Interpretacja indywidualna z dnia 23 sierpnia 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP4-1.4012.284.2024.2.KSA

Nieuznanie za podatnika podatku VAT z tytułu sprzedaży i darowizny wydzielonych działek.

Interpretacja indywidualna

- stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

13 czerwca 2024 r. wpłynął Pana wniosek z 13 czerwca 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy opodatkowania podatkiem od towarów i usług sprzedaży i darowizny wydzielonych działek.

Uzupełnił go Pan - w odpowiedzi na wezwanie - pismem z 5 sierpnia 2024 r. (wpływ 5 sierpnia 2024 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego

Wnioskodawca jest właścicielem nieruchomości gruntowej położonej w miejscowości (…), pow. (…), woj. (…), dla której Sąd Rejonowy w (…), Wydział Ksiąg Wieczystych, prowadzi księgę wieczystą o nr (…) (dalej jako nieruchomość). Nieruchomość nie była i nie jest objęta miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego.

Ww. nieruchomość została nabyta w drodze dziedziczenia po małżonce wnioskodawcy A.A., co zostało potwierdzone w akcie poświadczenia dziedziczenia z dnia (…) 2019 r. sporządzonym przez notariusza w (…), za rep. A nr (…). Wcześniej, właścicielem ww. nieruchomości była małżonka wnioskodawcy A.A., która nabyła ww. nieruchomość w drodze darowizny z dnia (…)1993 r. Nieruchomość ta stanowiła wówczas majątek odrębny małżonki wnioskodawcy, na której małżonkowie wspólnie prowadzili gospodarstwo rolne, uprawiając tam zboże (małżonkowie nie prowadzili na przedmiotowej nieruchomości jakiejkolwiek działalności gospodarczej).

Po śmierci współmałżonki (…) 2019, Wnioskodawca samodzielnie kontynuował prowadzenie działalności rolniczej na przedmiotowej nieruchomości - do 2022 działalność rolnicza prowadzona była na całym obszarze nieruchomości, to jest na działce 1/1, a następnie (po pierwszym podziale działki 1/1) do 2023 roku na działce 1/5. Wnioskodawca posiadał numer producenta rolnego w Centralnym Rejestrze Producentów nr (…). Na przedmiotowej nieruchomości Wnioskodawca nigdy nie prowadził jakiejkolwiek działalności gospodarczej (były to tereny upraw rolnych w prowadzonym przez niego gospodarstwie rolnym). Ponadto uzyskiwał dochody z emerytury.

Na skutek pandemii oraz wywołanego pandemią kryzysu w rolnictwie (utrzymującego się do dziś, czego dowodem były popularne niedawno protesty rolników w całej Polsce), wnioskodawca w 2021 roku zaczął zastanawiać się nad wygaszeniem prowadzonej działalności rolniczej. Zbiegło się to w czasie z zamiarem darowania na rzecz członków najbliższej rodziny fragmentu ziemi rolnej - w celu zaspokojenia ich potrzeb mieszkaniowych.

Po zasięgnięciu informacji w Urzędzie Gminy w (…) na przełomie 2021/2022, okazało się, że darowanie fragmentu nieruchomości członkom najbliższej rodziny wymaga uprzedniego podziału nieruchomości, a wcześniej - uzyskania decyzji o warunkach zabudowy (art. 94 ust. 1 pkt 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami). W tym czasie Wnioskodawca był już pogodzony z decyzją o wygaszeniu działalności rolniczej i chciał wyzbyć się nieruchomości rolnej, w ten sposób, że działkę 1/1 podzieli na mniejsze działki - trzema działkami obdaruje najbliższą rodzinę w celu zaspokojenia ich potrzeb mieszkaniowych, a pozostałą część sprzeda (odpłatne zbycie na rzecz osób niespokrewnionych).

Środki z transakcji nie miały być przeznaczone do dalszego ich inwestowania, w szczególności w celu nabywania kolejnych nieruchomości. Otrzymana cena miała zostać przeznaczona na osobiste cele wnioskodawcy (jako emeryta).

W tym celu, Wnioskodawca (…) 2022 r. złożył osobiście w Urzędzie Gminy w (…), wniosek o wydanie decyzji o warunkach zabudowy dla części działki nr 1/1 - dla zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej polegającej na budowie 25 budynków mieszkalnych jednorodzinnych wolnostojących. W dniu (…) 2022 r. Wójt Gminy (…) ustalił warunki zabudowy dla części działki nr 1/1 - dla zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej polegającej na budowie 25 budynków mieszkalnych jednorodzinnych wolnostojących.

W oparciu o ww. decyzję Wnioskodawca wystąpił o podział działki nr 1/1, w wyniku czego, na mocy decyzji z dnia (…) 2023 r. znak (…) powstały działki o numerach:

• 1/2 o pow. (…) HA oznaczona w ewidencji jako R- grunty rolne;
• 1/3 o pow. (…) HA oznaczona w ewidencji jako R- grunty rolne;
• 1/4 o pow. (…) HA oznaczona w ewidencji jako R- grunty rolne;
• 1/5 o pow. (…) HA oznaczona w ewidencji jako R- grunty rolne, PS-pastwiska oraz LS-lasy.

