Interpretacja indywidualna z dnia 10 września 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP1-3.4012.501.2024.3.PRM
Do limitu zwolnienia z VAT 200 000 zł powinny być uwzględnione wyłącznie części wynagrodzenia uzyskanego przez Wnioskodawczynię z tytułu najmu lokali niemieszkalnych bez uwzględnienia części wynagrodzenia przypadającego na syna Wnioskodawczyni.
Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe
Szanowna Pani,
stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
24 lipca 2024 r. wpłynął Pani wniosek z 23 lipca 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy kwestii, czy do limitu zwolnienia z VAT 200 000 zł powinny być uwzględnione wyłącznie części wynagrodzenia uzyskanego przez Panią z tytułu najmu lokali niemieszkalnych bez uwzględnienia części wynagrodzenia przypadającego na Pani syna. Uzupełniła go Pani – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 4 września 2024 r. (wpływ 5 września 2024 r.).
Treść wniosku jest następująca:
Opis zdarzenia przyszłego
Wraz z mężem wynajmowała Pani lokale użytkowe. Po śmierci męża udział w nieruchomości przypadł także synowi (1/4 udziału). Wraz z synem od października 2020 r. wynajmuje Pani prywatnie lokale użytkowe, niemieszkalne.
Faktury za najem wystawiane co miesiąc opłacane są przez najemców zgodnie z terminiem płatności.
Na fakturach są wskazane Pani dane. Umowy najmu natomiast sporządzane są na obojga współwłaścicieli.
Przychody z najmu prywatnego każde ze współwłaścicieli rozlicza proporcjonalnie do przysługującego prawa udziału w spadku, zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o PIT.
Tegoroczne przychody z najmu prywatnego przekroczą 200 000 zł.
Według posiadanych udziałów w przychodach kwota ta nie zostanie przekroczona.
Doprecyzowanie i uzupełnienie zdarzenia przyszłego
Na pytanie:
Czy wartość sprzedaży świadczonych przez Panią – bez uwzględniania części przychodu przypadającego na Pani syna - usług najmu lokali niemieszkalnych wraz z ewentualnym pozostałymi opłatami jak np. czynsz, wywóz śmieci, opłaty za CO, wodę, prąd, ogrzewanie, gaz, internet itd. – w przypadku kiedy refakturuje Pani na najemcę ww. opłaty - w roku podatkowym 2023 nie przekroczyła kwoty 200.000 zł (bez podatku)?
wskazała Pani, że wartość sprzedaży świadczonych przez Panią (bez uwzględnienia części przychodu przypadającego na Pani syna) usług najmu lokali niemieszkalnych (w tym opłat za wodę, energię elektryczną, gaz itd.) w 2023 r. nie przekroczyła kwoty 200 000 zł.
Pytanie ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu do wniosku
Czy do limitu zwolnienia z VAT 200 000 zł powinny być uwzględnione wyłącznie części przychodów uzyskanych przez Panią z tytułu najmu lokali niemieszkalnych bez uwzględnienia części przychodu przypadającego na Pani syna?
Pani stanowisko w sprawie ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu do wniosku
Pani zdaniem, zgodnie z art. 113 ustawy o podatku od towarów i usług, ze zwolnienia mogą skorzystać podatnicy, których wartość obrotu nie przekroczyła 200 000 zł i nie prowadzą usług i dostaw towarów wymienionych w art. 113 ust. 13 ustawy. Limit zwolnienia podmiotowego dotyczy konkretnego podatnika.
Nie prowadzi Pani działalności wykluczającej Panią ze zwolnienia oraz uwzględniając wyłącznie Pani część przychodu uzyskanego z tytułu najmu lokali niemieszkalnych nie będzie miała Pani obowiązku zarejestrowania się jako podatnik VAT czynny.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:
Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem”, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:
Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).
W myśl art. 8 ust. 1 ustawy:
Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…).
Z tak szeroko sformułowanej definicji wynika, że przez świadczenie usług należy rozumieć przede wszystkim określone zachowanie się podatnika na rzecz innego podmiotu, które wynika z dwustronnego stosunku zobowiązaniowego, zakładającego istnienie podmiotu będącego odbiorcą (nabywcą usługi), jak również podmiotu świadczącego usługę. Przy czym, o ile dane zachowanie podatnika mieści się w ustawowej definicji świadczenia usług, to – co do zasady – niezbędnym elementem do uznania tego zachowania za czynność podlegającą opodatkowaniu jest spełnienie przesłanki odpłatności (wynagrodzenie za usługę).
