Interpretacja indywidualna z dnia 27 września 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0113-KDIPT1-2.4012.642.2024.1.MC

Uznanie wniesienia aportem nakładów inwestycyjnych (powstałych w związku z realizacją inwestycji) do Spółki za czynność podlegającą opodatkowaniu VAT, niekorzystającą ze zwolnienia z opodatkowania tym podatkiem. Prawo Gminy do pełnego odliczenia wartości VAT naliczonego wynikającego z sumy wartości dokumentowanych fakturami na opisane we wniosku inwestycje.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

9 sierpnia 2024 r. wpłynął Państwa wniosek z 9 sierpnia 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od towarów i usług w zakresie:

-uznania wniesienia aportem nakładów inwestycyjnych (powstałych w związku z realizacją inwestycji) do Spółki za czynność podlegającą opodatkowaniu VAT, niekorzystającą ze zwolnienia z opodatkowania tym podatkiem,

-prawa Gminy do pełnego odliczenia wartości VAT naliczonego wynikającego z sumy wartości dokumentowanych fakturami na opisane we wniosku inwestycje.

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego

… (dalej: „Gmina” lub „Wnioskodawca”) stanowi jednostkę samorządu terytorialnego na podstawie art. 1 ust. 2 ustawy z dnia 24 lipca 1998 r. o wprowadzeniu zasadniczego trójstopniowego podziału terytorialnego państwa (t. j. Dz. U. z 1998 r., Nr 96 poz. 603 ze zm.). Gmina uczestniczy w sprawowaniu władzy publicznej zgodnie z art. 16 ust. 2 ustawy z dnia 2 kwietnia 1997 r. Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej (t. j. Dz. U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483 ze zm.; dalej: Konstytucja) oraz wykonuje zadania publiczne niezastrzeżone przez Konstytucję lub ustawy dla organów innych władz publicznych (art. 163 Konstytucji). Gmina jest zarejestrowanym podatnikiem VAT czynnym.

Na podstawie ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 609 ze zm.; dalej: „u.s.g.”), Gmina posiada osobowość prawną oraz wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność (art. 2 ust. 1 i 2 u.s.g.). Gmina samodzielnie lub poprzez powołane gminne jednostki organizacyjne wykonuje zadania własne określone m.in. w art. 7 u.s.g.

Do zadań własnych Gminy należy zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty (art. 7 ust. 1 u.s.g.). W szczególności zadania własne obejmują sprawy z zakresu wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz, co wynika z treści art. 7 ust. 1 pkt 3 u.s.g.

W myśl art. 9 ust. 1 u.s.g., w celu wykonywania zadań Gmina może tworzyć jednostki organizacyjne, a także zawierać umowy z innymi podmiotami, w tym z organizacjami pozarządowymi.

Gmina oraz inna gminna osoba prawna może prowadzić działalność gospodarczą wykraczającą poza zadania o charakterze użyteczności publicznej wyłącznie w przypadkach określonych w odrębnej ustawie (art. 9 ust. 2 u.s.g.).

Jak stanowi art. 2 ustawy z dnia 20 grudnia 1996 r. o gospodarce komunalnej (t. j. Dz. U. z 2021 r. poz. 679 ze zm.), gospodarka komunalna może być prowadzona przez jednostki samorządu terytorialnego w szczególności w formach samorządowego zakładu budżetowego lub spółek prawa handlowego.

Podmiotem realizującym zadania własne Gminy z zakresu zaspokajania zbiorowych potrzeb mieszkańców dotyczących w szczególności: zaopatrzenia w wodę oraz odprowadzania i oczyszczania ścieków komunalnych jest … Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w … (NIP …), funkcjonujące w formie spółki komunalnej z wyłącznym (100%) udziałem Gminy w jej kapitale zakładowym (dalej: „…” lub „Spółka”).

… powstała w wyniku przekształcenia przedsiębiorstwa komunalnego pod nazwą … z siedzibą w … . Przekształcenia dokonano w .... r. na podstawie art. 8 ust. 2 ustawy z dnia 10 maja 1990 roku przepisy wprowadzające ustawę o samorządzie terytorialnym i ustawę o pracownikach samorządowych.

