Interpretacja indywidualna z dnia 24 października 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP4-1.4012.415.2024.2.AM

Zwolnienie od podatku dostawy w trybie wywłaszczenia niezabudowanych działek objętych miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego oraz działek zabudowanych budowlami.

Interpretacja indywidualna - stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe w zakresie zwolnienia od podatku dostawy w trybie wywłaszczenia niezabudowanych działek objętych miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego oraz działek zabudowanych budowlami.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

5 sierpnia 2024 r. wpłynął Państwa wniosek z 1 sierpnia 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy zwolnienia od podatku dostawy w trybie wywłaszczenia niezabudowanych działek objętych miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego oraz działek zabudowanych budowlami.

Uzupełnili go Państwo - w odpowiedzi na wezwanie - pismem z 15 października 2024 r. (wpływ 18 października 2024 r.). Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Gmina jest zarejestrowanym podatnikiem VAT, posiadającym status podatnika VAT czynnego. Gmina wykonuje zadania nałożone na nią odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których została powołana. Większość z nich realizowana jest przez Gminę w ramach reżimu publicznoprawnego. Poza tym Gmina dokonuje wybranych czynności na podstawie zawieranych umów cywilnoprawnych i traktuje je jako podlegające ustawie o VAT.

Zgodnie z art. 43 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2024 r., poz. 609, dalej: „ustawa o samorządzie gminnym”) Gmina może posiadać mienie komunalne. W świetle powołanego przepisu mieniem komunalnym jest własność i inne prawa majątkowe należące do poszczególnych gmin i ich związków oraz mienie innych gminnych osób prawnych, w tym przedsiębiorstw.

Zgodnie z art. 44 ustawy o samorządzie gminnym nabycie mienia komunalnego następuje:

1)na podstawie ustawy - Przepisy wprowadzające ustawę o samorządzie terytorialnym;

2)przez przekazanie gminie mienia w związku z utworzeniem lub zmianą granic gminy w trybie, o którym mowa w art. 4, przekazanie mienia następuje w drodze porozumienia zainteresowanych gmin, a w razie braku porozumienia - decyzją Prezesa Rady Ministrów, podjętą na wniosek ministra właściwego do spraw administracji publicznej;

3)w wyniku przekazania przez administrację rządową na zasadach określonych przez Radę Ministrów w drodze rozporządzenia;

4)w wyniku własnej działalności gospodarczej;

5)przez inne czynności prawne;

6)w innych przypadkach określonych odrębnymi przepisami.

W zależności od sposobu nabycia i/lub przyjętego sposobu wykorzystywania danego składnika majątkowego stanowiącego mienie komunalne, Gminie przysługuje, bądź nie przysługuje - z tytułu tego nabycia - prawo do odliczenia VAT na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy o VAT.

Składnikiem mienia komunalnego są w szczególności nieruchomości stanowiące własność Gminy. Na mocy przepisów ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 311 ze zm., dalej: „Ustawa drogowa”) określona nieruchomość należąca do Gminy może stać się własnością Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego (np. województwa). W odniesieniu do dróg krajowych i wojewódzkich decyzję w tym zakresie (decyzję o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej) wydaje właściwy wojewoda. Jednocześnie za przejęte pod drogi nieruchomości, zgodnie z art. 12 ust. 4f Ustawy drogowej, dotychczasowemu właścicielowi nieruchomości przysługuje odszkodowanie.

Wojewoda (…) (dalej: „Wojewoda”) wydał decyzje dotyczące ustalenia na rzecz Gminy odszkodowania z tytułu przejęcia przez Skarb Państwa, z mocy prawa, nieruchomości stanowiących własność Gminy. Wskazane decyzje były rezultatem wydanej przez Wojewodę dnia 27 grudnia 2022 r. decyzji nr (…) o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej polegającej na budowie drogi krajowej (…) oraz drogi ekspresowej (…) (z węzłem) oraz zatwierdzeniu podziału nieruchomości. Przedmiotowe decyzje dotyczyły działek stanowiących dotychczas wyłączną własność Gminy, oznaczonych w ewidencji gruntów w następujący sposób: obręb (…) - nr: 3, 4/1, 4/2, 5, 17, 12, 13, 14, 6, 10, 7, 18, obręb (…) - nr 11, 9, obręb (…) - 8/3, 8/4, 15, 16 (dalej: „Nieruchomości”).

Nieruchomości, stanowiące przedmiot wywłaszczeń, można podzielić na następujące kategorie:

1)Nieruchomości niezabudowane, które na moment wywłaszczenia leżały na terenach, dla których nie obowiązywał miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego (dalej: „MPZP”) oraz nie były objęte decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu (za wyjątkiem decyzji Wojewody o lokalizacji inwestycji drogowych) - działki nr:

• 3 (droga gruntowa o nieurządzonej nawierzchni, miejscowo porośnięta drzewami),
• 4/1 (droga gruntowa o nieurządzonej nawierzchni, miejscowo porośnięta drzewami),
• 4/2 (droga gruntowa o nieurządzonej nawierzchni, miejscowo porośnięta drzewami),
• 5 (droga gruntowa, grunt rolny, drzewostan),
• 6 (grunt użytkowany rolniczo bez zasiewów),
• 7 (droga gruntowa o nieurządzonej nawierzchni),
• 8/3 (droga gruntowa o nieurządzonej nawierzchni) oraz
• 8/4 (droga gruntowa o nieurządzonej nawierzchni).

Ponadto nieruchomości niezabudowane, które na moment wywłaszczenia leżały na terenie, dla którego obowiązywał aktualny MPZP i z którego nie wynikało przeznaczenie pod zabudowę przedmiotowych nieruchomości - działki nr:

• 9 (grunty rolne w granicach kompleksu leśnego przeznaczone do zalesienia) i
• 10 (grunty rolne w granicach kompleksu leśnego przeznaczone do zalesienia) (dalej: „Działki nr 1”).

2)Nieruchomości zabudowane budowlami (w postaci utwardzonych dróg, chodników, placów itp.), przy czym, zlokalizowane na nich obiekty budowlane stanowiły na moment wywłaszczenia własność Gminy, tzn. zostały wybudowane przez Gminę lub Gmina nabyła ich własność w związku z wcześniejszym nabyciem własności gruntów (wartość budowli została uwzględniona w wycenie dla celów ustalenia należnego Gminie odszkodowania za wywłaszczenie) - działki nr:

• 11 (pas drogowy utwardzony w części, pobocze),
• 12 (droga utwardzona nawierzchnią asfaltową),
• 13 (droga utwardzona nawierzchnią asfaltową),
• 14 (droga utwardzona nawierzchnią asfaltową),
• 15 (droga żwirowa),
• 16 (droga żwirowa),
• 17 (teren ogrodzony płotem z siatki, studnia) oraz
• 18 (w części chodnik utwardzony kostką polbruk) (dalej: „Działki nr 2”).

Działki nr 1 od momentu nabycia do momentu wywłaszczenia nie były przez Gminę w żadnym momencie wykorzystywane do prowadzenia działalności gospodarczej, opodatkowanej VAT - a więc zarówno działalności, która generuje obowiązek zapłaty podatku, jak i działalności zwolnionej z opodatkowania. W szczególności Działki nr 1 nie stanowiły przedmiotu najmu/dzierżawy lub innych czynności opodatkowanych VAT po stronie Gminy. W konsekwencji Gminie nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego z tytułu nabycia Działek nr 1.

Analogiczna sytuacja wystąpiła w odniesieniu do Działek nr 2 - działki te (w tym znajdujące się na nich budowle) nie były przez Gminę w żadnym momencie wykorzystywane do prowadzenia działalności opodatkowanej VAT - a więc zarówno działalności, która generuje obowiązek zapłaty podatku, jak i działalności zwolnionej z opodatkowania. W szczególności Działki nr 2 nie stanowiły przedmiotu najmu/dzierżawy lub innych czynności opodatkowanych VAT po stronie Gminy, a drogi, pasy drogowe oraz inne budowle znajdujące się na ww. działkach były ogólnodostępne i wykorzystywane wyłącznie do działalności publicznoprawnej (niepodlegającej opodatkowaniu VAT).