Podkreślenia wymaga, że aby dana czynność – stanowiąca dostawę towarów lub świadczenie usług w rozumieniu ustawy – podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług musi być wykonywana przez podmiot działający w charakterze podatnika.
Na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy:
Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Stosownie do art. 15 ust. 2 ustawy:
Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Definicja działalności gospodarczej ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem „podatnik” tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określaną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym. Przy tym, z art. 15 ust. 2 ustawy jednoznacznie wynika, że pod pojęciem działalności gospodarczej należy rozumieć także czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych. W tym przypadku decydujące znaczenie ma ciągłość wykorzystywania majątku. Wykorzystywanie towarów lub wartości niematerialnych i prawnych ma miejsce przede wszystkim poprzez oddanie ich w stosunki obligacyjne, np. w najem, dzierżawę itp. Przy czym przez ciągłość wykorzystywania składników majątku rozumieć należy także wykorzystanie majątku, które charakteryzuje się powtarzalnością lub długim okresem trwania.
Należy wskazać, że umowa najmu jest cywilnoprawną umową nakładającą na strony – zarówno wynajmującego, jak i najemcę – określone przepisami obowiązki.
Jak wynika z art. 659 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.):
Przez umowę najmu wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz.
Najem jest umową dwustronnie zobowiązującą i wzajemną. Odpowiednikiem świadczenia wynajmującego, polegającego na oddaniu rzeczy do używania, jest świadczenie najemcy, polegające na płaceniu umówionego czynszu. Umówiony między stronami czynsz jest zatem wynagrodzeniem za możliwość korzystania z cudzej rzeczy i stanowi świadczenie wzajemne należne za używanie lokalu przez jego najemcę. Należy wskazać, że umowa najmu jest cywilnoprawną umową nakładającą na strony – zarówno wynajmującego, jak i najemcę – określone przepisami obowiązki.
W konsekwencji, najem nieruchomości stanowi odpłatne świadczenie usług, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy i świadczony jest w ramach działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, a tym samym podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na mocy przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.
Problematyka współwłasności została uregulowana w art. 195-221 Kodeksu cywilnego.
I tak, zgodnie z art. 195 Kodeksu cywilnego:
Własność tej samej rzeczy może przysługiwać niepodzielnie kilku osobom (współwłasność).
Stosownie do treści art. 196 § 1 Kodeksu cywilnego:
Współwłasność jest albo współwłasnością w częściach ułamkowych, albo współwłasnością łączną.
W przypadku współwłaścicieli nieruchomości, jeśli są to osoby fizyczne, dla celów podatku od towarów i usług traktuje się je w taki sam sposób jak inne osoby fizyczne. Oznacza to, że każdego ze współwłaścicieli należy traktować jako odrębnego podatnika podatku od towarów i usług. W związku z powyższym jeden ze współwłaścicieli nie może zastąpić pozostałych w sferze ich zobowiązań w podatku od towarów i usług.
Ustawodawca przewiduje zwolnienie od podatku od towarów i usług dla pewnej grupy podatników. Regulacje w tym zakresie zawarte zostały w art. 113 ustawy.
Zgodnie z art. 113 ust. 1 ustawy:
Zwalnia się od podatku sprzedaż dokonywaną przez podatników, u których wartość sprzedaży nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 200 000 zł. Do wartości sprzedaży nie wlicza się kwoty podatku.
Przepis art. 113 ust. 2 ustawy stanowi, że
Do wartości sprzedaży, o której mowa w ust. 1, nie wlicza się:
1) wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów oraz wewnątrzwspólnotowej sprzedaży towarów na odległość, która nie podlega opodatkowaniu podatkiem na terytorium kraju;
1a) sprzedaży na odległość towarów importowanych, która nie podlega opodatkowaniu podatkiem na terytorium kraju;
2) odpłatnej dostawy towarów i odpłatnego świadczenia usług, zwolnionych od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3, z wyjątkiem:
a) transakcji związanych z nieruchomościami,
b) usług, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 7, 12 i 38-41,
c) usług ubezpieczeniowych
- jeżeli czynności te nie mają charakteru transakcji pomocniczych;
3) odpłatnej dostawy towarów, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji.
