Interpretacja indywidualna z dnia 19 sierpnia 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP4-1.4012.285.2024.2.DP

Prawo do odliczenia VAT naliczonego od wydatków na modernizację pomieszczeń na Zamku.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

13 czerwca 2024 r. wpłynął Państwa wniosek z 6 czerwca 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy prawa do odliczenia VAT naliczonego od wydatków związanych z modernizacją pomieszczeń na Zamku w tej części, która będzie wynajmowana. Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 22 lipca 2024 r. (wpływ 22 lipca 2024 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Gmina (…) jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług na podstawie ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. 2024 r. poz. 609 ze zm.). Gmina jest wyposażona w osobowość prawną i posiada zdolność do czynności cywilnoprawnych. Gmina wskazuje, iż posiada w swoim zasobie Zamek (…), w którym znajduje się lokal hotelowo-gastronomiczny, który będzie odpłatnie udostępniany na cele komercyjne. Stanowi to powszechną praktykę w skali kraju zapewniającą efektywne wykorzystanie tego obiektu. Zamek (…) w A. to około (...) budowla, która jest jedną z głównych atrakcji A.; aby uczynić ją bezpieczną należy dostosować obiekt do wymogów p-poż. oraz w części hotelowej zamontować windę osobową dla gości. Są to niezbędne warunki, aby Zamek mógł być wydzierżawiany i użytkowany.

Gmina wskazuje, iż komercyjne wykorzystanie budynków gminnych przez podmioty zewnętrzne odbywa się na podstawie zawieranych przez Gminę z tymi podmiotami umów najmu / dzierżawy powierzchni. Obrót z tego tytułu jest dokumentowany wystawianymi przez Gminę na te podmioty fakturami VAT z wykazaną w nich kwotą podatku. Z tytułu umowy najmu lokalu hotelowo-gastronomicznego Gmina będzie pobierała określone w umowie wynagrodzenie (czynsz dzierżawny), które zamierza dokumentować wystawianymi na Wynajmującego fakturami VAT. Faktury te Gmina zamierza ujmować w swoich rejestrach sprzedaży [i wykazywać] VAT należny z tego tytułu. Dodatkowo Gmina wskazuje, iż dzierżawca / najemca każdorazowo wyłaniany jest w postępowaniu przetargowym, w związku z tym Gmina pragnie podkreślić, że wysokość czynszu będzie uwzględniać realia rynkowe. Gmina również wskazuje, że w celu realizacji ww. zadań ponosić będzie szereg wydatków inwestycyjnych na budynki gminne, w szczególności obecnie Gmina jest w trakcie realizacji inwestycji pn. „(…)” oraz modernizacji części restauracyjno-hotelowej (…) zamku zwanej dalej modernizacją. Zakres robót obejmuje:

a)wykonanie instalacji wodno-kanalizacyjnej - bez białego montażu,

b)wykonanie instalacji elektrycznej,

c)wykonanie instalacji c.o.,

d)wykonanie instalacji wentylacyjnej,

e)wykonanie instalacji klimatyzacyjnej,

f)rozbudowę systemu sygnalizacji pożaru,

g)wykonanie instalacji okablowania strukturalnego (LAN) z siecią TV,

h)wykonanie systemu przyzywowego,

i)wykonanie ścianek działowych,

j)w pokojach hotelowych rozbudowę wyłącznika hotelowego na kartę,

k)rozbudowanie układu sterowania klimatyzatorów o kontaktrony okienne, które wyłączają klimatyzację w przypadku otwarcia okna w pokoju.

Wydatki ponoszone na inwestycję będą każdorazowo dokumentowane wystawianymi przez dostawców / wykonawców na Gminę fakturami, na których Gmina będzie oznaczona jako Nabywca przedmiotowych towarów i usług. Gmina wskazuje również, iż dotychczas nie dokonywała odliczenia VAT od wydatków związanych z dostosowaniem obiektu Zamku w A. do wymogów p-poż oraz budowy windy w części komercyjnej Zamku. W ramach umowy dzierżawy/najmu będzie uwzględniona cała część komercyjna, w skład której wchodzi część hotelowa z windą osobową oraz część restauracyjna położone w osobnym skrzydle Zamku. Część Zamku, która będzie wynajmowana, będzie wykorzystywana tylko przez Wynajmującego na cele komercyjne.

Uzupełnienie i doprecyzowanie opisu zdarzenia przyszłego

Nakłady poniesione na wydatki dotyczące ochrony p-poż wyniosły (…) zł brutto, (…) zł netto.

Nakłady na budowę windy osobowej w części hotelowej wyniosły (…) zł brutto, (…) zł netto.

Nakłady na modernizację części restauracyjno-hotelowej (…) zamku wyniosą (…) zł brutto, (…) zł netto.

