Interpretacja indywidualna z dnia 29 sierpnia 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP4-1.4012.344.2024.1.DP

Brak prawa do odliczenia podatku naliczonego od wydatków na Inwestycję.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

1 lipca 2024 r. wpłynął Państwa wniosek z 1 lipca 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy braku prawa do odliczenia podatku naliczonego od wydatków związanych z Inwestycją pn. „(…)”.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Gmina (…) [dalej: Gmina, Wnioskodawca] jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług [dalej: VAT, podatek].

Gmina będąc jednostką samorządu terytorialnego realizuje zadania własne wynikające z art. 7 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. 2024, poz. 609 ze zm.; dalej: ustawa o samorządzie gminnym), które służą zaspokojeniu zbiorowych potrzeb wspólnoty. Gmina wykonuje określone przedmiotową ustawą zadania w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Do zadań własnych Gminy należą między innymi sprawy:

• ładu przestrzennego, gospodarki nieruchomościami, ochrony środowiska i przyrody oraz gospodarki wodnej (art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o samorządzie gminnym);
• wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych (art. 7 ust. 1 pkt 3 ustawy o samorządzie gminnym);
• porządku publicznego i bezpieczeństwa obywateli oraz ochrony przeciwpożarowej i przeciwpowodziowej, w tym wyposażenia i utrzymania gminnego magazynu przeciwpowodziowego (art. 7 ust. 1 pkt 14 ustawy o samorządzie gminnym);
• utrzymania gminnych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej oraz obiektów administracyjnych (art. 7 ust. 1 pkt 15 ustawy o samorządzie gminnym).

Zasadniczo realizując zadania własne Gmina występuje w charakterze organu władzy publicznej, a nie jako podatnik VAT, bowiem nie realizuje tych zadań w związku z prowadzeniem działalności cywilnoprawnej, która wiązałaby się z pobieraniem wynagrodzenia przez Gminę w zamian za wykonanie określonych czynności na rzecz lokalnej społeczności.

Gmina zamierza przeprowadzić inwestycję pn. „(…)” (dalej: Inwestycja, Przedsięwzięcie). Zgodnie z harmonogramem termin realizacji tego zadania ustalono na (…) 2025 r.

Operacja zakłada przeprowadzenie następujących działań remontowych, dokumentacyjnych i modernizacyjnych, które są podzielone na dwa etapy:

Etap I

• przygotowanie niezbędnej dokumentacji technicznej wynikającej z Programu Funkcjonalno-Użytkowego (dalej: PFU) wraz z uzyskaniem stosownych pozwoleń, w tym pozwolenie wodnoprawne i decyzję środowiskową;
• przygotowanie dokumentacji technicznej, w tym w szczególności opracowanie projektów technicznych i wykonawczych dla branży budownictwa wodnego oraz prac towarzyszących zagospodarowaniu terenu wokół zbiornika.

Planowany termin zakończenia tego etapu Inwestycji przewidziany jest na (...) 2025 r.

Etap II

• wykonanie robót budowlanych na podstawie opracowanej i zatwierdzonej dokumentacji technicznej;
• wykonanie dokumentacji powykonawczej w tym geodezyjnej ze zgłoszeniem do właściwego zasobu geodezyjnego;
• uzyskanie pozwolenia na użytkowanie.

Planowany termin zakończenia tego etapu Inwestycji przewidziany jest na (…) 2025 r.

Celem Inwestycji jest przebudowa zbiornika retencyjnego w miejscowości A. w Gminie, która w szczególności będzie prowadzić do:

• zwiększenia pojemności retencyjnej istniejącego zbiornika, celem zatrzymywania i oczyszczania wody;
• oczyszczenia terenu, usunięcia drzew i krzewów, usunięcia zalegających osadów dennych;
• usunięcia ziemi i osadów dennych poprzez wywóz;
• usypania i formowania skarp;
• wybudowania budowli hydrotechnicznej (mnicha), w celu piętrzenia i regulowania przepływu wody;
• montażu systemowego ogrodzenia panelowego całego terenu o długości ok. 145 m z bramą dojazdową do zbiornika dla straży pożarnej i furtką;
• obsiania skarp trawami.