Wnioskodawca nie znał i nie zna się na rynku nieruchomości, wobec czego nie przewidział, że sprzedaż dużej działki o nr 1/5 o pow. (…) ha nie spotka się z satysfakcjonującym zainteresowaniem ze strony kupujących. Działki o tak dużej powierzchni Wnioskodawca nie był w stanie sprzedać. By zatem zrealizować zamiar o zbyciu pozostałego terenu (dz. 1/5) Wnioskodawca dokonał dalszego podziału działki nr 1/5, umożliwiającego jej sprzedaż - poszczególne działki mogły być wówczas sporadycznie sprzedawane.

W konsekwencji, na mocy decyzji Wójta Gminy (…) z dnia (…) 2023 r., znak: (…), działka 1/5 uległa podziałowi na następujące działki:

• 1/6 o pow. (…) HA oznaczona w ewidencji jako LS-lasy,
• 1/7 o pow. (…) HA oznaczona w ewidencji jako PS- pastwiska trwałe,
• 1/8 o pow. (…) HA oznaczona w ewidencji jako R- grunty rolne,
• 1/9 o pow. (…) HA oznaczona w ewidencji jako R- grunty rolne,
• 1/10 o pow. (…) HA oznaczona w ewidencji jako R- grunty rolne,
• 1/11 o pow. (…) HA oznaczona w ewidencji jako R- grunty rolne,
• 1/12 o pow. (…) HA oznaczona w ewidencji jako R- grunty rolne,
• 1/13 o pow. (…) HA oznaczona w ewidencji jako R- grunty rolne,
• 1/14 o pow. (…) HA oznaczona w ewidencji jako R- grunty rolne,
• 1/15 o pow. (…) HA oznaczona w ewidencji jako R- grunty rolne,
• 1/16 o pow. (…) HA oznaczona w ewidencji jako R- grunty rolne,
• 1/17 o pow. (…) HA oznaczona w ewidencji jako R- grunty rolne,
• 1/18 o pow. (…) HA oznaczona w ewidencji jako R- grunty rolne,
• 1/19 o pow. (…) HA oznaczona w ewidencji jako R- grunty rolne,
• 1/20 o pow. (…) HA oznaczona w ewidencji jako R- grunty rolne,
• 1/21 o pow. (…) HA oznaczona w ewidencji jako R- grunty rolne,
• 1/22 o pow. (…) HA oznaczona w ewidencji jako R- grunty rolne,
• 1/23 o pow. (…) HA oznaczona w ewidencji jako R- grunty rolne,
• 1/24 o pow. (…) HA oznaczona w ewidencji jako R- grunty rolne,
• 1/25 o pow. (…) HA oznaczona w ewidencji jako R- grunty rolne,
• 1/26 o pow. (…) HA oznaczona w ewidencji jako R- grunty rolne,
• 1/27 o pow. (…) HA oznaczona w ewidencji jako R- grunty rolne,
• 1/28 o pow. (…) HA oznaczona w ewidencji jako R- grunty rolne,
• 1/29 o pow. (…) HA oznaczona w ewidencji jako R- grunty rolne,
• 1/30 o pow. (…) HA oznaczona w ewidencji jako R- grunty rolne,
• 1/31 o pow. (…) HA oznaczona w ewidencji jako R- grunty rolne.

Wnioskodawca w 2023 roku, z uwagi na zaawansowany wiek (rok urodzenia: (…)), pogarszający się stan zdrowia oraz pogłębiający się kryzys w rolnictwie, postanowił definitywnie zaprzestać działalności rolniczej. W konsekwencji w 2023 roku:

• na mocy umowy darowizny zawartej w formie aktu notarialnego wnioskodawca zbył nieodpłatnie działkę nr 1/2 o pow. (…) HA oznaczoną w ewidencji jako R- grunty rolne, a przeznaczoną w decyzji o warunkach zabudowy pod zabudowę jednorodzinną, na rzecz bratanka wnioskodawcy - Pana C.C.;
• na mocy umowy darowizny zawartej w formie aktu notarialnego, wnioskodawca zbył działkę nr 1/3 o pow. (…) HA oznaczoną w ewidencji jako R - grunty rolne, a przeznaczoną w decyzji o warunkach zabudowy pod zabudowę jednorodzinną, na rzecz córki wnioskodawcy;
• na mocy umowy darowizny zawartej w formie aktu notarialnego, wnioskodawca zbył działkę nr 1/4 o pow. (…) HA oznaczoną w ewidencji jako R - grunty rolne, a przeznaczoną w decyzji o warunkach zabudowy pod zabudowę jednorodzinną, na rzecz córki wnioskodawcy.

Ponadto, w 2023 r. Wnioskodawca dokonał nieodpłatnego zbycia udziałów we współwłasności działki 1/8 o pow. (…) HA oznaczonej w ewidencji jako R- grunty rolne (droga wewnętrzna niezbędna do korzystania z ww. działek przeznaczonych pod zabudowę jednorodzinną), na rzecz:

1.córki wnioskodawcy - Pani D.D. (udział we współwłasności ww. nieruchomości w 1/25 części) ,

2.córki wnioskodawcy - Pani E.E. (udział we współwłasności ww. nieruchomości w 1/25 części),

3.bratanka wnioskodawcy - Pana C.C. (udział we współwłasności ww. nieruchomości w 1/25 części).