Przedmiotem złożonego wniosku są wyłącznie wydatki związane z remontem i modernizacją części hotelowo-restauracyjnej Zamku oraz z budową windy w części hotelowo-restauracyjnej.

Dostosowanie budynku i budowę windy zakończono (…) 2024 r. Natomiast co do modernizacji to wykonawca określił termin zgłoszenia do odbioru Inwestorowi prac etapu I na (…) 2024 r.

Najwcześniej po tym terminie możliwe będzie ogłoszenie przetargu na wynajem lokalu gastronomicznego.

Kwota czynszu najmu będzie znana po otwarciu ofert złożonych w przetargu.

Wskazali Państwo, że dzierżawca lokalu hotelowo-gastronomicznego nie jest znany.

Lokal hotelowo-gastronomiczny był wcześniej wynajmowany/dzierżawiony. Lokal był wcześniej wynajmowany do listopada 2022 r., umowa z najemcą została rozwiązana na jego wniosek z powodu rozpoczynającego się remontu i budowy windy.

Oczekują Państwo, że czynsz będzie wyższy od poprzednio obowiązującego z uwagi na wyższy standard lokalu, wynikający z poniesionych nakładów inwestycyjnych.

Na dzień dzisiejszy nie jest znana różnica pomiędzy dotychczasowym a oczekiwanym czynszem.

Cena wywoławcza zostanie ustalona zgodnie z obowiązującym na dzień zawarcia umowy najmu Zarządzeniem Burmistrza (…). Na dzień złożenia wniosku jest to Zarządzenie nr (…) Burmistrza (…) z dnia (…) 2021 r. w sprawie ustalania minimalnych stawek czynszu za najem lokali użytkowych w zasobach komunalnych.

Jeśli Gmina lub gminne jednostki organizacyjne miałyby kiedykolwiek korzystać z lokalu hotelowo gastronomicznego będzie to usługa odpłatna świadczona przez podmiot wyłoniony w postępowaniu przetargowym, na którą zostanie wystawiona faktura VAT.

Pytanie

Czy Gmina jest uprawniona do odliczenia VAT naliczonego w pełnej wysokości od wydatków związanych z modernizacją pomieszczeń na Zamku w części, która będzie wynajmowana?

Państwa stanowisko w sprawie

Zdaniem Gminy wydatki poniesione na cele inwestycyjne realizowanego zadania można odliczyć VAT w pełnej wysokości.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z pewnymi zastrzeżeniami, które nie mają zastosowania w przedmiotowej sprawie. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi, tj. z czynnościami, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego). Jak wskazano powyżej, najistotniejszym warunkiem umożliwiającym czynnemu podatnikowi VAT realizację prawa do odliczenia, jest związek dokonanych zakupów z wykonywaniem czynności opodatkowanych. Zasada ta wyraża się tym, że podatnik - aby skorzystać z prawa do odliczenia podatku naliczonego - nie musi czekać aż nabyty towar lub usługa zostaną odsprzedane lub efektywnie wykorzystane na potrzeby działalności opodatkowanej.

Zdaniem Gminy, w analizowanym przypadku, w związku z wynajmowaniem powierzchni hotelowo - gastronomicznej na podstawie umowy najmu lokalu, w odniesieniu do wydatków ponoszonych na modernizację i dostosowanie obiektu Zamku w A. do wymogów p‑poż. oraz budowa windy osobowej w tym lokalu, powyższe przesłanki będą spełnione. W konsekwencji, stosownie do art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, Gminie będzie przysługiwało prawo do odliczenia VAT naliczonego od wydatków związanych z dostosowaniem obiektu Zamku w A. do wymogów p-poż. oraz budową windy osobowej. Ponadto Gmina podkreśla, że stanowisko odmienne od przedstawionego powyżej pozostawałoby w sprzeczności z fundamentalną zasadą opodatkowania VAT, jaką jest zasada neutralności tego podatku, podkreślana wielokrotnie w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej oraz polskich sądów administracyjnych.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku, jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”.

Art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:

Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje gdy:

• towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych,
• podatek odlicza zarejestrowany czynny podatnik podatku VAT.

Art. 15 ust. 1 ustawy:

Art. 15 ust. 2 ustawy:

Art. 15 ust. 6 ustawy:

Organy władzy publicznej mają na gruncie podatku od towarów i usług szczególny status. Są uznawane za podatników podatku od towarów i usług, gdy wykonują czynności:

• inne niż te, które mieszczą się w ramach ich zadań, oraz
• mieszczące się w ramach ich zadań, ale wykonywane na podstawie umów cywilnoprawnych.

Jeśli zaś organ władzy publicznej podejmuje realizację zadań jako podmiot prawa publicznego, wówczas nie jest podatnikiem VAT, nawet jeśli pobiera należności, opłaty lub składki.