Inwestycja przyczyni się do zwiększenia standardu życia mieszkańców. Głównym celem projektu jest usprawnienie zarządzania zasobami wodnymi, w tym optymalizacja nawożenia i stosowania pestycydów. Celem bezpośrednim realizacji projektu będzie uporządkowanie gospodarki wodno-ściekowej na terenie miejscowości A.

Po wykonaniu ww. prac zbiornik będzie wykorzystywany przede wszystkim jako zbiornik retencyjny - nie planuje się wykorzystania go jako obiektu rekreacyjnego, tj. miejsca spacerów i spotkań lokalnej społeczności na świeżym powietrzu. Gmina nie będzie w przyszłości pobierała żadnych opłat za korzystanie z odnowionego terenu oraz pojemności zbiornika, w tym za skorzystanie z jego ulepszonych funkcji retencyjnych. Zrealizowana operacja nie będzie w żaden sposób generowała dochodów cywilnoprawnych po stronie Gminy, które podlegałyby opodatkowaniu VAT.

To oznacza, że Gmina działająca poprzez Urząd i każdą z jednostek organizacyjnych, nie będzie pobierała odpłatności za wstęp na tereny objęte Inwestycją, czyli nie będzie wykonywać jakiejkolwiek działalności opodatkowanej podatkiem VAT na tych terenach. Odnowione tereny będą wykorzystywane wyłącznie do wykonywania nieodpłatnie działalności publicznej Gminy poza zakresem opodatkowania podatkiem VAT - infrastruktura odnowiona w ramach Przedsięwzięcia będzie miała zasadniczo charakter przeciwpowodziowy.

Realizacja opisanego projektu wpisuje się w zakres zadań własnych w zakresie ładu przestrzennego, ochrony środowiska i przyrody oraz gospodarki wodnej wskazanych powyżej, wynikających z art. 7 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym.

Mając na uwadze powyższe, z perspektywy przepisów ustawy o VAT, realizowana Inwestycja nie będzie w żaden sposób generowała dochodów, które podlegałyby ewidencji VAT. W konsekwencji efekty Przedsięwzięcia nie będą w ogóle służyły czynnościom opodatkowanym podatkiem według stawek VAT ani czynnościom zwolnionym od tego podatku.

Gmina zleci wykonanie operacji podmiotowi wybranemu zgodnie z ustawą z dnia 11 września 2019 r. - Prawo Zamówień Publicznych (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1605 ze zm.), który będzie czynnym podatnikiem VAT. W konsekwencji, Wnioskodawca otrzyma zasadniczo faktury VAT z wykazanym podatkiem wystawione na Gminę, dokumentujące nabycie towarów i usług. Gmina planuje uznać podatek naliczony od wydatków ponoszonych na Inwestycję za wydatek kwalifikowany w ramach dofinansowania, co oznacza, że jej zdaniem nie będzie podlegał on odliczeniu ani w całości, ani w części.

Niezależnie od wydatków na wyżej opisane Przedsięwzięcie, Gmina działając poprzez Urząd Gminy dokonuje odliczenia VAT od wydatków mieszanych w oparciu o tzw. sposób określenia proporcji z art. 86 ust. 2a-2b ustawy o VAT oraz w oparciu o współczynnik, o którym mowa w art. 90 ust. 3-4 ustawy o VAT - w szczególności dokonuje odliczenia VAT od wydatków Gminy ponoszonych na poziomie Urzędu Gminy na funkcjonowanie Urzędu oraz na budowę i utrzymanie środków trwałych służących jednocześnie działalności gospodarczej i działalności publicznej.

Ponadto na poziomie Urzędu Gmina ponosi cały szereg wydatków publicznych, które służą wyłącznie działalności publicznej i w odniesieniu do których Gmina nie ma prawa do odliczenia VAT, a w konsekwencji od których Gmina nie dokonuje w ogóle odliczenia podatku VAT. W ocenie Gminy wydatki na Inwestycję stanowią tego rodzaju wydatki - bez prawa do odliczenia VAT.

