ugody mogą skutkować pozytywnym dla nich orzeczeniem sądowym.

5.Bank stoi na stanowisku, że Umowa jest ważna i nie uznaje za zasadne roszczeń o uznanie postanowień Umowy za niewiążące na podstawie art 385¹ i nast. Kodeksu cywilnego lub stwierdzeń nieważności Umowy lub o zapłatę z ww. tytułu jak i z przyczyn niezwiązanych z abuzywnością postanowień Umowy.

6.Zamiarem Banku i Kredytobiorców jest polubowne zakończenie Postępowania i kompleksowe rozstrzygnięcie o dotychczasowym związaniu Umową jej wykonywaniu i zakończeniu wynikającego z niej stosunku prawnego, a tym samym uchylenie niepewności co do roszczeń wynikających z Umowy poprzez przyjęte w Ugodzie rozwiązania.

7.Kredytobiorcy mając pełną świadomość i rozumiejąc skutki dokonywanej czynności prawnej (w tym w szczególności finansowe), które zostały im wyjaśnione na etapie negocjacji warunków Ugody dobrowolnie godzą się odstąpić od dochodzenia od Banku roszczeń wywodzonych z zarzutu nieważności Umowy lub niedozwolonego charakteru postanowień Umowy, o których mowa w ust. 3 powyżej oraz w Załączniku nr 1 do Ugody w zamian za zmianę postanowień Umowy w zakresie zobowiązań Kredytobiorców (i odpowiadających im praw Banku) w sposób opisany w § 2 i nast. poniżej.

8.Kredytobiorcy oświadczają, że zawarcie niniejszej Ugody jest dobrowolne, jak również że mieli możliwość negocjowania postanowień Ugody.

§ 2

1.W księgach rachunkowych Banku na dzień (…). 2024 wysokość zadłużenia Kredytobiorcy z tytułu Umowy wynosi 81 319, 24 CHF (słownie: osiemdziesiąt jeden tysięcy trzysta dziewiętnaście 24/100 franków szwajcarskich) z czego kwota kapitału kredytu wynosi 80 667, 25 CHF (słownie: osiemdziesiąt tysięcy sześćset sześćdziesiąt siedem 25/100 franków szwajcarskich), a kwota odsetek naliczonych do dnia (…).2024 wynosi 651.99 CHF (słownie: sześćset pięćdziesiąt jeden 99/100 franków szwajcarskich), co oznacza, że po przeliczeniu na walutę polską po kursie 4,5095 zadłużenie Kredytobiorcy na dzień (...).2024 wynosi 366 709,11 PLN (słownie: trzysta sześćdziesiąt sześć tysięcy siedemset dziewięć 11/100 złotych polskich).

2.Bank zwalnia Kredytobiorcę z długu (umarza zadłużenie Kredytobiorcy) w zakresie kwoty 81 319,24 CHF, tj. w całości a Kredytobiorca to zwolnienie z długu przyjmuje.

3.Tym samym Strony oświadczają, że uznają Umowę za wykonaną w całości i żadna ze stron nie będzie dochodziła od drugiej w przyszłości jakichkolwiek roszczeń związanych z wykonaniem Umowy.

§ 3

1.Zawarcie niniejszej Ugody nie stanowi odnowienia w rozumieniu art. 506 Kodeksu cywilnego.

2.Kredytobiorcy oświadczają, że przed zawarciem Ugody nie przenieśli ani nie zobowiązali się do przeniesienia na rzecz jakiejkolwiek osoby trzeciej jakiegokolwiek roszczenia lub prawa dotyczącego lub związanego z Umową i zobowiązują się nie dokonywać tego rodzaju czynności do dnia wejścia w życie Ugody.

3.Kredytobiorcy przyjmują do wiadomości, że w wyniku zwolnienia z części długu (umorzenia) może powstać dla nich przychód do opodatkowania, wówczas Bank będzie zobowiązany do wypełniania ciążących na nim obowiązków informacyjnych (tj. sporządzenie informacji P1T-11). Jednocześnie Kredytobiorcy przyjmują do wiadomości, że w dniu 24 grudnia 2022 roku weszło w życie rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 20 grudnia 2022 roku (Dz. U. poz. 2743) wydłużające moc obowiązującą rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 roku w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (Dz. U. z 2022 r. poz. 592) do dnia 31 grudnia 2024 roku. Kredytobiorcy przyjmują do wiadomości, że w celu zastosowania względem nich ww. rozporządzenia, niezbędne jest spełnienie przez Kredytobiorców warunków wskazanych w tym rozporządzeniu, co potwierdzają oni stosownym oświadczeniem stanowiącym Załącznik nr 2 do niniejszej Ugody.

§ 4

1.Zrzeczenie się roszczeń:

1)Kredytobiorca uznaje, że niniejsza Ugoda wyczerpuje wszelkie jego roszczenia wobec Banku związane z Umową Kredytu oraz dotyczące zawartych w niej postanowień niedozwolonych lub innych wad mogących prowadzić do jej nieważności, w szczególności niniejsza Ugoda wyczerpuje roszczenia Kredytobiorcy dochodzone w postępowaniu sądowym toczącym się przed Sądem Sąd Okręgowy (...), Wydział 1 w sprawie o sygn. akt 1 C (...).