W myśl natomiast art. 113 ust. 5 ustawy:
Jeżeli wartość sprzedaży zwolnionej od podatku na podstawie ust. 1 przekroczy kwotę, o której mowa w ust. 1, zwolnienie traci moc począwszy od czynności, którą przekroczono tę kwotę.
Na podstawie art. 113 ust. 11 ustawy:
Podatnik, który utracił prawo do zwolnienia sprzedaży od podatku lub zrezygnował z tego zwolnienia, może, nie wcześniej niż po upływie roku, licząc od końca roku, w którym utracił prawo do zwolnienia lub zrezygnował z tego zwolnienia, ponownie skorzystać ze zwolnienia określonego w ust. 1.
Odnosząc się do powyższego należy wskazać, że podatnik może korzystać ze zwolnienia od podatku na podstawie i według zasad określonych m.in. wyżej przytoczonymi przepisami art. 113 ust. 1-10 ustawy pod warunkiem, że nie wykonuje czynności, o których mowa w art. 113 ust. 13 ustawy. W myśl tego przepisu:
Zwolnień, o których mowa w ust. 1 i 9, nie stosuje się do podatników:
1) dokonujących dostaw:
a) towarów wymienionych w załączniku nr 12 do ustawy,
b) towarów opodatkowanych podatkiem akcyzowym, w rozumieniu przepisów o podatku akcyzowym, z wyjątkiem:
- energii elektrycznej (CN 2716 00 00),
- wyrobów tytoniowych,
- samochodów osobowych, innych niż wymienione w lit. e, zaliczanych przez podatnika, na podstawie przepisów o podatku dochodowym, do środków trwałych podlegających amortyzacji,
c) budynków, budowli lub ich części, w przypadkach, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10 lit. a i b,
d) terenów budowlanych,
e) nowych środków transportu,
f) następujących towarów, w związku z zawarciem umowy w ramach zorganizowanego systemu zawierania umów na odległość, bez jednoczesnej fizycznej obecności stron, z wyłącznym wykorzystaniem jednego lub większej liczby środków porozumiewania się na odległość do chwili zawarcia umowy włącznie:
- preparatów kosmetycznych i toaletowych (PKWiU 20.42.1),
- komputerów, wyrobów elektronicznych i optycznych (PKWiU 26),
- urządzeń elektrycznych (PKWiU 27),
- maszyn i urządzeń, gdzie indziej niesklasyfikowanych (PKWiU 28),
g) hurtowych i detalicznych części i akcesoriów do:
- pojazdów samochodowych, z wyłączeniem motocykli (PKWiU 45.3),
- motocykli (PKWiU ex 45.4);
2) świadczących usługi:
a) prawnicze,
b) w zakresie doradztwa, z wyjątkiem doradztwa rolniczego związanego z uprawą i hodowlą roślin oraz chowem i hodowlą zwierząt, a także związanego ze sporządzaniem planu zagospodarowania i modernizacji gospodarstwa rolnego,
c) jubilerskie,
d) ściągania długów, w tym factoringu;
3) nieposiadających siedziby działalności gospodarczej na terytorium kraju.
Biorąc pod uwagę powyższe przepisy należy wskazać, że - co do zasady - o ile podatnik nie przekroczył kwoty sprzedaży określonej na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy ma prawo do korzystania ze zwolnienia podmiotowego do momentu przekroczenia tej kwoty. W przypadku przekroczenia ww. kwoty z tytułu świadczenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT, podatnik zobowiązany jest do dokonania rejestracji dla potrzeb podatku od towarów i usług na zasadach określonych w ustawie.
Zgodnie z art. 96 ust. 5 pkt 2 ustawy:
Jeżeli podmioty, o których mowa w ust. 3, rozpoczną dokonywanie sprzedaży opodatkowanej, utracą zwolnienie od podatku lub zrezygnują z tego zwolnienia, obowiązane są do złożenia zgłoszenia rejestracyjnego, o którym mowa w ust. 1, a w przypadku podatników zarejestrowanych jako podatnicy VAT zwolnieni - do aktualizacji tego zgłoszenia, w terminach:
1) przed dniem dokonania pierwszej sprzedaży towaru lub usługi, innych niż zwolnione od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2, 2a i 4-41 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3, w przypadku rozpoczęcia dokonywania tej sprzedaży;
2) przed dniem, w którym podatnik traci prawo do zwolnienia, o którym mowa w art. 113 ust. 1 i 9, w przypadku utraty tego prawa;
3) przed początkiem miesiąca, w którym podatnik rezygnuje ze zwolnienia, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 3 oraz art. 113 ust. 1 i 9, w przypadku rezygnacji z tego zwolnienia, z zastrzeżeniem pkt 4;
4) przed dniem wykonania pierwszej czynności określonej w art. 5, w przypadku rezygnacji ze zwolnienia, o którym mowa w art. 113 ust. 9, od pierwszej wykonanej czynności.
