Interpretacja indywidualna z dnia 17 września 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0112-KDIL1-3.4012.364.2024.1.KK

Zwolnienie od podatku czynności wycofania nieruchomości z działalności gospodarczej do majątku prywatnego Małżonka. Obowiązek dokonania korekty odliczonego podatku naliczonego VAT od nabycia Nieruchomości po wycofaniu Nieruchomości do majątku prywatnego Małżonka na podstawie ustanowienia rozdzielności z częściowym podziałem majątku.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko w części prawidłowe i w części nieprawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest:

-prawidłowe – w zakresie uznania, że wycofanie Nieruchomości z działalności gospodarczej Wnioskodawczyni do majątku prywatnego Małżonka na podstawie ustanowienia rozdzielności majątkowej, stanowi odpłatną dostawę towarów, korzystającą ze zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy;

-nieprawidłowe – w zakresie braku obowiązku dokonania korekty odliczonego podatku naliczonego VAT od nabycia Nieruchomości po wycofaniu Nieruchomości do majątku prywatnego Małżonka na podstawie ustanowienia rozdzielności z częściowym podziałem majątku, która to Nieruchomość zostanie wykorzystana na podstawie umowy użyczenia między małżonkami do prowadzonej przez Wnioskodawczynię działalności gospodarczej opodatkowanej podatkiem VAT.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

25 czerwca 2024 r. wpłynął Pani wniosek z 25 czerwca 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy:

‒ uznania, że wycofanie Nieruchomości z działalności gospodarczej do majątku prywatnego Małżonka na podstawie ustanowienia rozdzielności majątkowej stanowi odpłatną dostawę towarów, korzystającą ze zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy,

‒ obowiązku dokonania korekty odliczonego podatku naliczonego VAT od nabycia Nieruchomości po wycofaniu Nieruchomości do majątku prywatnego Małżonka na podstawie ustanowienia rozdzielności z częściowym podziałem majątku, która to Nieruchomość zostanie wykorzystana na podstawie umowy użyczenia między małżonkami do prowadzonej przez Wnioskodawczynię działalności gospodarczej opodatkowanej podatkiem VAT.

Uzupełniła go Pani pismami z 27 czerwca 2024 r. (data wpływu 27 czerwca 2024 r.), pismem z 24 czerwca 2024 r. (wpływ 1 lipca 2024 r.) oraz pismem z 12 sierpnia 2024 r. (wpływ 12 sierpnia 2024 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Podatnik (dalej: „Wnioskodawczyni” lub „Podatnik”), prowadzi jednoosobową działalność w rozumieniu ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – prawo przedsiębiorców polegającą na wynajmie i zarządzaniu nieruchomościami własnymi lub dzierżawionymi. Wnioskodawczyni jest podatnikiem podatku dochodowego od osób fizycznych, podlegającym w Polsce nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu, a także zarejestrowana jako czynny podatnik VAT.

Małżonkowie, między którymi istniał ustrój wspólności majątkowej małżeńskiej (art. 31 § 1 KRiO Dz. U. z 2020 r. poz. 1359 z późn. zm.), nabyli do majątku wspólnego nieruchomość (lokal użytkowy – dalej: „Nieruchomość”). Nabycie Nieruchomości nastąpiło z zamiarem wykorzystania jej przez jednego z małżonków (Podatnika) w ramach prowadzonej przez niego jednoosobowej pozarolniczej działalności gospodarczej. Przedmiotowa Nieruchomość została wprowadzona do ewidencji środków trwałych przedsiębiorstwa Podatnika i podlegała amortyzacji podatkowej w podatku dochodowym od osób fizycznych (zaliczanie do kosztów prowadzonej działalności w oparciu o art. 22 ust. 1 ustawy o PIT).

Podatnik w trakcie wykorzystywania lokalu na cele prowadzonej działalności gospodarczej ujmował w kosztach uzyskania przychodów także stałe wydatki związane z bieżącą eksploatacją lokalu (np. media, podatek od nieruchomości), wydatki remontowe, odsetki od kredytu zaciągniętego na zakup nieruchomości oraz inne związane z posiadaniem Nieruchomości w majątku swojego przedsiębiorstwa. Faktury kosztowe związane z Nieruchomością dokumentujące ww. wydatki na jej utrzymanie (np. media, naprawy), były i są wystawiane przez podmioty dostarczające dane usługi (np. dostawców mediów) na dane Podatnika widniejące w CEIDG.

Ponadto, na gruncie rozliczeń podatku od towarów i usług, przy nabyciu ww. lokalu, Podatnik prowadzący działalność, jako podatnik VAT czynny, odliczył kwotę podatku naliczonego (art. 86 ust. 1 ustawy o VAT), wynikającego z faktury dokumentującej zakup Nieruchomości. Podatnik korzystał z tego prawa także w odniesieniu do wszystkich innych wydatków związanych z eksploatowaniem Nieruchomości.