2)Mając na uwadze powyższe Kredytobiorca oświadcza, że odstępuje od dochodzenia roszczeń wywodzonych z zarzutów nieważności Umowy oraz abuzywności jej postanowień oraz odstępuje od powoływania się na niedozwolony charakter postanowień Umowy Kredytu dotyczących indeksacji sposobu ustalania kursu wymiany walutowej oraz mogącej wynikać z tego nieważności (trwałej bezskuteczności) Umowy Kredytu, wyrażając jednocześnie dobrowolną i świadomą zgodę na powyższe postanowienia umowne oraz zastąpienie tych postanowień nowymi postanowieniami, wynikającymi z niniejszej Ugody.

2.Strony zgodnie oświadczają, że:

1)nie będą występować w przyszłości względem siebie z roszczeniami wywodzonymi z treści postanowień Umowy, jej zawarcia oraz wykonywania w walucie obcej, w brzmieniu sprzed zawarcia niniejszej Ugody;

2)Ugoda wyczerpuje wszelkie wzajemne roszczenia Stron w ww. zakresie.

§ 5

1.Strony zgodnie ustalają, że w związku z zawarciem niniejszej Ugody zakończą Postępowanie sądowe prowadzone przed Sądem Okręgowym w (...), 1 Wydział Cywilny sygn. akt 1 C (...) poprzez cofnięcie przez Kredytobiorcę pozwu w całości wraz ze zrzeczeniem się roszczeń w całości oraz ustalają, że każda z nich poniesie koszty tego Postępowania w zakresie dotychczas poniesionym i nie będzie żądać od drugiej strony ich zwrotu w żadnej części z zastrzeżeniem § 6 ust. 1 pkt 1 poniżej.

2.Kredytobiorca zobowiązuje się, iż nie cofnie pisma zawierającego oświadczenie o cofnięciu pozwu i zrzeczeniu się roszczeń w całości ani oświadczenia w tym przedmiocie nie będzie skarżyć postanowienia sądu o umorzeniu Postępowania ani wnosić o jego uzasadnienie.

3.Kredytobiorca zobowiązuje się skierować do Sądu prowadzącego Postępowanie sygn. akt I C (...) oświadczenie o cofnięciu pozwu w całości i zrzeczeniu się roszczenia w całości oraz wniosek o umorzenie Postępowania w terminie 7 dni od dnia podpisania mniejszej Ugody.

4.Bank zobowiązuje się skierować do Sądu prowadzącego Postępowanie sygn. akt I C (...) pismo, w którym wskaże, iż w przypadku cofnięcia pozwu w całości i zrzeczenia się roszczenia w całości przez powoda nie wnosi o zasądzenie kosztów procesu oraz wnosi o umorzenie Postępowania w terminie 7 dni od dnia podpisania mniejszej Ugody.

5.Strony zobowiązują się do doprowadzenia do umorzenia Postępowania sądowego – w tym do dokonania wszelkich dalszych niezbędnych czynności procesowych – zgodnie z treścią Ugody.

§ 6

1. Wobec zawarcia Ugody Bank zobowiązuje się do zapłaty na rzecz Kredytobiorcy następujących kwot:

1)11 300,00 PLN tytułem zwrotu części/całości kosztów postępowania sądowego, o którym mowa w § 1 ust. 3 Ugody, w tym zwrotu opłaty sądowej od pozwu oraz kosztów zastępstwa procesowego wynikających z Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U 2018 poz. 265)/ Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U 2015 poz. 1800). Zapłata należności nastąpi w ciągu 14 dni od dnia zawarcia Ugody na rachunek bankowy Kredytobiorcy o numerze (...);

2)29 500,00 PLN tytułem dodatkowej kwoty pieniężnej stanowiącej częściowy zwrot spłaconych przez Kredytobiorcę rat kredytowych płatnej na rachunek bankowy Kredytobiorcy o numerze (...).

§ 7

1.Integralną część niniejszej Ugody stanowią załączniki:

1)Załącznik nr 1 Informacja dla Kredytobiorcy,

2)Załącznik nr 2 Oświadczenie podatkowe.

2.Ugodę sporządzono w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach po jednym dla Kredytobiorcy oraz Banku.

Uzupełnienie wniosku

Umowa o udzielenie kredytu hipotecznego w Y nr (...) została podpisana (...).2001 roku.

Cel zaciągniętego kredytu został określony w par. 3, ust. 1 ww. umowy i polegał on na „sfinansowaniu w celu zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych dotyczących wykończenia nieruchomości". Takie sformułowanie celu w umowie musiało zapewne wynikać z faktu, że początek budowy (wylanie fundamentów, itd.) Zainteresowani finansowali z własnych środków. Budowę dalej prowadzili już z zaciągniętego kredytu. Minęły już 23 lata od tego czasu i niestety nie wszystkie etapy budowy dokładnie Małżonkowie pamiętają (a po tylu latach nie posiadają Dziennika Budowy).