Pytanie

Czy Gminie przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego od wydatków związanych z Inwestycją pn. „(…)”?

Państwa stanowisko w sprawie

Gminie nie przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego od wydatków związanych z Inwestycją pn. „(…)”.

Uzasadnienie Państwa stanowiska

W świetle art. 15 ust. 1 ustawy o VAT podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Działalność gospodarcza w myśl art. 15 ust. 2 ustawy o VAT obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Stosownie do treści art. 15 ust. 6 ustawy o VAT nie uważa się za podatników organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie umów cywilnoprawnych.

Mając powyższe na uwadze jednostki samorządu terytorialnego na gruncie podatku VAT występować mogą w dwojakim charakterze:

(i)podmiotów niebędących podatnikami, gdy realizują zadania nałożone na nich odrębnymi przepisami prawa oraz

(ii)podatników podatku od towarów i usług, gdy wykonują czynności na postawie umów cywilnoprawnych, nawet jeżeli dotyczą one zadań własnych Gminy określonych w art. 7 ustawy o samorządzie gminnym.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT w zakresie w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia podatku VAT. Tym samym, aby przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT powinny zostać spełnione jednocześnie dwa warunki - wydatki są dokonywane przez podmiot działający w roli podatnika VAT na cel prowadzenia przez ten podmiot działalności opodatkowanej VAT, generującej zobowiązanie w podatku VAT należnym.

Jak wskazała Gmina w opisie zdarzenia przyszłego, efekty realizacji Inwestycji pn. „(…)” nie będą przez Gminę wykorzystywane do jakichkolwiek czynności opodatkowanych VAT, bowiem będzie to zasadniczo infrastruktura przeciwpowodziowa.

Utrzymanie w należytym stanie technicznym gminnych cieków wodnych oraz stawów w ramach zadań z zakresu ochrony środowiska i przyrody oraz gospodarki wodnej (pkt 1), ochrona przeciwpowodziowa (pkt 14), jak również utrzymanie obiektów użyteczności publicznej (pkt 15) należą do zadań własnych Gminy, co wynika i zostało wskazane w art. 7 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym. Inwestycja zostanie wykonana przez Gminę w związku z realizacją wymienionych zadań własnych i ma związek z nimi. Realizacja Inwestycji stanowi działalność publiczną Gminy poza zakresem opodatkowania VAT.

Skoro wydatki ponoszone w ramach Inwestycji służyć będą wyłącznie zadaniom publicznym Gminy poza zakresem opodatkowania VAT, to Wnioskodawca będzie ponosił je nie działając jako podatnik VAT (pomimo rejestracji jako podatnik VAT czynny). To oznacza, że nie zostanie spełniony pierwszy z warunków niezbędnych do odliczenia podatku VAT, o którym mowa w art. 86 ust. 1 ustawy o VAT. Dodatkowo wydatki nie będą związane z działalnością Gminy, która generowałaby jakiekolwiek wynagrodzenie i podatek VAT należny. W konsekwencji nie zostaje spełniony również drugi z warunków do odliczenia VAT na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy o VAT. Tym samym Gminie nie będzie w ogóle przysługiwało prawo do pomniejszenia podatku VAT należnego o kwoty podatku VAT naliczonego wykazane na fakturach zakupowych Gminy otrzymanych w związku z Inwestycją.

Podsumowując, w ocenie Gminy, w przedstawionym opisie sprawy Gminie nie będzie w ogóle przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT od wydatków na operację pn. „(…)”.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku, jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.) – zwanej dalej „ustawą”:

Art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:

Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje gdy:

• podatek odlicza zarejestrowany czynny podatnik podatku od towarów i usług,
• towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.

Odliczyć można w całości podatek naliczony, który jest związany z transakcjami opodatkowanymi podatnika. Ta zasada wyłącza jednocześnie możliwość odliczania podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli gdy są wykorzystywane do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających opodatkowaniu.

Prawo do odliczenia podatku naliczonego przysługuje pod warunkiem, że:

• spełnione zostały przesłanki pozytywne, wynikające z art. 86 ust. 1 ustawy oraz
• nie zaistniały przesłanki negatywne, określone w art. 88 ustawy.

