Interpretacja indywidualna z dnia 14 października 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0113-KDIPT2-2.4011.597.2024.3.KR

Skutki podatkowe umorzenia kredytu hipotecznego.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

4 sierpnia 2024 r. wpłynął Pana wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych umorzenia wierzytelności z tytułu kredytu. Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwania – pismem z 26 sierpnia 2024 r. (wpływ 26 sierpnia 2024 r.) oraz z 3 września 2024 r. (wpływ 3 września 2024 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

W 2008 r. wziął Pan kredyt na siebie w Banku (…), w walucie frank szwajcarski (CHF), który sfinansował w 100% zakup mieszkania. Przez blisko 2 lata mieszkał Pan w tym mieszkaniu, następnie po zawarciu związku małżeńskiego przeprowadził się Pan do żony. Przez jakiś czas mieszkanie stało puste, aż w 2012 r. podjął Pan decyzję o wynajęciu, aby częściowo zmniejszyć koszty związane z mieszkaniem (media + rata kredytu). Mieszkanie wynajmował Pan do 2013 r., później od końca 2016 r. ponownie zaczął Pan wynajem, który trwa do dnia złożenia wniosku. W lipcu 2024 r. dowiedział się Pan, że jest możliwość zawarcia ugody z bankiem. Zamierza Pan zawrzeć tą ugodę, gdzie część długu ma zostać umorzona. Czy w Pana sytuacji może Pan zostać zwolniony od zapłacenia podatku dochodowego od części umorzonej przez bank, zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (Obwieszczenie Ministra Finansów z dnia 23 stycznia 2024 r.).

Uzupełnienie zdarzenia przyszłego

W piśmie z 26 sierpnia 2024 r., stanowiącym uzupełnienie wniosku, udzielił Pan następujących odpowiedzi na zadane w wezwaniu pytania:

a)jaka jest forma prawna nabytego (zakupionego) mieszkania, o którym mowa we wniosku (np. spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego, lokal mieszkalny stanowiący odrębną nieruchomość, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej, (inny – jaki?))?

Odpowiedź: Własnościowe spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego.

b)czy zawarty w 2008 r. kredyt, o którym mowa we wniosku został udzielony przez podmiot, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawniony do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów?

Odpowiedź: Sprawdził Pan w umowie, że kredyt został udzielony 4 grudnia 2007 r. przez (…), ul. (…). Następnie kredyt został przeniesiony do banku (…) z siedzibą w (…), ul. (…), bez Pana ingerencji w ten proces. Obecnie raty kredytu spłaca Pan w banku (…), który podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym.

c)czy ww. kredyt to kredyt mieszkaniowy zaciągnięty na cele mieszkaniowe, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.)?

Odpowiedź: Tak.

d)czy ww. kredyt został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej?

Odpowiedź: Tak.

e)czy ww. kredyt został zabezpieczony hipoteką; jeśli tak – na jakiej nieruchomości?

Odpowiedź: Tak, mieszkanie.

f)czy jest Pan jedynym kredytobiorcą? Czy zaciągnął Pan ww. kredyt z innymi osobami, jakimi?

Jeśli są inni kredytobiorcy – czy zgodnie z zawartą umową kredytową wszyscy kredytobiorcy odpowiadają za spłatę kredytu solidarnie, tj. do pełnej wysokości?

Odpowiedź: Jest Pan jedynym kredytobiorcą.

g)czy do zawarcia ugody z bankiem dojdzie w 2024 r.?

Odpowiedź: Tak.

h)na podstawie jakich przepisów prawa zostanie podpisana ww. ugoda z bankiem oraz kto będzie stroną zawartego porozumienia; czy na skutek wspomnianej ugody dojdzie do umorzenia kredytobiorcy/kredytobiorcom części/całości ww. kredytu?

Odpowiedź: Ugoda zostanie podpisana na podstawie Kodeksu Cywilnego (art. 917 - [Ugoda] - Kodeks cywilny) oraz Prawa Bankowego. Stroną ugody będzie Pan oraz drugą stroną będzie bank (…). Na skutek zawartej ugody dojdzie do umorzenia części zadłużenia kredytu.

i)czy przed umorzeniem ww. kredytu dojdzie do jego przewalutowania?