Lokal w ramach działalności Podatnika został oddany w dzierżawę podmiotom trzecim, a aktywności te podlegały opodatkowaniu zarówno podatkiem dochodowym od osób fizycznych (PIT), jak i podatkiem od towarów i usług (VAT) wyłącznie przez Podatnika na zasadach rozliczeń właściwych dla prowadzonej przez niego pozarolniczej działalności gospodarczej.

Nieruchomość będąca przedmiotem wniosku została oddana do użytkowania po raz pierwszy w dacie zakupu, w grudniu 2018 r. Od momentu zakupu Nieruchomości do dnia ustanowienia rozdzielności z częściowym podziałem majątku między małżonkami upłynęły co najmniej dwa lata.

Wartość początkowa Nieruchomości przekraczała 15.000 zł.

Podatnik nie poniósł wydatków na ulepszenie lokalu w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym o wartości przekraczającej 30% jego wartości początkowej, od których przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

W grudniu 2023 r. małżonkowie spisali umowę rozdzielności majątkowej w skutek czego Nieruchomość została wycofana oraz przeniesiona do majątku Męża za odpłatnością.

Po wycofaniu Nieruchomości do majątku Męża, Wnioskodawczyni nadal wykorzystuje Nieruchomość w jednoosobowej działalności gospodarczej, poprzez spisanie umowy użyczenia z obecnym Właścicielem Nieruchomości – Mężem.

Wątpliwości Podatnika budzi kwestia, czy wycofanie Nieruchomości i odpłatne przeniesienie do majątku Małżonka stanowi czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT oraz, czy zaistniała sytuacja zobowiązuje Podatnika do dokonania korekty VAT naliczonego.

Pytania

1. Czy w opisanym zdarzeniu wycofanie Nieruchomości z działalności gospodarczej Podatnika i następnie przeniesienie do majątku prywatnego Małżonka na podstawie ustanowienia rozdzielności majątkowej, będzie stanowiło odpłatną dostawę towarów i czy spowoduje po stronie Wnioskodawczyni obowiązek zapłaty podatku od towarów i usług z tytułu przekazania nieruchomości?

2. Czy w opisanym zdarzeniu po wycofaniu Nieruchomości do majątku prywatnego Małżonka na podstawie ustanowienia rozdzielności majątkowej, która to nadal jest wykorzystywana na podstawie umowy użyczenia między małżonkami do prowadzonej przez Podatnika działalności gospodarczej opodatkowanej podatkiem VAT, spowoduje u Wnioskodawczyni zobowiązanie do korekty podatku naliczonego VAT od nabycia Nieruchomości?

Pani stanowisko w sprawie (ostatecznie wyrażone w piśmie z 12 sierpnia 2024 r.)

Ad 1.

Zdaniem Wnioskodawczyni, przekazanie Nieruchomości, w stosunku do której Podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego – będzie stanowić odpłatną dostawę towarów, która zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Jednakże, Wnioskodawczyni nie będzie zobowiązana do zapłaty podatku, ponieważ czynność ta korzystać będzie ze zwolnienia od podatku od towarów i usług, w oparciu o przepis art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, ustawodawca przewidział zwolnienie od podatku VAT dla dostawy budynków, budowli lub ich części spełniających określone w tym przepisie warunki. Z powyższego wynika, że dostawa budynków, budowli lub ich części jest co do zasady zwolniona od podatku VAT. Zatem dla ustalenia zasad opodatkowania dostawy nieruchomości, w przypadku Wnioskodawczyni, istotne jest ustalenie, kiedy nastąpiło pierwsze zasiedlenie i jaki upłynął okres od tego momentu.

Nieruchomość po wybudowaniu była od razu wykorzystywana i używana na potrzeby działalności Podatnika co powoduje, że ma już miejsce pierwsze zasiedlenie tego obiektu. Zatem przekazanie nieruchomości do majątku prywatnego Męża za odpłatnością korzysta ze zwolnienia, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy.

Ad 2.

Zdaniem Wnioskodawczyni, w analizowanej sprawie, w związku z przeniesieniem przez Podatnika przedmiotowej Nieruchomości, przekazaniem do majątku prywatnego Męża w drodze rozdzielności majątkowej nie zmieniło się przeznaczenie nieruchomości.

Nieruchomość była wcześniej wykorzystywana przez Podatnika w działalności do czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług, natomiast po ustanowieniu rozdzielności majątkowej oraz w związku z przejęciem przez Męża nieruchomości, owa nieruchomość nadal jest wykorzystywana w działalności Podatnika do czynności opodatkowanych. Nie nastąpiła zmiana przeznaczenia ww. Nieruchomości. Nadal jest wykorzystywana do czynności opodatkowanych na podstawie zawartej między małżonkami umowy użyczenia.