W art. 88 przedstawiona jest lista wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Aby skorzystać z prawa do odliczenia naliczonego od towarów i usług zakupionych na potrzeby wykonania określonej czynności, podmiot musi wykonywać tę czynność jako podatnik podatku od towarów i usług, który działa w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Art. 15 ust. 1 ustawy:

Art. 15 ust. 2 ustawy:

Art. 15 ust. 6 ustawy:

Organy władzy publicznej mają na gruncie podatku od towarów i usług szczególny status. Są uznawane za podatników podatku od towarów i usług, gdy wykonują czynności:

• inne niż te, które mieszczą się w ramach ich zadań, oraz
• mieszczące się w ramach ich zadań, ale wykonywane na podstawie umów cywilnoprawnych.

Jeśli zaś organ władzy publicznej podejmuje realizację zadań jako podmiot prawa publicznego, wówczas nie jest podatnikiem VAT, nawet jeśli pobiera należności, opłaty lub składki.

Kryterium podziału jest więc charakter wykonywanych czynności – czy są to czynności publicznoprawne czy cywilnoprawne.

Rolę gminy szczegółowo określa ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 609 ze zm.).

Art. 2 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym:

Art. 6 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym:

Art. 7 ust. 1 pkt 1, 3, 14, 15 ustawy o samorządzie gminnym:

Państwa wątpliwości dotyczą prawa do odliczenia podatku naliczonego od wydatków związanych z Inwestycją pn. „(…)”.

Podstawowym warunkiem odliczenia podatku VAT jest związek nabytych towarów i usług ze sprzedażą generującą podatek należny. W omawianej sprawie związek taki nie występuje.

Zamierzają Państwo przeprowadzić inwestycję pn. „(…)”. Głównym celem projektu jest usprawnienie zarządzania zasobami wodnymi, w tym optymalizacja nawożenia i stosowania pestycydów. Celem bezpośrednim realizacji projektu będzie uporządkowanie gospodarki wodno-ściekowej na terenie miejscowości A.

Po wykonaniu zaplanowanych robót budowlanych zbiornik będzie wykorzystywany przede wszystkim jako zbiornik retencyjny, nie planują Państwo wykorzystania go jako obiektu rekreacyjnego. Nie będą Państwo w przyszłości pobierać żadnych opłat za korzystanie z odnowionego terenu oraz pojemności zbiornika. Odnowione tereny będą wykorzystywane wyłącznie do wykonywania nieodpłatnie działalności publicznej poza zakresem opodatkowania podatkiem VAT - infrastruktura odnowiona w ramach Przedsięwzięcia będzie miała zasadniczo charakter przeciwpowodziowy. Zrealizowana Inwestycja nie będzie w żaden sposób generowała dochodów, które podlegałyby ewidencji VAT. Efekty Przedsięwzięcia nie będą w ogóle służyły czynnościom opodatkowanym podatkiem według stawek VAT ani czynnościom zwolnionym od tego podatku.

W konsekwencji nie zostanie spełniona podstawowa pozytywna przesłanka, która pozwala na odliczenie podatku naliczonego, jaką jest związek nabywanych towarów i usług z czynnościami opodatkowanymi.

Zatem nie będzie przysługiwało Państwu prawo do odliczenia podatku naliczonego od wydatków związanych z Inwestycją pn. „(…)”.

Państwa stanowisko jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili, i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Pojęcie „kosztu kwalifikowalnego” nie jest pojęciem podatkowym i organy podatkowe nie są właściwe do rozstrzygania wątpliwości podatników w zakresie możliwości zaliczania wartości podatku od towarów i usług do kosztów kwalifikowalnych. Kwestię tę rozstrzygają przepisy regulujące zasady korzystania ze środków pomocowych. Zasady i przepisy podatkowe przywołane w uzasadnieniu interpretacji mogą jedynie pomóc Państwu ocenić, czy podatek VAT w tej sytuacji powinien być kosztem kwalifikowalnym. W związku z powyższym nie zajęto stanowiska w tej sprawie.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).