Zgodnie z danymi zawartymi w KRS przeważającym przedmiotem działalności … jest 36.00.Z Pobór, uzdatnianie i dostarczanie wody, natomiast przedmiotem pozostałej działalności jest: 37.00.Z Odprowadzanie i oczyszczanie ścieków; 43.22.Z Wykonywanie instalacji wodno-kanalizacyjnych, cieplnych, gazowych i klimatyzacyjnych; 45.20.Z Konserwacja i naprawa pojazdów samochodowych, z wyłączeniem motocykli; 68.20.Z Wynajem i zarządzanie nieruchomościami własnymi lub dzierżawionymi; 71.20.B Pozostałe badania i analizy techniczne; 42.21.Z Roboty związane z budową rurociągów przesyłowych i sieci rozdzielczych; 71.12.Z Działalność w zakresie inżynierii i związane z nią doradztwo techniczne; 38.11.Z Zbieranie odpadów innych niż niebezpieczne; 38.12.Z Zbieranie odpadów niebezpiecznych.

… jest zarejestrowanym podatnikiem VAT czynnym.

Gmina otrzymała promesę dofinansowania inwestycji z Rządowego Funduszu Polski Ład: Programu Inwestycji Strategicznych nr Edycja … na realizację inwestycji pn. „…”. Zgodnie z zapisami uchwały Rady Ministrów z dnia 1 lipca 2021 r. w sprawie ustanowienia Rządowego Funduszu Polski Ład: Program Inwestycji Strategicznych, program jest skierowany do jednostek samorządu terytorialnego lub związków jednostek samorządu terytorialnego. Program określał możliwe obszary, które zostaną objęte dofinansowaniem - w tym również budowę lub modernizację infrastruktury wodno-kanalizacyjnej, w tym oczyszczalni ścieków. A zatem jedynym uprawnionym organem, który mógł wystąpić o dofinansowanie była … .

Kwota przeznaczona na realizację inwestycji wynosi … zł, w tym:

-dofinansowanie z Rządowego Funduszu Polski Ład: Programu Inwestycji Strategicznych wynosi … zł,

-wkład własny Gminy … wynosi … zł.

Inwestycja została podzielona na dwie części:

1)Część 1 - „…”,

2)Część 2 - „…”. Regulamin Rządowego Fundusz Polski Ład: Program Inwestycji Strategicznych zobowiązał Gminę do 3 płatności (na każdym z tych zadań będą wystawione więc 3 faktury - pierwsza o wartości 20% wartości zadania, kolejna 30% i trzecia faktura 50% wartości zadania). Ponadto dofinansowanie zobowiązuje Gminę do wypłaty w pierwszej kolejności wkładu minimalnego (ze środków własnych) a następnie występowanie o płatności z Funduszu Polski Ład. Program pozostawia Beneficjentowi pełną dowolność w jakiej wysokości i któremu wykonawcy wypłaci wkład własny. Finansowanie inwestycji odbywać się będzie w ramach Rządowego Fundusz Polski Ład w kwocie brutto. Program ten nie przewiduje finansowania w kwocie netto.

Część 1 inwestycji polega na:

- (...)

Część 1 inwestycji jest realizowana na działce będącej własnością … . W celu umożliwienia realizacji inwestycji … wydało Gminie … działkę, na której ma być ona przeprowadzana, na podstawie umowy użyczenia, zawartej na okres 5 lat. Rozbudowa nawierzchni drogowej dotyczy dróg wewnętrznych, o których mowa w art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 320 ze zm.), na terenie działki będącej własnością … i jest bezpośrednio związana z realizacją inwestycji na istniejącej oczyszczalni ścieków. Na moment składania niniejszego wniosku część 1 inwestycji jest w trakcie realizacji. Pierwsza płatność planowana jest w październiku 2024 r., a czas realizacji całej inwestycji wynosi 30 miesięcy od dnia podpisania umowy, tj. do … r.

Wartość części 1 inwestycji wynosi: … zł netto, … zł brutto, i zostanie opłacona w wysokości … zł brutto ze środków własnych Wnioskodawcy i w kwocie … zł brutto z dofinansowania z Rządowego Funduszu Polski Ład: Program Inwestycji Strategicznych.

Inwestycję w tej części, na mocy zawartego pomiędzy Gminą a … porozumienia, prowadzi … . Gmina jest inwestorem, który zawarł umowę z wykonawcą inwestycji i wszystkie faktury dokumentujące wydatki inwestycyjne wystawiane będą na Gminę jako nabywcę.

Gmina planuje wnieść wynik części 1 inwestycji, tj. poniesione nakłady na przebudowę (...)

Decyzję o planowanym aporcie nakładów inwestycyjnych Gmina podjęła na etapie przygotowań do inwestycji, przed wszczęciem postępowania przetargowego - ogłoszenie o wszczęciu postępowania nastąpiło w dniu 05.09.2023 r.