W konsekwencji z tytułu nabycia Działek nr 2, a więc również z tytułu nabycia znajdujących się na tych działkach budowli, Gminie nie przysługiwało prawo do odliczenia VAT naliczonego, ponieważ Gmina nie nabyła nieruchomości na potrzeby wykonywania czynności opodatkowanych VAT lub w ramach transakcji nie wystąpił w ogóle podatek VAT. Ponadto działki te (i występujące na nich budowle) nie były przez Gminę wykorzystywane do działalności opodatkowanej VAT.

Gmina co do zasady nie ponosiła także wydatków na ulepszenie bądź przebudowę (w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym) naniesień zlokalizowanych na Działkach nr 2, które stanowiłyby co najmniej 30% wartości początkowej ww. budowli - tj. nie dokonano istotnych zmian przeprowadzonych w celu zmiany ich wykorzystania lub w celu znaczącej zmiany warunków ich zasiedlenia. Niemniej Gmina, w 2016 r. poniosła wydatki na przebudowę drogi wraz z chodnikiem, który znajduje się na działce 18, a całkowite poniesione nakłady przekroczyły 30% wartości początkowej przedmiotowej budowli. Ponadto przedmiotowa droga także została przekazana do użytkowania w 2016 r. Jednocześnie należy podkreślić, że poniesienie wydatków miało miejsce w okresie wcześniejszym niż 2 lata przed wywłaszczeniem Działek nr 2.

Ponadto Gmina wskazała, że występujące na Działkach nr 2 budowle, nie zostały wybudowane przez Gminę we własnym zakresie. Ich budowa została zakończona przed momentem nabycia prawa własności do ww. nieruchomości przez Gminę. Innymi słowy budowle te zostały nabyte przez Gminę razem z nieruchomościami, na których są one zlokalizowane. Jak wskazano powyżej, przedmiotowe budowle (tj. m.in. drogi, pasy drogowe oraz pozostałe budowle) od momentu nabycia ich przez Gminę miały przy tym ogólnodostępny charakter i były wykorzystywane wyłącznie do działalności publicznoprawnej (niepodlegającej opodatkowaniu VAT).

Obecnie Gmina powzięła wątpliwości w zakresie sposobu opodatkowania VAT przeniesienia własności Nieruchomości w drodze wywłaszczenia.

Uzupełnienie i doprecyzowanie opisu stanu faktycznego

Zdaniem Gminy, naniesienia znajdujące się na Działkach nr 2, tj. na działkach o nr ew.: 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17 oraz 18, stanowią budowle w rozumieniu art. 3 pkt 3 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 725 ze zm.).

Jak Gmina wskazała we wniosku, na Działkach nr 2 znajdowały się naniesienia w postaci m.in.: dróg o nawierzchni asfaltowej, dróg utwardzanych żwirem oraz pasów drogowych, zatem w opinii Gminy mieszczą się one w definicji budowli określonej w przepisach Prawa budowalnego.

Gmina wskazuje, że w zakresie naniesień stanowiących budowle w rozumieniu przepisów prawa budowlanego w postaci:

a)pasa drogowego utwardzonego w części, pobocza znajdującego się na działce nr 11 - od momentu oddania do użytkowania budowli do dnia przekazania ww. budowli przez Gminę na rzecz Skarbu Państwa w zamian za odszkodowanie, upłynął okres co najmniej dwóch lat;

b)drogi utwardzonej z nawierzchnią asfaltową, znajdującej się na działce nr 12 - od momentu oddania do użytkowania budowli do dnia przekazania ww. budowli przez Gminę na rzecz Skarbu Państwa w zamian za odszkodowanie, upłynął okres co najmniej dwóch lat;

c)drogi utwardzonej z nawierzchnią asfaltową znajdującej się na działce nr 13 - od momentu oddania do użytkowania budowli do dnia przekazania ww. budowli przez Gminę na rzecz Skarbu Państwa w zamian za odszkodowanie, upłynął okres co najmniej dwóch lat;

d)drogi utwardzonej z nawierzchnią asfaltową znajdującej się na działce nr 14 - od momentu oddania do użytkowania budowli do dnia przekazania ww. budowli przez Gminę na rzecz Skarbu Państwa w zamian za odszkodowanie, upłynął okres co najmniej dwóch lat;

e)drogi żwirowej znajdującej się na działce nr 15 - od momentu oddania do użytkowania budowli do dnia przekazania ww. budowli przez Gminę na rzecz Skarbu Państwa w zamian za odszkodowanie, upłynął okres co najmniej dwóch lat;

f)drogi żwirowej znajdującej się na działce nr 16 - od momentu oddania do użytkowania budowli do dnia przekazania ww. budowli przez Gminę na rzecz Skarbu Państwa w zamian za odszkodowanie, upłynął okres co najmniej dwóch lat;

g)studni znajdującej się na terenie ogrodzonym płotem z siatki na działce nr 17 - od momentu oddania do użytkowania budowli do dnia przekazania ww. budowli przez Gminę na rzecz Skarbu Państwa w zamian za odszkodowanie, upłynął okres co najmniej dwóch lat.

Pytania

1)Czy przekazanie przez Gminę na rzecz Skarbu Państwa nieruchomości obejmujących działki nr 9 i 10 (mieszczące się w zakresie Działek nr 1), w zamian za odszkodowanie, korzysta ze zwolnienia z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT? (część pytania nr 1 wniosku)

2)Czy przekazanie przez Gminę na rzecz Skarbu Państwa nieruchomości obejmujących Działki nr 2, w zamian za odszkodowanie, korzysta ze zwolnienia z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT?

3)Czy w przypadku odpowiedzi negatywnej na pytanie nr 2, przekazanie przez Gminę na rzecz Skarbu Państwa nieruchomości obejmujących Działki nr 2, w zamian za odszkodowanie, korzysta ze zwolnienia z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy o VAT?

Państwa stanowisko w sprawie

1)Przekazanie przez Gminę na rzecz Skarbu Państwa nieruchomości obejmujących działki nr 9 i 10 (mieszczące się w zakresie Działek nr 1), w zamian za odszkodowanie, korzysta ze zwolnienia z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT.

2)Przekazanie przez Gminę na rzecz Skarbu Państwa nieruchomości obejmujących Działki nr 2, w zamian za odszkodowanie, korzysta ze zwolnienia z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT.

3)W przypadku negatywnej oceny stanowiska wyrażonego w pkt 2, zdaniem Gminy przekazanie przez Gminę na rzecz Skarbu Państwa, nieruchomości obejmujących Działki nr 2, w zamian za odszkodowanie, korzysta ze zwolnienia z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy o VAT.

Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy

Ad 1

Stawka VAT obowiązująca na dostawę nieruchomości

Zgodnie z treścią art. 5 ust. 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu VAT podlegają m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 pkt 1, przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie.

Na mocy art. 41 ust. 1 ustawy o VAT, stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1. Jednocześnie, na podstawie art. 146a pkt 1 oraz art. 146aa ustawy o VAT stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 została okresowo zmieniona na 23%.

Co do zasady, dostawa gruntów, traktowanych w świetle przepisów ustawy o VAT jako towary, podlega opodatkowaniu według stawki podstawowej. Od zasady ogólnej przewidziano jednak pewne wyjątki, m.in. w art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT. Zgodnie z brzmieniem art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT w brzmieniu obowiązującym od 1 kwietnia 2013 r. zwolniona jest dostawa terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane.

Powyższe oznacza, że opodatkowaniu przy zastosowaniu podstawowej stawki VAT 23% podlega dostawa gruntów niezabudowanych, które zgodnie z przepisami ustawy o VAT stanowią tereny budowlane. Natomiast dostawa gruntów niezabudowanych, będących gruntami innymi niż tereny budowlane, jest zwolniona od podatku od towarów i usług.

Tym samym, w celu określenia sposobu traktowania dla celów VAT przeniesienia przez Gminę na rzecz Skarbu Państwa własności nieruchomości obejmujących Działki nr 1 w zamian za odszkodowanie, kluczowym jest ustalenie, czy grunty wchodzące w skład tych nieruchomości spełniają kryteria przewidziane w art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT.

W tym zakresie Gmina zwraca uwagę na treść Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych (PKOB) wprowadzonej rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 1999 r. (Dz. U. Nr 112 poz. 1316 ze zm.) zgodnie, z którą przez obiekt budowlany (zdefiniowany w objaśnieniach wstępnych załącznika do rozporządzenia) rozumie się konstrukcje połączone z gruntem w sposób trwały, wykonane z materiałów budowlanych i elementów składowych, będące wynikiem prac budowlanych.