Podkreślić należy, iż Nieruchomość z racji świadczenia usług najmu z działalności gospodarczej Wnioskodawczyni, w dalszym ciągu wykorzystywana jest do czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług. Z tych samych przyczyn podatnik nie utraci statusu podatnika VAT, dlatego też, zdaniem Podatnika nie będzie miał obowiązku dokonania korekty podatku naliczonego w odniesieniu do wynajmowanej Nieruchomości.

Zdaniem Wnioskodawczyni, wycofanie do majątku prywatnego Męża Nieruchomości, nie będzie rodziło konieczności korekty podatku VAT naliczonego od zakupu, gdyż Nieruchomość nadal będzie wykorzystywana na cele działalności gospodarczej opodatkowanej podatkiem od towarów i usług (najmu prowadzonego przez Wnioskodawczynię z jednoosobowej działalności gospodarczej).

Podatnik jednocześnie w ramach przedmiotowego najmu działa – jak dotychczas – jako czynny podatnik VAT, nie korzystając ze zwolnienia. Możliwość dalszego wynajmowania z działalności gospodarczej podatnika reguluje zawarta między małżonkami umowa bezpłatnego użyczenia.

Zgodnie z art. 710 ustawy – Kodeks cywilny: Przez umowę użyczenia użyczający zobowiązuje się zezwolić biorącemu, przez czas oznaczony lub nieoznaczony, na bezpłatne używanie oddanej mu w tym celu rzeczy. Odnośnie umowy użyczenia, należy wskazać, że istotnymi cechami takiej umowy są dwa elementy: oddanie rzeczy do używania na pewien czas oraz nieodpłatność.

W konsekwencji, zdaniem Wnioskodawczyni, skoro Nieruchomość nadal będzie przez Wnioskodawczynię wykorzystywana do czynności opodatkowanych, to tym samym nie nastąpi w tym przypadku zmiana przeznaczenia Nieruchomości, a tylko taka sytuacja rodzi obowiązek dokonania korekty.

Zatem zdaniem Wnioskodawczyni, w omawianej sprawie wycofanie z działalności Nieruchomości, nie spowoduje obowiązku korekty podatku naliczonego, o którym mowa w art. 91 ustawy, który został odliczony w związku z nabyciem Nieruchomości.

W ocenie Podatnika zmiana okoliczności współwłasności Małżeńskiej nie ma wpływu na sposób wykorzystania przez Podatnika Nieruchomości. W dalszym ciągu będzie ona bowiem wykorzystywana wyłącznie na cele działalności opodatkowanej na podstawie nieodpłatnej umowy użyczenia, zawartej między małżonkami. Nie dojdzie do zmiany jej przeznaczenia, ani sposobu jej wykorzystania. Nieruchomość nie będzie wykorzystywana ani do czynności zwolnionych od opodatkowania, ani do czynności związanych z prywatną sferą Podatnika.

Mając na uwadze powyższe Podatnik nie jest zobowiązany do korekty podatku naliczonego związanego z nabyciem Nieruchomości, który został rozliczony na zasadach z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT.

Opierając się na wydanej interpretacji indywidualnej z 29 listopada 2022 r., nr 0113-KDIPT1-3.4012.540.2022.4.OS należy podkreślić, iż w sprawie Podatnika miała miejsce podobna sytuacja.

W związku z wycofaniem Nieruchomości do majątku prywatnego Męża, a następnie na podstawie bezpłatnej umowy użyczenia dalsze wynajmowanie ww. nieruchomości, nie powoduje zmiany jej przeznaczenia, a tym samym zmiany opodatkowania.

Zatem, mając na uwadze powyższe przepisy oraz przedstawiony stan faktyczny należy zauważyć, że nie ma obowiązku dokonania korekty podatku naliczonego, w odniesieniu do nieruchomości stanowiących środek trwały, gdyż:

·przekazanie opisanej we wniosku Nieruchomości z działalności gospodarczej do majątku prywatnego Męża oraz zawarcie umowy użyczenia między małżonkami celem jej dalszego wynajmu, nie stanowi zmiany w sposobie jej wykorzystania;

·przedmiotowa Nieruchomość nadal jest wykorzystywana przez podatnika do działalności gospodarczej, do czynności opodatkowanej, tj. wynajmu. Nie nastąpiła więc w tym przypadku zmiana przeznaczenia tej nieruchomości.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest:

-prawidłowe – w zakresie uznania, że wycofanie Nieruchomości z działalności gospodarczej do majątku prywatnego Małżonka na podstawie ustanowienia rozdzielności majątkowej stanowi odpłatną dostawę towarów, korzystającą ze zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy;

-nieprawidłowe – w zakresie braku obowiązku dokonania korekty odliczonego podatku naliczonego VAT od nabycia Nieruchomości po wycofaniu Nieruchomości do majątku prywatnego Małżonka na podstawie ustanowienia rozdzielności z częściowym podziałem majątku, która to Nieruchomość zostanie wykorzystana na podstawie umowy użyczenia między małżonkami do prowadzonej przez Wnioskodawczynię działalności gospodarczej opodatkowanej podatkiem VAT.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