Wartość udziałów obejmowanych w związku z wniesieniem przedmiotowego aportu ma być pokryta wartością netto nakładów poniesionych na inwestycję (wartość netto faktur zakupowych wystawionych na Gminę w związku z realizacją inwestycji). Zgodnie z aktualnym zamiarem Gminy, nadwyżka ponad wartość udziałów zostanie zwrócona Gminie przez … w formie pieniężnej. Zakłada się, że udziały w całości zostaną pokryte nakładami w wysokości netto.

Gmina planuje, że aport zostanie dokonany niezwłocznie po zakończeniu realizacji inwestycji i po dokonaniu w tym zakresie niezbędnych czynności formalno-administracyjnych, a przed wniesieniem aportu do Spółki Gmina nie będzie w żaden sposób użytkować infrastruktury będącej przedmiotem tej części inwestycji.

Część 2 inwestycji polega na budowie (...). Założeniem utworzenia strefy jest przyciągnięcie inwestorów, utworzenie nowych miejsc pracy, zwiększenie powiązań gospodarki lokalnej z zagranicą (promocja eksportu) oraz poprawa konkurencyjności gospodarki lokalnej poprzez transfer technologii i wzrost kwalifikacji pracowników, a także dywersyfikacja rynku pracy, utrzymanie przemysłowego charakteru miasta, po zakończeniu eksploatacji złóż miedzi. Stale poszukiwani są inwestorzy spełniający powyższe założenia.

Część 2 Inwestycji realizowano na działkach będących własnością Powiatu … (droga jest zarządzana przez jednostkę organizacyjną obsługującą Wnioskodawcę - Urząd Miasta … na podstawie porozumienia zawartego z Powiatem …).

Na moment składania niniejszego wniosku część 2 inwestycji została zakończona - zrealizowana i odebrana.

Wartość części 2 inwestycji wynosi: … zł netto, … zł brutto i w całości została wydatkowana ze środków własnych Wnioskodawcy. Gmina odliczyła 100% podatku VAT naliczonego wykazanego na fakturach dotyczących tej inwestycji w czerwcu 2024 r.

Inwestycję w tej części, na mocy zawartego pomiędzy Gminą, a … porozumienia, prowadziła … Gmina była inwestorem, który zawarł umowę z wykonawcą inwestycji i wszystkie faktury dokumentujące wydatki inwestycyjne wystawiane były na Gminę jako nabywcę.

Gmina planuje wnieść wynik inwestycji, tj. nakłady na wybudowaną sieć kanalizacji sanitarnej tłoczonej przy ul. … w … w całości aportem do … jako wkład niepieniężny w zamian za udziały w podwyższonym kapitale zakładowym spółki.

Decyzję o planowanym aporcie nakładów inwestycyjnych Gmina podjęła na etapie przygotowań do inwestycji, przed wszczęciem postępowania przetargowego - ogłoszenie o wszczęciu postępowania nastąpiło w dniu 05.09.2023 r.

Wartość udziałów obejmowanych w związku z wniesieniem przedmiotowego aportu ma zostać pokryta wartością netto nakładów (wartość netto faktur zakupowych wystawionych na Gminę w związku z realizacją inwestycji). Zgodnie z aktualnym zamiarem Gminy, nadwyżka ponad wartość udziałów zostanie zwrócona przez … w formie pieniężnej. Zakłada się, że udziały w całości zostaną pokryte wartością netto nakładów poniesionych przez Gminę.

Gmina planuje, że aport zostanie dokonany niezwłocznie po zakończeniu realizacji inwestycji i po dokonaniu w tym zakresie niezbędnych czynności formalno-administracyjnych, a przed wniesieniem aportu do Spółki Gmina nie będzie w żaden sposób użytkować infrastruktury będącej przedmiotem tej części inwestycji.

Pytania

1)Czy wniesienie aportem nakładów inwestycyjnych (powstałych w związku z realizacją inwestycji) do Spółki będzie stanowiło czynność podlegającą opodatkowaniu VAT, niekorzystającą ze zwolnienia z opodatkowania tym podatkiem?

2)Czy Gminie przysługiwało/będzie przysługiwać prawo do pełnego odliczenia wartości VAT naliczonego wynikającego z sumy wartości dokumentowanych fakturami na opisane we wniosku inwestycje?

Państwa stanowisko w sprawie

Ad 1)

Zdaniem Wnioskodawcy, wniesienie aportem nakładów inwestycyjnych (powstałych w związku z realizacją inwestycji) do Spółki będzie stanowiło czynność podlegającą opodatkowaniu VAT jako odpłatne świadczenie usług, w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.; dalej: ustawa o VAT), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem”, podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Jak stanowi art. 2 pkt 6 i 22 ustawy o VAT, ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o:

6) towarach - rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii;

22) sprzedaży - rozumie się przez to odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1)przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;

2)zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;

3)świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa (art. 8 ust. 1 ustawy o VAT).

