Interpretacja indywidualna z dnia 27 września 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0112-KDIL1-2.4012.506.2024.1.AW

Brak prawa do odliczenia podatku VAT w związku z realizacją Inwestycji.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług – jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

13 września 2024 r. wpłynął Państwa wniosek z 13 września 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy braku prawa do odliczenia podatku naliczonego w związku z realizacją Inwestycji.

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Gmina (dalej: Gmina) jest zarejestrowana na potrzeby podatku od towarów i usług (dalej: VAT) jako podatnik VAT czynny.

Gmina realizuje zadania własne, określone w art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym, w zakresie zaspokajania zbiorowych potrzeb wspólnoty w szczególności w sprawach gminnych dróg, ulic, mostów, placów oraz organizacji ruchu drogowego.

Gmina zrealizowała inwestycję w zakresie zadania pn. „(…)” (dalej: Inwestycja lub Droga). Inwestycja miała na celu umożliwienie bezpiecznej komunikacji mieszkańców Gminy, w tym w szczególności bezpiecznego dojazdu do Zespołu Szkolno-Przedszkolnego.

Cel operacji zostanie osiągnięty poprzez wykonanie robót budowlanych obejmujących: (...).

Inwestycja została sfinansowana przez Gminę ze środków własnych oraz ze środków przyznanych jej w ramach pomocy na operacje typu „Budowa lub modernizacja dróg lokalnych” poddziałanie „Wsparcie inwestycji związanych z tworzeniem, ulepszeniem lub rozbudową wszystkich rodzajów małej infrastruktury, w tym inwestycji w energię odnawialną i w oszczędzanie energii” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020.

W wyniku realizacji Inwestycji powstała ogólnodostępna droga publiczna. Po oddaniu drogi do użytkowania, jest ona wykorzystywana przez Gminę do realizacji jej zadań własnych polegających w szczególności na organizacji ruchu drogowego, tj. do czynności, które – zdaniem Gminy – pozostają poza zakresem ustawy o VAT. Droga nie służy i nie będzie służyła Gminie do wykonywania odpłatnych czynności na podstawie umów cywilnoprawnych (Gmina nie będzie, przykładowo, odpłatnie udostępniać drogi). Wnioskodawca nie przewiduje, aby efekty Inwestycji przyniosły Gminie jakiekolwiek wpływy pieniężne. W związku z powyższym w ramach realizacji Inwestycji w zakresie przedmiotowego zadania, Gmina nie przewiduje żadnych dochodów.

Wydatki poniesione w związku z realizacją Inwestycji zostaną udokumentowane fakturami, na których jako nabywca wskazana będzie Gmina.

Pytanie

Czy Gminie przysługuje prawo do odliczenia VAT naliczonego z tytułu wydatków poniesionych w związku z realizacją Inwestycji?

Państwa stanowisko w sprawie

Gminie nie przysługuje prawo do odliczenia VAT naliczonego z tytułu wydatków poniesionych w związku z realizacją Inwestycji.

Uzasadnienie Państwa stanowiska

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza – jak stanowi art. 15 ust. 2 ustawy o VAT – obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Z kolei, zgodnie z ust. 6 przedmiotowej regulacji, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Jednocześnie zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.

W myśl art. 6 ust. 1 ww. ustawy, do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 2 cyt. ustawy, zadania własne gminy obejmują sprawy w zakresie gminnych dróg, ulic, mostów, placów oraz organizacji ruchu drogowego.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Prawo to przysługuje podatnikowi pod warunkiem, że nie zachodzą przesłanki negatywne, sprecyzowane w art. 88 ustawy o VAT.

Celem odliczenia podatku VAT konieczne jest łączne spełnienie następujących przesłanek:

•wydatek musi zostać poniesiony przez podatnika VAT,

•wydatek musi mieć związek z dokonywanymi przez podatnika czynnościami opodatkowanymi VAT,

•nie występują przesłanki negatywne, o których mowa w art. 88 ustawy o VAT.

Innymi słowy, nie jest możliwe obniżenie podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przez podmiot, który nie występuje w tym zakresie w roli podatnika VAT. Nie jest, przy tym, możliwe obniżenie podatku należnego o podatek naliczony wynikający z wydatków poniesionych przez podatnika w związku z wykonywaniem czynności pozostających poza zakresem ustawy o VAT bądź czynności zwolnionych z tego podatku.