Dostawa towarów mieści się w definicji sprzedaży określonej w art. 2 pkt 22 ustawy. Zgodnie z tym przepisem:

Ustawa o podatku od towarów i usług posługuje się w odniesieniu do dostawy towarów sformułowaniem „przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel” (art. 7 ust. 1 ustawy), natomiast definicja towarów jest określona w art. 2 pkt 6 ustawy, zgodnie z którym:

Takie zdefiniowanie konstytutywnego aspektu dostawy towarów, odwołując się do ekonomicznego władztwa nad rzeczą sprawia, że przedmiotem opodatkowania może być nie tylko sprzedaż, czy zamiana rzeczy jako fizycznie wyodrębnionych dóbr materialnych, ale również inne transakcje wywierające, z ekonomicznego punktu widzenia, podobne skutki.

Co należy rozumieć przez „przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel”, określił Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie C-320/88. W orzeczeniu tym stwierdził, że dla uznania danej czynności za opodatkowaną dostawę towarów, nie ma znaczenia to, czy dochodzi do przeniesienia własności według prawa właściwego dla danego kraju. Regulacja ta ma zastosowanie do każdego przeniesienia prawa do rozporządzania towarem na inny podmiot, które to przeniesienie skutkuje tym, że strona ta uzyskuje de facto możliwość korzystania z rzeczy tak jak właściciel, nawet jeżeli nie wiąże się to z przeniesieniem własności. W tym orzeczeniu, odnosząc się do dostawy towarów, Trybunał posłużył się terminem przeniesienia „własności w sensie ekonomicznym”, podkreślając tym samym uniezależnienie opodatkowania od przeniesienia własności towarów. Oznacza to więc, że na gruncie przedmiotowego przepisu kluczowym elementem jest przeniesienie, w istocie rzeczy, praktycznej kontroli nad rzeczą i możliwości dysponowania nią.

Innymi słowy pojęcie „przeniesienie prawa do rozporządzania jak właściciel” dotyczy tego rodzaju czynności, która daje otrzymującemu towar prawo do postępowania z nim jak właściciel. Chodzi tutaj przede wszystkim o możliwość faktycznego dysponowania rzeczą, a nie rozporządzania nią w sensie prawnym. Istotą dostawy towarów nie jest bowiem przeniesienie prawa własności, zatem zwrotu „prawo do rozporządzania jak właściciel” nie można interpretować jako „prawa własności”. Idąc dalej należy wskazać, że czynności przejścia własności ekonomicznej nie musi towarzyszyć przejście własności w sensie prawnym, bowiem „dostawa towarów” nie ogranicza się wyłącznie do prawa własności rzeczy.

Należy więc uznać, że dostawa towarów powinna podlegać ocenie przede wszystkim z punktu widzenia swoich aspektów ekonomicznych, mniejsze zaś znaczenie mają jej skutki o charakterze cywilnoprawnym, występujące na gruncie prawa cywilnego.

Z treści powołanego wyżej przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy jednoznacznie wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług, co do zasady podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług jedynie wówczas, gdy czynności te są wykonywane odpłatnie.

Nie każda jednak czynność, która stanowi dostawę towarów lub świadczenie usług podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Określona czynność będzie opodatkowana VAT, jeśli zostanie wykonana przez podatnika, a więc osobę prowadzącą działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy:

Według art. 15 ust. 2 ustawy:

W świetle powyższego stwierdzić należy, że każdy kto dokonuje czynności dla celów działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, powinien być uznany, co do zasady, za podatnika podatku od towarów i usług.

Należy wyjaśnić, że prawo dopuszcza, aby własność tej samej rzeczy przysługiwała niepodzielnie kilku osobom.

W świetle art. 195 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.):

Do współwłasności stosuje się – jeśli co innego nie wynika z przepisów poświęconych specjalnie tej instytucji – przepisy odnoszące się do własności.

Stosownie do art. 196 § 1 Kodeksu cywilnego:

Natomiast, ustrój majątkowy małżeński, definiowany jako sytuacja prawna małżonka wobec majątku drugiego małżonka, regulują przepisy ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2809 ze zm.).

W myśl art. 31 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

Zgodnie z art. 35 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

Według art. 36 § 1 oraz § 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

§ 1. Oboje małżonkowie są obowiązani współdziałać w zarządzie majątkiem wspólnym, w szczególności udzielać sobie wzajemnie informacji o stanie majątku wspólnego, o wykonywaniu zarządu majątkiem wspólnym i o zobowiązaniach obciążających majątek wspólny.§ 2. Każdy z małżonków może samodzielnie zarządzać majątkiem wspólnym, chyba że przepisy poniższe stanowią inaczej. Wykonywanie zarządu obejmuje czynności, które dotyczą przedmiotów majątkowych należących do majątku wspólnego, w tym czynności zmierzające do zachowania tego majątku.

Jak stanowi art. 43 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

Oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym.