Definicja „świadczenia usług” zawarta w ustawie o VAT ma charakter dopełniający definicję „dostawy towarów” oraz jest wyrazem realizacji zasady powszechności opodatkowania podatkiem VAT transakcji wykonywanych przez podatników w ramach ich działalności gospodarczej.

Przez świadczenie usług należy zatem rozumieć każde zachowanie się na rzecz innej osoby niebędące dostawą. Na zachowanie to składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy). Usługą nie będzie natomiast takie świadczenie, którego treścią jest przeniesienie na inny podmiot prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Stanowi ono bowiem dostawę towarów.

Co istotne, nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów czy świadczenie usług podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu, musi być wykonana przez podatnika.

Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności (art. 15 ust. 1 ustawy o VAT).

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych (art. 15 ust. 2 ustawy o VAT).

Nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych (art. 15 ust. 6 ustawy o VAT).

Oznacza to, że organ władzy publicznej będzie uznany za podatnika podatku od towarów i usług w dwóch przypadkach, tj. gdy wykonuje czynności inne niż te, które mieszczą się w ramach jego zadań, oraz gdy wykonuje czynności mieszczące się w ramach jego zadań, ale czyni to na podstawie umów cywilnoprawnych.

Kryterium podziału stanowi charakter wykonywanych czynności: czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników, natomiast czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników podatku od towarów i usług, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT.

Zatem jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami podatku od towarów i usług jedynie w zakresie wszelkich czynności, które mają charakter cywilnoprawny. Będą to zatem wszystkie realizowane przez te jednostki czynności w sferze ich aktywności cywilnoprawnej, np. czynności sprzedaży, zamiany (nieruchomości i ruchomości), wynajmu, dzierżawy, itp., umów prawa cywilnego (nazwanych i nienazwanych).

Aport do spółki kapitałowej jest niepieniężną formą wkładu, jaki wspólnik wnosi do spółki w celu pokrycia udziałów w jej kapitale zakładowym. Aportem mogą być przykładowo:

1. rzeczy ruchome (np. samochód, maszyny, meble),
2. nieruchomości (np. lokal usługowy),
3. prawa własności intelektualnej (np. prawa ochronne na znaki towarowe, majątkowe prawa autorskie),
4. akcje i udziały w spółkach kapitałowych,
5. przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część,
6. wierzytelności (np. z tytułu umowy pożyczki).

W związku z wniesieniem wkładu niepieniężnego do spółki realizują się dwa rodzaje świadczeń ekonomicznych. Z jednej strony wnoszący wkład (aport) przenosi na spółkę, do której dokonuje wkładu, prawo do rozporządzania określonymi składnikami majątku (w tym prawami, wierzytelnościami, towarami), w zamian za co otrzymuje pewne uprawnienia (udziały), które posiadają określoną wartość. W związku z tym, powyższa transakcja bez wątpienia ma charakter odpłatny (z którego wynika konieczność opodatkowania VAT). Wskazać należy, że z odpłatnością za dostawę towarów lub świadczenie usług mamy do czynienia w sytuacji, gdy pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usługi, a zapłatą istnieje adekwatny związek. Odpłatność może przybierać różne formy - nie jest warunkiem to, aby została ustalona lub dokonana w pieniądzu. Odpłatnością jest więc także np. otrzymanie udziałów spółki, w związku z którym wnoszący aport uzyskuje pewną, wymierną korzyść.

Wniesienie aportu do spółki prawa handlowego - w zależności od tego co jest jego przedmiotem - spełnia definicję odpłatnej dostawy towarów w myśl art. 7 (przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel) lub odpłatnego świadczenia usług, w świetle art. 8 (każde świadczenie, które nie jest dostawą towarów, w szczególności przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych), a tym samym w rozumieniu art. 2 pkt 22 ustawy, uznawane jest za sprzedaż.

Jak stanowi art. 45 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm.; dalej: KC), rzeczami w rozumieniu niniejszego kodeksu są tylko przedmioty materialne. Nieruchomościami są części powierzchni ziemskiej stanowiące odrębny przedmiot własności (grunty), jak również budynki trwale z gruntem związane lub części takich budynków, jeżeli na mocy przepisów szczególnych stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności (art. 46 § 1 KC).