W związku z faktem, iż realizując Inwestycję Gmina nie działała jako podatnik VAT – wykonywała jedynie zadania własne w ramach reżimu publicznoprawnego (poza działalnością gospodarczą), przesłanki określone w art. 86 ust. 1 ustawy o VAT nie zostaną spełnione.

Tym samym z uwagi na brak związku ponoszonych na Inwestycję wydatków z występującymi po stronie Gminy czynnościami opodatkowanymi VAT, Gmina nie ma możliwości odliczenia VAT.

Stanowisko Gminy znajduje potwierdzenie w licznych interpretacjach Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (dalej: DKIS).

Przykładowo, w interpretacji indywidualnej z 8 maja 2017 r., sygn. 0113-KDIPT1-3.4012.54.2017.1.MK, DKIS wskazał, iż: „W omawianych okolicznościach sprawy, zdaniem Organu, nie wystąpi więc związek przyczynowo-skutkowy, który decydowałby o prawie do odliczenia podatku związanego z wydatkami Wnioskodawcy. Wnioskodawca będzie ponosił bowiem wydatki związane z budową infrastruktury drogowej, która służy realizacji zadań publicznych należących do właściwości powiatu”.

Analogiczne stanowisko zostało zaprezentowane w interpretacji indywidualnej DKIS z 8 maja 2017 r., sygn. 0113-KDIPT1-2.4012.39.2017.1.MC, w której Organ stwierdził, że: „towary i usługi nabywane w związku z realizacją projektu (tj. przebudowa dróg gminnych) w żaden sposób nie będą związane z wykonywaniem czynności opodatkowanych. W związku z powyższym, Wnioskodawca nie ma i nie będzie miał prawa do obniżenia kwoty naliczonego podatku VAT z faktur dokumentujących wydatki ponoszone z tytułu realizacji tego projektu”.

Podobnie wypowiedział się DKIS w interpretacji indywidualnej z 27 kwietnia 2017 r., sygn. 0114-KDIP4.4012.131.2017.1.MP, w której wskazał, iż: „Planowana przez Gminę inwestycja należy do zakresu jej zadań własnych, do realizacji których Gmina jest zobowiązana ustawą o samorządzie gminnym. Budowa dróg gminnych nie stanowi czynności opodatkowanych wykonywanych przez Gminę na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych. Należy zatem stwierdzić, że Gmina wykonując przedmiotowe zadanie inwestycyjne nie występuje w charakterze podatnika podatku VAT. (…) Tym samym zgodnie z treścią art. 86 ust. 1 ustawy o VAT Gminie nie będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego związanego z wydatkami poniesionymi na realizację opisanego we wniosku zadania inwestycyjnego w całości ani w części, zarówno w trakcie realizowania inwestycji jak i po jej zakończeniu”.

Ponadto analogiczne stanowisko zostało zaprezentowane w interpretacjach indywidualnych DKIS:

•z 28 kwietnia 2017 r., sygn. 0114-KDIP1-2.4012.113.2017.1.MC,

•z 26 kwietnia 2017 r., sygn. 0115-KDIT1-3.4012.104.2017.1.EB,

•z 25 kwietnia 2017 r., sygn. 0115-KDIT1-2.4012.40.2017.1,

•z 25 kwietnia 2017 r., sygn. 0113-KDIPT1-2.4012.93.2017.1.WL,

•z 20 kwietnia 2017 r., sygn. 0111-KDIB3-2.4012.15.2017.1.EJU,

•z 19 kwietnia 2017 r., sygn. 0115-KDIT1-2.4012.71.2017.1.KN,

•z 14 kwietnia 2017 r., sygn. 0112-KDIL4.4012.1.2017.1.AR,

•z 14 kwietnia 2017 r., sygn. 0112-KDIL2-3.4012.18.2017.2.IP,

•z 10 kwietnia 2017 r., sygn. 0113-KDIPT1-1.4012.48.2017.1.MSU,

•z 28 marca 2017 r., sygn. 3063-ILPP1-2.45412.59.2017.1.NF,

•z 24 marca 2017 r., sygn. 0111-KDIB3-2.4012.4.2017.1.MD.

W konsekwencji, zdaniem Gminy nie przysługuje jej prawo do odliczenia VAT naliczonego z tytułu wydatków poniesionych w związku z realizacją Inwestycji.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku– jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”. W myśl tego przepisu:

Stosownie do art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:

Jak wynika z powołanych przepisów, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Ponadto, ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Jedno z takich ograniczeń zostało wskazane w art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy, zgodnie z którym:

Oznacza to, że podatnik nie może skorzystać z prawa do odliczenia w odniesieniu do podatku, który jest należny wyłącznie z tego względu, że został wykazany na fakturze w sytuacji, gdy transakcja nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

W myśl art. 88 ust. 4 ustawy:

Zgodnie z powyższą regulacją, z prawa do odliczenia podatku skorzystać mogą wyłącznie podatnicy, którzy są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni.