Rolę gminy określa ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 609 ze zm.).

Art. 2 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym:

Art. 6 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym:

Art. 7 ust. 1 pkt 15 ustawy o samorządzie gminnym:

Art. 9 ust. 1 i 2 ustawy o samorządzie gminnym:

Z powyższych przepisów jednoznacznie wynika, że gmina działa w charakterze podatnika podatku VAT, gdy wykonuje we własnym imieniu i na własny rachunek czynności spełniające definicję działalności gospodarczej, określonej w art. 15 ust. 2 ustawy.

Z art. 86. ust. 1 ustawy wynika, że odliczyć można w całości podatek naliczony, który jest związany z transakcjami opodatkowanymi podatnika. Wykluczona jest możliwość odliczania podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych – czyli gdy są wykorzystywane do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających opodatkowaniu.

Odliczenie podatku naliczonego może być częściowe, tzn. w tej części, w jakiej dane towary lub usługi, z którymi związany jest podatek naliczony, są wykorzystywane do realizacji czynności opodatkowanych. Przy odliczeniu częściowym pomija się tę część podatku, w jakiej zakupione towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności nieopodatkowanych podatkiem VAT.

Podatnik ma obowiązek dokonania tzw. alokacji podatku, czyli określenia, z jakim rodzajem działalności będzie związany podatek wynikający z otrzymanych faktur zakupu. Obowiązkiem podatnika jest przypisanie konkretnych wydatków do tego rodzaju sprzedaży, z którym są związane.

Prawo do odliczenia podatku naliczonego przysługuje pod warunkiem, że:

• spełnione zostały przesłanki pozytywne, wynikające z art. 86 ust. 1 ustawy oraz
• nie zaistniały przesłanki negatywne, określone w art. 88 ustawy – pozbawiają one podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Z opisu sprawy wynika, że posiadają Państwo w swoim zasobie Zamek (…). Obecnie realizują Państwo inwestycję pn. (…)” oraz modernizacji części restauracyjno-hotelowej (…) zamku.

Państwa wątpliwości dotyczą prawa do odliczenia podatku naliczonego od wydatków związanych z modernizacją pomieszczeń na Zamku w części, która będzie wynajmowana.

Aby udzielić Państwu odpowiedzi, należy przeanalizować, czy będą Państwo wykonywać czynności opodatkowane, udostępniając odpłatnie część Zamku.

Art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy:

Art. 7 ust. 1 ustawy:

Art. 8 ust. 1 ustawy:

Z tak szeroko sformułowanej definicji wynika, że przez świadczenie usług należy przede wszystkim rozumieć określone zachowanie podatnika na rzecz odrębnego podmiotu, które zasadniczo wynika z dwustronnego stosunku zobowiązaniowego. Stronami tego stosunku są:

• odbiorca (nabywca) usługi, oraz
• podmiot świadczący usługę.

Świadczenie jest odpłatne, gdy istnieje stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi wypłacane jest wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że ze stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.

W przytoczonych przepisach została zrealizowana zasada powszechności opodatkowania wyrażona w art. 1 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L z 11 grudnia 2006 r. Nr 347 str. 1 ze zm.). Definicja świadczenia usług stanowi dopełnienie definicji dostawy towarów. To pozwala stwierdzić, że opodatkowaniu podatkiem VAT podlegają wszystkie czynności odpłatnego obrotu profesjonalnego.

Nie każda jednak czynność stanowiąca dostawę towarów lub świadczenie usługi w rozumieniu art. 7 ust. 1 oraz art. 8 ust. 1 ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, musi być wykonana przez podatnika działającego w takim charakterze.

Jak już wskazano, organy władzy publicznej mają na gruncie podatku VAT szczególny status, wynikający z art. 15 ust. 6 ustawy. Analiza tego przepisu prowadzi do następujących wniosków:

1.wyłączenie organów władzy publicznej i urzędów obsługujących te organy z kategorii podatników podatku od towarów i usług ma charakter wyłącznie podmiotowo-przedmiotowy,

2.aby ww. podmioty mogły skorzystać z wyłączenia z podatku, konieczne jest spełnienie jednocześnie dwóch warunków:

• czynności – co do zasady podlegające opodatkowaniu VAT – muszą być wykonane przez ściśle określone podmioty,
• czynności te muszą być wykonywane w ramach sprawowanego przez te podmioty władztwa publicznego.

Należy podkreślić, że tylko spełnienie ww. warunków łącznie daje możliwość legalnego wyłączenia z kategorii podatników podatku od towarów i usług na mocy art. 15 ust. 6 ustawy.