W związku z tym, że w czasie pisania i składania wniosku do KIS Zainteresowani nie dysponowali treścią umowy o udzielenie kredytu hipotecznego w Y (odnaleźli ją dopiero teraz) i opierali się jedynie na swojej pamięci, proszą o zmianę zdania we wniosku:

Jako cel w umowie kredytowej i Aneksie wpisano:

[…]

b) spłata innego kredytu mieszkaniowego (budowę domu zaczęliśmy bowiem w 1999 roku, posiłkując się kredytem hipotecznym w innym banku: Y, wykupionego później przez Z)

ponieważ w świetle odnalezionej umowy z Y powinno to zdanie brzmieć:

Jako cel w umowie kredytowej i Aneksie wpisano:

[…]

b) spłata innego kredytu mieszkaniowego (budowę domu zaczęliśmy bowiem w 1999 roku ze środków własnych, a następnie posiłkowaliśmy się kredytem hipotecznym w innym banku: Y, wykupionego później przez Z).

Kredyt hipoteczny w Y był zaciągnięty na budowę tego samego domu, co późniejszy kredyt w Banku X. Zainteresowani posiadają i zawsze posiadali tylko jeden dom.

Kredyt zaciągnięty w Y był zabezpieczony hipoteką, o takiej konieczności mówi par. 9 ustęp 1a umowy:

1. Strony zgodnie ustalają, że prawne zabezpieczenie spłaty udzielonego kredytu stanowią:

a) hipoteki z równym pierwszeństwem:

·wpisana na pierwszym miejscu hipoteka zwykła w wysokości 40.500 CHF, stanowiąca zabezpieczenie spłaty kwoty kapitału udzielonego kredytu ustanowiona na nieruchomości położonej w gminie (...) obręb Q, dla której Sąd Rejonowy w (...) Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą KW nr (...), stanowiącą własność Kredytobiorcy,

·wpisana na pierwszym miejscu hipoteka kaucyjna do wysokości 20.250 CHF stanowiąca zabezpieczenie spłaty odsetek kapitałowych przysługujących Bankowi od udzielonego przez Bank kredytu, ustanowiona na nieruchomości położonej w gminie (...) obręb Q, dla której Sąd Rejonowy w (...) Wydział Ksiąg wieczystych prowadzi księgę wieczystą KW nr (...), stanowiącą własność Kredytobiorcy.

Jako potwierdzenie ustanowienia hipoteki po 23 latach Zainteresowani dysponują jedynie dokumentem z dnia (...) 2006 roku „Zgoda na wykreślenie hipoteki" wraz z potwierdzeniem z Sądu Rejonowego w (...) o przyjęciu wniosku o wykreślenie. Skoro Zainteresowani otrzymali od Banku zgodę na wykreślenie hipoteki, to znaczy, że wcześniej musieli ją skutecznie ustanowić.

Na dokumentach widnieje już nazwa Z, bo to nowa nazwa Y od 2004 roku.

Bank Y podlegał Komisji Nadzoru Bankowego (nie istniał jeszcze wówczas KNF).

Aktualnie akcje Y należą do V i na stronie tego banku zamieszona jest cała historia Y (...) m.in.:

(...)

Według informacji podanej w Wikipedii (...)Y był (...)

W naszym kraju każdy bank hipoteczny podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, zgodnie z Ustawą o listach zastawnych i bankach hipotecznych z dnia 29 sierpnia 1997 roku, a w zakresie nieuregulowanym tą ustawą - na podstawie ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe. Wynika z tego, że Y - skoro posiadał status banku hipotecznego - musiał również jak każdy bank hipoteczny podlegać kontroli nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, którym w tamtych czasach była Komisja Nadzoru Bankowego.

Uzupełniająco: na stronie internetowej V - zacytowanej powyżej - znajduje się informacja, że Y w 2004 roku zmienił nazwę na Z., a następnie w 2008 roku na V.

V jako następca Y Bank Hipoteczny podlega nadzorowi KNF - można to sprawdzić w wyszukiwarce na stronie: https://www.knf.gov.pl/dla konsumenta/wyszukiwarka podmiotów#

Kredyt zaciągnięty w Banku X dotyczył modernizacji i renowacji tego samego domu, którego budowa/wykończenie była sfinansowana kredytem zaciągniętym w Y. Środki własne, a potem kredyt w Y nie wystarczyły na to, aby zupełnie wykończyć dom wewnątrz, otynkować go, itp. Konieczna była również wymiana dachu, bo pierwotnie zrobiony był z zabytkowej 100-letniej dachówki. Na te cele zainteresowani zaciągnęli kolejny kredyt w Banku X i potem - gdy środków ciągle było niewystarczająco - zwiększyli go aneksem.

Zainteresowani posiadają i zawsze posiadali tylko jeden dom (nr KW (...)). W umowie kredytowej z Y w par. 9, ustęp 1a wskazana jest księga wieczysta KW nr (...), ponieważ dopiero po przeniesieniu ksiąg do systemu informatycznego numer został zmieniony na (...) i jest aktualny do dziś.

W księdze wieczystej dom uwidoczniony jest w DZIALE (...) - OZNACZENIE NIERUCHOMOŚCI na działce numer 1/1 w symbolu R/Ł/B (co oznacza: grunty orne/łąki trwałe/budynki).