Część składowa rzeczy nie może być odrębnym przedmiotem własności i innych praw rzeczowych (art. 47 § 1 KC).

Częścią składową rzeczy jest wszystko, co nie może być od niej odłączone bez uszkodzenia lub istotnej zmiany całości albo bez uszkodzenia lub istotnej zmiany przedmiotu odłączonego (art. 47 § 2 KC).

Z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, do części składowych gruntu należą w szczególności budynki i inne urządzenia trwale z gruntem związane, jak również drzewa i inne rośliny od chwili zasadzenia lub zasiania (art. 48 KC).

Z punktu widzenia prawa cywilnego, nakłady poniesione na nieruchomość (np. wybudowanie budynku lub budowli oraz ulepszenie i modernizacja istniejących budynków lub budowli), stanowią część składową gruntu i tym samym własność właściciela gruntu. Wszystko to, co zostało trwale z gruntem złączone, stanowi bowiem jego część składową.

Zatem, gdy Wnioskodawca wybuduje sieć kanalizacji sanitarnej na nieruchomości będącej własnością Powiatu … lub prowadzi modernizację obiektu będącego własnością … i położonego na jego gruncie oznacza to, że Gmina poniesie nakłady na nieruchomościach, które nie stanowią jej własności.

W świetle powyższych przepisów należy zwrócić uwagę, że nakłady jakie zostaną poniesione przez Gminę na majątku Powiatu lub … nie będą stanowić towaru w rozumieniu art. 2 pkt 6 ustawy o VAT (tj. w szczególności rzeczy oraz ich części). Przedmiotem zbycia (aportu) będą poniesione nakłady stanowiące inwestycję w obcym środku trwałym. Poniesione nakłady w obcym środku trwałym nie będą stanowić zatem odrębnej rzeczy, a jedynie będą skutkować powstaniem po stronie Wnioskodawcy roszczenia o zwrot poniesionych kosztów. Roszczenie to nie będzie stanowić natomiast prawa rzeczowego, a jedynie prawo o charakterze zobowiązaniowym, uprawniające do żądania zwrotu dokonanych nakładów. Podmiot, który poniósł nakłady, dysponuje prawem do poniesionych nakładów i może to prawo przenieść na rzecz innego podmiotu. Wskazać zatem należy, że nakład jest prawem majątkowym, które może być przedmiotem obrotu gospodarczego. Z uwagi na powyższe, odpłatna czynność zbycia (aportu) nakładów, jako przekazanie za wynagrodzeniem nakładów na cudzą rzecz, stanowi odpłatne świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, a tym samym podlega opodatkowaniu tym podatkiem na podstawie art. 5 ust. 1 ustawy o VAT.

Świadczenie usług w postaci zbycia (aportu) nakładów poniesionych w obcym środku trwałym nie zostało przez ustawodawcę wymienione wśród usług zwolnionych od podatku, w konsekwencji czynność ta będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Reasumując, zdaniem Wnioskodawcy, wniesienie aportem nakładów inwestycyjnych (powstałych w związku z realizacją inwestycji) do Spółki będzie stanowiło czynność podlegającą opodatkowaniu VAT jako odpłatne świadczenie usług, w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT.

Ad 2)

Zdaniem Wnioskodawcy, na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, przy założeniu braku negatywnych przesłanek określonych art. 88 ustawy o VAT, Gminie przysługiwało/będzie przysługiwać prawo do pełnego odliczenia wartości VAT naliczonego wynikającego z sumy wartości dokumentowanych fakturami na opisane we wniosku inwestycje w związku z zamiarem aportu nakładów inwestycyjnych do Spółki.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

W myśl art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy o VAT, kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:

a)nabycia towarów i usług,

b)dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.

Z przywołanych przepisów prawa wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Odliczyć zatem można w całości podatek naliczony, który jest związany z transakcjami opodatkowanymi podatnika. Wskazana zasada wyłącza tym samym możliwość dokonywania odliczeń podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku lub niepodlegających opodatkowaniu VAT. Jednocześnie z zasady tej wynika, że odliczenie podatku naliczonego może być częściowe, tzn. w tej części, w jakiej dane towary lub usługi, z którymi związany jest podatek naliczony są wykorzystywane do realizacji czynności opodatkowanych, z pominięciem tej części podatku od tych towarów i usług, w jakiej towary te (usługi) są wykorzystywane do wykonywania czynności nieopodatkowanych podatkiem VAT.

W każdym przypadku należy dokonać oceny, czy intencją podatnika wykonującego określone czynności, z którymi łączą się skutki podatkowo-prawne, było wykonywanie czynności opodatkowanych.

