Nieważność planu miejscowego z powodu naruszenia ustaleń studium - Wyrok WSA w Olsztynie z dnia 29 października 2024 r., sygn. II SA/Ol 745/24

Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego musi być sporządzony zgodnie z ustaleniami Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego, a jego postanowienia nie mogą naruszać tych ustaleń i powinny być z nimi spójne zarówno w zakresie określenia wysokości zabudowy, jak i zgodności z ogólnymi ramami określonymi w Studium, by nie doprowadzić do modyfikacji planistycznych, które zmieniają kierunki zagospodarowania przewidziane w Studium.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie w składzie następującym: Przewodnicząca sędzia WSA Ewa Osipuk Sędziowie sędzia WSA Beata Jezielska (spr.) sędzia WSA Tadeusz Lipiński po rozpoznaniu w trybie uproszczonym w dniu 29 października 2024 r. sprawy ze skargi Wojewody Warmińsko-Mazurskiego na uchwałę Rady Gminy Pozezdrze z dnia 17 czerwca 2024 r. nr III/16/24 w przedmiocie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenów ,,BRZOZOWA DOLINA" w obrębie geodezyjnym Harsz, gmina Pozezdrze stwierdza nieważność zaskarżonej uchwały.

Uzasadnienie

Rada Gminy Pozezdrze w dniu 17 czerwca 2024 r., na podstawie art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.U. z 2023 r. poz. 977 ze zm., dalej jako: u.p.z.p.) w związku z art. 67 ust. 3 pkt 4 ustawy z dnia 7 lipca 2023 r. o zmianie ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2023 r. poz. 1688, dalej jako ustawa zmieniająca u.p.z.p.) oraz art. 18 ust. 2 pkt 5 i art. 40 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz.U. z 2024 r. poz. 609 z późn. zm.), podjęła uchwałę Nr III/16/24 w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenów "Brzozowa Dolina" w obrębie geodezyjnym Harsz, gmina Pozezdrze.