Spłata innego kredytu mieszkaniowego zaciągniętego w Y nastąpiła w ramach umowy kredytowej z Bankiem X w dn. (...).2006.

Modernizacja i renowacja domu położonego w Q była celem zarówno w umowie kredytowej z Bankiem X w dn. (...).2006, jak i celem wymienionym w Aneksie z dn. (...).2008 r.

Szczegółowy opis:

Celem umowy kredytowej z Bankiem X nr (...) z dn. (...).2006 r zgodnie z par. 2, ust. 3 była:

- modernizacja i renowacja domu lub mieszkania. Kwota 75 026,09 PLN

- Spłata innego kredytu mieszkaniowego. Kwota 90 000 PLN.

Chodziło o spłatę kredytu zaciągniętego w Y w dn. (...).2001 na konto nowego właściciela banku, którym był w dniu spłaty Z.

Aneks nr (...) do umowy kredytowej z Bankiem X podpisany w dn. (...).2008 r. w par. 2 zmienia brzmienie celu umowy kredytowej:

Par. 2 ust. 3 Umowy otrzymuje następujące brzmienie:

Cel kredytu:

- Modernizacja i renowacja domu lub mieszkania. Kwota 225.026,09 PLN

- Spłata innego kredytu mieszkaniowego. Kwota 90.000 PLN

- Spłata kredytu w Banku X. Kwota 38.750 PLN

- Spłata limitu w V Kwota 20.000 PLN

- Spłata karty w Banku X. Kwota 3.640 PLN.

Dwa pierwsze punkty wymienione w celach powyżej są tożsame z celami w umowy głównej z (...).2006 roku, z tym, że:

·wartość kredytu na „modernizację i renowację domu lub mieszkania" w Aneksie obejmuje łączną kwotę z pierwotnej umowy kredytowej 75 026,09 PLN oraz dodatkową kwotę przyznaną w aneksem (150 000 PLN), czyli łącznie 225 026,09 PLN

·a bez zmian pozostaje punkt drugi: „spłata innego kredytu mieszkaniowego. Kwota 90 000 PLN”- jest to tylko powtórzenie treści z umowy pierwotnej z (...).2006 r. Zainteresowanie nie mieli nigdy innego kredytu na dom.

·punkty 3, 4 i 5 mówią o dodatkowych kwotach przyznanych w ramach Aneksu z (...).2008 r.

Potwierdzeniem powyższych stwierdzeń jest brzmienie par. 3 Aneksu nr (...) z dn. (...).2006 o wypłatach w ramach Aneksu:

W par. 3 ust. 1 Umowy dodaje się zapis o następującym w brzmieniu:

Podwyższona kwota kredytu zostanie wypłacona jednorazowo w następujący sposób:

·na rachunek bankowy Kredytobiorcy. Kwota 150.000 PLN

·pozostała kwota bezpośrednio na rachunek spłacanych zobowiązań:

- spłata kredytu w Banku X. Kwota 38.750 PLN

- spłata limitu w V. Kwota 20.000 PLN

- spłata karty w Banku X. Kwota 3.640 PLN.

Środki z kredytu gotówkowego w Banku X, z limitu w Banku V oraz z karty w Banku X były przeznaczone na wykończenie domu, jednak po kilkunastu latach Zainteresowani nie dysponują niestety dokumentami, które mogą to potwierdzić. Liczyli na to, że pieniądze z tych źródeł wystarczą na wykończenie domu, ale gdy jednak tak się nie stało, podjęli decyzję o zwiększeniu kwoty kredytu hipotecznego i podpisali Aneks nr (...).

Zainteresowani nigdy nie korzystali z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego na realizację innej - niż wskazana we wniosku - inwestycji mieszkaniowej. Posiadają tylko jeden kredyt denominowany do CHF.

Pytania

1.Czy zgodnie z ugodą pozasądową zaproponowaną przez Bank X umorzona kwota kredytu hipotecznego pozostającego wg Banku do spłaty na dzień (...).2024 (366 709,11 zł), w części, którą Zainteresowani przeznaczyli na cele mieszkaniowe, to jest 83,47% całkowitej kwoty kredytu, czyli dokładnie kwota 306 092,10 zł nie podlega opodatkowaniu w związku z Rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r.?

2.Czy kwoty planowane do zwrotu przez Bank w ramach ugody i opisane w projekcie ugody, tzn.:

a)11 300,00 zł tytułem zwrotu części/całości kosztów postępowania sądowego, o którym mowa w § 1 ust. 3 Ugody, w tym zwrotu opłaty sądowej od pozwu oraz kosztów zastępstwa procesowego wynikających z Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U.2018.265)/ Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U.2015.1800);

b)29 500,00 zł tytułem dodatkowej kwoty pieniężnej stanowiącej częściowy zwrot spłaconych przez Kredytobiorcę rat kredytowych - zdaniem Zainteresowanych jest to zwrot tylko części nadpłaconych przez nich rat, o których mowa powyżej. Łączna kwota nadpłaconych rat to blisko 60 000 zł (a wraz ze wszystkimi nienależnie pobranymi opłatami, m.in. ubezpieczeniem hipoteki, niskiego wkładu własnego, inspekcjami itp. jest to łącznie kwota ok. 80 000 zł),

- nie podlegają opodatkowaniu zgodnie z par. 1 ust. 2 Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r.?