Zatem, istotą wspólności majątkowej małżeńskiej, zarówno ustawowej, jak i umownej, jest to, że każdy z małżonków jest współwłaścicielem poszczególnych składników majątku wspólnego (dorobkowego) na zasadach współwłasności łącznej (bezudziałowej).

Ponadto w myśl art. 47 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

§ 1. Małżonkowie mogą przez umowę zawartą w formie aktu notarialnego wspólność ustawową rozszerzyć lub ograniczyć albo ustanowić rozdzielność majątkową lub rozdzielność majątkową z wyrównaniem dorobków (umowa majątkowa). Umowa taka może poprzedzać zawarcie małżeństwa.§ 2. Umowa majątkowa małżeńska może być zmieniona albo rozwiązana. W razie jej rozwiązania w czasie trwania małżeństwa, powstaje między małżonkami wspólność ustawowa, chyba że strony postanowiły inaczej.

Z opisu sprawy wynika, że prowadzi Pani jednoosobową działalność gospodarczą, polegającą na wynajmie i zarządzaniu nieruchomościami własnymi lub dzierżawionymi. Jest Pani zarejestrowana jako czynny podatnik VAT. W 2018 r. wraz z Mężem nabyła Pani do majątku wspólnego Nieruchomość (lokal użytkowy), z zamiarem wykorzystania jej w ramach prowadzonej przez Panią jednoosobowej pozarolniczej działalności gospodarczej. Nieruchomość została wprowadzona do ewidencji środków trwałych Pani przedsiębiorstwa i podlegała amortyzacji podatkowej w podatku dochodowym od osób fizycznych. Przy nabyciu ww. lokalu, odliczyła Pani kwotę podatku naliczonego, wynikającego z faktury dokumentującej zakup Nieruchomości. Korzystała Pani również z prawa do odliczenia w odniesieniu do wszystkich innych wydatków związanych z eksploatowaniem Nieruchomości. W ramach prowadzonej przez Panią działalności, lokal został oddany w dzierżawę podmiotom trzecim. W grudniu 2023 r. podpisała Pani umowę rozdzielności majątkowej z Mężem, wskutek czego Nieruchomość została wycofana z Pani działalności gospodarczej oraz przeniesiona do majątku prywatnego Męża za odpłatnością. Po wycofaniu Nieruchomości do majątku Męża, nadal wykorzystuje Pani Nieruchomość w działalności gospodarczej, poprzez spisanie z Mężem umowy użyczenia ww. Nieruchomości.

Pani wątpliwości w pierwszej kolejności dotyczą wskazania, czy wycofanie Nieruchomości z Pani działalności gospodarczej i przeniesienie jej do majątku prywatnego Małżonka na podstawie ustanowienia rozdzielności majątkowej, będzie stanowiło odpłatną dostawę towarów i czy spowoduje to po Pani stronie obowiązek zapłaty podatku od towarów i usług z tytułu przekazania nieruchomości.

Dokonując analizy powołanych wyżej regulacji prawnych w odniesieniu do przedstawionych przez Panią okoliczności sprawy należy podkreślić, że powołane wyżej przepisy art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy nie definiują małżonków jako odrębnej kategorii podatników. Tym samym, na gruncie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług małżonkowie nie są uznawani za jeden podmiot podatkowy, bowiem każdy z nich, wykonując samodzielnie czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, jest odrębnym podatnikiem tego podatku. Podatnikiem podatku od towarów i usług jest ten z małżonków, który dokonał czynności podlegającej opodatkowaniu. Co więcej, autonomiczność prawa podatkowego wyklucza możliwość takiej interpretacji jego przepisów, która zakładałaby, że wspólność majątkowa istniejąca między małżonkami na podstawie przepisów Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, ma wpływ na zakres ich praw i obowiązków jako podatników podatku od towarów i usług. Niezależnie od istniejących stosunków majątkowych pomiędzy małżonkami, w transakcjach zawieranych pomiędzy nimi mamy do czynienia z wykonywaniem czynności opodatkowanych pomiędzy dwoma odrębnymi podmiotami. Zatem transakcje dokonywane pomiędzy nimi stanowią dostawę towarów lub świadczenie usług, które to czynności podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Jak wynika z przedstawionych przez Panią informacji, będąc w związku małżeńskim nabyła Pani w 2018 r. lokal użytkowy, z zamiarem wykorzystania go w ramach prowadzonej przez Panią działalności gospodarczej. Lokal użytkowy został wprowadzony przez Panią do ewidencji środków trwałych oraz oddany w dzierżawę podmiotom trzecim w ramach prowadzonej przez Panią działalności gospodarczej. W 2023 r. podpisała Pani umowę rozdzielności majątkowej z Mężem, w wyniku której lokal użytkowy został wycofany z Pani działalności gospodarczej oraz przeniesiony do majątku prywatnego Męża za odpłatnością.