W 2024 r. Wnioskodawca:

• zbył działkę nr 1/10 o pow. (…) HA oznaczoną w ewidencji jako R - grunty rolne, a przeznaczoną w decyzji o warunkach zabudowy pod zabudowę jednorodzinną oraz nr 1/11 o pow. (…) HA oznaczoną w ewidencji jako R - grunty rolne, a przeznaczoną w decyzji o warunkach zabudowy pod zabudowę jednorodzinną, na rzecz osoby niespokrewnionej - Pana F.F. Ponadto na rzecz ww. osoby wnioskodawca zbył odpłatnie (umowa sprzedaży) udział we współwłasności działki 1/8 o pow. (…) HA oznaczonej w ewidencji jako R - grunty rolne (droga wewnętrzna niezbędna do korzystania z ww. działek przeznaczonych pod zabudowę jednorodzinną) w 1/25 części;
• zbył działkę 1/24 o pow. (…) HA oznaczoną w ewidencji jako R - grunty rolne, a przeznaczoną w decyzji o warunkach zabudowy pod zabudowę jednorodzinną oraz udział we współwłasności działki 1/8 o pow. (…) HA oznaczonej w ewidencji jako R - grunty rolne (droga wewnętrzna niezbędna do korzystania z ww. działek przeznaczonych pod zabudowę jednorodzinną) w 1/25 części. Zbycie na rzecz osób niespokrewnionych: G.G., H.H.

Od żadnej z ww. transakcji nie odprowadzono podatku VAT z tytułu dostawy nieruchomości (gruntów przeznaczonych na cele budowlane).

Wnioskodawca zamierza dalej prowadzić sprzedaż pozostałych działek, na których wcześniej Wnioskodawca prowadził produkcję rolniczą.

Wnioskodawca podkreśla, że czynności związane z uzyskaniem decyzji o warunkach zabudowy oraz decyzji podziałowej podejmował osobiście, w szczególności nie będąc związany żadną umową przedwstępną z osobą zainteresowaną zakupem nieruchomości, pośrednikiem nieruchomości lub innym podmiotem wykonującym w ramach prowadzonej działalności gospodarczej ww. czynności.

Kolejno, zawarte umowy darowizny na rzecz najbliższej rodziny (dwóch córek oraz bratanka) były wyłącznie spowodowane zamiarem zabezpieczenia ich potrzeb mieszkaniowych oraz wsparcia rodziny (darowizny dotyczyły działek przeznaczonych pod zabudowę i udziału we współwłasności działki drogowej niezbędnej do korzystania z tych działek).

Natomiast zawarte dotychczas umowy sprzedaży dwóch działek i udziałów we współwłasności w działce drogowej zostały zawarte z osobami trzecimi po wygaśnięciu prowadzenia działalności rolniczej. Decyzja ta spowodowana była trwającym kryzysem w rolnictwie wywołanym ogólnoświatową pandemią, a następnie pogłębionym przez skutki wojny na terenie Ukrainy oraz potrzebami finansowymi Wnioskodawcy związanymi z pogarszającym się jego stanem zdrowia. Środki uzyskane z tej transakcji nie były i nie będą w żaden sposób inwestowane, w szczególności z przeznaczeniem na zakup kolejnych nieruchomości lub ulepszeniem nieruchomości będących własnością wnioskodawcy przeznaczonych do sprzedaży.

Dotychczasowe działania wnioskodawcy, prowadzące do sprzedaży, ograniczyły się wyłącznie do:

a)uzyskania decyzji o warunkach zabudowy,

b)uzyskania decyzji podziałowej,

c)ogłoszenia w darmowym portalu internetowym ogłoszenia o sprzedaży działki w miejscowości (…).

Wszystkie ww. czynności podejmowane były przez wnioskodawcę osobiście, przy czym uzyskanie decyzji o warunkach zabudowy i decyzji podziałowej było niezbędne w celu dokonania darowizn na rzecz najbliższej rodziny i to był główny cel podejmowania tych czynności.

Ponad ww. czynności, wnioskodawca:

1.nie zawierał nigdy umów z pośrednikami lub agentami nieruchomości w celu dokonania sprzedaży nieruchomości;

2.nie podejmował jakichkolwiek nakładów na nieruchomości, w szczególności w celu urządzenia drogi wewnętrznej, ogrodzenia lub uzbrojenia terenu w media;

3.nie ponosił jakichkolwiek kosztów reklamy obejmującej ofertę zbycia nieruchomości;

4.nie podejmował czynności w celu uchwalenia lub sfinansowania miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego;

5.nie podejmował jakichkolwiek czynności w celu ulepszenia nieruchomości - działki będące własnością Wnioskodawcy są obecnie nieużytkowane i porośnięte trawą/łąką.

Wreszcie wnioskodawca:

a)nabył nieruchomość w celach niezwiązanych z działalnością gospodarczą (wnioskodawca nigdy nie prowadził jakiejkolwiek działalności gospodarczej),

b)nabycie nieruchomości nastąpiło niezależnie od woli wnioskodawcy (spadkobranie),

c)wnioskodawca, aż do pierwszej transakcji zbycia działki, prowadził na nieruchomości wyłącznie działalność rolniczą (produkcja rolna),

d)wnioskodawca nie dokonuje sprzedaży innych nieruchomości niż nieruchomości opisane powyżej.

