Interpretacja indywidualna z dnia 14 listopada 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB2-3.4015.244.2024.1.LM

Złożenie wniosku w Urzędzie Skarbowym o wydanie zaświadczenia, że zobowiązanie podatkowe wygasło w skutek przedawnienia, nie spowoduje odnowienia obowiązku podatkowego.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od spadków i darowizn jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

2 października 2024 r. wpłynął Pana wniosek z 2 października 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych złożenia wniosku o wydanie zaświadczenia, że zobowiązanie podatkowe z tytułu nabycia spadku się przedawniło. Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

W kwietniu 2009 roku nastąpiło nabycie spadku na podstawie prawomocnego postanowienia Sądu Rejonowego w (…) w sprawie o stwierdzenie nabycia spadku i dział spadku po matce i ojcu Wnioskodawcy. Spadek nabył w całości Wnioskodawca. Do dnia złożenia wniosku Wnioskodawca nie złożył zeznania podatkowego o nabyciu rzeczy lub praw majątkowych SD-3. Śmierć spadkodawców nastąpiła w roku (…) i (…). Składnikiem majątkowym spadku był lokal mieszkalny w (…) wraz z udziałem w częściach wspólnych budynku i w prawie wieczystego użytkowania gruntu, dla którego była prowadzona księga wieczysta. Wnioskodawca planuje zbycie tego lokalu mieszkalnego, a w tym celu niezbędne jest przedstawienie przez Wnioskodawcę zaświadczenia wydanego przez Naczelnika Urzędu Skarbowego potwierdzającego, że nabycie jest zwolnione od podatku, że należny podatek został zapłacony albo zobowiązanie podatkowe wygasło wskutek przedawnienia (dalej: „Zaświadczenie”).

Pytanie

Czy wniosek o wydanie Zaświadczenia wywoła skutek w postaci odnowienia obowiązku podatkowego?

Pana stanowisko w sprawie

Pana zdaniem, złożenie wniosku w Urzędzie Skarbowym o wydanie zaświadczenia, że zobowiązanie podatkowe wygasło wskutek przedawnienia nie spowoduje odnowienia obowiązku podatkowego.

Wskazuje Pan, że zgodnie z art. 19 ust. 6 ustawy o podatku od spadków i darowizn, jeżeli przedmiotem aktu notarialnego, który ma być sporządzony ma być zbycie rzeczy nabytych w spadku, notariusz może dokonać tych czynności tylko za uprzednią pisemną zgodą naczelnika urzędu skarbowego albo po przedstawieniu zaświadczenia wydanego przez naczelnika urzędu skarbowego potwierdzającego, że nabycie jest zwolnione od podatku, że należny podatek został zapłacony albo zobowiązanie podatkowe wygasło wskutek przedawnienia. W konsekwencji dla czynności zbycia nieruchomości nabytej w drodze dziedziczenia obowiązkowe jest przedstawienie u notariusza zaświadczenia co do sposobu uregulowania zobowiązania podatkowego z tytułu nabycia spadku. Zgodnie z treścią art. 6 ust. 4 ustawy, w przypadku gdy nabycie spadku nie zostało zgłoszone do opodatkowania, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą powołania się przez podatnika przed organem podatkowym lub organem kontroli skarbowej na fakt nabycia. Powyższy przepis wskazuje na instytucję zwaną odnowieniem obowiązku podatkowego.

Przez „powołanie się”, o którym mowa w art. 6 ust. 4 ustawy, należy rozumieć wskazanie, odwołanie się do czegoś w celu wykazania zasadności własnego stanowiska, tezy. Chodzi tu o świadome działanie podatnika, który powołuje się na określoną czynność cywilnoprawną z  zamiarem wykazania czegoś przed organem podatkowym. Owo powołanie się na fakt nabycia będzie miało miejsce przykładowo w toku ewentualnej kontroli podatkowej, postępowania podatkowego czy też czynności sprawdzających.

Dlatego stoi Pan na stanowisku, że złożenie wniosku w Urzędzie Skarbowym o wydanie zaświadczenia, że zobowiązanie podatkowe wygasło wskutek przedawnienia nie spowoduje odnowienia obowiązku podatkowego.

Na potwierdzenie swojego stanowiska przywołał Pan interpretacje indywidualne oraz orzeczenia sądów.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 596 ze zm.):

Ustawa o podatku od spadków i darowizn nie zawiera definicji pojęcia „dziedziczenia”, dlatego należy w tym zakresie odwołać się do przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz.U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.).