Z przedstawionych okoliczności wynika, że zakupiony lokal użytkowy był nabyty w ramach Pani działalności gospodarczej (jako jednego z małżonków) w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy. Tym samym, z tytułu przekazania przedmiotowego lokalu użytkowego do majątku prywatnego Małżonka, będzie Pani działała jako podatnik w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy.

Zatem czynność przeniesienia lokalu użytkowego z Pani przedsiębiorstwa do majątku prywatnego Męża za odpłatnością, stanowi dostawę towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy, podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na mocy przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Zatem, dokonanie czynności, których skutkiem jest wycofanie Nieruchomości (lokalu użytkowego) z Pani działalności gospodarczej oraz przekazanie tej Nieruchomości do majątku prywatnego Pani Małżonka, będące następstwem podziału majątku wspólnego Małżonków, stanowi czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W tym miejscu wskazać należy, że dokonywana czynność, która podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, może albo być opodatkowana właściwą stawką podatku, albo może korzystać ze zwolnienia od tego podatku.

W art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, ustawodawca przewidział zwolnienie od podatku VAT dla dostawy budynków, budowli lub ich części spełniających określone w tym przepisie warunki.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy:

Z powyższego przepisu wynika, że dostawa budynków, budowli lub ich części jest – co do zasady – zwolniona od podatku od towarów i usług. Wyjątek stanowi dostawa w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim oraz jeżeli pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.

Zatem, dla ustalenia zasad opodatkowania dostawy budynków, budowli lub ich części istotnym jest ustalenie, kiedy nastąpiło ich pierwsze zasiedlenie i jaki upłynął okres od tego momentu.

W myśl art. 2 pkt 14 ustawy:

Z powyższego przepisu wynika, że pierwszym zasiedleniem jest pierwsze zajęcie budynku, budowli lub ich części do używania. Zatem aby można było mówić o pierwszym zasiedleniu, musi dojść do zajęcia budynku, budowli lub ich części, ich używania, w tym na potrzeby własne. Pierwsze zasiedlenie budynku, budowli lub ich części ma więc miejsce zarówno w sytuacji, w której po wybudowaniu budynek, budowlę lub ich części oddano w najem, jak i w przypadku wykorzystywania budynku, budowli lub ich części na potrzeby własnej działalności gospodarczej podatnika czy też potrzeby własne osoby fizycznej – bowiem w obydwu przypadkach dochodzi do korzystania z budynku, budowli lub ich części. Zatem w przypadku, gdy po wybudowaniu lub ulepszeniu budynek lub jego część jest wykorzystywany, w tym używany na potrzeby własnej działalności, okoliczność ta powoduje, że ma miejsce pierwsze zasiedlenie tego obiektu.

W przypadku nieruchomości niespełniających przesłanek do zwolnienia od podatku na podstawie powołanego wyżej przepisu art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, ustawodawca umożliwia podatnikom – po spełnieniu określonych warunków – skorzystanie ze zwolnienia wskazanego w pkt 10a tego przepisu.

Według art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy:

Prawo do zwolnienia od podatku, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy, przysługuje wówczas, gdy w stosunku do obiektów, będących przedmiotem sprzedaży, nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego oraz dokonujący ich dostawy nie ponosił wydatków na ulepszenie tych obiektów, w stosunku do których miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, a jeżeli ponosił takie wydatki, to były one niższe niż 30% wartości początkowej tych obiektów.

Zatem jeżeli dostawa budynków, budowli lub ich części korzysta ze zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, wówczas badanie przesłanek wynikających z przepisu art. 43 ust. 1 pkt 10a stanie się bezzasadne.

Jeżeli nie zostały spełnione przesłanki zastosowania zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 i 10a ustawy, przeanalizowania wymaga możliwość skorzystania ze zwolnienia od podatku w oparciu o wyżej cytowany przepis art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy.

Stosownie do art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy:

Zwolnienie od podatku określone w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, dotyczy wszystkich towarów – zarówno nieruchomości, jak i ruchomości – przy nabyciu (imporcie lub wytworzeniu) których nie przysługiwało podatnikowi prawo do odliczenia podatku VAT i wykorzystywanych – niezależnie od okresu ich używania przez podatnika (kilka dni, miesięcy czy lat) – wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku VAT.

W celu zastosowania zwolnienia od podatku, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, dla dostawy towarów, spełnione muszą być łącznie dwa warunki wskazane w tym przepisie, tj.:

1)towary od momentu ich nabycia do momentu ich zbycia muszą służyć wyłącznie działalności zwolnionej, w żadnym momencie ich posiadania nie można zmienić ich przeznaczenia oraz sposobu wykorzystywania,

2)przy nabyciu (imporcie, wytworzeniu) tych towarów nie może przysługiwać dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Niespełnienie choćby jednego z powyższych warunków daje podstawę do wyłączenia dostawy towarów ze zwolnienia od podatku VAT przewidzianego w ww. art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy.