Na zakres prawa do odliczenia w sposób bezpośredni wpływa również pojmowanie statusu danego podmiotu jako podatnika podatku od towarów i usług, wykonującego czynności opodatkowane. Tylko podatnik, w rozumieniu art. 15 ustawy, ma prawo do odliczenia podatku naliczonego. Co do zasady status podatnika związany jest z prowadzeniem przez dany podmiot działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy.

Stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy:

Według art. 15 ust. 2 ustawy:

Na mocy art. 15 ust. 6 ustawy:

Z powołanych przepisów wynika, że organy władzy publicznej nie będą podatnikami podatku od towarów i usług w związku z realizacją zadań, które podejmują jako podmioty prawa publicznego, nawet jeśli pobierają należności, opłaty lub składki. Organy te, będą natomiast podatnikami podatku od towarów i usług, w przypadku wykonywanych przez nie czynności na podstawie umów cywilnoprawnych. Kryterium podziału stanowi charakter wykonywanych czynności: czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników, natomiast czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników podatku od towarów i usług, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Na podstawie art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 609 ze zm.):

Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym:

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym:

Z informacji przedstawionych we wniosku wynika, że zrealizowali Państwo zadania pn. „(…)”. Ww. Inwestycja stanowiła realizację zadania własnego, zgodnie z ustawą o samorządzie gminnym.

W wyniku realizacji Inwestycji powstała ogólnodostępna droga publiczna. Po oddaniu drogi do użytkowania, jest ona wykorzystywana przez Państwa do realizacji zadań własnych polegających w szczególności na organizacji ruchu drogowego, tj. do czynności, które pozostają poza zakresem ustawy o VAT. Droga nie służy i nie będzie służyła do wykonywania odpłatnych czynności na podstawie umów cywilnoprawnych. Nie przewidują Państwo, aby efekty Inwestycji przyniosły jakiekolwiek wpływy pieniężne. Wydatki poniesione w związku z realizacją Inwestycji zostaną udokumentowane fakturami, na których jako nabywca wskazani będą Państwo.

Na tle powyższego opisu sprawy powzięli Państwo wątpliwości w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego w związku z realizacją Inwestycji.

Zgodnie z powołanymi wyżej przepisami, rozliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ust. 1 ustawy uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane przez zarejestrowanego, czynnego podatnika podatku VAT w ramach działalności gospodarczej do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

W analizowanej sprawie należy wskazać, że budowa drogi odbywa się w ramach władztwa publicznego i Państwo wykonując to zadanie działają jako organ administracji publicznej i korzystają ze środków prawnych o charakterze władczym. W takim ujęciu nie mogą Państwo być uznani za podatnika, gdyż realizują Państwo w tym zakresie zadania własne służące zaspokajaniu zbiorowych potrzeb wspólnoty samorządowej.

Zatem, dokonali Państwo budowy drogi w ramach zadań własnych nałożonych ustawą o samorządzie gminnym. Tym samym, nabywając towary i usługi nie dokonali Państwo ich zakupu w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, co oznacza, że w tym przypadku nie działają Państwo w charakterze podatnika podatku VAT, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy.

W związku z powyższym warunki wskazane w art. 86 ust. 1 ustawy, uprawniające do odliczenia podatku naliczonego nie są spełnione, gdyż Państwo realizując przedmiotowy projekt, nie działają w charakterze podatnika VAT, a efekty realizacji projektu nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

W konsekwencji nie mają Państwo – na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy – prawa do odliczenia podatku naliczonego zawartego w fakturach dokumentujących nabycie towarów i usług związanych z realizacją Inwestycji.

Podsumowując, nie przysługuje Państwu prawo do odliczenia podatku naliczonego w związku z realizacją Inwestycji.

Tym samym, Państwa stanowisko uznałem jako prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Należy zauważyć, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa:

Jestem ściśle związany przedstawionym we wniosku opisem stanu faktycznego, Państwo ponoszą ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym jego przedstawieniem. Zatem, wydając przedmiotową interpretację oparłem się na wynikającym z treści wniosku opisie stanu faktycznego. W przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych. Ponadto, w sytuacji zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego w opisie sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

· Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

· Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

· Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

· w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

· w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).