Jeśli tak, proszę wskazać:

• według jakiego kursu nastąpi wspomniane przewalutowanie oraz na jakim poziomie będzie ustalony średni kurs według NBP na dzień przewalutowania ww. kredytu;
• czy przewalutowanie kredytu będzie polegało jedynie na zmianie umowy poprzez przeliczenie kapitału powstałego do spłaty na inną walutę niż wskazana w umowie na dzień otrzymania kredytu, tj. wyłącznie na zmianie sposobu wykonania zobowiązania;
• czy przewalutowanie kredytu zostanie przeprowadzone w ramach istniejącej umowy kredytowej w drodze jej zmiany na podstawie aneksu do tej umowy;

Odpowiedź: Zgodnie z treścią propozycji ugody bank (…) przelicza z CHF na PLN tak jakby kredyt był w PLN. Wszystkie spłaty też są traktowane jak by były spłacane w PLN. Innymi słowy kredyt nie będzie przewalutowany. Ugoda ta według (…) nie jest aneksem.

j)w przypadku „umorzenia” przedmiotowego kredytu z 2008 r. należy wskazać:

• kiedy dojdzie do ww. umorzenia oraz jakie ustalenia w sprawie umorzenia zobowiązań kredytowych i ewentualnie spłaty pozostałej należności wynikającej z zaciągniętego ww. kredytu zawierała będzie wskazana we wniosku ugoda z bankiem dla poszczególnych kredytobiorców w tym Pana; czy zgodnie z jej treścią bank umorzy kredytobiorcy/kredytobiorcom całe pozostałe do spłaty zobowiązanie, czy tylko jego część,
• w przypadku współkredytobiorców prosimy wskazać czy umorzenie kredytu przez bank dotyczyło będzie wszystkich współkredytobiorców i skutkowało wygaśnięciem zobowiązania wobec banku w całości po stronie każdego ze współkredytobiorców odpowiadających solidarnie za dług,
• w przypadku umorzenia części zobowiązania kredytowego należy wskazać kto i kiedy, w związku z porozumieniem zawartym z bankiem, będzie zobowiązany do dokonania spłaty pozostałej części zadłużenia wynikającego z umowy o kredyt,
• co składa się na kwotę, w stosunku do której zostanie Pan i ewentualnie pozostali kredytobiorcy zwolniony z długu, tj. czy jest to kwota kapitału, kwota odsetek skapitalizowanych, kwota tzw. odsetek karnych (odsetek od zadłużenia przeterminowanego) opłaty, jeżeli ich poniesienie przez kredytobiorców było niezbędne do zawarcia umowy kredytu, z wyjątkiem kosztów usług dodatkowych, w szczególności ubezpieczeń,
• jeżeli w skład ww. kwoty będzie wchodzić kwota odsetek karnych (odsetek od zadłużenia przeterminowanego), to czy w zawartej umowie kredytu określone zostaną jednoznacznie, wiążące dla stron umowy, zasady naliczenia takich odsetek,

Odpowiedź: Bank umorzy część zadłużenia, pozostałą należność ma Pan przelać na konto banku (…), tym samym będzie zwolniony z długu oraz wszelkich roszczeń wobec banku (…). Spłata części zadłużenia będzie możliwa po przesłaniu przez bank (…) treści ugody listem poleconym. Obecnie nie zna Pan dokładnej daty podpisania ugody, ale ma to nastąpić do 24 września 2024 r. Będzie Pan zobowiązany do dokonania spłaty pozostałej części zadłużenia wynikającego z umowy o kredyt.

Na kwotę zadłużenia, składa się:

• kapitał kredytu pozostający do spłaty,
• odsetki umowne od kapitału kredytu,
• pozostałe odsetki, opłaty i koszty.

k)czy w przeszłości korzystał Pan z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu tego lub innego kredytu mieszkaniowego, o którym mowa w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 592 ze zm.), a jeżeli tak, to czy kredyt ten dotyczył inwestycji mieszkaniowej, o której mowa we wniosku czy innej inwestycji mieszkaniowej?

Odpowiedź: Nie.

W piśmie z 3 września 2024 r., stanowiącym uzupełnienie wniosku, udzielił Pan następującej odpowiedzi na zadane w wezwaniu pytanie: co mieści się w „pozostałych odsetkach, opłatach i kosztach” składających się na Pana aktualne zadłużenie? Prosimy o wskazanie jakie konkretnie (jaki rodzaj) to są odsetki, opłaty i koszty?

Odpowiedź:

Po konsultacji z bankiem (…), w „pozostałych odsetkach, opłatach i kosztach” mieszczą się:

• opłaty za wydanie zaświadczeń,
• opłaty za wydanie aneksów,
• opłaty za wydanie kopii dokumentów,
• opłaty za ubezpieczenie mieszkania w firmie ubezpieczeniowej (…),
• odsetki za nieterminową spłatę rat kredytu,
• opłata za wydanie nowego harmonogramu,

Bank (…) poinformował Pana że, w Pana przypadku ww. koszty wynoszą 0 PLN.

Pytanie

Czy w Pana sytuacji może Pan zostać zwolniony od zapłacenia podatku dochodowego od części umorzonej przez bank, zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe. (Obwieszczenie Ministra Finansów z dnia 23 stycznia 2024 r.)?

Pana stanowisko w sprawie

W Pana ocenie, nie powinien Pan płacić podatku. Stanowisko w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego oparł Pan na Rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe. (Obwieszczenie Ministra Finansów z dnia 23 stycznia 2024 r.).