Analiza przepisów regulujących wyżej wskazane prawo do zwolnienia od podatku dostawy budynków, budowli lub ich części, prowadzi do konkluzji, że w odniesieniu do tych towarów może wystąpić jedna z kilku podstaw do zastosowania zwolnienia od tego podatku. Istotne jest wobec tego każdorazowe kompleksowe zbadanie okoliczności towarzyszących dostawie ww. obiektów. Stosowanie zwolnień od podatku ma charakter wyjątkowy i nie podlega ani wykładni rozszerzającej, ani zawężającej, natomiast możliwość wychodzenia poza wykładnię literalną jest niedopuszczalna. W efekcie podatnik uprawniony jest do zastosowania ww. preferencji, gdy charakter świadczonych przez niego czynności, w sposób jednoznaczny i niebudzący wątpliwości, wyczerpuje znamiona ujęte w treści przepisu statuującego jego prawo do zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług.

W celu ustalenia, czy w odniesieniu do dostawy Nieruchomości – lokalu użytkowego zastosowanie znajdzie zwolnienie od podatku od towarów i usług, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, należy określić, czy doszło do pierwszego zasiedlenia tego lokalu i jaki czas upłynął od tego momentu.

Z opisu sprawy wynika, że Nieruchomość (lokal użytkowy), będąca przedmiotem wniosku została oddana do użytkowania po raz pierwszy, w dacie zakupu w grudniu 2018 r. Od momentu oddania do użytkowania Nieruchomości do dnia ustanowienia rozdzielności z częściowym podziałem majątku między małżonkami upłynęły co najmniej dwa lata. Nie poniosła Pani wydatków na ulepszenie lokalu w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym o wartości przekraczającej 30% jego wartości początkowej, od których przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Zatem, dla czynności dostawy Nieruchomości – lokalu użytkowego (będącej skutkiem wycofania tego lokalu użytkowego z Pani działalności gospodarczej oraz przekazanie tej Nieruchomości do majątku prywatnego Pani Męża, będące następstwem podziału majątku wspólnego małżonków) zastosowanie znajdzie zwolnienie od podatku od towarów i usług określone w art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy. Powyższe wynika z faktu, że w analizowanej sprawie w stosunku do lokalu użytkowego doszło do pierwszego zasiedlenia i od tego momentu do chwili jego odpłatnej dostawy upłynął okres dłuższy niż 2 lata. Ponadto, nie ponosiła Pani wydatków na ulepszenie lokalu w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym o wartości przekraczającej 30% jego wartości początkowej, od których przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

W konsekwencji stwierdzić należy, że wycofanie Nieruchomości (lokalu użytkowego) z Pani działalności gospodarczej i następnie przeniesienie jej do majątku prywatnego Małżonka na podstawie ustanowienia rozdzielności majątkowej, stanowiło czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, korzystającą ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, tym samym w związku z ww. transakcją nie jest Pani zobowiązana do zapłaty podatku VAT.

Zatem Pani stanowisko w zakresie pytania oznaczonego we wniosku nr 1 jest prawidłowe.

Odnosząc się natomiast do kwestii obowiązku dokonania korekty odliczonego podatku naliczonego od nabycia Nieruchomości po wycofaniu tej Nieruchomości z Pani działalności gospodarczej do majątku prywatnego Małżonka na podstawie ustanowienia rozdzielności z częściowym podziałem majątku należy wskazać, że w myśl art. 86 ust. 1 ustawy:

Stosownie do art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:

Zasady dotyczące sposobu i terminu dokonywania korekt podatku naliczonego zostały określone w art. 91 ustawy.

Zgodnie z art. 91 ust. 1 ustawy:

Według art. 91 ust. 2 ustawy:

Przepis art. 91 ust. 3 ustawy stanowi, że:

Zgodnie z art. 91 ust. 4 ustawy:

W myśl art. 91 ust. 5 ustawy:

Na podstawie art. 91 ust. 6 ustawy:

Jak stanowi art. 91 ust. 7 ustawy:

Stosownie do art. 91 ust. 7a ustawy:

Zgodnie z art. 91 ust. 7b ustawy:

Według art. 91 ust. 7c ustawy:

Przepis art. 91 ust. 7d ustawy stanowi, że:

Na podstawie art. 91 ust. 8 ustawy:

Podatnik jest zobowiązany, dokonać korekty podatku naliczonego w sytuacji, gdy zmienia się przeznaczenie środków trwałych, wartości niematerialnych i prawnych, podlegających amortyzacji, a także gruntów i praw wieczystego użytkowania gruntów, jeżeli zostały zaliczone do środków trwałych nabywcy (np. ze związanych z czynnościami niedającymi prawa do odliczenia na związane z czynnościami opodatkowanymi lub na odwrót, lub podatnik dokonał odliczenia podatku naliczonego w wyższej lub niższej wartości niż wyliczona na dany rok).

Ponadto, przepis art. 91 ust. 5 ustawy, wprowadza szczególny przypadek dokonywania korekt w sytuacji, gdy podatnik w okresie trwania korekty cząstkowej – tj. w okresie 10 lat w przypadku nieruchomości – zbywa dany środek trwały.