Jednocześnie w przedstawioną definicję obiektu budowlanego wpisuje się również pojęcie budowli zawarte w art. 3 pkt 3 Prawa budowlanego, zgodnie z którym przez budowle należy rozumieć, w szczególności obiekty liniowe.

Jak stanowi zaś art. 3 pkt 3a ww. ustawy przez obiekt liniowy należy rozumieć obiekt budowlany, którego charakterystycznym parametrem jest długość, w szczególności droga wraz ze zjazdami, linia kolejowa, wodociąg, kanał, gazociąg, ciepłociąg, rurociąg, linia i trakcja elektroenergetyczna, linia kablowa nadziemna i umieszczona bezpośrednio w ziemi, podziemna, wał przeciwpowodziowy oraz kanalizacja kablowa, przy czym kable w niej zainstalowane oraz kable zainstalowane w kanale technologicznym nie stanowią obiektu budowlanego lub jego części ani urządzenia budowlanego.

Mając na uwadze ww. uregulowania należy stwierdzić, że droga gruntowa nie posiada cech przypisywanych obiektom budowlanym, a tym samym nie stanowi ona budowli w rozumieniu przedstawionych regulacji prawnych. Tym samym działka gruntu, na której znajduje się droga gruntowa zdaniem Gminy nie powinna być oceniana w charakterze gruntu zabudowanego.

Zasady kwalifikacji gruntów jako terenów budowlanych

Począwszy od 1 kwietnia 2013 r. definicja terenów budowlanych zawarta jest w art. 2 pkt 33 ustawy o VAT. Zgodnie z przedmiotową definicją, przez tereny budowlane rozumie się grunty przeznaczone pod zabudowę zgodnie z MPZP, a w przypadku braku takiego planu, zgodnie z decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, o których mowa w przepisach o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.

Zgodnie z art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 977 ze zm. dalej jako: „Ustawa o zagospodarowaniu przestrzennym”) ustalenie przeznaczenia terenu, rozmieszczenie inwestycji celu publicznego oraz określenie sposobów zagospodarowania i warunków zabudowy terenu następuje w MPZP.

Art. 4 ust. 2 powyższej ustawy przewiduje natomiast, że w przypadku braku MPZP, określenie sposobów zagospodarowania i warunków zabudowy terenu następuje w drodze decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, przy czym:

1)lokalizację inwestycji celu publicznego ustala się w drodze decyzji o lokalizacji inwestycji celu publicznego;

2)sposób zagospodarowania terenu i warunki zabudowy dla innych inwestycji ustala się w drodze decyzji o warunkach zabudowy.

Poprzez inwestycję celu publicznego, zgodnie z przepisami art. 2 pkt 5 Ustawy o zagospodarowaniu przestrzennym, należy rozumieć działania o znaczeniu lokalnym (gminnym) i ponadlokalnym (powiatowym, wojewódzkim i krajowym), a także krajowym (obejmującym również inwestycje międzynarodowe i ponadregionalne), oraz metropolitalnym (obejmującym obszar metropolitalny) bez względu na status podmiotu podejmującego te działania oraz źródła ich finansowania, stanowiące realizację celów, o których mowa w art. 6 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 344 ze zm.), tj. celów publicznych.

Zgodnie z przepisami art. 50 ust. 1 Ustawy o zagospodarowaniu przestrzennym - inwestycja celu publicznego jest lokalizowana na podstawie MPZP, a w przypadku jego braku - w drodze decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego.

Art. 54 ww. ustawy przewiduje natomiast, że decyzja o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego określa:

1)rodzaj inwestycji;

2)warunki i szczegółowe zasady zagospodarowania terenu oraz jego zabudowy wynikające z przepisów odrębnych, a w szczególności w zakresie:

a)warunków i wymagań ochrony i kształtowania ładu przestrzennego,

b)ochrony środowiska i zdrowia ludzi oraz dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej,

c)obsługi w zakresie infrastruktury technicznej i komunikacji,

d)wymagań dotyczących ochrony interesów osób trzecich,

e)ochrony obiektów budowlanych na terenach górniczych;

3)linie rozgraniczające teren inwestycji, wyznaczone na mapie w odpowiedniej skali, z zastrzeżeniem art. 52 ust. 2 pkt 1.

W tym momencie Wnioskodawca wskazuje, że w przypadku inwestycji publicznych obejmujących budowę drogi publicznej zastosowanie mają przepisy Ustawy drogowej, która w art. 11a ust. 1 stanowi, że wojewoda w odniesieniu do dróg krajowych i wojewódzkich albo wykonujący zadania zlecone z zakresu administracji rządowej starosta w odniesieniu do dróg powiatowych i gminnych wydają decyzję o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej na wniosek właściwego zarządcy drogi.

Zgodnie z przepisami art. 11f ust. 1 Ustawy drogowej decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej zawiera w szczególności:

1)wymagania dotyczące powiązania drogi z innymi drogami publicznymi, z określeniem ich kategorii;

2)określenie linii rozgraniczających teren;

3)warunki wynikające z potrzeb ochrony środowiska, ochrony zabytków i dóbr kultury współczesnej oraz potrzeb obronności państwa;

4)wymagania dotyczące ochrony uzasadnionych interesów osób trzecich;

5)zatwierdzenie podziału nieruchomości, o którym mowa w art. 12 ust. 1;

6)oznaczenie nieruchomości lub ich części, według katastru nieruchomości, które stają się własnością Skarbu Państwa lub właściwej jednostki samorządu terytorialnego;

7)zatwierdzenie projektu budowlanego;

8)w razie potrzeby inne ustalenia.

Zgodnie z art. 11i ust. 2 Ustawy drogowej, w sprawach dotyczących zezwolenia na realizację inwestycji drogowej nie stosuje się przepisów o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. W konsekwencji, z uwagi na fakt, że w przypadku wydawania decyzji zezwalającej na realizację inwestycji drogowej zostały w całości wyłączone przepisy określone w ustawie o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym należy uznać, że ustalenie lokalizacji drogi w ramach zezwolenia na realizację inwestycji drogowej może nastąpić niezależnie od tego, czy dla terenu, przez który ma przebiegać ta inwestycja, obowiązuje MPZP oraz niezależnie od treści postanowień takiego planu.

W świetle przywołanych powyżej przepisów należy stwierdzić, że ani decyzja o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego (wydana na podstawie przepisów Ustawy o zagospodarowaniu przestrzennym), ani decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej (wydana zgodnie z przepisami Ustawy drogowej) nie odnoszą się do przeznaczenia terenu pod zabudowę, w szczególności nie przesądzają o zmianie przeznaczenia terenu. Tego rodzaju decyzje, w odróżnieniu od decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, stwierdzają bowiem bezpośrednio wyłącznie zamiar realizacji konkretnego, ściśle określonego zadania inwestycyjnego o charakterze publicznym/drogowym, na nieruchomościach, w stosunku do których zostały one wydane.

Należy przy tym podkreślić, że Ustawa o zagospodarowaniu przestrzennym wyraźnie rozgranicza dwa rodzaje decyzji, tj. decyzję o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu oraz decyzję o lokalizacji inwestycji celu publicznego. W konsekwencji, w opinii Wnioskodawcy, nieuprawniona byłaby taka interpretacja przepisów ustawy o VAT w powiązaniu z przepisami Ustawy drogowej i Ustawy o zagospodarowaniu przestrzennym, która dopuszczałaby określanie przeznaczenia gruntów również na podstawie decyzji o lokalizacji inwestycji celu publicznego lub decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej.

W konsekwencji należy stwierdzić, że w celu zakwalifikowania części gruntów, wchodzących w skład Działek nr 1 przeniesionych z mocy prawa na rzecz Skarbu Państwa, jako terenów budowlanych lub innych niż budowlane, należy w pierwszej kolejności oprzeć się na klasyfikacji tych gruntów zawartej w MPZP.