Ponadto, ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy o VAT. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

W myśl art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy o VAT, nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku gdy: transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Jak stanowi art. 88 ust. 4 ustawy o VAT, obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się również do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, zgodnie z art. 96, z wyłączeniem przypadków, o których mowa w art. 86 ust. 2 pkt 7.

Dodatkowo, prawo do odliczenia VAT przysługuje w pełnym zakresie, o ile nie zachodzą okoliczności przewidziane w art. 86 ust. 2a-2h oraz art. 90 ustawy o VAT.

Zatem, aby podmiot mógł skorzystać z prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony związany z dokonanym nabyciem towarów i usług, w pierwszej kolejności powinien spełnić przesłanki umożliwiające uznanie go - dla tej czynności - za podatnika podatku od towarów i usług, działającego w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

W rozpatrywanej sprawie warunki, o których mowa w art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, w ocenie Wnioskodawcy będą spełnione, gdyż jak wynika z okoliczności sprawy, Gmina jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem VAT. Ponadto, Wnioskodawca zrealizował inwestycję z zamiarem odpłatnego przekazania na rzecz Spółki (w drodze aportu) nakładów poniesionych na inwestycję w zamian za udziały w Spółce.

Zatem wydatki ponoszone w związku z realizacją inwestycji będą bezpośrednio związane z wykonywaniem przez Gminę czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

W związku z powyższym, zdaniem Wnioskodawcy, na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, przy założeniu braku negatywnych przesłanek określonych art. 88 ustawy o VAT, Gminie przysługiwało prawo do pełnego odliczenia VAT naliczonego z tytułu wydatków poniesionych na realizację inwestycji w związku z zamiarem aportu nakładów inwestycyjnych do Spółki.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwanej dalej ustawą:

W świetle art. 2 pkt 6 ustawy:

Według art. 2 pkt 22 ustawy:

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

Natomiast z art. 8 ust. 1 ustawy wynika, że:

Przez świadczenie usług należy zatem rozumieć każde zachowanie się na rzecz innej osoby niebędące dostawą. Na zachowanie to składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy). Usługą nie będzie natomiast takie świadczenie, którego treścią jest przeniesienie na inny podmiot prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Stanowi ono bowiem dostawę towarów.

Ustawa o podatku od towarów i usług zalicza do grona usług każde świadczenie niebędące dostawą towarów.

Z treści art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy jednoznacznie wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług, co do zasady podlegają opodatkowaniu VAT jedynie wtedy, gdy czynności te są wykonywane odpłatnie.

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne świadczenie, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.

Odpłatność może przybierać różne formy – nie jest warunkiem, aby została ustalona lub dokonana w pieniądzu. Odpłatność jako świadczenie wzajemne może również przybrać postać rzeczową (zapłata w innym towarze lub usłudze) albo mieszaną (zapłata w części pieniężna i w części rzeczowa). Innymi słowy, dla uznania czynności za odpłatną, wystarczające jest, by istniała możliwość określenia ceny wyrażonej w pieniądzu w stosunku do świadczenia wzajemnego stanowiącego wynagrodzenie za tę czynność. Odpłatnością jest więc także np. otrzymanie udziałów spółki, które jest dla wnoszącego aport pewną wymierną korzyścią.

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania, podlegają wszelkie transakcje, których przedmiotem jest dostawa towarów lub świadczenie usług pod warunkiem, że są one realizowane przez podatników w rozumieniu ustawy i wykonywane w ramach działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy.

Na mocy art. 15 ust. 1 ustawy:

Według art. 15 ust. 2 ustawy:

Stosownie do art. 15 ust. 6 ustawy:

Oznacza to, że organ władzy publicznej będzie uznany za podatnika podatku od towarów i usług w dwóch przypadkach, tj. gdy wykonuje czynności:

‒inne niż te, które mieszczą się w ramach jego zadań oraz

‒mieszczące się w ramach zadań, ale czyni to na podstawie umów cywilnoprawnych.

Wyłączenie organów władzy publicznej z kategorii podatnika ma charakter wyłącznie podmiotowo-przedmiotowy.

Jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami podatku od towarów i usług jedynie w zakresie wszelkich czynności, które mają charakter cywilnoprawny, tzn. są przez nie realizowane na podstawie umów cywilnoprawnych. Będą to wszystkie realizowane przez te jednostki (urzędy) czynności w sferze ich aktywności cywilnoprawnej, np. czynności sprzedaży, zamiany (nieruchomości i ruchomości), wynajmu, dzierżawy itp., oraz umów prawa cywilnego (nazwanych i nienazwanych). Tylko w tym zakresie ich czynności mają charakter działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.