3.Czy umarzane przez Bank kwoty kredytu wymienione w Aneksie z 2008 roku do głównej umowy kredytowej z 2005 roku, to jest:

a)spłata kredytu gotówkowego w Banku X,

b)spłata karty w Banku X,

c) spłata limitu w V,

- czyli łącznie kwota 62 390 zł, nie podlega zwolnieniu od podatku w związku z Rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. (Zainteresowani nie są w stanie udowodnić, że kwoty te faktycznie zostały przeznaczone na cele mieszkaniowe) i obowiązuje w stosunku do niej rozliczenie na zasadach ogólnych i konieczność złożenia PIT-36?

Państwa stanowisko w sprawie

Ad. 1 i 2

Zdaniem Wnioskodawców, spełniają Oni wszystkie warunki określone w Rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe, w części kredytu hipotecznego, który przeznaczyli na cele mieszkaniowe (83,47% całkowitej kwoty kredytu):

a)wierzytelność, która ma być umorzona zgodnie z Ugodą wynika z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej i zabezpieczonego hipotecznie, udzielonego przed 15 stycznia 2015 r.;

b) zabezpieczenie w postaci hipoteki ustanowiono na tej Nieruchomości;

c) w momencie zamieszkania w domu w Q Zainteresowani nie posiadali żadnych innych nieruchomości, a ich ówczesna sytuacja życiowa wskazuje na to, że budowa i modernizacja nieruchomości powodowana była jedynie chęcią realizacji celu mieszkaniowego;

d) cel mieszkaniowy Zainteresowani zamierzają realizować również po zakończeniu wynajmu domu;

e) Zainteresowani mieszkali w domu przez blisko 5 lat i choć nie jest to bardzo długi okres, to gdyby nie zmiana sytuacji rodzinnej, mieszkaliby tam nadal. W interpretacji indywidualnej z 21 czerwca 2023 r. sygn. 0115-KDIT.4011.247.2023.1.AS, Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej wskazał, że:

Przy czym ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie określa kiedy i jak długo podatnik powinien mieszkać w nabytym lokalu mieszkalnym, żeby nastąpiła realizacja celu mieszkaniowego. Tym samym brak jest podstaw do uznania, że podatnik nie realizuje celu mieszkaniowego w przypadku, gdy nabył lokal mieszkalny, w którym zamieszkał, a następnie - z uwagi na zmianę sytuacji rodzinnej - wynajął go.”;

f)w przeszłości Zainteresowani nie korzystali i do dnia zawarcia Ugody nie skorzystają z umorzenia wierzytelności z tytułu innego kredytu zabezpieczonego hipotecznie i zaciągniętego na własne cele mieszkaniowe (na realizację innej inwestycji mieszkaniowej niż określona w umowie kredytu będącej przedmiotem Ugody), o którym mowa w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (tekst jedn.: Dz. U. z 2022 r. poz. 592 z późn. zm.).

Ad. 3

Umarzane przez Bank kwoty kredytu wymienione w Aneksie z 2008 roku do głównej umowy kredytowej z 2005 roku, to jest:

a)spłata kredytu gotówkowego w Banku X,

b)spłata karty w Banku X,

c)spłata limitu w V,

- czyli łącznie kwota 62 390 zł, nie podlega zwolnieniu od podatku i obowiązuje w stosunku do niej rozliczenie na zasadach ogólnych i konieczność złożenia PIT-36.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest:

·nieprawidłowe – w części dotyczącej objęcia zaniechaniem poboru podatku wypłaconych Państwu przez bank kwot zwrotu kosztów postępowania sądowego oraz dodatkowej kwoty pieniężnej;

·prawidłowe – w pozostałym zakresie.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.):

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Na podstawie art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Za przychody należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika.

Dla celów podatkowych przyjmuje się, że nieodpłatne świadczenie obejmuje każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności podmiotów, których skutkiem jest przysporzenie majątku innej osoby, mające konkretny wymiar finansowy.

Przepis art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zawiera katalog źródeł przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 9 przywołanej ustawy, źródłem przychodów są inne źródła.

Stosownie do art. 20 ust. 1 cytowanej ustawy:

Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności” wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W związku z tym każde świadczenie mające realną wartość finansową, o ile nie stanowi konkretnej kategorii przychodu zaliczanego do jednego ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1-8b omawianej ustawy, jest dla świadczeniobiorcy przychodem z innych źródeł.

Przystępując zatem do oceny skutków podatkowych umorzenia przez bank wierzytelności z tytułu zaciągniętego przez Państwa kredytu hipotecznego wyjaśnić należy, że instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2488 ze zm.). Z art. 69 ust. 1 tej ustawy wynika, że:

Przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

Z kolei umorzenie wierzytelności następuje w przypadku zwolnienia z długu, czyli zrzeczenia się przez wierzyciela przysługującej mu wierzytelności, bez uzyskania świadczenia ze strony dłużnika. Takie zrzeczenie się, pod warunkiem że dłużnik je przyjmie, powoduje, że zobowiązanie wygasa. Wedle bowiem instytucji zwolnienia z długu, uregulowanej w art. 508 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061):

Zobowiązanie wygasa, gdy wierzyciel zwalnia dłużnika z długu, a dłużnik zwolnienie przyjmuje.