W przypadku, gdy dany teren nie jest objęty MPZP, dla danego terenu nigdy nie został uchwalony taki plan lub dotychczasowy plan zagospodarowania przestrzennego już wygasł, przeznaczenie terenu może wynikać, na gruncie przepisów ustawy o VAT obowiązujących od 1 kwietnia 2013 r., z decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu. Decyzja o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu może być również decydującym źródłem przeznaczenia terenu, w przypadku, w którym pomimo obowiązywania planu zagospodarowania przestrzennego została wydana skuteczna decyzja o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu (art. 65 ust. 2 Ustawy o Zagospodarowaniu Przestrzennym).

W konsekwencji na gruncie przepisów obowiązujących od 1 kwietnia 2013 r., w przypadku, gdy teren jest niezabudowany i nie ma dla tego terenu określonego MPZP lub plan ten wygasł, a równocześnie nie została wydana decyzja o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, teren ten traktowany jest jako inny niż teren budowlany. Ponadto możliwość uznania terenu za teren inny niż budowlany, dotyczy również przypadków, w których analizowany teren położony jest co prawda w zakresie obowiązywania MPZP, niemniej jednak z treści obowiązującego planu wynika przeznaczenie tego terenu jako inne niż budowlane (np. leśne), a przy tym nie została dla omawianego terenu wydana decyzja o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu.

W świetle powyższego, nie ulega wątpliwości, że decyzja o lokalizacji inwestycji celu publicznego lub decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej nie mogą stanowić podstawy do określenia przeznaczenia terenu.

Moment kwalifikacji gruntów przenoszonych z mocy prawa w zamian za odszkodowanie

Wnioskodawca chciałby również wskazać, że w przeszłości pojawiały się rozbieżności w interpretacji przez organy podatkowe i sądy administracyjne momentu dokonania odpłatnej dostawy towarów w postaci przeniesienia prawa własności tych towarów z nakazu organu władzy publicznej lub z mocy prawa, w zamian za odszkodowanie - zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT.

Obecnie, jak wskazują tezy m.in. wyroków NSA z dnia 23 stycznia 2015 r. sygn. akt: I FSK 1544/12 oraz I FSK 1545/12, nie powinno ulegać wątpliwości, że taka dostawa towarów następuje w chwili, gdy przymiotu ostateczności nabiera decyzja zezwalająca na budowę planowanej inwestycji i w tym momencie należy ocenić, jakie grunty stanowią przedmiot dostawy oraz czy ich przeznaczenie w danej chwili pozwala na zastosowanie zwolnienia, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT.

Zgodnie bowiem z przywoływanymi już przepisami art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel, w tym również przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub przeniesienie z mocy prawa (w analizowanym stanie faktycznym na mocy decyzji Wojewody), własności towarów w zamian za odszkodowanie.

W myśl art. 12 ust. 4 Ustawy drogowej, nieruchomości przeznaczone pod inwestycje drogowe przechodzą z mocy prawa na własność Skarbu Państwa lub właściwej jednostki samorządu terytorialnego z dniem, w którym stosowna decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej staje się ostateczna. Tym samym dzień uprawomocnienia się poszczególnych Decyzji o wywłaszczeniach wydanych przez Wojewodę powinien zostać uznany za dzień dokonania przez Gminę odpłatnej dostawy nieruchomości na rzecz Skarbu Państwa.

Powyższe zostało potwierdzone w szczególności przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (dalej: „Organ”) w interpretacji indywidualnej wydanej w dniu 19 lipca 2018 r., znak: 0112-KDIL1-2.4012.330.2018.1.JO. W ramach ww. interpretacji Organ uznał, że: „Zatem właściwym jest stwierdzenie, że najpierw dochodzi do czynności wywłaszczenia, a dopiero następnie do dokonania zmiany przeznaczenia nieruchomości. Tym samym, wywłaszczone nieruchomości powinny zostać opodatkowane zgodnie z obowiązującą kwalifikacją nieruchomości w momencie wywłaszczenia”.

Analogiczny pogląd wyraził Organ w interpretacji indywidualnej z dnia 20 sierpnia 2018 r. znak: 0112-KDIL1-2.4012.421.2018.1.DC, w której stwierdził, że: „Bez znaczenia dla niniejszej sprawy pozostaje wydanie decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji drogowej, gdyż - jak wskazano powyżej - zmiana przeznaczenia wywłaszczonych działek z terenu niebędącego terenem przeznaczonym pod zabudowę na teren przeznaczony pod zabudowę odbywa się w tym samym momencie, w którym nieruchomość ta staje się z mocy prawa własnością Skarbu Państwa. Zmiana ta nie wystąpiłaby, gdyby nie doszło do czynności wywłaszczenia.

Zatem ponieważ w momencie dostawy (wywłaszczenia) przedmiotowe działki były terenem niezabudowanym niebędącym terenem przeznaczonym pod zabudowę, to jej dostawa korzystała ze zwolnienia z podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT”.

Tożsame stanowisko Organ zajął w interpretacji indywidualnej z dnia 7 czerwca 2023 r. znak: 0111-KDIB3-1.4012.294.2023.2.AB.

Gmina podkreśla, że w analizowanym stanie faktycznym w momencie uprawomocnienia się wydanych decyzji o wywłaszczeniach, grunty obejmujące Działki nr 1 w części nie były objęte MPZP, a część działek objęta MPZP stanowiła kompleks leśny, co w ocenie Gminy zaprzecza ich przeznaczeniu pod zabudowę.

Ponadto w stosunku do wszystkich ww. działek nie zostały wydane decyzje o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu.

W tym miejscu należy również zauważyć, że przed momentem uzyskania charakteru ostatecznego przez decyzję o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej, na podstawie art. 17 Ustawy drogowej, wojewoda w odniesieniu do dróg krajowych i wojewódzkich oraz starosta w odniesieniu do dróg powiatowych i gminnych, mogą nadać takiej decyzji rygor natychmiastowej wykonalności.

Zgodnie z art. 17 ust. 3 Ustawy drogowej, decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej opatrzona rygorem natychmiastowej wykonalności:

1)(uchylony);

2)zobowiązuje do niezwłocznego wydania nieruchomości, opróżnienia lokali i innych pomieszczeń;

3)uprawnia do faktycznego objęcia nieruchomości w posiadanie przez właściwego zarządcę drogi;

4)uprawnia do rozpoczęcia robót budowlanych;

5)uprawnia do wydania przez właściwy organ dziennika budowy.

Tym samym nadanie Decyzjom o wywłaszczeniach rygoru natychmiastowej wykonalności prowadziło w niniejszym przypadku do uzyskania przez Skarb Państwa ekonomicznego władztwa nad rzeczą (tutaj: nieruchomościami). Powyższe z kolei wiążę się z prawną możliwością realizacji działań takich jak m.in. rozpoczęcie robót budowlanych będących następstwem wydania nieruchomości oraz jej faktycznego objęcia przez właściwego zarządcę drogi.

W konsekwencji, jeżeli Organ uznałby, że faktycznym momentem dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy o VAT byłby w niniejszym stanie faktycznym dzień nadania Decyzjom o wywłaszczeniach rygoru natychmiastowej wykonalności (w związku z przeniesieniem w ww. dniu prawa do rozporządzania jak właściciel ww. gruntami na rzecz Skarbu Państwa), Gmina wskazuje, że kwalifikacja Działek nr 1 była taka sama w momencie nadania Decyzjom o wywłaszczeniach rygoru natychmiastowej wykonalności oraz na dzień, w którym Decyzje o wywłaszczeniach stały się ostateczne, (tj. Działki nr 1 nie były objęte MPZP, a ponadto nie zostały w odniesieniu do omawianych działek wydane decyzje o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu).

Tym samym, w opinii Gminy, grunty wchodzące w skład Działek nr 1, stanowiły - w momencie ich dostawy na rzecz Skarbu Państwa w ramach wywłaszczenia - tereny niezabudowane inne niż tereny budowlane przeznaczone pod zabudowę.

Opodatkowanie przez Gminę dostawy Działek nr 1

Z uwagi na przytoczone powyżej argumenty, Wnioskodawca stoi na stanowisku, że dostawa Działek nr 1, w skład której wchodziły - na moment dostawy - grunty nieobjęte MPZP/grunty objęte MPZP, ale nie przeznaczone pod zabudowę, dla których to gruntów nie zostały wydane decyzje o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, jest objęta zwolnieniem z podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT.

W związku z powyższym Wnioskodawca wnosi o potwierdzenie prawidłowości stanowiska przedstawionego na wstępie.