Z okoliczności sprawy wynika, ze są Państwo zarejestrowanym podatnikiem VAT czynnym. Otrzymali Państwo promesę dofinansowania inwestycji z Rządowego Funduszu Polski Ład: Programu Inwestycji Strategicznych na realizację inwestycji pn. „…”. Podmiotem realizującym zadania własne Państwa Gminy z zakresu zaspokajania zbiorowych potrzeb mieszkańców dotyczących w szczególności: zaopatrzenia w wodę oraz odprowadzania i oczyszczania ścieków komunalnych jest … Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w …, funkcjonujące w formie spółki komunalnej z wyłącznym (100%) Państwa udziałem w jej kapitale zakładowym (dalej: „…” lub „Spółka”). … jest zarejestrowanym podatnikiem VAT czynnym.

Inwestycja została podzielona na dwie części:

1)Część 1 - „…”,

2)Część 2 - „…”.

Część 1 inwestycji jest realizowana na działce będącej własnością … . Inwestycję w tej części, na mocy zawartego pomiędzy Państwem a … porozumienia, prowadzi … . Jesteście Państwo inwestorem, który zawarł umowę z wykonawcą inwestycji i wszystkie faktury dokumentujące wydatki inwestycyjne wystawiane będą na Państwa jako nabywcę. Planują Państwo wnieść wynik części 1 inwestycji w całości aportem do … jako wkład niepieniężny w zamian za udziały w podwyższonym kapitale zakładowym spółki.

Część 2 inwestycji polega na budowie … . Część 2 Inwestycji realizowano na działkach będących własnością Powiatu … (droga jest zarządzana przez jednostkę organizacyjną obsługującą Wnioskodawcę - Urząd Miasta … na podstawie porozumienia zawartego z Powiatem … ). Na moment składania niniejszego wniosku część 2 inwestycji została zakończona - zrealizowana i odebrana. Planują Państwo wnieść wynik inwestycji w całości aportem do … jako wkład niepieniężny w zamian za udziały w podwyższonym kapitale zakładowym spółki.

Odnosząc się do Państwa wątpliwości objętych pytaniem nr 1, należy wskazać, że aport to wkład na utworzenie lub powiększenie majątku spółki, który daje prawo do udziału w jej zyskach. Przedmiotem aportu mogą być pieniądze (aporty pieniężne), rzeczy lub prawa (aporty rzeczowe) oraz umiejętności, kompetencje techniczne czy zawodowe. W związku z wniesieniem wkładu do spółki realizują się dwa rodzaje świadczeń ekonomicznych. Wnoszący wkład (aport) przenosi na spółkę, do której dokonuje wkładu, prawo do rozporządzania określonymi składnikami majątku (materialnymi i niematerialnymi) – w zamian za co otrzymuje pewne uprawnienia (udziały, akcje), które posiadają określoną wartość. Taka transakcja bez wątpienia ma charakter odpłatny (z którego wynika konieczność opodatkowania VAT).

Wniesienie aportu rzeczowego do spółki prawa handlowego lub cywilnego – w zależności od jego przedmiotu – spełnia definicję odpłatnej dostawy towarów w myśl art. 7 (przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel) lub odpłatnego świadczenia usług w rozumieniu art. 8 (każde świadczenie, które nie jest dostawą towarów, w szczególności przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych), a tym samym – w świetle art. 2 pkt 22 ustawy – uznawane jest za sprzedaż.

W analizowanej sprawie zastosowanie znajdą przepisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.).

W myśl art. 45 Kodeksu cywilnego:

Na podstawie art. 46 § 1 Kodeksu cywilnego:

Jak stanowi art. 47 § 1 i § 2 Kodeksu cywilnego:

Stosownie do treści art. 48 Kodeksu cywilnego:

Z punktu widzenia prawa cywilnego, nakłady poniesione na nieruchomość (np. wybudowanie budynku lub budowli oraz ulepszenie i modernizacja istniejących budynków lub budowli), stanowią część składową gruntu i tym samym własność właściciela gruntu. Wszystko to, co zostało trwale z gruntem złączone, stanowi bowiem jego część składową.

W związku z tym, gdy poniosą Państwo nakłady na gruncie, który nie stanowi Państwa własności, nakłady te staną się częścią nieruchomości i przypadną właścicielowi.