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Reguły dotyczące opodatkowania

Zgodnie z treścią art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.):

Źródła przychodów

Stosownie do art. 9 ust. 2 ww. ustawy:

Jak stanowi art. 11 ust. 1 cytowanej ustawy:

Za przychody należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika.

Dla celów podatkowych przyjmuje się, że nieodpłatne świadczenie obejmuje każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności podmiotów, których skutkiem jest przysporzenie majątku innej osoby, mające konkretny wymiar finansowy.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Stosownie do art. 20 ust. 1 ww. ustawy:

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności”, wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Umorzenie wierzytelności

Instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2488 ze zm.).

Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ww. ustawy:

Otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Wskazał Pan, że w wyniku zawarcia ugody z bankiem, bank umorzy Panu istniejące zadłużenie (część zadłużenia).

Tym samym, umorzoną Panu kwotę wierzytelności z tytułu zaciągniętego kredytu należy zakwalifikować do przychodu z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zaniechanie poboru podatku

Jednakże zgodnie z § 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (Dz. U. 2024 poz. 102):

Z kolei § 4 cytowanego rozporządzenia stanowi, że:

Natomiast w myśl § 3 komentowanego rozporządzenia:

Zgodnie z treścią ww. art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Zatem zaniechanie poboru podatku do umorzonych osobom fizycznym kwot wierzytelności z tytułu kredytów znajdzie zastosowanie, jeżeli zostaną spełnione łącznie następujące przesłanki:

1)kredyt był zaciągnięty na realizację inwestycji mieszkaniowej;

2)kredyt był udzielony przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmioty uprawnione do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw;

3)kredyt był zabezpieczony hipotecznie;

4)kredytobiorca nie korzystał wcześniej z umorzenia zobowiązania z tytułu innego kredytu na własne cele mieszkaniowe zabezpieczonego hipotecznie.

Przedstawił Pan informacje, z których wynika, że:

1)w 2008 r. zaciągnął Pan kredyt w walucie CHF na zakup lokalu mieszkalnego;

2)ww. kredyt to kredyt mieszkaniowy zaciągnięty na cele mieszkaniowe, przez blisko 2 lata mieszkał Pan w ww. lokalu mieszkalnym;

3)ww. kredyt został zabezpieczony hipoteką na ww. lokalu mieszkalnym;

4)ww. kredyt został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej;

5)w przeszłości nie korzystał Pan z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu tego lub innego kredytu mieszkaniowego;

6)zamierza Pan zawrzeć w 2024 r. ugodę z bankiem, na podstawie której dojdzie do umorzenia części zadłużenia kredytu. Na kwotę zadłużenia, składa się: kapitał kredytu pozostający do spłaty; odsetki umowne od kapitału kredytu; pozostałe odsetki, opłaty i koszty, które wynoszą 0 PLN.

Pana skutki podatkowe z tytułu umorzenia wierzytelności

Mając na uwadze przedstawione we wniosku zdarzenie przyszłe oraz powołane przepisy prawa stwierdzić należy, że umorzenie w 2024 r. przez Bank kwoty kredytu hipotecznego wraz z odsetkami będzie stanowiło dla Pana przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, z tytułu nieodpłatnych świadczeń klasyfikowany do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy, podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

W stosunku do uzyskanego przez Pana przychodu związanego z umorzeniem ww. wierzytelności względem Banku, znajdzie zastosowanie zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe. W konsekwencji, nie będzie Pan zobowiązany do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych od umorzonych przez Bank ww. wierzytelności.

Podkreślić należy, że wobec treści § 4 cytowanego rozporządzenia, powyżej wymienione zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych będzie miało zastosowanie tylko wówczas, gdy ugoda z Bankiem, na mocy której dojdzie do ww. umorzenia wierzytelności, zostanie zawarta w okresie obowiązywania rozporządzenia, tj. do 31 grudnia 2024 r.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Organ podkreśla, że procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretacje opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku – nie prowadzi postępowania dowodowego. Postępowanie w sprawie wydania interpretacji indywidualnej ma na celu wyjaśnienie wątpliwości co do sposobu zastosowania przepisów prawa podatkowego materialnego do określonego stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.) jest sam przepis prawa. Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest ustalanie stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego), stanowi to bowiem domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne. Organ nie prowadzi postępowania dowodowego, ograniczając się do analizy okoliczności podanych we wniosku. W stosunku do tych okoliczności wyraża swoje stanowisko, które zawsze musi być jednak ustosunkowaniem się do poglądu (stanowiska) prezentowanego w danej sprawie przez wnioskodawcę. Jeżeli zatem, przedstawione we wniosku zdarzenie przyszłe będzie różniło się od występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie Pana chroniła w zakresie przedstawionego zdarzenia przyszłego. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu opisu sprawy przedstawionego we wniosku, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).