Limity pomocy de minimis obowiązujące w 2024 r. i zasady ich obliczania

Od 2024 r. maksymalny limit pomocy de minimis, z jakiej przedsiębiorca może skorzystać, w ciągu trzech kolejnych lat podatkowych, wynosi 300 000 euro. Jest to kwota łączna dla wszystkich form wsparcia, jakie firma może otrzymać, niezależnie od tego, czy pomoc pochodzi z funduszy krajowych, regionalnych czy unijnych. Przekroczenie limitu może mieć poważne konsekwencje dla przedsiębiorcy.

Zmiana limitu pomocy de minimis w 2024 r.

W 2024 r. zwiększono wartość maksymalnej pomocy de minimis, z jakiej może skorzystać przedsiębiorca w okresie 3 lat. Od tego roku limit pomocy de minimis został zwiększony do 300 000 euro dla większości przedsiębiorstw. Stanowi to wzrost w porównaniu do poprzednich lat, kiedy to limit wynosił 200 000 euro. Zmiana ta objęła większość sektorów, pozwalając przedsiębiorcom na korzystanie z większej pomocy publicznej bez konieczności zgłaszania jej do Komisji Europejskiej.

Dla przedsiębiorstw z sektora transportu drogowego towarów limit maksymalnej pomocy de minimis w okresie trzech lat podatkowych wynosił 100 000 euro. W 2024 r. limit na taki okres podniesiono do 300 000 euro. Ten sektor został zrównany z innymi branżami pod względem dostępnego limitu pomocy de minimis. Tym samym takie przedsiębiorstwa zyskały na wprowadzonej zmianie i mogą obecnie w większym zakresie korzystać z pomocy de minimis. Oznacza to, że pomoc de minimis w rozumieniu rozporządzenia 2023/2831 może być udzielana przedsiębiorcom działającym w sektorze transportu drogowego towarów:

• do limitu 300 000 euro (rozporządzenie 2023/2831 ustanawia jeden, taki sam limit pomocy de minimis dla wszystkich przedsiębiorców);
• na zakup pojazdów wykorzystywanych do prowadzenia działalności w ramach transportu drogowego towarów (nie ma już potrzeby weryfikacji, czy pomoc de minimis nie zostanie przeznaczona na pokrycie takich wydatków).

Od 2024 r. zmieniono również sposób obliczania trzyletniego okresu przy sumowaniu limitu pomocy de minimis. Wcześniej należało brać pod uwagę przy wykonywaniu tego obliczenia rok bieżący oraz dwa ostatnie lata podatkowe. Po zmianie okres obliczania to „3 minione lata”.

Jak obliczyć limit pomocy de minimis

Limity pomocy de minimis są ustalane na podstawie tzw. brutto ekwiwalentu dotacji (BET), co oznacza, że wartość pomocy mierzona jest na poziomie korzyści uzyskanej przez przedsiębiorstwo, a nie kwoty rzeczywistej wypłaty. 

W przypadku małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP) podstawą obliczania limitów jest łączna wartość pomocy otrzymanej w ciągu trzech lat, przy czym należy wziąć pod uwagę także powiązane ze sobą firmy. Oznacza to, że jeśli przedsiębiorstwo należy do większej grupy kapitałowej, cała pomoc, jaką uzyskały powiązane podmioty, jest sumowana i liczona jako jedna kwota. Jest to szczególnie istotne w przypadku firm zależnych od większych korporacji.

W przypadku dużych firm obowiązują te same limity, co dla MŚP, jednak ze względu na większe skale działalności oraz złożoność struktury organizacyjnej firmy te muszą szczególnie dbać o precyzyjne ewidencjonowanie otrzymanej pomocy. Każde wsparcie publiczne, które firma otrzymuje, musi być dokładnie przypisane do poszczególnych jednostek w ramach grupy kapitałowej. Limity obowiązują na poziomie całej grupy, co oznacza, że wszelkie formy wsparcia uzyskane przez spółki zależne muszą być sumowane.

W praktyce duże firmy zazwyczaj korzystają z bardziej złożonych form wsparcia, takich jak ulgi podatkowe, zwolnienia z opłat środowiskowych czy dotacje na innowacje. W każdym przypadku wartość brutto pomocy musi być zgodna z limitem określonym na poziomie 300 000 euro.

O tym, że wsparcie, które otrzymał przedsiębiorca, to pomoc de minimis, może świadczyć otrzymane zaświadczenie o pomocy de minimis lub informacja od organu przyznającego pomoc (urząd skarbowy, urząd pracy, samorząd terytorialny).

Skutki przekroczenia limitu

W przypadku przekroczenia limitu pomoc de minimis traci swój uprzywilejowany charakter i może zostać uznana za pomoc publiczną, która podlega innym, bardziej rygorystycznym przepisom. Instytucje udzielające pomocy de minimis, takie jak Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości (PARP), urzędy skarbowe czy ZUS, mają obowiązek monitorowania wartości udzielanej pomocy, jednak to przedsiębiorca ponosi ostateczną odpowiedzialność za śledzenie, czy nie doszło do przekroczenia limitu.

Przekroczenie limitu pomocy de minimis może mieć poważne konsekwencje dla przedsiębiorstwa. Jeśli firma uzyska wsparcie, które przekracza dozwolony limit 300 000 euro, musi liczyć się z koniecznością zwrotu nadwyżki wraz z odsetkami. Przedsiębiorca nie będzie mógł uzyskać kolejnej pomocy de minimis; każda pomoc będzie traktowana jako pomoc publiczna. Przekroczenie limitu może prowadzić do dodatkowych kontroli oraz sankcji prawnych i administracyjnych.