Ad 2

Wydane przez Wojewodę decyzje o wywłaszczeniach objęły również nieruchomości składające się na Działki nr 2, tj. grunty, na których w zależności od przypadku występowały budowle w postaci m.in.: dróg o nawierzchni asfaltowej, dróg utwardzanych żwirem oraz pasów drogowych, a także innych budowli w rozumieniu ustawy Prawo budowlane.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT zwolniona z podatku jest dostawa budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem, gdy:

a)dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim,

b)pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.

W świetle art. 2 pkt 14 ustawy o VAT przez pierwsze zasiedlenie należy rozumieć oddanie do użytkowania, pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi lub rozpoczęcie użytkowania na potrzeby własne budynków, budowli lub ich części po ich:

a)wybudowaniu lub

b)ulepszeniu, jeżeli wydatki poniesione na ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej.

Z przytoczonej definicji pierwszego zasiedlenia wynika zatem, że pierwsze zasiedlenie powinno być rozumiane możliwie szeroko, a więc jako rozpoczęcie użytkowania budynku, budowli lub ich części, bez względu na okoliczność czy użytkownikiem tego obiektu stanie się nabywca, użytkownik czy też sam podmiot, który doprowadził do powstania tego obiektu.

Zgodnie z przedstawionym opisem stanu faktycznego, występujące na Działkach nr 2 naniesienia w postaci dróg o nawierzchni asfaltowej, dróg utwardzanych żwirem oraz pasów drogowych, a także innych budowli w rozumieniu ustawy Prawo budowlane nie zostały wytworzone przez Gminę we własnym zakresie, zaś Gmina nabyła je w części w wyniku procesu komunalizacji, w konsekwencji czego przy ich nabyciu nie wystąpił podatek. Jednocześnie ww. działki (w tym znajdujące się na nich budowle) nie były przez Gminę w żadnym momencie wykorzystywane do prowadzenia działalności opodatkowanej VAT - a więc zarówno działalności, która generuje obowiązek zapłaty podatku, jak i działalności zwolnionej z opodatkowania. Ponadto Działki nr 2 nie stanowiły przedmiotu najmu/dzierżawy lub innych czynności opodatkowanych VAT po stronie Gminy.

Ponadto jak wskazała Gmina, od momentu nabycia prawa własności ww. budowli, co do zasady nie ponosiła ona wydatków na ich ulepszenie lub przebudowę, w tym, w szczególności wydatków których wartość stanowiłaby co najmniej 30 % wartości początkowej budowli (z wyłączeniem znajdującego się na działce nr 18 chodnika).

Analizując przedstawione okoliczności należy wskazać, że co do zasady pierwsze zasiedlenie budowli występujących na Działkach nr 2 miało miejsce jeszcze przed nabyciem prawa ich własności przez Gminę (z wyłączeniem chodnika znajdującego się na działce nr 18). Równocześnie nawet gdyby założyć, że do pierwszego zasiedlenia nie doszło jeszcze w okresie, w którym prawo własności ww. budowli nie należało do Gminy, przyjęty przez Gminę sposób wykorzystania naniesień występujących na Działkach nr 2 (udostępnianie budowli do użytku ogólnego) przesądza wprost o spełnieniu przesłanek warunkujących uznanie, że na mocy art. 2 pkt 14 ustawy o VAT doszło do pierwszego zasiedlenia ww. budowli.

W konsekwencji, zdaniem Gminy pomiędzy pierwszym zasiedleniem występujących na Działkach nr 2 naniesień w postaci dróg o nawierzchni asfaltowej, dróg utwardzanych kamieniami oraz pasów drogowych, a także innych budowli w rozumieniu ustawy Prawo budowlane, a ich dostawą w ramach wywłaszczenia na rzecz Skarbu Państwa upłynął okres dłuższy niż 2 lata.

Mając na uwadze powyższe, przekazanie przez Gminę na rzecz Skarbu Państwa Działek nr 2 w zamian za odszkodowanie będzie korzystało ze zwolnienia z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT.

Ad 3

W przypadku, w którym dokonywana dostawa budynków, budowli lub ich części, nie może korzystać ze zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT, należy rozważyć możliwość zastosowania takiego zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy o VAT, zgodnie z którym zwalnia się dostawę budynków/budowli lub ich części nieobjętą zwolnieniem, o którym mowa w pkt 10, pod warunkiem, że:

a)w stosunku do tych obiektów nie przysługiwało dokonującemu dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego;

b)dokonujący ich dostawy nie ponosił wydatków na ich ulepszenie, w stosunku do których miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, a jeżeli ponosił takie wydatki, to były one niższe niż 30% wartości początkowej tych obiektów.

Zastosowanie zwolnienia z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy o VAT uwarunkowane jest przy tym łącznym spełnieniu warunków wymienionych w tym przepisie.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15 ustawy o VAT, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z pewnymi wyjątkami niemającymi zastosowania w niniejszej sprawie. Tak więc prawo do odliczenia podatku naliczonego przysługuje, gdy spełnione są łącznie następujące warunki:

a)nabycia towarów lub usług dokonuje podatnik, o którym mowa w art. 15 ustawy o VAT

b)nabywane towary lub usługi są wykorzystywane przez podatnika do wykonywania czynności opodatkowanych VAT,

c)nie znajdują zastosowania przesłanki negatywne wyłączające prawo podatnika do odliczenia VAT.

Z opisu stanu faktycznego wynika, że Działki nr 2 nie były przez Gminę w żadnym momencie wykorzystywane do prowadzenia działalności opodatkowanej VAT. W szczególności znajdujące się na ww. działkach naniesienia nie stanowiły przedmiotu najmu/dzierżawy lub innych czynności opodatkowanych VAT po stronie Gminy, a drogi, pasy drogowe, a także inne budowle w rozumieniu ustawy Prawo budowlane znajdujące się na ww. działkach były ogólnodostępne i udostępniane nieodpłatnie. W związku z powyższym warunek wskazany w lit. a art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy o VAT należy uznać za spełniony.

Jednocześnie odnosząc się do warunku, wskazanego w lit. b) rzeczonego przepisu, należy zauważyć, że Gmina co do zasady nie ponosiła wydatków na ulepszenie budowli znajdujących się na Działkach nr 2 (z wyłączeniem znajdującego się na działce nr 18 chodnika). Z uwagi na powyższe w sytuacji Gminy został również spełniony warunek wskazany w lit. b) art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy o VAT.

Z ww. powodów, w ocenie Gminy należy uznać, że w przedmiotowej sprawie, spełnione zostały warunki w postaci braku prawa do odliczenia VAT od budowli będących przedmiotem dostawy, a także - w związku z brakiem nakładów na ulepszenie (nakłady na chodnik położony na działce nr 18 zostały poniesione w okresie wcześniejszym niż 2 lata przed dokonanym wywłaszczeniem). Biorąc pod uwagę powyższe, jeżeli Organ nie zgodziłby się z argumentacją Gminy przedstawioną w uzasadnieniu do pytania nr 2, Gmina mogłaby skorzystać ze zwolnienia z opodatkowania dostawy Działek nr 2 na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy o VAT.

Ad 1, 2 i 3 - zwolnienie z opodatkowania dla dostawy towarów wykorzystywanych wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku

W celu kompleksowej analizy sposobu opodatkowania dostawy Działek nr 1 i Działek nr 2, Gmina pragnie wskazać, że w przypadku dostawy nieruchomości zastosowanie może znaleźć także zwolnienie z opodatkowania przewidziane w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT. Zgodnie z tym przepisem, zwalnia się od podatku dostawę towarów wykorzystywanych wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku, jeżeli z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Jak wskazano w stanie faktycznym, Gmina nie wykorzystywała Działek nr 1 oraz Działek nr 2 na cele działalności zwolnionej od podatku, a w konsekwencji w odniesieniu do dostawy Działek nr 1 oraz Działek nr 2 nie jest możliwe zastosowanie zwolnienia z opodatkowania na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT, gdyż nie został spełniony warunek wskazany w tym przepisie.

Niemniej, jak wykazano we wcześniejszej części niniejszego wniosku, w odniesieniu do dostawy:

• Działek nr 1 możliwe jest zastosowanie zwolnienia z opodatkowania na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9;
• Działek nr 2 możliwe jest zastosowanie zwolnienia z opodatkowania na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 lub 10a.

Ocenastanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku, jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:

Art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy:

Art. 2 pkt 6 i pkt 22 ustawy:

Zgodnie z ww. przepisami grunty spełniają definicję towaru wynikającą z art. 2 pkt 6 ustawy, a ich sprzedaż jest traktowana jako czynność odpłatnej dostawy towarów na terytorium kraju.

W sytuacji, gdy przedmiotem dostawy są towary w rozumieniu powołanego wyżej przepisu i gdy czynność ta prowadzi do przeniesienia prawa do rozporządzania tymi towarami jak właściciel, mamy do czynienia z dostawą w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy, podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Dostawa towarów rozumiana jako przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel obejmuje każdą czynność polegającą na przeniesieniu dobra materialnego przez stronę, która przyznaje drugiej stronie prawo do faktycznego dysponowania nim, jakby była właścicielem tego dobra, a ponadto musi to być czynność odpłatna.

Zatem, w oparciu o definicję zawartą w art. 2 pkt 6 ustawy, zbycie nieruchomości, dokonywane przez podatnika, traktowane jest jako czynność odpłatnej dostawy towarów i na mocy art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Co do zasady dla uznania, że dostawa towarów oraz świadczenie usługi podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, bezwzględnym warunkiem jest „odpłatność” za daną czynność, co wynika wprost z powołanego wyżej przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy. Odpłatność oznacza wykonanie czynności (dostawy towarów oraz świadczenia usług) za wynagrodzeniem. W znaczeniu potocznym wynagrodzenie to zapłata za pracę, należność, a także odszkodowanie. Natomiast odpłatny to taki, który wymaga zapłacenia, zwrotu kosztów, płatny.

Z przywołanego przepisu art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy wynika, że czynność polegająca na przeniesieniu z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa własności towarów (np. nieruchomości) w zamian za odszkodowanie, stanowi dostawę towarów. W tej sytuacji bez znaczenia jest fakt, że dostawa nie jest następstwem decyzji właściciela, lecz wynika z nakazu organu władzy publicznej lub z mocy samego prawa. Odszkodowanie w tym przypadku pełni funkcję wynagrodzenia za przeniesienie własności towarów, czyniąc tego rodzaju dostawę faktycznie odpłatną.

Przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa własności towarów (w tym np. nieruchomości) w zamian za odszkodowanie - na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy - podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Nie każda czynność stanowiąca dostawę w rozumieniu art. 7 ustawy, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, bowiem aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Art. 15 ust. 1 ustawy:

Art. 15 ust. 2 ustawy:

Art. 15 ust. 6 ustawy:

Powyższy zapis jest odzwierciedleniem art. 13 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE. L. Nr 347 z 11 grudnia 2006 r. s. 1 ze zm.), zgodnie z którym:

Organy władzy publicznej nie są podatnikami podatku od towarów i usług w związku z realizacją zadań, które podejmują jako podmioty prawa publicznego, nawet jeśli pobierają należności, opłaty lub składki. Organy te są podatnikami VAT w przypadku wykonywanych czynności na podstawie umów cywilnoprawnych.

Kryterium podziału stanowi charakter wykonywanych czynności:

• czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników,
• czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Z opisu sprawy wynika, że są Państwo zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług.

Wojewoda wydał decyzje dotyczące ustalenia na Państwa rzecz odszkodowania z tytułu przejęcia przez Skarb Państwa, z mocy prawa, nieruchomości stanowiących Państwa własność. Wskazane decyzje były rezultatem wydanej przez Wojewodę 27 grudnia 2022 r. decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej polegającej na budowie drogi krajowej (…) oraz drogi ekspresowej (…) (z węzłem) oraz zatwierdzeniu podziału nieruchomości.

Przedmiotowe decyzje dotyczyły działek stanowiących dotychczas wyłączną Państwa własność, oznaczonych w ewidencji gruntów w następujący sposób: obręb (…) - nr: 3, 4/1, 4/2, 5, 17, 12, 13, 14, 6, 10, 7, 18, nr 11, 9, 8/3, 8/4, 15, 16 (Nieruchomości).

Nieruchomości, stanowiące przedmiot wywłaszczeń, podzielili Państwo na następujące kategorie:

I.Działki nr 1 - nieruchomości niezabudowane, które na moment wywłaszczenia leżały na terenach, dla których nie obowiązywał miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego (dalej: „MPZP”) oraz nie były objęte decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu (za wyjątkiem decyzji Wojewody o lokalizacji inwestycji drogowych): działki nr:

• 3 (droga gruntowa o nieurządzonej nawierzchni, miejscowo porośnięta drzewami),
• 4/1 (droga gruntowa o nieurządzonej nawierzchni, miejscowo porośnięta drzewami),
• 4/2 (droga gruntowa o nieurządzonej nawierzchni, miejscowo porośnięta drzewami),
• 5 (droga gruntowa, grunt rolny, drzewostan),
• 6 (grunt użytkowany rolniczo bez zasiewów),
• 7 (droga gruntowa o nieurządzonej nawierzchni),
• 8/3 (droga gruntowa o nieurządzonej nawierzchni) oraz
• 8/4 (droga gruntowa o nieurządzonej nawierzchni).

Ponadto nieruchomości niezabudowane, które na moment wywłaszczenia leżały na terenie, dla którego obowiązywał aktualny MPZP, z którego nie wynikało przeznaczenie po zabudowę przedmiotowych nieruchomości działki nr:

• 9 (grunty rolne w granicach kompleksu leśnego przeznaczone do zalesienia) i
• 10 (grunty rolne w granicach kompleksu leśnego przeznaczone do zalesienia).

II.Działki nr 2 - nieruchomości zabudowane budowlami (w postaci utwardzonych dróg, chodników, placów itp.), przy czym, zlokalizowane na nich obiekty budowlane stanowiły na moment wywłaszczenia Państwa własność, tzn. zostały wybudowane przez Państwa lub Państwo nabyli ich własność w związku z wcześniejszym nabyciem własności gruntów (wartość budowli została uwzględniona w wycenie dla celów ustalenia należnego Państwu odszkodowania za wywłaszczenie) - działki nr:

• 11 (pas drogowy utwardzony w części, pobocze),
• 12 (droga utwardzona nawierzchnią asfaltową),
• 13 (droga utwardzona nawierzchnią asfaltową),
• 14 (droga utwardzona nawierzchnią asfaltową),
• 15 (droga żwirowa),
• 16 (droga żwirowa),
• 17 (teren ogrodzony płotem z siatki, studnia) oraz
• 18 (w części chodnik utwardzony kostką polbruk).

Naniesienia znajdujące się na Działkach nr 2, tj. na działkach o nr 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17 oraz 18, stanowią budowle w rozumieniu art. 3 pkt 3 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane.

Budowle te (tj. m.in. drogi, pasy drogowe oraz pozostałe budowle) od momentu nabycia ich przez Państwa miały przy tym ogólnodostępny charakter i były wykorzystywane wyłącznie do działalności publicznoprawnej (niepodlegającej opodatkowaniu VAT).

Wskazali Państwo, że decyzje o wywłaszczeniach objęły Działki nr 1 i Działki nr 2.

Mają Państwo wątpliwości, czy przekazanie przez Państwa na rzecz Skarbu Państwa nieruchomości obejmujących działki nr 9 i 10 (wskazanych w zakresie Działek nr 1) , w zamian za odszkodowanie, korzysta ze zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy.

Analiza okoliczności sprawy prowadzi do wniosku, że w przedmiotowej sprawie spełnione zostały przesłanki warunkujące uznanie opisanej transakcji za dostawę towarów dokonywaną przez podmiot, który w odniesieniu do niej działa w charakterze podatnika VAT. Wydając nieruchomość za odszkodowaniem nie mogą Państwo skorzystać z wyłączenia z opodatkowania na podstawie art. 15 ust. 6 ustawy.

W przypadku wywłaszczenia nieruchomości za odszkodowaniem nie są realizowane zadania, dla realizacji których zostali Państwo powołani. Dokonując przeniesienia prawa do rozporządzania nieruchomością, nie realizują Państwo ani zadań własnych, ani zleconych przez organ administracji rządowej.