Wnioskodawca utrzymuje się z emerytury. Zamierza w przyszłości dokonywać dalszych transakcji z osobami niespokrewnionymi, polegających na sprzedaży działek powstałych w wyniku podziału działki nr 1/1 a przeznaczonych w warunkach zabudowy pod zabudowę jednorodzinną wraz z udziałem w działce nr 1/8, jako działce drogowej niezbędnej do korzystania z działek budowlanych. Transakcje te z założenia będą dokonywane przy okazji, w miarę zainteresowania ofertą Wnioskodawcy opublikowaną na ogólnodostępnym portalu internetowym typowym do sprzedaży nieruchomości. Oprócz publikacji ww. ogłoszenia, Wnioskodawca nie zamierza podejmować żadnych działań usprawniających sprzedaż, w szczególności prowadzić kampanii reklamowych, angażować pośredników lub agentów nieruchomości, dokonywać uzbrojenia terenu lub dokonywać jakichkolwiek innych nakładów lub ulepszeń na nieruchomość. Wnioskodawca dokonywał będzie transakcji wyłącznie z osobami, które same się do niego zgłoszą w tym celu.

Wnioskodawca otrzymanych środków nie zamierza inwestować w jakiekolwiek przedsięwzięcia komercyjne, część otrzymanych środków przekaże w darowiźnie na rzecz swoich córek w celu kontynuowania wsparcia ich potrzeb mieszkaniowych (środki na budowę domu na uprzednio darowanych działkach) i egzystencjalnych, a pozostałe przeznaczy na własne cele, w szczególności na podreperowanie zdrowia.

Wnioskodawca nie zamierza w jakikolwiek sposób zorganizowania procesu zbywania nieruchomości poprzez zatrudnianie pracowników lub angażowanie osób trzecich, tworzenia biura sprzedaży lub jakichkolwiek czynności typowych dla przedsiębiorcy.

Doprecyzowanie i uzupełnienie opisu stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego

W okresie, w którym Wnioskodawca jest właścicielem przedmiotowych nieruchomości, nie dokonywano zbioru i dostawy (sprzedaży) produktów rolnych opodatkowanych podatkiem VAT (dotyczy zarówno dz. 1/1 jak i 1/5).

Działka drogowa nr 1/8 jest wyłącznie pasem gruntu, na który nie dokonywano jakichkolwiek nakładów i nie znajduje się na nim urządzona droga. Wnioskodawca nie zamierza dokonywać w tym zakresie w przyszłości jakichkolwiek nakładów, ani w nich partycypować.

Działka nr 1/8 stanowi współwłasność osób wskazanych w pierwotnym wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej (udział w działce był zbywany wraz z działkami budowlanymi). Na działce nr 1/8 nie znajduje się droga w rozumieniu ustawy Prawo budowlane.

W okresie, w którym Wnioskodawca jest właścicielem przedmiotowych nieruchomości, nigdy nie były one przedmiotem dzierżawy, najmu lub innych umów o podobnych charakterze.

Wnioskodawca nigdy nie zbywał innych nieruchomości, niż opisane we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej.

Pytania

1.Czy dokonane transakcje darowizny na rzecz córek wnioskodawcy, których przedmiotem były nieodpłatne dostawy działek przeznaczonych w decyzji o warunkach zabudowy pod zabudowę mieszkalną jednorodzinną wraz z udziałami w działce - drodze wewnętrznej, podlegały opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług?

2.Czy dokonana transakcja darowizny na rzecz bratanka wnioskodawcy, której przedmiotem była nieodpłatna dostawa działki przeznaczonej w decyzji o warunkach zabudowy pod zabudowę mieszkalną jednorodzinną wraz z udziałem w działce - drodze wewnętrznej, podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług?

3.Czy dokonane transakcje sprzedaży trzech działek przeznaczonych w decyzji o warunkach zabudowy pod zabudowę mieszkalną jednorodzinną wraz z udziałem w działce drodze wewnętrznej, podlegały opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług?

4.Czy planowane kolejne transakcje - w warunkach wskazanych w opisie stanu faktycznego - których przedmiotem będą odpłatne dostawy działek przeznaczonych w decyzji o warunkach zabudowy pod zabudowę mieszkalną jednorodzinną wraz z udziałami w działce - drodze wewnętrznej, będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług?

Pana stanowisko w sprawie

W ocenie wnioskodawcy, żadna z opisanych transakcji nie skutkowała i skutkować nie będzie powstaniem obowiązku podatkowego w zakresie podatku od towarów i usług. Wnioskodawcy, w odniesieniu do tych transakcji, nie przysługuje status podatnika podatku od towarów i usług. Wnioskodawca nie prowadzi działalności gospodarczej w zakresie sprzedaży nieruchomości, a czynności prowadzące do zbycia są wyłącznie gospodarowaniem przez Wnioskodawcę prywatnym majątkiem. Wnioskodawca, z uwagi na wygaszenie działalności rolniczej i zaawansowany wiek, wyzbywa się nieruchomości dotychczas wykorzystywanej na cele rolnicze, a środki z odpłatnej sprzedaży przeznacza i zamierza przeznaczyć wyłącznie na cele osobiste. Dochody z dostaw nie będą stanowiły jego głównego i stałego źródła dochodu (głównym i stałym źródłem dochodu wnioskodawcy jest emerytura). Opisany szczegółowo w opisie stanu faktycznego brak zorganizowania procesu sprzedaży, brak korzystania z usług pośrednika, brak jakiejkolwiek działalności marketingowej lub działań ulepszających (nakładów) decydują, że Wnioskodawca nie podejmował i podejmuje tych czynności jako przedsiębiorca.