Podkreślić należy, że otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Kwestia zaniechania poboru podatku od kwoty umorzonych wierzytelności została uregulowana w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 102). W świetle § 1 ust. 1 pkt 1 tego rozporządzenia:

Zarządza się zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych od kwot umorzonych osobie fizycznej wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego, w przypadku gdy:

a)kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, a w przypadku więcej niż jednego kredytu mieszkaniowego – gdy kredyty mieszkaniowe zostały zaciągnięte na realizację wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej, oraz

b)osoba fizyczna będąca stroną umowy kredytu mieszkaniowego nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona w lit. a inwestycji mieszkaniowej.

Na gruncie § 1 ust. 2 wskazanego rozporządzenia:

Kwoty wierzytelności, o których mowa w ust. 1 pkt 1, obejmują:

1)kwoty kredytu mieszkaniowego (kapitału);

2)odsetki, w tym odsetki skapitalizowane, i prowizje;

3)opłaty, jeżeli ich poniesienie przez kredytobiorcę było niezbędne do zawarcia umowy kredytu mieszkaniowego, z wyjątkiem kosztów usług dodatkowych, w szczególności ubezpieczeń.

W myśl zaś § 1 ust. 3 wskazanego rozporządzenia:

W przypadku, gdy kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty również na wydatki inne niż określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 2647, z późn. zm.), zaniechanie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, obejmuje odpowiednio kwotę wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego w części, w jakiej kwota kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na wydatki określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 tej ustawy pozostaje do całkowitej kwoty zaciągniętego kredytu mieszkaniowego.

Zgodnie z § 1 ust. 4 ww. rozporządzenia:

W przypadku gdy kredyt mieszkaniowy został zastąpiony kredytem refinansowym lub gdy na jego spłatę został zaciągnięty kredyt konsolidacyjny, zaniechanie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, obejmuje odpowiednio kwotę wierzytelności z tytułu kredytu refinansowego lub konsolidacyjnego w części odpowiadającej kwocie wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego.

Według § 1 ust. 5 przywołanego rozporządzenia:

Przez jedną inwestycję mieszkaniową, o której mowa w ust. 1 pkt 1 lit. a, rozumie się inwestycję, której celem jest zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych:

1)jednego gospodarstwa domowego albo

2)więcej niż jednego gospodarstwa domowego, w przypadku gdy osoby fizyczne mające zajmować wspólnie jeden budynek mieszkalny, nie mniej niż jedna osoba fizyczna z każdego takiego gospodarstwa, są osobami zaliczonymi do I grupy podatkowej w rozumieniu art. 14 ust. 3 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2023 r. poz. 1774 i 1843).

Z § 3 komentowanego rozporządzenia wynika, że:

Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o kredycie mieszkaniowym, należy przez to rozumieć kredyt, który został:

1)udzielony przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmiot, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawniony do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów, oraz

2)zabezpieczony w postaci hipoteki ustanowionej na nieruchomości lub udziale w nieruchomości lub prawie wieczystego użytkowania gruntu lub udziale w takim prawie, lub spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego lub udziale w takim prawie, lub prawie do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziale w takim prawie, oraz

3)zaciągnięty na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W myśl § 4 ww. rozporządzenia:

Zaniechanie, o którym mowa w § 1 i § 2 ma zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od dnia 1 stycznia 2022 r. do dnia 31 grudnia 2024 r.

Podkreślenia wymaga, że zaniechanie poboru podatku jest wyjątkiem od zasady powszechności opodatkowania, dlatego do interpretacji przepisów ustanawiających to prawo należy stosować wykładnię ścisłą, która nie wychodzi poza literalne brzmienie przepisów.

Zatem zaniechanie poboru podatku znajdzie zastosowanie do umorzonych osobom fizycznym kwot wierzytelności z tytułu kredytów, jeżeli zostaną spełnione łącznie następujące przesłanki:

1)kredyt był zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej;

2)kredyt był udzielony przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmioty uprawnione do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw;

3)kredyt był zabezpieczony hipotecznie;

4)kredytobiorca nie korzystał wcześniej z umorzenia zobowiązania z tytułu innego kredytu na własne cele mieszkaniowe zabezpieczonego hipotecznie;

5)kwota wierzytelności obejmuje kwotę kredytu mieszkaniowego (kapitału), odsetki, w tym odsetki skapitalizowane i prowizje, opłaty, jeżeli ich poniesienie przez kredytobiorcę było niezbędne do zawarcia umowy kredytu mieszkaniowego, z wyjątkiem kosztów usług dodatkowych, w szczególności ubezpieczeń.

W przypadku spełnienia powyższych przesłanek zaniechanie poboru podatku ma też zastosowanie do świadczeń z tytułu kredytu mieszkaniowego udzielonego w walucie obcej lub w złotych, lecz nominowanego lub indeksowanego do waluty obcej, w związku z powstaniem przychodu z tytułu zastosowania ujemnego oprocentowania.