Przepis ust. 4 stosuje się odpowiednio.
Pani wątpliwości dotyczą kwestii, czy do limitu zwolnienia z VAT 200 000 zł powinna być uwzględniona wyłącznie część wynagrodzenia uzyskana przez Panią z tytułu najmu lokali niemieszkalnych bez uwzględnienia części wynagrodzenia przypadającego na Pani syna.
Z opisu sprawy wynika, że wraz z mężem wynajmowała Pani lokale użytkowe. Po śmierci Pani męża 1/4 udziału w nieruchomości przypadła na Pani syna. Od października 2020 r. umowa na najem lokalu niemieszkalnego została zawarta przez obojga współwłaścicieli. Wartość sprzedaży świadczonych przez Panią (bez uwzględnienia części wynagrodzenia przypadającego na Pani syna) usług najmu lokali niemieszkalnych (w tym opłat za wodę, energię elektryczną, gaz itd.) w 2023 r. nie przekroczyła kwoty 200 000 zł.
W związku z powyższym, skoro umowy najmu lokali zawarte są przez Panią oraz Pani syna, jako współwłaściciela lokali niemieszkalnych, osobami wynajmującymi te lokale jest zarówno Pani, jak i Pani syn. W świetle przytoczonych wyżej przepisów zauważyć należy, że status podatnika podatku od towarów i usług wynika z okoliczności dokonania czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem.
Tym samym, skoro stroną umowy najmu lokali niemieszkalnych jest m.in. Pani, to w kontekście powołanych przepisów ustawy, najem ten stanowić będzie, zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy, odpłatne świadczenie usług w ramach prowadzonej m.in. przez Panią działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy. W konsekwencji Pani – jako współwłaścicielka lokali niemieszkalnych – jest podatnikiem podatku VAT, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy, z tytułu ww. najmu.
Zatem, odrębnie od drugiego współwłaściciela, dokonuje Pani odpłatnego świadczenia usług, tj. najmu lokalu niemieszkalnego należącego do majątku wspólnego Pani i Pani syna. W konsekwencji, z tytułu ww. najmu jest Pani zobowiązana do rozliczenia wynagrodzenia uzyskiwanego z tytułu najmu wyłącznie w części przypadającej na Panią.
Jednocześnie w takiej sytuacji limit, o którym mowa w art. 113 ust. 1 ustawy, czyli limit zwolnienia przysługującego, gdy wartość sprzedaży nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 200 000 zł (bez kwoty podatku VAT), przysługuje każdemu ze współwłaścicieli osobno, pod warunkiem niezaistnienia wyłączeń, o których mowa w art. 113 ust. 13 ustawy.
Tym samym, do ww. limitu zwolnienia podmiotowego powinna Pani wliczać wyłącznie część wynagrodzenia uzyskanego przez Panią z tytułu najmu lokali niemieszkalnych bez uwzględnienia części wynagrodzenia przypadającego na Pani syna. Ponadto, w sytuacji gdy wynagrodzenie (wraz z refakturowanymi na najemcę opłatami) w przypadającym Pani udziale nie przekroczy wartości wskazanej w art. 113 ust. 1 ustawy oraz nie będzie Pani świadczyła czynności wskazanych w art. 113 ust. 13 ustawy nie będzie miała Pani obowiązku zarejestrowania się jako podatnik VAT czynny.
Pani stanowisko uznaję za prawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informujemy, że niniejsza interpretacja rozstrzyga wyłącznie w zakresie podatku od towarów i usług, zaś w zakresie dotyczącym podatku dochodowego od osób fizycznych zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.
Ponadto informujemy, że wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej Pani przedmiotem wniosku (zapytania). Inne kwestie przedstawione w opisie sprawy, które nie zostały objęte pytaniem, ani stanowiskiem – nie mogą być zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej – rozpatrzone.
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.
- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).