Zbywanie nieruchomości nie ma być dla Wnioskodawcy stałym źródłem dochodu, a wyłącznie okazjonalnym (aż do wyzbycia się wszystkich opisywanych wyżej nieruchomości, przy czym Wnioskodawca nie podejmuje żadnych działań, by sprzedaż usprawnić lub usystematyzować).

Jak słusznie zauważył NSA w wyroku z dnia 16 maja 2023 r., sygn. II FSK 21/23 (na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, który to wywód powinien mieć odpowiednie stosowanie do ustawy o VAT): „brak jest podstaw kwalifikowania do pozarolniczej działalności gospodarczej w rozumieniu art. 5a pkt 6 u.p.d.o.f., podejmowanych przez podatnika czynności mieszczących się w zwykłym zarządzie własnym majątkiem, tzn. mających na celu prawidłowe gospodarowanie tym majątkiem oraz zaspokajanie potrzeb rodziny. Działań z zachowaniem - normalnych w takich przypadkach - reguł gospodarności nie należy z gruntu utożsamiać z działalnością gospodarczą (por. cyt. wyroki NSA w sprawach II FSK 855/14, II FSK 1423/14, II FSK 379/14 oraz wyrok z dnia 1 grudnia 2020 r., sygn. akt II FSK 1931/18, publ. CBOSA). W efekcie działania podatnika, w stosunku do stanowiących jego własność składników majątkowych (w tym mienia nieruchomego), wykazują cechy zorganizowania i ciągłości, w rozumieniu art. 5a pkt 6 u.p.d.o.f., gdy podejmowane przez niego czynności, związane z zagospodarowaniem tego mienia i jego rozporządzaniem, będą istotnie odbiegały od normalnego wykonywania prawa własności, a nadto podatnik z operacji tych uczyni sobie lub ma zamiar uczynienia stałego (nie okazjonalnego) źródła zarobkowania. Przypisanie określonego strumienia przychodów do właściwego źródła ma dla podatnika istotne znaczenie w procesie samoobliczenia właściwej wysokości podatku dochodowego. Potencjalne wątpliwości, co do zgodności analizowanych przepisów u.p.d.o.f. chociażby z art. 2 oraz art. 217 w związku z art. 84 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, mogą zostać wyeliminowane w procesie wykładni prawa, przy czym konieczne jest uwzględnienie specyfiki każdego konkretnego zdarzenia. (…) Sam podział działek oraz uzyskanie decyzji o warunkach zabudowy i w rezultacie sukcesywna sprzedaż działek nie może świadczyć o zorganizowaniu i ciągłości w rozumieniu art. 5a pkt 6 u.p.d.o.f. Sam podział przez właściciela jednej nieruchomości na kilka, a nawet kilkanaście działek, w tym także koniecznych do prawidłowego korzystania z działek dróg, a następnie ich sprzedaż nie może jednoznacznie świadczyć o zorganizowanej i ciągłej działalności gospodarczej, a raczej wskazuje na elementy związane z prawidłowym gospodarowaniem własnym, osobistym mieniem.”

W podobny sposób wypowiadał się Dyrektor KIS w indywidualnych interpretacjach indywidualnych (np. interpretacja z dnia 14 lipca 2021 r.; znak 0114-KDIP4-2.4012.296.2021.1.MMA).

Skoro w aktualnym orzecznictwie dopuszcza się dokonanie podziału nieruchomości i jej zbywanie w ramach gospodarowania majątkiem, które to gospodarowanie nie ma cech działalności gospodarczej, uznać należy, że właśnie taki rodzaj gospodarowania ma miejsce w zaistniałym stanie faktycznym.

Wobec powyższego opisywane transakcje nie skutkowały powstaniem obowiązku podatkowego w zakresie podatku VAT.

Tym samym w odpowiedzi na pytania:

1)Czy dokonane transakcje darowizny na rzecz córek wnioskodawcy, których przedmiotem były nieodpłatne dostawy działek przeznaczonych w decyzji o warunkach zabudowy pod zabudowę mieszkalną jednorodzinną wraz z udziałami w działce - drodze wewnętrznej, podlegały opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług?

Opisane dostawy nie są objęte obowiązkiem podatkowym w zakresie podatku od towarów i usług, jako że sprzedający nie był przedsiębiorcą w rozumieniu ustawy o VAT, a w konsekwencji nie przysługiwał mu status podatnika w rozumieniu ustawy o VAT.

2)Czy dokonana transakcja darowizny na rzecz bratanka wnioskodawcy, której przedmiotem była nieodpłatna dostawa działki przeznaczonej w decyzji o warunkach zabudowy pod zabudowę mieszkalną jednorodzinną wraz z udziałem w działce - drodze wewnętrznej, podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług?

Opisana dostawa nie była objęta obowiązkiem podatkowym w zakresie podatku od towarów i usług, jako że sprzedający nie był przedsiębiorcą w rozumieniu ustawy o VAT, a w konsekwencji nie przysługiwał mu status podatnika w rozumieniu ustawy o VAT.