Ponadto, określając kredyt mieszkaniowy objęty zaniechaniem, rozporządzenie odwołuje się do wydatków, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Z powyższego wynika zatem, że zaniechanie poboru podatku znajdzie zastosowanie do umorzonych osobom fizycznym kwot wierzytelności z tytułu kredytów zaciągniętych na cele mieszkaniowe i zabezpieczonych hipotecznie, udzielonych przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmioty uprawnione do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw, w przypadku gdy kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z treścią ww. art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Za wydatki poniesione na cele, o których mowa w ust. 1 pkt 131, uważa się wydatki poniesione na:

a)nabycie budynku mieszkalnego, jego części lub udziału w takim budynku, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w takim lokalu, a także na nabycie gruntu lub udziału w gruncie albo prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, związanych z tym budynkiem lub lokalem,

b)nabycie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie, prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziału w takim prawie,

c)nabycie gruntu pod budowę budynku mieszkalnego lub udziału w takim gruncie, prawa użytkowania wieczystego takiego gruntu lub udziału w takim prawie, w tym również z rozpoczętą budową budynku mieszkalnego, oraz nabycie innego gruntu lub udziału w gruncie, prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, jeżeli w okresie, o którym mowa w ust. 1 pkt 131, grunt ten zmieni przeznaczenie na grunt pod budowę budynku mieszkalnego,

d)budowę, rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub remont własnego budynku mieszkalnego, jego części lub własnego lokalu mieszkalnego,

e)rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub adaptację na cele mieszkalne własnego budynku niemieszkalnego, jego części, własnego lokalu niemieszkalnego lub własnego pomieszczenia niemieszkalnego

- położonych w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej.

Z treści wniosku wynika, że:

• (...) 2001 r. podpisali Państwo umowę o udzielenie kredytu hipotecznego w Y. Celem zaciągniętego kredytu było „zaspokojenie własnych potrzeb mieszkaniowych dotyczących wykończenia nieruchomości". Kredyt w banku Y był zabezpieczony hipoteką i był zaciągnięty na budowę tego samego domu, co późniejszy kredyt w Banku X. Bank Y podlegał Komisji Nadzoru Bankowego (nie istniał jeszcze wówczas KNF).

• (...) 2005 r. zaciągnęli Państwo kredyt hipoteczny w CHF w Banku X na wykończenie domu w miejscowości Q.

· (...) 2008 r. podpisali Państwo w tym samym Banku Aneks zwiększający kwotę kredytu. Łącznie kwota całego wypłaconego kredytu wyniosła 377 390 zł

Jako cel w umowie kredytowej i Aneksie wpisano:

a)modernizacja i renowacja domu,

b)spłata innego kredytu mieszkaniowego (budowę domu zaczęli Państwo bowiem w 1999 r. ze środków własnych, a następnie posiłkowali się Państwo kredytem hipotecznym w banku Y, wykupionym później przez Bank Z),

c)spłata kredytu gotówkowego w Banku X,

d)spłata karty w Banku X,

e)spłata limitu w V.

·Zabezpieczeniem prawnym umowy kredytowej w Banku X była hipoteka na kredytowanej Nieruchomości (domu), która to nieruchomość należy do wspólności majątkowej małżeńskiej.

·W domu, na którego wykończenie, modernizację i renowację zaciągnięte były oba ww. kredyty realizowali Państwo własne cele mieszkaniowe.

·(...) 2024 roku złożyli Państwo w Sądzie Okręgowym w (...) pozew przeciw Bankowi X o ustalenie, że umowa jest nieważna oraz o zapłatę.

·Obecnie Bank X skierował do Państwa propozycję zawarcia ugody pozasądowej.

·W księgach rachunkowych Banku na dzień (…) .2024 wysokość zadłużenia Kredytobiorcy z tytułu Umowy wynosi 81 319,24 CHF (słownie: osiemdziesiąt jeden tysięcy trzysta dziewiętnaście 24/100 franków szwajcarskich) z czego kwota kapitału kredytu wynosi 80 667,25 CHF (słownie: osiemdziesiąt tysięcy sześćset sześćdziesiąt siedem 25/100 franków szwajcarskich), a kwota odsetek naliczonych do dnia (…).2024 wynosi 651,99 CHF (słownie: sześćset pięćdziesiąt jeden 99/100 franków szwajcarskich) co oznacza, że po przeliczeniu na walutę polską po kursie 4,5095 zadłużenie Kredytobiorcy na dzień (...).2024 wynosi 366 709,11 PLN (słownie: trzysta sześćdziesiąt sześć tysięcy siedemset dziewięć 11/100 złotych polskich).

·W proponowanej treści ugody w § 2 ust. 2 jest zapis, że:

Bank zwalnia Kredytobiorcę z długu (umarza zadłużenie Kredytobiorcy) w zakresie kwoty 81 319,24 CHF, tj. w całości a Kredytobiorca to zwolnienie z długu przyjmuje.