W takich sytuacjach – zbycia środków trwałych – przyjmuje się fikcję prawną, że zbyte składniki majątku służą nadal działalności opodatkowanej lub nadal działalności zwolnionej, aż do końca okresu korekty. Korekty za wszystkie pozostałe okresy dokonuje się w deklaracji za miesiąc, w którym dokonano sprzedaży.

Jeśli transakcja zbycia środka trwałego została opodatkowana, wówczas przyjmuje się, że przez cały pozostały do korekty okres towar ten bądź usługa służy w całości transakcjom dającym prawo do odliczenia. Natomiast jeśli sprzedaż była zwolniona lub nie podlegała opodatkowaniu, wówczas przyjmuje się, że zbywany środek trwały służy czynnościom niedającym prawa do odliczenia.

Jak wynika z okoliczności sprawy, lokal użytkowy został wprowadzony do ewidencji środków trwałych w Pani działalności gospodarczej. Odliczyła Pani podatek naliczony, wynikający z faktury dokumentującej zakup Nieruchomości. Jak wskazano w odpowiedzi na pytanie oznaczone we wniosku nr 1, wycofanie Nieruchomości z Pani działalności gospodarczej oraz przekazanie jej do majątku Pani Małżonka stanowiło czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, korzystającą ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy.

Zatem w analizowanej sprawie, w związku z odpłatną dostawą przez Panią Nieruchomości, tj. przekazaniem Nieruchomości do majątku Pani Małżonka za odpłatnością, zmieniło się przeznaczenie Nieruchomości. Jak wynika z okoliczności sprawy, Nieruchomość – lokal użytkowy był wykorzystywany przez Panią do czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług. Natomiast w związku ze sprzedażą Nieruchomości (przekazaniem Nieruchomości do majątku Pani Małżonka za odpłatnością), która – jak wyżej wskazano – stanowiła czynność zwolnioną od podatku, nastąpiła zmiana przeznaczenia ww. Nieruchomości, tj. do czynności zwolnionych od podatku od towarów i usług. Ponadto, jak wynika z przedstawionego we wniosku opisu sprawy, do przekazania doszło przed upływem 10 lat od oddania lokalu mieszkalnego do użytkowania.

Zatem z uwagi na fakt, że wycofanie Nieruchomości (lokalu użytkowego) z majątku Pani przedsiębiorstwa nastąpiło w 2023 r. i w odniesieniu do Nieruchomości, na moment wycofania, nie zakończył się 10-letni okres korekty, o której mowa w art. 91 ust. 2 ustawy, oraz w analizowanej sprawie doszło do zmiany przeznaczenia Nieruchomości (z wykorzystywania przez Panią Nieruchomości do czynności opodatkowanych na wykorzystywanie przez Panią Nieruchomości do czynności zwolnionej od podatku), będzie Pani zobowiązana do dokonania korekty odliczonego podatku naliczonego z tytułu zakupu Nieruchomości, na podstawie art. 91 ustawy.

Podsumowując, po wycofaniu Nieruchomości (lokalu użytkowego) z Pani działalności gospodarczej do majątku prywatnego Małżonka na podstawie ustanowienia rozdzielności majątkowej, spowoduje u Wnioskodawczyni zobowiązanie do korekty podatku naliczonego VAT od nabycia ww. Nieruchomości.

Zauważenia wymaga, że okoliczność, iż nadal Pani wykorzystuje Nieruchomość w jednoosobowej działalności gospodarczej poprzez spisanie nieodpłatnej umowy użyczenia między Panią a Właścicielem Nieruchomości pozostaje bez wpływu na ocenę transakcji zbycia Nieruchomości (wycofania Nieruchomości do majątku prywatnego Małżonka na podstawie ustanowienia rozdzielności z częściowym podziałem majątku). Należy bowiem mieć na względzie, że po wycofaniu Nieruchomości do majątku małżonka nabył on prawo dysponowania przedmiotową Nieruchomością. Zatem miał on prawo do podjęcia decyzji czy przedmiotową Nieruchomość w ogóle udostępni, a jeśli tak to komu i na jakiej podstawie. Tym samym fakt, że Pani Małżonek zdecydował się na udostępnienie Nieruchomości, na podstawie nieodpłatnej umowy użyczenia, na Pani rzecz, w celu dalszego wykorzystywania jej w prowadzonej przez Panią działalności gospodarczej nie może przesądzać o charakterze transakcji.

Tym samym Pani stanowisko w zakresie pytania oznaczonego we wniosku nr 2 jest nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Zgodnie z art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej:

Jestem ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Pani ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego) podanym przez Panią w złożonym wniosku. Zatem, wydając przedmiotową interpretację oparłem się na wynikającym z treści wniosku opisie stanu faktycznego. W przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych. Ponadto, w sytuacji zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego w opisie sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pani do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).