3)Czy dokonane transakcje sprzedaży trzech działek przeznaczonych w decyzji o warunkach zabudowy pod zabudowę mieszkalną jednorodzinną wraz z udziałem w działce drodze wewnętrznej, podlegały opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług?

Opisane dostawy nie są objęte obowiązkiem podatkowym w zakresie podatku od towarów i usług, jako że sprzedający nie był przedsiębiorcą w rozumieniu ustawy o VAT, a w konsekwencji nie przysługiwał mu status podatnika w rozumieniu ustawy o VAT.

4)Czy planowane kolejne transakcje - w warunkach wskazanych w opisie stanu faktycznego - których przedmiotem będą odpłatne dostawy działek przeznaczonych w decyzji o warunkach zabudowy pod zabudowę mieszkalną jednorodzinną wraz z udziałami w działce - drodze wewnętrznej, podlegały opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług?

Planowane dostawy nie będą objęte obowiązkiem podatkowym w zakresie podatku od towarów i usług, jako że sprzedający nie będzie przedsiębiorcą w rozumieniu ustawy o VAT, a w konsekwencji nie będzie przysługiwał mu status podatnika w rozumieniu ustawy o VAT.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku, jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.) - zwanej dalej „ustawą”:

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

Na mocy art. 7 ust. 2 ustawy:

Zatem - co do zasady - opodatkowaniu podatkiem VAT podlega odpłatna dostawa towarów (przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel), a także wszelkie inne darowizny, pod warunkiem, że podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w całości bądź w części z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych. Niespełnienie powyższego warunku, jest podstawą do traktowania nieodpłatnego przekazania towarów (w tym darowizny) - w świetle brzmienia art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy - jako wyłączonego spod zakresu działania ustawy o podatku od towarów i usług, bez względu na cel, na który zostały one przekazane (darowane).

W świetle art. 2 pkt 6 ustawy:

Towarem jest także udział w prawie własności nieruchomości. Jest to zgodne z normami unijnymi, gdyż w myśl art. 15 ust. 2 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347 z 11 grudnia 2006 r. s. 1 ze zm.), zwanej dalej Dyrektywą 2006/112/WE Rady:

Stosownie do art. 2 pkt 22 ustawy:

Grunt spełnia definicję towaru wynikającą z art. 2 pkt 6 ustawy, a jego sprzedaż jest traktowana jako czynność odpłatnej dostawy towarów na terytorium kraju, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy.

Nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów, w rozumieniu art. 7 ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, ponieważ aby dana czynność podlegała opodatkowaniu tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Pojęcia „podatnik” i „działalność gospodarcza”, na potrzeby podatku od towarów i usług, zostały określone w art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy:

Definicja działalności gospodarczej zawarta w ustawie ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem „podatnik” tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym. Status podatnika podatku od towarów i usług wynika z okoliczności dokonania czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem.

Według art. 9 pkt 1 Dyrektywy 2006/112/WE Rady:

Dla ustalenia czy osoba dokonująca transakcji sprzedaży nieruchomości jest podatnikiem podatku VAT istotne jest stwierdzenie, że prowadzi ona działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy.

Z opisu sprawy wynika, że w 2019 roku nabył Pan w drodze dziedziczenia po małżonce nieruchomość gruntową o numerze ewidencyjnym 1/1. Postanowił Pan ją podzielić, aby część podarować członkom rodziny, a część sprzedać. W tym celu wystąpił Pan o wydanie decyzji o warunkach zabudowy dla zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej, a następnie w 2023 roku dokonał Pan podziału działek na 4 działki: 1/2, 1/3, 1/4, 1/5.

Do 2022 roku prowadził Pan na działce nr 1/1 działalność rolniczą, którą kontynuował Pan na działce nr 1/5 do 2023 roku. Z działek tych nie dokonywano zbiorów i sprzedaży produktów rolnych, które byłyby opodatkowane podatkiem VAT.

Ze względu na to, że działka nr 1/5 z powodu swojej wielkości nie cieszyła się zainteresowaniem kupujących, postanowił Pan dokonać jej podziału na 26 mniejszych działek. Decyzja o podziale została wydana w 2023 roku.

Na moment złożenia wniosku:

• podarował Pan jednej córce działkę nr 1/3 oraz dokonał Pan na jej rzecz nieodpłatnego zbycia udziałów we współwłasności działki 1/8 w 1/25 części,
• podarował Pan drugiej córce działkę nr 1/4 oraz dokonał Pan na jej rzecz nieodpłatnego zbycia udziałów we współwłasności działki 1/8 w 1/25 części,
• podarował Pan bratankowi działkę nr 1/2 oraz dokonał Pan na jego rzecz nieodpłatnego zbycia udziałów we współwłasności działki 1/8 w 1/25 części,
• sprzedał Pan działki o numerach 1/10, 1/11 wraz z 1/25 udziału w działce nr 1/8,
• sprzedał Pan działkę o numerze 1/24 wraz z 1/25 udziału w działce nr 1/8.

Na działce nr 1/8 znajduje się droga dojazdowa do pozostałych działek. Jest to wyłącznie pas gruntu, na który nie dokonywano żadnych nakładów. Nie znajduje się tam urządzona droga, która stanowiłaby budowlę w rozumieniu ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 725 ze zm.).