Oznacza to, że dostawa taka podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Dochodzi do przeniesienia na inny podmiot - nabywcę - prawa do dysponowania towarem jak właściciel. Ponadto w analizowanej sprawie ma miejsce odpłatna dostawa towarów, przy czym odszkodowanie stanowi wynagrodzenie za przeniesienie własności tych nieruchomości.

Tym samym dokonując zbycia wskazanych we wniosku Nieruchomości działają Państwo jako podatnik w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, prowadzący działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy.

Art. 11a ust. 1 ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 311):

Art. 11f ust. 1 pkt 6 ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych wskazuje, że:

Art. 11i ust. 1 ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych:

Art. 11i ust. 2 ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych:

W przypadku wydawania decyzji zezwalającej na realizację inwestycji drogowej zostały w całości wyłączone przepisy określone w ustawie o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, ustalenie lokalizacji drogi w ramach zezwolenia na realizację inwestycji drogowej może nastąpić niezależnie od tego, czy dla terenu, przez który ma przebiegać ta inwestycja, obowiązuje miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego oraz niezależnie od treści postanowień takiego planu.

Art. 12 ust. 3 ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych:

Art. 12 ust. 4 ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych:

W przypadku realizacji inwestycji drogowych w trybie przepisów ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych, decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej zastępuje decyzję o lokalizacji inwestycji celu publicznego, o której mowa w art. 4 ust. 2 pkt 1 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.

Art. 12 ust. 4a ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych:

Art. 12 ust. 4f ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych:

Art. 12 ust. 5 ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych:

Art. 18 ust. 1 ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych:

Art. 17 ust. 1 ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych:

Art. 17 ust. 3 ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych:

Nadanie decyzji o wywłaszczeniu rygoru natychmiastowej wykonalności prowadzi do uzyskania przez Skarb Państwa ekonomicznego władztwa nad nieruchomościami, które podlegają wywłaszczeniu.

Art. 23 ww. ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych:

Art. 112 ust. 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1145):

Art. 128 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami:

Istotą wywłaszczenia jest pozbawienie lub ograniczenie m.in. prawa własności nieruchomości. Dokonuje się tego za odszkodowaniem wypłaconym na rzecz osoby (podmiotu) wywłaszczanego, co poprzedza wydanie aktu prawnego w randze decyzji. Nieruchomość objęta taką procedurą staje się z mocy prawa własnością Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego. Decyzję ustalającą wysokość odszkodowania wydaje organ administracji publicznej, który wydał decyzję o zezwoleniu na realizację inwestycji. Z tak określonych zapisów ustawowych wynika jasno, że podmiotem podejmującym cały katalog czynności prawnych jest organ administracji. Nie wymaga się tu współdziałania, czy jakiejkolwiek innej inicjatywy ze strony podmiotu wywłaszczanego.

Zgodnie z powołanymi wyżej przepisami zmiana przeznaczenia wywłaszczonej nieruchomości z terenu niebędącego terenem przeznaczonym pod zabudowę na teren przeznaczony pod zabudowę odbywa się w tym samym momencie, w którym nieruchomość ta staje się z mocy prawa własnością Skarbu Państwa lub odpowiednich jednostek samorządu terytorialnego. Zmiana ta nie wystąpiłaby, gdyby nie doszło do czynności wywłaszczenia.

Wywłaszczoną nieruchomość należy opodatkować z uwzględnieniem jej przeznaczenia sprzed wywłaszczenia.

Zatem przeniesienie własności nieruchomości w zamian za odszkodowanie, stanowi odpłatną dostawę towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy, podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. W tym przypadku odszkodowanie pełni funkcję wynagrodzenia za przeniesienie własności towarów, czyniąc tego rodzaju dostawę faktycznie odpłatną. Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług nie podlega samo odszkodowanie, lecz stanowiące dostawę towarów - przeniesienie własności nieruchomości w zamian za wynagrodzenie przyjmujące formę odszkodowania.

Czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają opodatkowaniu stawką podatku VAT właściwą dla przedmiotu świadczenia albo korzystają ze zwolnienia od podatku.

Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług oraz rozporządzeń wykonawczych do tej ustawy, przewidują dla niektórych dostaw towarów i świadczenia usług zwolnienie od podatku.

Zakres i zasady zwolnienia od podatku od towarów i usług dostawy towarów lub świadczenia usług zostały określone m.in. w art. 43 ustawy.

Art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy:

Zwolnienie przysługuje względem takiej dostawy, której przedmiotem jest grunt niezabudowany i jednocześnie o przeznaczeniu innym niż budowlane. Zatem ze zwolnienia od podatku korzystać będą dostawy gruntów o charakterze rolnym, leśnym, itp.

Art. 2 pkt 33 ustawy:

Opodatkowane są zatem dostawy, których przedmiotem są nieruchomości gruntowe niezabudowane, będące terenami budowlanymi w rozumieniu ww. art. 2 pkt 33 ustawy, pozostałe natomiast dostawy gruntów niezabudowanych, innych niż tereny budowlane - są zwolnione od podatku.

Art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1130):

Art. 4 ust. 2 ww. ustawy:

O przeznaczeniu nieruchomości stanowią zatem akty prawa miejscowego: miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego - jako źródło prawa miejscowego, a w przypadku jego braku, decyzja o warunkach zabudowy - jako akt indywidualny prawa administracyjnego.

Przez decyzję o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu należy rozumieć zarówno decyzję o lokalizacji inwestycji celu publicznego, jak i decyzję o warunkach zabudowy.

Art. 2 pkt 5 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym,:

Art. 6 pkt 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami:

Stosownie do treści wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 28 marca 1996 r. w sprawie C-468/93 Gemeente Emmen - „teren budowlany” oznacza każdy nieuzbrojony lub uzbrojony teren uznany przez państwa członkowskie za teren z przeznaczeniem pod zabudowę. Zatem, także w świetle orzeczeń Trybunału Sprawiedliwości, za teren budowlany uznać można jedynie taki, który regulacjami prawa krajowego został przeznaczony pod zabudowę.

Ustawa o podatku od towarów i usług nakazuje oceniać przeznaczenie określonego gruntu wyłącznie w oparciu o istniejący plan zagospodarowania przestrzennego oraz wydane decyzje o warunkach zabudowy nieruchomości.

Z przepisu art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy wynika jednoznacznie, że zwolnienie od podatku obejmuje zbycie nieruchomości niezabudowanych (gruntów) innych niż tereny budowlane. Aby skorzystać ze zwolnienia od podatku przy zbyciu gruntów istotne jest przeznaczenie gruntu na cele inne niż budowlane.

Jeżeli natomiast nie zostaną spełnione przesłanki zastosowania zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy dla dostawy nieruchomości, należy przeanalizować możliwość skorzystania ze zwolnienia od podatku od towarów i usług w oparciu o przepis art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, zgodnie z którym:

Zwolnienie od podatku określone w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, dotyczy wszystkich towarów, tj. zarówno nieruchomości, jak i ruchomości, przy nabyciu (imporcie lub wytworzeniu) których nie przysługiwało podatnikowi prawo do odliczenia podatku VAT oraz wykorzystywanych niezależnie od okresu ich używania przez podatnika wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku VAT.

Z okoliczności sprawy wynika, że działki o nr 9 i nr 10 (grunty rolne w granicach kompleksu leśnego przeznaczone do zalesienia) są działkami niezabudowanymi, które na moment wywłaszczenia leżały na terenie, dla którego obowiązywał aktualny MPZP, z którego nie wynikało przeznaczenie pod zabudowę.

Działki te nie stanowiły zatem do momentu wywłaszczenia terenu budowlanego w myśl art. 2 pkt 33 ustawy.

Zatem dostawa działek niezabudowanych nr 9 i 10, w ramach wywłaszczenia, które nie są terenami budowlanymi spełnia warunki do zastosowania zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy.

Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 1 odnośnie działek nr 9 i 10 (mieszczących się w zakresie Działek nr 1) jest prawidłowe.

Mają Państwo także wątpliwości, czy przekazanie przez Państwa na rzecz Skarbu Państwa nieruchomości obejmujących Działki nr 2, w zamian za odszkodowanie, korzysta ze zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy.

Art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy:

Zatem, dla ustalenia zasad opodatkowania dostawy budynków, budowli lub ich części na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy kluczowym jest ustalenie, kiedy nastąpiło pierwsze zasiedlenie i jaki upłynął okres od tego momentu.