Skargę na powyższą uchwałę wniósł Wojewoda Warmińsko-Mazurski domagając się stwierdzenia jej nieważności w całości, gdyż w jego ocenie zaskarżona uchwała w sposób rażący narusza obowiązujący porządek prawny i konieczne jest wyeliminowanie jej z obrotu prawnego. Podniesiono, że z uwagi na treść art. 67 ust. 3 pkt 4 ustawy zmieniającej u.p.z.p. oraz okoliczność, że Rada przystąpiła do sporządzenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenów "BRZOZOWA DOLINA" w obrębie geodezyjnym Harsz, gmina Pozezdrze uchwałą Nr XXX/173/17 z dnia 23 października 2017 r. zastosowanie mają wcześniejsze przepisy, w tym art. 20 u.p.z.p. stanowiący, że plan miejscowy uchwala rada gminy po stwierdzeniu, że nie narusza on ustaleń studium. Wskazano, że badając nienaruszenie ustaleń studium organ stanowiący musi uwzględnić treść art. 9 ust. 4 u.p.z.p. oraz art. 15 ust. 1 u.p.z.p., a w związku z tym postanowienia planu nie mogą doprowadzić do modyfikacji kierunków zagospodarowania przewidzianych w studium lub też tego zagospodarowania wykluczyć. Podano, że uchwałą nr XII/60/99 z dnia 27 sierpnia 1999 r. Rada Gminy w Pozezdrzu przyjęła Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Pozezdrze (dalej jako: Studium), w którym obszar objęty zaskarżonym planem miejscowym położony jest w jednostce strukturalnej T. Zgodnie z ustaleniami Studium dla tego terenu, podobnie jak na obszarze całej gminy, nowa zabudowa winna skalą i architekturą nawiązywać do cech regionalnych, wysokość budynków powinna wynosić do 1,5 kondygnacji (co faktycznie oznacza 2 kondygnacje, przy czym druga w poddaszu użytkowym) z wysokim dachem o nachyleniu połaci ok. 45° krytym dachówką lub materiałem dachówko podobnym. Zarzucono, że zaskarżona uchwała nie określiła sposobu ustalania "wysokości zabudowy", mimo że w jej w projekcie, przekazanym do opiniowania i uzgadniania, zawarta była definicja, że " ... wysokość zabudowy - w stosunku do budynków należy przez to rozumieć wysokość do najwyżej położonej konstrukcji pokrycia dachu, a w stosunku do innych niż budynki obiektów budowlanych stanowi zewnętrzny, pionowy gabaryt, mierzony od poziomu gruntu do najwyższego punktu obiektu budowlanego". Wyjaśniono, że przepisy obowiązujące od 24 września 2023 r. wprowadziły legalną definicję terminu "wysokość zabudowy", obowiązującą przy sporządzaniu planów miejscowych, określoną w art. 2 pkt 30 u.p.z.p. Przy czym z uwagi na treść art. 67 ust. 3 pkt 1 ustawy zmieniającej u.p.z.p., z uwagi na to, że w odniesieniu do kwestionowanej uchwały wystąpienie o uzyskanie opinii i uzgodnień nastąpiło przed dniem wejścia w życie ustawy zmieniającej u.p.z.p., przepis art. 2 pkt 30 u.p.z.p. nie ma zastosowania. Tym samym, w ocenie Wojewody, w tej sprawie zastosowanie będą miały przepisy dotychczasowe, które pozostawiały możliwość ustalenia definicji radzie gminy. Zdaniem Wojewody organ stanowiący, określając wartość maksymalną wysokość zabudowy, winien zakreślić przewidywane gabaryty obiektów budowlanych, które mogą pojawić się na danym terenie. Przy czym podano, że przez wysokość należy rozumieć wymiar, z określeniem od jakiego punktu do jakiego punktu wysokość ta powinna być liczona. Natomiast brak rozstrzygnięć w planie miejscowym w tym zakresie powodować będzie, zdaniem skarżącego, trudności w ocenie zgodności projektu budowlanego z ustaleniami planu, albowiem uniemożliwi taką ocenę w przypadku budowli i obiektów małej architektury, a w przypadku budynków, związku z regulacją art. 67 ust. 3 pkt 1 ustawy zmieniającej u.p.z.p., skutkować może m.in. stosowaniem przez organy administracji architektoniczno-budowlanej definicji zawartej w § 6 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U z 2022 r., poz. 1225, dalej jako: rozporządzenie z 2002 r.). Zastosowanie tej definicji spowoduje zaś, że budynek zaprojektowany zgodnie z nią będzie miał maksymalną wysokość dopuszczoną w planie, ale w rzeczywistości będzie o kilka metrów wyższy, gdyż sposób mierzenia wysokości budynku zgodnie z "warunkami technicznymi" nie odzwierciedla rzeczywistego wymiaru pionowego budynku, jak to ma miejsce w przypadku obecnej definicji ustawowej, czy też definicji umieszczonej w projekcie uchwały. Ponadto, z uwagi na datę uchwały oraz datę wejścia w życie ustawy zmieniającej u.p.z.p. organy administracji architektoniczno-budowlanej mogą skłaniać się do stosowania definicji wynikającej z obowiązującego obecnie art. 2 pkt 30 u.p.z.p. Zatem w ocenie skarżącego pominięcie przedmiotowej regulacji skutkuje naruszeniem znajdującej oparcie w art. 2 Konstytucji RP zasady przyzwoitej legislacji. Zakwestionowano także określone przez Radę zasady kształtowania zabudowy w zakresie ustaleń dotyczących parametrów i wskaźników kształtowania zabudowy oraz zagospodarowania terenu, gdyż wartość te, odmiennie niż w Studium, zostały przedstawione w sposób metryczny, bez podawania ilości kondygnacji. Wskazano, że posłużenie się dwoma różnymi terminami w Studium (kondygnacja) i w planie (system metryczny) nie wyklucza możliwość stwierdzenia, że plan pozostaje w sprzeczności z postanowieniami Studium. Konsekwencją ustalonych wartości - 10,0 m, 12,0 m, 15,0 m - jest dopuszczenie, w oparciu o plan miejscowy, a wbrew założeniom Studium, aby nowa zabudowa mogła skalą i architekturą przekraczać 1,5 kondygnacji oraz nie nawiązywać do cech regionalnych, które m.in. zgodnie z opracowaniem pt. "Zróżnicowanie regionalne budownictwa wiejskiego Warmii i Mazur" Olsztyn 2010, przygotowanym przez Warmińsko-Mazurskie Biuro Planowania Przestrzennego pod redakcją J. Wysockiego, zakładają na obszarze dawnych Prus Wschodnich budynki o wysokości sięgającej 7,5 m (typowy dom mieszkalny sprzed I wojny światowej) 6,0 m (typowy dom mieszkalny po I wojny światowej), czy w regionie Barcji - sąsiednim z terenem objętym planem domy murowane do maksymalnej wysokości 8,9 m. Zdaniem skarżącego niezgodne z wymogami kształtowania zabudowy określonymi w Studium są także przewidziane w planie ustalenia dotyczące kąta nachylenia połaci dachu. Studium zakłada, że budynki na terenie jednostki strukturalnej T winny cechować się wysokim dachem o nachyleniu połaci około 45°. Zdaniem skarżącego pojęcie "około" oznacza przyimek poprzedzający określenie liczby, ilości, miary lub czasu, nadający im przybliżony charakter, zaś uchwalony plan dopuszcza, by dach miał nachylenie dla terenu UT/Z i USZP od 30° do 60°, natomiast dla terenu MUZ od 35° do 55°. Zatem Rada dopuściła zmianę nachylenia dachu od kąta nachylenia połaci dachowych wynoszącym 45° odpowiednio o 33,33...% oraz 22,22...%, co w ocenie Wojewody narusza przewidziane w Studium rozstrzygnięcia. Zarzucono ponadto, że Rada nienależycie wypełniła dyspozycję art. 67a u.p.z.p. w związku z przepisami rozporządzenia Ministra Rozwoju, Pracy i Technologii w sprawie zbiorów danych przestrzennych oraz metadanych w zakresie zagospodarowania przestrzennego (Dz. U. z 2020 r., poz. 1916), gdyż dane o obiektach przestrzennych (metadane infrastruktury informacji przestrzennej) są niepoprawne i niekompletne względem wymogów określonych w ww. rozporządzeniu w tym między innymi: w obiekcie Dokument Formalny i w obiekcie Rysunek Aktu Planowania Przestrzennego łącza (adres URI) nie działają poprawnie (po skopiowaniu ich do wyszukiwarki pojawia się komunikat o błędzie).