Zamierza Pan w przyszłości dokonywać sprzedaży pozostałych działek powstałych z podziału działki nr 1/5 wraz z udziałem w działce 1/8. Transakcje te będą dokonywane przy okazji, w miarę zainteresowania ofertą opublikowaną na ogólnodostępnym portalu internetowym typowym do sprzedaży nieruchomości. Nie zamierza Pan podejmować żadnych innych działań usprawniających sprzedaż. Będzie Pan dokonywał transakcji wyłącznie z osobami, które same się do Pana w tym celu zgłoszą.

Nie zamierza Pan inwestować otrzymanych środków w jakiekolwiek przedsięwzięcia komercyjne. Część otrzymanych środków planuje Pan przekazać w darowiźnie na rzecz swoich córek w celu kontynuowania wsparcia ich potrzeb mieszkaniowych i egzystencjalnych, a pozostałe środki przeznaczy Pan na własne cele, w szczególności na podreperowanie zdrowia.

Pana wątpliwości dotyczą tego, czy dokonane dotychczas transakcje darowizn i sprzedaży, a także planowane transakcje sprzedaży, podlegały/będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Dostawa towarów (w tym udział w nieruchomości gruntowej) będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w sytuacji, gdy działaniom podmiotu dokonującego tej dostawy można przypisać znamiona prowadzenia działalności gospodarczej, co w efekcie przesądza o uzyskaniu przez niego statusu podatnika.

Problem odnoszący się do rozstrzygnięcia, czy sprzedaż nieruchomości jest sprzedażą majątku osobistego, czy też stanowi sprzedaż realizowaną przez podatnika prowadzącego w tym zakresie działalność gospodarczą, był przedmiotem orzeczenia TSUE z 15 września 2011 r. w sprawach połączonych Jarosław Słaby przeciwko Ministrowi Finansów (C-180/10) oraz Emilian Kuć i Halina Jeziorska-Kuć przeciwko Dyrektorowi Izby Skarbowej w Warszawie (C‑181/10). TSUE orzekł w tej sprawie, że czynności związane ze zwykłym wykonywaniem prawa własności nie mogą same z siebie być uznawane za prowadzenie działalności gospodarczej. Sama liczba i zakres transakcji sprzedaży nie mogą stanowić kryterium rozróżnienia między czynnościami dokonywanymi prywatnie, które znajdują się poza zakresem zastosowania Dyrektywy, a czynnościami stanowiącymi działalność gospodarczą. Podobnie - zdaniem Trybunału - okoliczność, że przed sprzedażą zainteresowany dokonał podziału gruntu na działki w celu osiągnięcia wyższej ceny łącznej sama z siebie nie jest decydująca. Całość powyższych elementów może bowiem odnosić się do zarządzania majątkiem prywatnym zainteresowanego.

Inaczej jest natomiast - wyjaśnił Trybunał - w wypadku, gdy zainteresowany podejmuje aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producentów, handlowców i usługodawców w rozumieniu art. 9 ust. 1 akapit drugi Dyrektywy. Przykładowo podane zostały działania polegające na uzbrojeniu terenu albo na działaniach marketingowych. Działania takie nie należą do zakresu zwykłego zarządu majątkiem prywatnym.

Każdy, kto dokonuje czynności, które zmierzają do wykorzystania towaru (np. nieruchomości) dla celów działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, powinien być uznany za podatnika tego podatku. Tym samym, wykorzystywanie majątku prywatnego stanowi również działalność gospodarczą, jeżeli jest dokonywane dla celów zarobkowych. Podstawowym kryterium dla opodatkowania sprzedaży, w tym również nieruchomości, jest ustalenie m.in. czy majątek został nabyty i faktycznie wykorzystany na potrzeby osobiste, czy też z przeznaczeniem do działalności gospodarczej.

Kiedy osoba fizyczna dokonuje sprzedaży swojego majątku osobistego, a czynność ta wykonywana jest okazjonalnie i nie zmierza do nadania jej stałego charakteru, nie oznacza to prowadzenia działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy. Nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej czy zarejestrowanej działalności gospodarczej. Dokonywanie określonych czynności incydentalnie, poza sferą prowadzonej działalności gospodarczej, nie pozwala na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności.

Pojęcie „majątku prywatnego” nie występuje na gruncie analizowanych przepisów ustawy, jednakże wynika z wykładni art. 15 ust. 2 ustawy, w której zasadne jest odwołanie się do treści orzeczenia TSUE w sprawie C-291/92 Finanzamt Uelzen v. Dieter Armbrecht, które dotyczyło kwestii opodatkowania sprzedaży przez osobę, będącą podatnikiem podatku od wartości dodanej, części majątku niewykorzystywanej do prowadzonej działalności gospodarczej, a służącej jej do celów prywatnych. „Majątek prywatny” to zatem taka część majątku danej osoby fizycznej, która nie jest przez nią przeznaczona ani wykorzystywana dla potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej. Ze wskazanego orzeczenia wynika zatem, że podatnik musi w całym okresie posiadania danej nieruchomości wykazywać zamiar wykorzystywania części nieruchomości w ramach majątku osobistego. Przykładem takiego wykorzystania nieruchomości mogłoby być np. wybudowanie domu dla zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych. Potwierdzone to zostało również w wyroku TSUE z 21 kwietnia 2005 r., sygn. akt C-25/03 Finanzamt Bergisch Gladbach v. HE, który stwierdził, że majątek prywatny to mienie wykorzystywane dla zaspokojenia potrzeb własnych.