Art. 2 pkt 14 ustawy:

Pierwszym zasiedleniem jest pierwsze zajęcie nieruchomości do używania. „Pierwsze zasiedlenie” budynku/budowli lub ich części ma miejsce zarówno w sytuacji, w której po wybudowaniu budynku/budowli oddano je w najem, jak i w przypadku wykorzystywania budynku/budowli na potrzeby własnej działalności gospodarczej podatnika, bowiem w obydwu przypadkach doszło do korzystania z budynku/budowli.

Zatem zwolnienie wynikające z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy stosuje się w odniesieniu do dostawy całości lub części budynków, budowli, jeżeli w stosunku do nich miało miejsce pierwsze zasiedlenie, przy czym okres pomiędzy pierwszym zasiedleniem, a dostawą nie jest krótszy niż 2 lata.

Wykluczenie z tego zwolnienia następuje w sytuacjach, gdy dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim oraz w sytuacji, gdy od momentu pierwszego zasiedlenia do chwili sprzedaży nie minęły co najmniej 2 lata.

W przypadku nieruchomości niespełniających przesłanek do zwolnienia od podatku na podstawie powołanego wyżej przepisu art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, ustawodawca umożliwia podatnikom - po spełnieniu określonych warunków - skorzystanie ze zwolnienia wskazanego w pkt 10a tego przepisu.

Art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy:

Aby dostawa budynków, budowli lub ich części mogła korzystać ze zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy, muszą być spełnione łącznie dwa warunki występujące w tym artykule.

Ponadto, jeżeli nie zostaną spełnione przesłanki zastosowania zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 lub 10a ustawy, należy przeanalizować możliwość skorzystania ze zwolnienia od podatku, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy.

Analiza przepisów ustawy, regulujących prawo do zwolnienia od podatku dostaw budynków, budowli lub ich części, prowadzi do wniosku, że w odniesieniu do tych towarów może wystąpić jedna z kilku podstaw do zastosowania zwolnienia od tego podatku. Istotne jest wobec tego każdorazowe kompleksowe zbadanie okoliczności towarzyszących dostawie ww. obiektów. Stosowanie zwolnień od podatku ma charakter wyjątkowy i nie podlega ani wykładni rozszerzającej, ani zawężającej, natomiast możliwość wychodzenia poza wykładnię literalną jest niedopuszczalna.

W efekcie podatnik uprawniony będzie do zastosowania ww. preferencji, gdy charakter świadczonych przez niego czynności, w sposób jednoznaczny i niebudzący wątpliwości, wyczerpuje warunki ujęte w treści przepisu dające prawo do zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług.

Jeżeli dostawa budynków, budowli lub ich części będzie mogła korzystać ze zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, wówczas badanie przesłanek wynikających z przepisu art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy oraz art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy stanie się bezzasadne.

Kwestię opodatkowania dostawy gruntu, na którym posadowione zostały budynki lub budowle rozstrzyga art. 29a ust. 8 ustawy, w myśl którego:

Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie definiują pojęcia „budowli”. W tym zakresie należy odnieść się do przepisów ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 725 ze zm.).

Art. 3 pkt 3 Prawa budowlanego:

Wskazali Państwo, że w zakresie Działek nr 2 mieszczą się działki zabudowane budowlami w myśl art. 3 pkt 3 ustawy Prawo budowlane (w postaci utwardzonych dróg, chodników, placów itp.), stanowiące na moment wywłaszczenia Państwa własność.

W ramach Działek nr 2 mieszczą się następujące działki wraz z posadowionymi na nich naniesieniami:

• 11 (pas drogowy utwardzony w części, pobocze),
• 12 (droga utwardzona nawierzchnią asfaltową),
• 13 (droga utwardzona nawierzchnią asfaltową),
• 14 (droga utwardzona nawierzchnią asfaltową),
• 15 (droga żwirowa),
• 16 (droga żwirowa),
• 17 (teren ogrodzony płotem z siatki, studnia) oraz
• 18 (w części chodnik utwardzony kostką polbruk).

Z okoliczności sprawy wynika także, że nie ponosili Państwo wydatków na ulepszenie bądź przebudowę (w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym) naniesień zlokalizowanych na Działkach nr 2, które stanowiłyby co najmniej 30% wartości początkowej ww. budowli - tj. nie dokonano istotnych zmian przeprowadzonych w celu zmiany ich wykorzystania lub w celu znaczącej zmiany warunków ich zasiedlenia.

Wydatki na przebudowę drogi wraz z chodnikiem ponieśli Państwo w 2016 r. tylko na działce 18. Całkowite poniesione nakłady przekroczyły 30% wartości początkowej przedmiotowej budowli. Ponadto przedmiotowa droga została przekazana do użytkowania w 2016 r. Poniesienie tych wydatków miało miejsce w okresie wcześniejszym niż 2 lata przed wywłaszczeniem Działek nr 2.

Od momentu oddania do użytkowania budowli znajdujących się na działkach nr 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17 oraz 18 do dnia przekazania ww. budowli przez Państwa w ramach wywłaszczenia w zamian za odszkodowanie, upłynął okres co najmniej dwóch lat.

Zatem dostawa w trybie wywłaszczenia budowli posadowionych na Działkach nr 2 podlega zwolnieniu na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, ponieważ dla budowli posadowionych na Działkach nr 2 doszło do pierwszego zasiedlenia w myśl art. 2 pkt 14 ustawy oraz od momentu tego zasiedlenie do dnia przekazania budowli w ramach wywłaszczenia minął okres co najmniej dwóch lat.

Zgodnie z ww. art. 29a ust. 8 ustawy zwolnienie z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy obejmuje także dostawę gruntu, na którym ww. budowle są posadowione.

Zatem dostawa w trybie wywłaszczenia w zamian za odszkodowanie Działek nr 2, tj. działek nr 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17 oraz 18 wraz z posadowionymi na nich budowlami (naniesieniami) podlega zwolnieniu w myśl art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy.

Skoro dostawa ww. budowli posadowionych na Działkach nr 2 korzysta ze zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy wraz z gruntem, na którym są one posadowione badanie pozostałych przesłanek do zastosowania zwolnienia wynikających z art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy oraz art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy jest bezzasadne.

Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 2 jest prawidłowe.

Mają Państwo także wątpliwości, czy w przypadku odpowiedzi negatywnej na pytanie nr 2, przekazanie przez Państwa na rzecz Skarbu Państwa nieruchomości obejmujących Działki nr 2, w zamian za odszkodowanie, korzysta ze zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy o VAT.

Z uwagi na uznanie Państwa stanowiska w zakresie przedstawionego we wniosku pytania nr 2 za prawidłowe, Organ odstąpił od udzielenia odpowiedzi na pytania nr 3. Oczekiwali Państwo odpowiedzi na pytanie nr 3 wyłącznie w sytuacji uznania Państwa stanowiska w odniesieniu do pytania nr 2 za nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Interpretacja dotyczy wyłącznie zastosowania zwolnienia od podatku VAT w odniesieniu do dostawy w ramach wywłaszczenia działek nr 9 i 10 (mieszczących się w zakresie Działek nr 1) oraz działek nr 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17 i 18 (mieszczących się w zakresie Działek nr 2).

W zakresie zastosowania zwolnienia od podatku VAT w odniesieniu do dostawy w ramach wywłaszczenia działek nr 3, 4/1, 4/2, 5, 6, 7, 8/3 oraz 8/4 (mieszczących się w zakresie Działek nr 1) zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem Państwa wniosku (pytań). Inne kwestie przedstawione we wniosku, które nie zostały objęte pytaniami nie mogą być - zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej - rozpatrzone.

W interpretacji oparłem się na informacjach przedstawionych przez Państwa w opisie sprawy, że Działki nr 1 stanowią tereny niezabudowane, które nie zostały przeznaczone pod zabudowę przed dostawą w ramach wywłaszczenia oraz że na każdej z działek wchodzących w skład Działek nr 2 znajduje się budowla w myśl art. 3 pkt 3 ustawy Prawo budowlane.

W przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź kontroli celno‑skarbowej zostanie określony odmienny stan faktyczny od przedstawionego we wniosku interpretacja nie wywoła skutków prawnych.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”.

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).