Wskazali Państwo, że w Zamku (…) znajduje się lokal hotelowo-gastronomiczny, który będzie odpłatnie udostępniany na cele komercyjne. Komercyjne wykorzystanie budynków gminnych podmiotom zewnętrznym odbywa się na podstawie umów najmu / dzierżawy powierzchni, które Państwo zawierają z tymi podmiotami.

Usługi najmu i dzierżawy zostały zdefiniowane w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061).

Art. 659 § 1 i 2 Kodeksu cywilnego:

Art. 693 § 1 i 2 Kodeksu cywilnego:

Zarówno najem, jak i dzierżawa, jest umową dwustronnie zobowiązującą i wzajemną. Umowa najmu/dzierżawy jest cywilnoprawną umową nakładającą na strony – zarówno wynajmującego/wydzierżawiającego, jak i najemcę/dzierżawcę – określone przepisami obowiązki. Odpowiednikiem świadczenia wynajmującego/wydzierżawiającego, czyli oddania rzeczy do używania, jest świadczenie najemcy/dzierżawcy, polegające na płaceniu umówionego czynszu. Wobec tego umówiony między stronami czynsz jest wynagrodzeniem za możliwość korzystania z cudzej rzeczy, w związku z czym stanowi świadczenie wzajemne należne za używanie przedmiotu najmu/dzierżawy przez najemcę/dzierżawcę.

Na gruncie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług najem/dzierżawa stanowi zatem świadczenie usług zdefiniowane w art. 8 ust. 1 ustawy i podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na mocy art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Wykonując cywilnoprawną umowę najmu/dzierżawy, występują Państwo w charakterze podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, a czynność odpłatnego udostępnienia powierzchni na rzecz podmiotów trzecich na podstawie umów cywilnoprawnych stanowi usługę podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 8 ust. 1 ustawy.

Ani w ustawie, ani też w wydanych na jej podstawie aktach wykonawczych ustawodawca nie przewidział zwolnienia od podatku dla odpłatnego udostępniania pomieszczeń do celów działalności gospodarczej na podstawie umowy najmu/dzierżawy. Zatem czynność ta nie będzie korzystać ze zwolnienia od podatku od towarów i usług.

Podsumowując, w przypadku odpłatnego udostępniania części Zamku na rzecz podmiotu zewnętrznego na podstawie umowy najmu/dzierżawy będą Państwo działać w charakterze podatnika VAT, a czynności te będą podlegać opodatkowaniu VAT i jednocześnie nie będą korzystać ze zwolnienia z VAT.

Wobec tego, w analizowanej sprawie będą spełnione przesłanki, o których mowa w art. 86 ust. 1 ustawy, warunkujące prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony.

Są Państwo zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku VAT i występują w charakterze podatnika VAT, odpłatnie udostępniając posiadaną nieruchomość na podstawie umowy najmu/dzierżawy.

Ponoszą Państwo wydatki związane z remontem i modernizacją części hotelowo-restauracyjnej Zamku oraz z budową windy w części hotelowo-restauracyjnej. Wskazali Państwo, że aby Zamek mógł być wydzierżawiany i użytkowany, należy uczynić obiekt bezpiecznym i dostosować obiekt do wymogów p-poż. oraz w części hotelowej zamontować windę osobową dla gości. A zatem nabyte towary i usługi będą Państwo wykorzystywać do wykonywania czynności opodatkowanych.

Zatem będzie Państwu przysługiwało prawo do pełnego odliczenia podatku naliczonego z faktur dokumentujących wydatki ponoszone przez Państwa na realizację inwestycji pn. „(…)” oraz modernizacji części restauracyjno-hotelowej (…) zamku, wyłącznie w odniesieniu do wydatków dotyczących części wynajmowanej/wydzierżawianej.

Prawo to będzie przysługiwało Państwu poda warunkiem, że nie zaistnieją ograniczenia wskazane w art. 88 ustawy.

Państwa stanowisko jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili, i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja została wydana na podstawie przedstawionego we wniosku opisu okoliczności sprawy, w szczególności w oparciu o informacje, że Dzierżawca zostanie wyłoniony w procedurze przetargowej, w której również zostanie ustalona wysokość czynszu dzierżawnego, a w konsekwencji powyższe dane nie są jeszcze Państwu znane.  

Zatem interpretacja nie wywoła skutków prawnych, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej bądź celno-skarbowej zostanie ustalone, że wysokość wynagrodzenia za świadczenie usług na podstawie umowy najmu/dzierżawy odbiega od realiów rynkowych i skalkulowana jest na zbyt niskim poziomie, który uniemożliwi zwrot poniesionych nakładów inwestycyjnych lub też, że inwestycja nie jest wykorzystywana wyłącznie do czynności opodatkowanych (a np. do realizacji zadań własnych gminy).

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).