W kwestii opodatkowania dostawy działek istotne jest, czy podejmował/podejmuje Pan aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producenta, handlowca i usługodawcę w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, co skutkuje koniecznością uznania Pana za podmiot prowadzący działalność gospodarczą w rozumieniu tego przepisu, a więc za podatnika podatku od towarów i usług, czy też sprzedaż nastąpi w ramach zarządu majątkiem prywatnym.

Z orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawach połączonych C-180/10 i C-181/10 jednoznacznie wynika, że rozstrzygnięcie, czy podmiot w związku z realizacją określonej czynności występuje w charakterze podatnika, wymaga każdorazowo oceny okoliczności faktycznych danej sprawy. Ocenie podlegać muszą przede wszystkim działania, jakie podejmuje zbywca w celu dokonania sprzedaży.

Zatem należy przeanalizować całokształt działań, jakie podjął/podejmuje Pan w odniesieniu do ww. działek przed ich dostawą i ustalić, czy w odniesieniu do tych czynności zostały spełnione przesłanki pozwalające na uznanie Pana za podatnika podatku od towarów i usług.

W związku z tym, że Pana działania ograniczyły się wyłącznie do:

• uzyskania decyzji o warunkach zabudowy,
• uzyskania decyzji podziałowej,
• umieszczenia w darmowym portalu internetowym ogłoszenia o sprzedaży działki w miejscowości (…),

a ponadto:

• działki nie służyły Panu do działalności opodatkowanej podatkiem VAT,
• nie zawierał Pan nigdy umów z pośrednikami lub agentami nieruchomości w celu sprzedaży działek,
• nie podejmował Pan jakichkolwiek nakładów na nieruchomości (np. na urządzenie drogi wewnętrznej, ogrodzenie lub uzbrojenie terenu),
• nie ponosił Pan jakichkolwiek kosztów reklamy obejmującej ofertę zbycia nieruchomości,
• nie podejmował Pan czynności w celu uchwalenia lub sfinansowania miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego,
• nie podejmował Pan jakichkolwiek czynności w celu ulepszenia nieruchomości (działki są nieużytkowane i porośnięte trawą/łąką),

to nie można stwierdzić, że w odniesieniu do transakcji objętych Pana pytaniami wystąpił ciąg zdarzeń, który jednoznacznie przesądzałby o tym, że Pana działania wypełniają przesłanki prowadzenia działalności gospodarczej.

Nie podjął Pan takich aktywnych działań w zakresie obrotu nieruchomościami, które świadczyłyby o angażowaniu środków w sposób podobny do wykorzystywanych przez handlowców. Podejmowane przez Pana działania, takie jak uzyskanie decyzji o warunkach zabudowy, podział działki lub umieszczenie ogłoszenia nie mają wpływu na uznanie Pana za podatnika podatku od towarów i usług, ponieważ stanowią jedynie racjonalny sposób zagospodarowania posiadanym mieniem i nie przekraczają granic zwykłego zarządu majątkiem prywatnym.

Dokonując dostawy działek korzysta Pan/będzie Pan korzystać z przysługującego prawa do rozporządzania majątkiem osobistym, która to czynność oznacza działanie w sferze prywatnej, do której nie mają zastosowania przepisy ustawy o podatku od towarów i usług.

Zatem nie działa/nie będzie Pan działać w charakterze podatnika podatku od towarów i usług, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy, a dostawy działek nie posiadają/nie będą posiadały cech czynności podlegających opodatkowaniu, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Ponieważ nie jest Pan podatnikiem dla wskazanych czynności dostawy działek, to ani ich darowizna na rzecz członków rodziny ani sprzedaż nie stanowią/nie będą stanowiły czynności opodatkowanych podatkiem VAT.

Pana stanowisko jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy:

• stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia, oraz
• zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Wydając interpretację indywidualną nie przeprowadzam postępowania dowodowego, w związku z czym nie jestem obowiązany ani uprawniony do oceny załączonych przez Pana dokumentów. Jestem związany wyłącznie opisem stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego przedstawionym przez Pana we wniosku i Pana stanowiskiem. Zatem przy wydawaniu niniejszej interpretacji dokonałem wyłącznie analizy okoliczności sprawy przedstawionej we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej z 13 czerwca 2024 r., uzupełnionego pismem z 5 sierpnia 2024 r. Dokumenty (załączniki) dołączone do wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej nie podlegały analizie i weryfikacji w ramach wydanej interpretacji.

27 kwietnia 2024 r. dokonał Pan wpłaty w wysokości (…) zł tytułem wydania interpretacji indywidualnej. 5 sierpnia 2024 r. zapłacił Pan dodatkowo (…) zł. Wniosek dotyczy 3 stanów faktycznych i 1 zdarzenia przyszłego - nieuznania za podatnika z tytułu: darowizny na rzecz córek, darowizny na rzecz bratanka, dotychczasowej sprzedaży działek i planowanej sprzedaży działek. Należna opłata wynosi więc (…) zł. Zatem kwota w wysokości (…) zł stanowi nadpłatę i zgodnie z art. 14f § 2b pkt 3 Ordynacji podatkowej, zostanie zwrócona na Pana adres (zgodnie z dyspozycją zawartą we wniosku).

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).