Zgodnie z art. 922 § 1 Kodeksu cywilnego:

Stosownie do art. 924 ww. ustawy:

Natomiast według art. 925 tej ustawy:

Zgodnie z art. 1025 § 1 zdanie pierwsze ww. ustawy:

Z powyższych przepisów wynika, że nabycie spadku ma miejsce z chwilą śmierci spadkodawcy. Prawomocne postanowienie sądu o nabyciu spadku ma natomiast charakter deklaratoryjny i stwierdza jedynie nabycie spadku przez spadkobiercę.

Należy zaznaczyć, że termin nabycia spadku określony przez przepisy Kodeksu cywilnego nie jest tożsamy z datą powstania obowiązku podatkowego w podatku od spadków i darowizn. Wynika to z poniższych uregulowań.

Zgodnie z art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn:

W myśl art. 6 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy:

Jednakże zgodnie z art. 6 ust. 4 tej ustawy:

Stosownie do art. 17a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn:

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia wynika, że w (…) r. zostało potwierdzone nabycie przez Pana spadku po rodzicach zmarłych – odpowiednio – w (…) r. i w (…) r. Potwierdza to prawomocne postanowienie Sądu Rejonowego w sprawie o stwierdzenie nabycia spadku i dział spadku po matce i ojcu. Spadek nabył Pan w całości. Do dnia złożenia wniosku o wydanie interpretacji nie złożył Pan zeznania podatkowego o nabyciu rzeczy lub praw majątkowych SD-3. Składnikiem majątkowym spadku był lokal mieszkalny z udziałem w częściach wspólnych budynku i w prawie wieczystego użytkowania gruntu. Planuje Pan zbycie tego lokalu mieszkalnego, a w tym celu niezbędne jest przedstawienie przez Pana zaświadczenia wydanego przez Naczelnika Urzędu Skarbowego potwierdzającego, że nabycie jest zwolnione od podatku, że należny podatek został zapłacony albo zobowiązanie podatkowe wygasło wskutek przedawnienia.

Kwestią do rozstrzygnięcia jest czy złożenie wniosku o wydanie takiego zaświadczenia wywoła skutek w postaci odnowienia obowiązku podatkowego.

Przy nabyciu w drodze spadku, które nie zostało zgłoszone do opodatkowania – co miało miejsce w przedmiotowej sprawie – ale zostało stwierdzone postanowieniem Sądu, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą uprawomocnienia się postanowienia Sądu o stwierdzeniu nabycia spadku (art. 6 ust. 4 cyt. ustawy). Tym samym w terminie miesiąca od uprawomocnienia się ww. postanowienia Sądu był Pan zobowiązany do złożenia zeznania podatkowego o nabyciu rzeczy lub praw majątkowych tytułem dziedziczenia.

Z treści wniosku wynika jednak, że nie dopełnił Pan tego obowiązku i nie złożył Pan do właściwego Urzędu Skarbowego zeznania podatkowego o nabyciu rzeczy lub praw majątkowych.

Wobec tego konieczna jest analiza przepisów ustawy Ordynacja podatkowa dotyczących przedawnienia zobowiązań podatkowych.

Zgodnie z art. 4 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.):

Stosownie natomiast do art. 5 Ordynacji podatkowej:

Zobowiązania podatkowe najczęściej powstają w wyniku zaistnienia pewnego zdarzenia,  z którym ustawa podatkowa wiąże skutek w postaci jego powstania. W takim przypadku zobowiązanie powstaje z dniem zaistnienia tego zdarzenia.

Zobowiązanie podatkowe może jednak powstać również w wyniku działania organów podatkowych: wskutek wydania decyzji ustalającej wysokość zobowiązania. W takim przypadku zobowiązanie podatkowe powstaje z dniem doręczenia decyzji organu podatkowego.

Zgodnie bowiem z art. 21 § 1 Ordynacji podatkowej:

Zobowiązanie podatkowe powstaje z dniem:

1) zaistnienia zdarzenia, z którym ustawa podatkowa wiąże powstanie takiego zobowiązania;

2) doręczenia decyzji organu podatkowego, ustalającej wysokość tego zobowiązania.

W myśl art. 21 § 5 cyt. ustawy:

Na podstawie art. 68 § 1 Ordynacji podatkowej:

Natomiast zgodnie z art. 68 § 2 ww. ustawy:

Jeżeli podatnik:

1) nie złożył deklaracji w terminie przewidzianym w przepisach prawa podatkowego,

2) w złożonej deklaracji nie ujawnił wszystkich danych niezbędnych do ustalenia wysokości zobowiązania podatkowego,

zobowiązanie podatkowe, o którym mowa w § 1, nie powstaje, pod warunkiem że decyzja ustalająca wysokość tego zobowiązania została doręczona po upływie 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym powstał obowiązek podatkowy.