·W § 6 proponowanej treści ugody zawarto zapis:

Wobec zawarcia Ugody Bank zobowiązuje się do zapłaty na rzecz Kredytobiorcy następujących kwot:

1) 11 300,00 PLN tytułem zwrotu części/całości kosztów postępowania sądowego, o którym mowa w § 1 ust. 3 Ugody w tym zwrotu opłaty sądowej od pozwu oraz kosztów zastępstwa procesowego (…);

2) 29 500,00 PLN tytułem dodatkowej kwoty pieniężnej stanowiącej częściowy zwrot spłaconych przez Kredytobiorcę rat kredytowych (…).

Mając na uwadze przedstawione we wniosku zdarzenie przyszłe oraz powołane przepisy prawa stwierdzam, że umorzona przez Bank wierzytelność z tytułu kredytu zaciągniętego przez Państwa w Banku X na:

·modernizację i renowację domu,

·spłatę innego kredytu mieszkaniowego (w banku Y),

·spłatę kredytu gotówkowego w Banku X,

·spłatę karty w Banku X,

·spłatę limitu w V

stanowić będzie dla Państwa przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, z tytułu nieodpłatnych świadczeń klasyfikowany do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy.

Jednocześnie, jeżeli ugoda, o której mowa we wniosku, zostanie podpisana do 31 grudnia 2024 r., to do uzyskanego przez Państwa przychodu związanego z umorzeniem wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego, w części w jakiej kredyt ten był zaciągnięty na:

·modernizację i renowację domu,

·spłatę innego kredytu mieszkaniowego (w banku Y),

zastosowanie znajdzie zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe.

W tej części uzyskany przychód nie będzie zatem podlegał opodatkowaniu i wykazaniu w zeznaniu podatkowym.

Zatem, w zakresie pytania oznaczonego nr 1 Państwa stanowisko należało uznać za prawidłowe.

Odnosząc się natomiast do umorzenia wierzytelności z tytułu kredytu hipotecznego w części w jakiej został zaciągnięty na:

·spłatę kredytu gotówkowego w Banku X,

·spłatę karty w Banku X,

·spłatę limitu w V

wskazać należy, że z literalnego brzmienia cytowanego wyżej § 1 ust. 3 ww. rozporządzenia Ministra Finansów wynika, że w sytuacji gdy kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty również na wydatki inne niż określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych własne cele mieszkaniowe – zaniechanie poboru podatku obejmuje kwotę wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego w części, w jakiej kwota kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na wydatki określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 tej ustawy pozostaje do całkowitej kwoty zaciągniętego kredytu mieszkaniowego.

Wobec powyższego, w stosunku do przychodu związanego z umorzeniem wierzytelności z tytułu kredytu hipotecznego w części zaciągniętego na:

·spłatę kredytu gotówkowego w Banku X,

·spłatę karty w Banku X,

·spłatę limitu w V

nie znajdzie zastosowania zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie cytowanego rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r.

Wierzytelności te nie były bowiem kredytami mieszkaniowymi zabezpieczonymi hipoteką, nie zostały więc objęte zakresem powołanego rozporządzenia, a ponadto jak wskazali Państwo we wniosku, nie dysponują Państwo dokumentami potwierdzającymi, że wierzytelności te były przeznaczone na realizację własnych celów mieszkaniowych.

W konsekwencji, od przychodu, który uzyskają Państwo w związku z umorzeniem tej części kredytu hipotecznego, będą Państwo zobowiązani do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych oraz będzie ciążył na Państwu obowiązek wykazania tego przychodu w zeznaniu rocznym.

Zatem, w zakresie pytania oznaczonego nr 3 Państwa stanowisko należało również uznać za prawidłowe.

Natomiast odnosząc się do pytania nr 2 należy stwierdzić, że kwoty, które Bank zamierza Państwu wypłacić na podstawie § 6 planowanej ugody:

1)11 300,00 zł tytułem zwrotu części/całości kosztów postępowania sądowego,

2)29 500,00 zł tytułem dodatkowej kwoty pieniężnej stanowiącej częściowy zwrot spłaconych przez Państwa rat kredytowych

będą – jak wskazano w treści wniosku – zwrotem Państwa środków poniesionych w związku z prowadzonym postępowaniem sądowym oraz przekazanych wcześniej do banku tytułem spłaty kredytu i odsetek. Zwrot tych środków nie jest więc przysporzeniem majątkowym. Nie powoduje faktycznego przyrostu w Państwa majątku, jest to wyłącznie zwrot Państwa środków. W rezultacie zwrot przez Bank poniesionych przez Państwa wydatków nie będzie przychodem w rozumieniu art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Skoro analizowane kwoty nie są przychodem podatkowym, ich wypłata będzie neutralna podatkowo. Nie mają Państwo obowiązku ich rozliczenia dla celów podatku dochodowego od osób fizycznych.

Ponieważ jednak we własnym stanowisku wskazali Państwo, że ww. kwoty nie podlegają opodatkowaniu na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe, w tej części Państwa stanowisko należało uznać za nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo – jako Zainteresowana będący stroną postępowania – do wniesienia skargi na tę interpretację indywidualną do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.