Rozliczanie pracy nadliczbowej i ponadwymiarowej – odpowiedzi na 8 pytań z praktyki

Praca nadliczbowa jest możliwa ze względu na szczególne potrzeby pracodawcy i za jego zgodą. Prawidłowo zlecone nadgodziny powodują roszczenie pracownika o ich rekompensatę przez pracodawcę. W zależności od pory w danym dniu czy dnia, w którym praca nadliczbowa była wykonywana, sposób rekompensaty w okresie rozliczeniowym i poza tym okresem może być inny. W szczególności problematyczne jest, po wyborze danej formy rozliczenia nadgodzin, ustalenie za nie wynagrodzenia, w tym za czas wolny udzielony w zamian za tę dodatkową pracę. 

Poniżej przedstawiamy odpowiedzi na pytania naszych Czytelników w tym zakresie.

(?) Pracownik wykonuje pracę po 8 godzin od poniedziałku do piątku. Wyjątkowo musi przyjść do pracy na 2 godziny w sobotę (poza porą nocną). Czy za tę pracę przysługuje mu cały dzień wolny? Jeżeli tak, to jakie wynagrodzenie powinniśmy wypłacić pracownikowi za ten dzień?

Pracownik powinien otrzymać za pracę w sobotę cały dzień wolny. Należy mu go udzielić w ciągu obowiązującego u Państwa okresu rozliczeniowego. Udzielenie dnia wolnego nie może spowodować obniżenia wynagrodzenia pracownika.

Praca świadczona przez pracownika ze względu na szczególne potrzeby pracodawcy w dniu wolnym od pracy wynikającym z zasady przeciętnie 5-dniowego tygodnia pracy wymaga zrekompensowania innym dniem wolnym. Termin odbioru tego dnia powinien być uzgodniony z pracownikiem (art. 151³ Kodeksu pracy). Nieudzielenie dnia wolnego jest wykroczeniem przeciwko prawom pracownika zagrożonym grzywną w wysokości nawet 30 000 zł (art. 281 § 1 pkt 5 Kodeksu pracy). 

Główny Inspektorat Pracy w piśmie nr GPP-249-4560-52/09/PE/RP wskazał, że . Zatem nawet jeżeli praca była wykonywana krótko, np. przez 3 godziny, pracownik może domagać się, w ramach rekompensaty, pełnego dnia wolnego. Pracodawca nie ma jednak prawa wyboru sposobu rekompensowania takiej pracy (dzień wolny lub wynagrodzenie). Ustawowo przewidzianą formą jest bowiem wyłącznie udzielenie innego dnia wolnego.