Nakłady, jakie zostaną poniesione przez Państwa na majątku Spółki i Powiatu … , nie będą stanowić towaru w rozumieniu art. 2 pkt 6 ustawy (tj. w szczególności rzeczy oraz ich części).Przedmiotem zbycia (aportu) będą poniesione nakłady stanowiące inwestycję w obcym środku trwałym. Zatem nie będą one stanowić odrębnej rzeczy, a jedynie będą skutkować powstaniem po Państwa stronie roszczenia o zwrot poniesionych kosztów. Natomiast roszczenie to nie będzie stanowić prawa rzeczowego, a jedynie prawo o charakterze zobowiązaniowym, uprawniające do żądania zwrotu dokonanych nakładów. Podmiot, który poniósł nakłady, dysponuje prawem do poniesionych nakładów i może to prawo przenieść na rzecz innego podmiotu. Wskazać zatem należy, że nakład jest prawem majątkowym, które może być przedmiotem obrotu gospodarczego.

Zatem odpłatna czynność zbycia (aportu) nakładów, jako przekazanie za wynagrodzeniem nakładów na cudzą rzecz, stanowi odpłatne świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy, a tym samym podlega opodatkowaniu tym podatkiem na podstawie art. 5 ust. 1 ustawy.

Świadczenie usług w postaci zbycia (aportu) nakładów poniesionych na obcym gruncie nie zostało przez ustawodawcę wymienione wśród usług zwolnionych od podatku, w konsekwencji czynność ta będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Tym samym Państwa świadczenie na rzecz Spółki – aport poniesionych nakładów – nie będzie korzystać ze zwolnienia od podatku VAT.

Zatem Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 1 jest prawidłowe.

Mają Państwo także wątpliwości, czy Państwu przysługiwało/będzie przysługiwać prawo do pełnego odliczenia wartości VAT naliczonego wynikającego z sumy wartości dokumentowanych fakturami na opisane we wniosku inwestycje.

Główne zasady odliczenia podatku VAT zostały przedstawione w art. 86 ust. 1 ustawy. Zgodnie z tym przepisem:

W myśl art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:

Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn.:

‒odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług, oraz

‒towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.

Warunkiem, który umożliwi podatnikowi odliczenie podatku naliczonego, jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.

Przedstawiona zasada wyklucza możliwość obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, jeśli związany jest z usługami i towarami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych (czyli zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi).

Prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części przysługuje podatnikowi pod warunkiem spełnienia przez niego przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy, oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy.

Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Na podstawie przepisu art. 88 ust. 4 ustawy:

Z prawa do odliczenia podatku skorzystać mogą wyłącznie podatnicy, którzy są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni.

Na zakres prawa do odliczeń w sposób bezpośredni wpływa również pojmowanie statusu danego podmiotu jako podatnika podatku od towarów i usług wykonującego czynności opodatkowane. Tylko podatnik – w rozumieniu art. 15 ustawy – ma prawo do odliczenia podatku naliczonego. Co do zasady status podatnika związany jest z prowadzeniem przez dany podmiot działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy.

Podstawowym warunkiem, który uprawnia do odliczenia podatku naliczonego, jest związek nabywanych towarów i usług ze sprzedażą generującą podatek należny.

W przedmiotowej sprawie będą spełnione przesłanki, o których mowa w art. 86 ust. 1 ustawy, które warunkują prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony, tj. są Państwo zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku VAT oraz poniesione wydatki są/będą związane z wniesieniem aportem nakładów inwestycyjnych, który będzie stanowił podstawę opodatkowania podatkiem VAT.

Zatem przysługiwało/będzie przysługiwało Państwu prawo do pełnego odliczenia wartości VAT naliczonego wynikającego z sumy wartości dokumentowanych fakturami na opisane we wniosku inwestycje. Odliczenie jest/będzie możliwe pod warunkiem, że nie zaistnieją przesłanki negatywne zawarte w art. 88 ustawy.

W świetle powyższego Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 2 jest również prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy:

-stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia

oraz

-zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Informuję, że wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (zapytania). Inne kwestie przedstawione we wniosku, które nie zostały objęte pytaniem nie mogą być – zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej – rozpatrzone.

Podkreślić należy, iż Organ wydając interpretację przepisów prawa podatkowego nie prowadzi postępowania podatkowego w rozumieniu tej ustawy. Niniejsza interpretacja indywidualna ogranicza się wyłącznie do udzielenia pisemnej informacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w okolicznościach przedstawionego przez Państwa opisu sprawy. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, wydana interpretacja traci swą aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem sprawy i zastosujecie się Państwo do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 ustawy Ordynacja podatkowa:

·Zgodnie z art. 14na § 2 ustawy Ordynacja podatkowa:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we … . Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA),

albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).