Zgodnie z powyższymi przepisami, zobowiązanie podatkowe w podatku od spadków  i darowizn co do zasady powstaje na skutek doręczenia decyzji ustalającej wysokość tego zobowiązania. Powinna być ona poprzedzona złożeniem zeznania podatkowego. Z kolei okres przedawnienia prawa do wydania decyzji ustalającej wysokość podatku od spadków  i darowizn liczy się od końca roku, w którym powstał obowiązek podatkowy.

Z kolei jak wynika z wyżej powołanych przepisów ustawy Ordynacja podatkowa przedawnienie prawa do ustalenia zobowiązania podatkowego w zakresie podatku od spadków i darowizn w przypadku, gdy podatnik nie złożył deklaracji jest uwarunkowane brakiem doręczenia decyzji ustalającej wysokość zobowiązania podatkowego po upływie 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym powstał obowiązek podatkowy.

Zatem kierując się treścią art. 6 ust. 4 zdanie pierwsze ustawy o podatku od spadków i darowizn i przyjmując, że w Pana przypadku postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku uprawomocniło się w 2009 r., można by stwierdzić, że w analizowanej sprawie nastąpiło przedawnienie prawa do ustalenia zobowiązania podatkowego.

Jednakże mając na uwadze zdanie drugie, zgodnie z którym – w przypadku gdy nabycie nie zostało zgłoszone do opodatkowania, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą powołania się przez podatnika przed organem podatkowym na fakt nabycia – nie można przesądzić, że definitywnie nastąpiło przedawnienie prawa do ustalenia zobowiązania podatkowego. Z chwilą „powołania się” przez podatnika przed organem podatkowym na fakt nabycia może dojść do odnowienia obowiązku podatkowego.

Istotne jest zatem czy w omawianej sprawie, złożenie przez Pana wniosku do Urzędu Skarbowego o wydanie zaświadczenia, że zobowiązanie podatkowe wygasło wskutek przedawnienia, można uznać za „powołanie się na fakt nabycia” w myśl art. 6 ust. 4 ustawy  o podatku od spadków i darowizn.

Jak wskazał Pan we wniosku, zamierza Pan zawrzeć umowę sprzedaży, której przedmiotem będzie składnik masy spadkowej i w tym celu wystąpi Pan do Naczelnika Urzędu Skarbowego o wydanie stosownego zaświadczenia.

Zgodnie bowiem z art. 19 ust. 6 ustawy o podatku od spadków i darowizn:

Z analizy art. 19 ust. 6 ww. ustawy wynika, że notariusz może dokonać swoich czynności tylko za uprzednią pisemną zgodą naczelnika urzędu skarbowego albo po przedstawieniu zaświadczenia wydanego przez naczelnika urzędu skarbowego potwierdzającego, że nabycie jest zwolnione od podatku, że należny podatek został zapłacony albo zobowiązanie podatkowe wygasło wskutek przedawnienia.

Oznacza to, że aby można było dokonać planowanej sprzedaży nieruchomości, niezbędne będzie uzyskanie przez Pana zaświadczenia potwierdzającego kwestie opodatkowania tej nieruchomości. Pana intencją jest zatem uzyskanie ww. zaświadczenia a nie powołanie się na fakt nabycia spadku.

Przez „powołanie się”, o którym mowa w art. 6 ust. 4 ustawy o podatku od spadków  i darowizn, należy rozumieć wskazanie, odwołanie się do czegoś w celu wykazania zasadności własnego stanowiska, tezy. Chodzi tu o świadome działanie podatnika, który powołuje się na określoną czynność cywilnoprawną z zamiarem wykazania czegoś przed organem podatkowym.

W związku z powyższym złożenie w organie podatkowym wniosku o wydanie zaświadczenia, że zobowiązanie podatkowe z tytułu dziedziczenia wygasło wskutek przedawnienia, nie spełni przesłanki powołania się na fakt nabycia spadku. Takie działanie nie spowoduje więc odnowienia obowiązku podatkowego.

Reasumując, Pana stanowisko, zgodnie z którym złożenie wniosku w Urzędzie Skarbowym o wydanie zaświadczenia, że zobowiązanie podatkowe wygasło w skutek przedawnienia, nie spowoduje odnowienia obowiązku podatkowego, należało uznać za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k – 14nb ustawy Ordynacja podatkowa. Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa.