Interpretacja indywidualna z dnia 13 sierpnia 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB3-1.4012.274.2024.4.KO

Prawa do odliczenia podatku naliczonego od wydatków związanych z realizacją usług przez Współpracowników i Outsourcerów, w przypadku poniesienia ich bezpośrednio na postawie faktur otrzymanych przez Spółkę od podmiotów świadczących te usługi, jak i w przypadku gdy Współpracownik/firma outsourcingowa przenosi na Spółkę ich ekonomiczny ciężar na podstawie faktury wystawionej przez Współpracownika/firmę outsourcingową na Spółkę.

Interpretacja indywidualna

 - stanowisko w części prawidłowe, w części nieprawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest:

- prawidłowe – w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego od wydatków związanych z realizacją usług przez Współpracowników i Outsourcerów, w przypadku gdy Współpracownik/firma outsourcingowa przenosi na Państwa ich ekonomiczny ciężar na podstawie faktury wystawionej przez Współpracownika/firmę outsourcingową na Państwa,

- nieprawidłowe – w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego od wydatków związanych z realizacją usług przez Współpracowników i Outsourcerów, w przypadku poniesienia ich bezpośrednio na postawie faktur otrzymanych przez Państwa od podmiotów świadczących te usługi.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

2 maja 2024 r. wpłynął Państwa wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy m.in. podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego od wydatków związanych z realizacją usług przez Współpracowników i Outsourcerów, w przypadku poniesienia ich bezpośrednio na postawie faktur otrzymanych przez Państwa od podmiotów świadczących te usługi, jak i w przypadku gdy Współpracownik/firma outsourcingowa przenosi na Państwa ich ekonomiczny ciężar na podstawie faktury wystawionej przez Współpracownika/firmę outsourcingową na Państwa.

Wniosek uzupełniono pismem z 29 lipca 2024 r.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

X Spółka Akcyjna (dalej: Wnioskodawca lub Spółka) jest Spółką z branży informatycznej. Wnioskodawca prowadzi działalność w zakresie tworzenia oraz rozwoju oprogramowania, zarządzania infrastrukturą IT, testowania, usług wsparcia (service desk), itp. Ponadto realizuje kompleksowe usługi informatyczne dotyczące projektów technologicznych, integracyjnych, utrzymaniowych, rozwoju oprogramowania oraz outsourcingu systemów informatycznych, dostarczania i integracji oprogramowania obcego). Odbiorcami usług świadczonych przez Wnioskodawcę są zarówno podmioty polskie, jak i zagraniczne (dalej: Klienci).

Wnioskodawca realizuje także projekty wewnętrzne, prowadzone na potrzeby własne, polegające m.in. na tworzeniu i rozwoju oprogramowania, co przyczynia się do zwiększenia efektywności i konkurencyjności Wnioskodawcy. Efekty projektów wewnętrznych są wykorzystywane w bieżącej działalności operacyjnej Spółki a niektóre mogą zostać wykorzystane w przyszłości.

Wnioskodawca jest polskim rezydentem podatkowym i podlega opodatkowaniu od całości swoich dochodów na terytorium Polski bez względu na miejsce ich uzyskania.

Wnioskodawca jest też czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług.

Branża IT cechuje się dużą dynamiką, szybkim wzrostem, ale i zmiennością. Wnioskodawca chcąc zachować pozycję lidera na rynku musi podejmować działania, które pozwolą na świadczenie usług na wysokim poziomie oraz bieżące odpowiadanie na zmienne wymogi rynkowe.

W ramach prowadzonej działalności gospodarczej Wnioskodawca zatrudnia pracowników w oparciu o umowy o pracę. Wnioskodawca, odpowiadając uwarunkowaniom rynku pracy, współpracuje lub zamierza współpracować również z osobami nie prowadzącymi działalności gospodarczej zatrudnionymi na podstawie umowy zlecenia lub kontraktu menedżerskiego, z osobami prowadzącymi działalność gospodarczą tzw. B2B w dalszej części wniosku określanymi jako Współpracownicy.

Dodatkowo, z uwagi na małą konkurencyjność wśród pracowników IT (braki na rynku pracy wolnych specjalistów IT) Wnioskodawca współpracuje również z podmiotami pośredniczącymi w zatrudnieniu, które udostępnią wnioskodawcy personel na zasadzie tzw. outsourcingu personelu. Udostępniony Wnioskodawcy personel w dalszej części wniosku określany jest mianem Outsourcerów.

Outsourcerzy mogą być zatrudnieni w podmiocie pośredniczącym w dowolnej formie prawnej jako pracownicy w oparciu o umowę o pracę, zleceniobiorcy na podstawie umowy zlecenia, kontraktu menedżerskiego, albo osoby fizyczne prowadzące samodzielną działalność gospodarczą tzw. B2B. W tym przypadku Wnioskodawca w ramach umowy otrzyma członka personelu, którego wprowadzi do swojego zespołu, ale koszty jego pracy będzie rozliczać z firmą outsourcingową.

Współpraca co do zasady ma opierać się na długoterminowych umowach. Współpracownicy i Outsourcerzy będą zaangażowani w realizację usług jakie Wnioskodawca wykonuje na rzecz własnych Klientów lub w realizację projektów wewnętrznych. W zależności od wielkości i stopnia skomplikowania projektu, Współpracownicy i Outsourcerzy będą dedykowani do realizacji jednego lub kilku projektów jednocześnie. Współpracownicy i Outsourcerzy będą pracować nad projektem wraz z Pracownikami w mieszanych zespołach. Zespół musi mieć zrównoważony poziom wiedzy dotyczącej projektów, zasad pracy i standardów Wnioskodawcy.

Do zespołów projektowych powoływane będą osoby z uwzględnieniem niezbędnych kompetencji, umiejętności i uprawnień zawodowych, zazwyczaj będą to zarówno Pracownicy jak i Współpracownicy oraz Outsourcerzy. Sposób współpracy z daną osobą, tj. umowa o pracę czy umowa o współpracę, czy współpraca z Outsourcerami, nie będzie kryterium decydującym w kwestii ustalenia członków zespołów. Od doboru składu zespołów zależy jakość współpracy z Klientami i terminowa oraz prawidłowa, na najwyższym poziomie realizacja projektów.

Jednocześnie Wnioskodawca pragnie podkreślić, że Współpracownicy i Outsourcerzy nie stanowią Klientów Wnioskodawcy.

Wnioskodawca dodatkowo podkreśla, że w branży IT kluczowe jest pozyskanie do współpracy osób z określonymi umiejętnościami specjalistycznymi, a co za tym idzie współpraca z osobami prowadzącymi działalność gospodarczą jest niejako wymogiem rynkowym. Często konieczne jest też wynajmowanie personelu od firm outsourcingujących zasoby personalne. Współpraca z osobami o wysokich kompetencjach jest istotna dla jakości projektów realizowanych przez Wnioskodawcę oraz szerokiej oferty Wnioskodawcy.

Wnioskodawca podkreśla, że często wymogiem realizacji projektu lub nawet składania oferty dla Klienta jest posiadanie personelu o określonych kompetencjach.

W związku z realizacją projektów na rzecz Klientów Wnioskodawcy, Wnioskodawca zamierza ponosić szereg wydatków na usługi i materiały, które będzie nabywał bezpośrednio od ich dostawców lub będzie pokrywał ich koszty zarówno pracownikom jak i Współpracownikom oraz podmiotom outsourcingowym, zatrudniającym personel outsourcingowany przez Wnioskodawcę, którzy realizują dany projekt.

W celu z realizacji projektów oraz prac na potrzeby wewnętrzne Wnioskodawca zamierza ponosić następujące koszty związane z zatrudnieniem Współpracowników i Outsourcerów:

- koszty materiałów zużytych w trakcie świadczenia usługi,

- koszty nabycia paliwa, opłat parkingowych i autostradowych do samochodów Współpracowników lub Outsourcerów, którzy realizują zadania, wymagające dojazdu,

- koszty utrzymania samochodów, Współpracowników i Outsourcerów (np. myjnia) oraz ryczałtowy zwrot kosztów użytkowania samochodu (tzw. kilometrówka), w trakcie realizacji tych prac,

- koszty noclegów Outsourcerów i Wspópracowników,

- koszty wyżywienia Outsourcerów i Współpracowników,

- koszty spotkań personelu z klientami,

- koszty biletów lotniczych, kolejowych autobusowych, koszt taksówki Współpracowników i Outsourcerów,

- koszty diet i delegacji Outsourcerów i Współpracowników,

- koszty podpisów elektronicznych dla Outsourcerów i Współpracowników, jeśli są niezbędne do realizacji prac dla Spółki lub jej Klientów,

- koszty użytkowania i amortyzacji, środków trwałych, oprogramowania, urządzeń i wyposażenia będących własnością Wnioskodawcy, udostępnionych Outsourcerom i Współpracownikom.

Celem pokrywania wydatków nie będzie kreowanie pozytywnego wizerunku Wnioskodawcy w perspektywie jego Klientów.

W przypadku wyżej wymienionych materiałów i usług nabywanych bezpośrednio przez Wnioskodawcę od firm zewnętrznych, Wnioskodawca otrzyma fakturę bezpośrednio od firmy zewnętrznej. Możliwe jest też, że Współpracownik lub firma outsourcingowa pierwotnie sami opłacą koszt a następnie przeniosą ten koszt na Wnioskodawcę. Wynagrodzenie w umowach zawartych przez Wnioskodawcę ze Współpracownikami i firmami outsourcingowymi złożone będzie z części stałej (ryczałtowej) to jest wynagrodzenie za pracę tych osób oraz z części obejmującej zwrot uzasadnionych i zaakceptowanych przez Wnioskodawcę dodatkowych kosztów. W umowach będzie wskazane wprost zobowiązanie do zwrotu wydatków/kosztów uzasadnionych i zaakceptowanych przez Wnioskodawcę.

W umowach przedmiotowe wydatki, czyli część zmienna wynagrodzenia może być określana mianem „zwrotu koszów” lub „wynagrodzenia zmiennego”.

W przypadku gdy, w związku z realizacją prac na zlecenie Wnioskodawcy, Współpracownik czy firma outsourcingowa zapłaci za koszt usługi, wówczas w najbliższym okresie rozliczeniowym wynikającym z umowy współpracy, Współpracownik/firma outsourcingowa podwyższy swoje wynagrodzenie o koszty wymienione wyżej, poniesione przez niego w związku z realizacją usługi.

W związku z tym Współpracownik lub firma outsourcingowa wykaże na własnej fakturze VAT jaką wystawi Spółce, kwotę dodatkową powiększoną o należny VAT. Wnioskodawca zapłaci to dodatkowe wynagrodzenie.

Na fakturze Współpracownik/firma outsourcingowa może wyodrębnić pozycje dodatkowych kosztów, lecz zastosuje do nich stawkę podatku od towarów i usług taką jak dla wynagrodzenia stałego.

Zakłada się, że poniesione w związku z realizacją usług wydatki, co do których Współpracownikowi czy firmie outsourcingowej będzie przysługiwało prawo do odliczenia VAT (jak np. koszt transportu w przypadku prac wyjazdowych), Współpracownik/firma outsourcingowa wykaże w wynagrodzeniu dodatkowym w ich wartości nabycia netto powiększając o VAT, a w przypadku wydatków wynikających z nabycia usług, co do których prawo odliczenia VAT nie będzie przysługiwało, jak np. usługa hotelowa, wykaże je w wynagrodzeniu dodatkowym w wartości brutto i powiększy o podatek VAT.

W przypadku gdy Wnioskodawca będzie zwracał, na wyżej opisanej zasadzie, dodatkowe koszty, Wnioskodawca będzie przyjmować, że usługi będą stanowić dla Współpracownika/firmy outsourcingowej element należnego mu wynagrodzenia za współpracę. W przypadku kosztu udokumentowanego fakturą bezpośrednio od firmy świadczącej te usługi (jeśli Spółka pokrywa te koszty bezpośrednio) Wnioskodawca będzie przyjmować, że poniesienie wydatków przez Spółkę nie podwyższy wynagrodzenia wypłacanego Współpracownikom/formie outsourcingowej.

Koszt dodatkowych materiałów i usług, zarówno ponoszony bezpośrednio jak i w ramach zwrotu Współpracownikowi czy firmie outsourcingowej, będzie finansowany ze środków obrotowych Wnioskodawcy.

Pismem z 29 lipca 2024 r. uzupełniono opis sprawy następująco:

Ad. 1

Wnioskodawca jest podmiotem działającym w branży IT. Wnioskodawca i jego klienci są narażeni na różne zagrożenia cybernetyczne.

Wnioskodawca realizuje usługi i uzyskuje przychody na podstawie umów zawartych z klientami. Umowy te zostały określone mianem „projektów”.

Wnioskodawca do wykonania różnych czynności w ramach świadczonych przez siebie usług będzie zatrudniać zespół osób (programistów, serwisantów, testerów, projekt menadżerów, opiekunów handlowych) złożony z Pracowników, Współpracowników i Outsourcerów.

Współpracownicy/Outsourcerzy będą więc zaangażowani w procesy świadczenia usług Wnioskodawcy, wytwarzania oprogramowania, zarządzania projektami, kontakty z klientami Wnioskodawcy i wiele innych procesów związanych z prowadzeniem działalności przez Wnioskodawcę.

Usługi zlecone przez Wnioskodawcę będą wykonywane w różnych lokalizacjach i będą wymagać przemieszczania się. Niezbędne też będzie spełnienie szczególnych wymagań Wnioskodawcy oraz jego klientów związanych z bezpieczeństwem cybernetycznym i zachowaniem tajemnicy przedsiębiorstwa. W związku z tym Wnioskodawcy zależy na zapewnieniu właściwych narzędzi oraz warunków do sprawnej i bezpiecznej realizacji jego potrzeb oraz potrzeb jego klientów. Poniesienie dodatkowych kosztów wymienionych we wniosku będzie umożliwiać spełnienie tych wymogów.

W ocenie Wnioskodawcy wydatki wymienione we wniosku będą niezbędne w celu osiągnięcia przychodów ze źródła przychodów lub w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów.

Ad. 2

Wnioskodawca działa na rynku krajowym i zagranicznym. Wykonywanie usług zleconych przez Wnioskodawcę wielokrotnie wiąże się z przemieszczaniem się osób na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub poza nim. Zlecone usługi mogą być wykonywane w różnych lokalizacjach/biurach Wnioskodawcy a także w miejscach prowadzenia działalności klientów Wnioskodawcy. Zatem wyjazdy Współpracowników/Outsourcerów w celu realizacji usług zleconych przez Wnioskodawcę mogą mieć taki sam charakter jak podróż służbowa w rozumieniu art. 775 ustawy z dnia 26.06.1974 r. Kodeks pracy (tj. Dz.U. z 2023 r. poz. 1465 ze zm.). Współpracownicy/Outsourcerzy nie będą pracownikami Wnioskodawcy. Z uwagi na to Wnioskodawca nie będzie stosować bezpośrednio do nich wskazanych przepisów.

Ad. 3

W umowie z firmą outsourcingową wskazane zostanie, że świadczenie usług przez Outsourcerów będzie odbywać się na podstawie zamówień złożonych przez Wnioskodawcę. W zamówieniach jako miejsce świadczenia usług może być wskazana lokalizacja Wnioskodawcy w Polsce lub inne dowolne miejsce wskazane przez Wnioskodawcę. Świadczenie usług może odbywać się także zdalnie.

W umowach ze Współpracownikami zostanie wskazane, że Współpracownik samodzielnie będzie podejmować decyzje co do miejsca, czasu i sposobu świadczenia usług na rzecz Wnioskodawcy, tak aby zapewnić jak najlepsze zaspokojenie celów, potrzeb i interesów Wnioskodawcy związanych ze świadczonymi usługami oraz ich należyte wykonanie.

W szczególności, Współpracownik może świadczyć usługi w miejscu prowadzenia przez siebie działalności gospodarczej, a także w każdym innym miejscu, z którego możliwa jest realizacja celów i potrzeb Wnioskodawcy oraz należyte wykonanie usług, w szczególności w lokalach Wnioskodawcy oraz w lokalach jego klientów.

Ad. 4

Dla Wnioskodawcy nie ma znaczenia dobrowolność lub jej brak w korzystaniu z noclegów, wyżywienia, czy środków transportu. Istotna jest celowość korzystania, którą jest realizacja zleconych usług. Współpracownicy/Outsourcerzy będą dobierać, rodzaj środka transportu, miejsca noclegu czy też wyżywienia tak aby najlepiej spełnić cele Wnioskodawcy w miejscu wykonywania zleconych zadań.

Za każdym razem Wnioskodawca będzie akceptować koszty związane z wykonywaniem zadań przez Outsourcerów/Współpracowników.

Ad. 5

Podróże, o których mowa we wniosku będą odbywać się w celach realizacji służbowych zadań/usług zleconych przez Wnioskodawcę.

Ad. 6

Wnioskodawca będzie pokrywać wyłącznie zwyczajowe koszty posiłków (śniadanie, obiad, kolacja) spożywanych w trakcie spotkań z klientami Wnioskodawcy oraz podczas wyjazdów w celu realizacji usług zleconych przez Wnioskodawcę.

Ad. 7

Współpracownicy/Outsourcerzy nie będą akcjonariuszami Wnioskodawcy.

Ad. 8

Faktury otrzymywane przez Wnioskodawcę od podmiotów realizujących usługi bezpośrednio na rzecz Wnioskodawcy będą dokumentować następujące towary/usługi:

- materiały zużyte w trakcie świadczenia usługi,

- usługi hotelowe i noclegowe dotyczące Outsourcerów i Współpracowników,

- usługi gastronomiczne i cateringowe dotyczące Outsourcerów i Współpracowników,

- bilety lotnicze, kolejowe, autobusowe, usługi taksówki dotyczące Współpracowników i Outsourcerów,

- podpisy elektroniczne dla Outsourcerów i Współpracowników, jeśli są niezbędne do realizacji prac dla Spółki lub jej klientów,

- nabycie, użytkowanie środków trwałych, oprogramowania, urządzeń i wyposażenia będących własnością Wnioskodawcy, udostępnionych Outsourcerom i Współpracownikom do realizacji zleconych im przez Wnioskodawcę zadań.

Wnioskodawca nie ma wątpliwości, iż nie będzie miał prawa do odliczenia podatku naliczonego od usług gastronomicznych i hotelowych nabywanych bezpośrednio od pomiotów świadczących te usługi.

Ad. 9, Ad. 10

Zgodnie z Umowami wynagrodzenie Współpracownika/firmy outsourcingowej może być dwuskładnikowe, w związku z tym faktura może zawierać:

a) dwie pozycje opisane następująco:

- wynagrodzenie główne (podstawowe) za świadczone usługi np. programistyczne, czyli za czas pracy zgodnie ze stawką zryczałtowaną, godzinową, dniową lub miesięczną,

- wynagrodzenie zmienne za świadczone usługi w wysokości poniesionych kosztów, które uprzednio zaakceptowała Spółka, a które Współpracownik poniósł w interesie Spółki, o ile wystąpią w danym okresie rozliczeniowym obok wynagrodzenia głównego. Nie będą wyodrębniane poszczególne rodzaje kosztów;

b) jedną pozycję opisaną następująco:

- wynagrodzenie za świadczone usługi np. programistyczne. Kwota wynagrodzenia głównego, będzie wówczas powiększona o dodatkowe wydatki. Nie będą wyodrębniane poszczególne rodzaje wydatków/usług.

Pomimo wyodrębnienia w fakturze odrębnych pozycji Wnioskodawca będzie przyjmował, że nabywa jedną kompleksową usługę, której wykonanie zlecił Współpracownikowi/Outsourcerowi (np. usługi programistyczne), a wyodrębnione pozycje stanowią jedynie element kalkulacyjny wynagrodzenia za usługę główną.

Wszystkie pozycje wskazane w fakturze opodatkowane będą taką samą stawką podatku VAT jak wynagrodzenie główne np. usługi programistyczne. Na żądanie Wnioskodawcy Współpracownik/firma outsourcingowa przedstawi zestawienie lub dowody źródłowe poniesienia wydatków.

Współpracownik/firma outsourcingowa nie będzie wystawiać na Wnioskodawcę faktury dokumentującej nabycie poszczególnych usług stanowiących element kalkulacyjny wynagrodzenia za usługę główną.

W skład wynagrodzenia dodatkowego należnego Współpracownikowi/firmie outsourcingowej będą wchodzić wszystkie dodatkowe koszty/wydatki poniesione przez Współpracownika/firmę outsourcingową związane ze świadczonymi przez nich usługami, zaakceptowane przez Wnioskodawcę.

Ad. 11

Przedmiotem umowy zawartej ze Współpracownikiem/firmą outsourcingową, zależnie od zakresu specjalizacji tych podmiotów, będzie świadczenie różnych usług informatycznych zleconych przez Wnioskodawcę.

Będą to usługi, które zostaną określone w poszczególnych zamówieniach w zakresie prac IT, w szczególności prac programistycznych, analitycznych, oraz projektowych, testowych w ramach zespołu projektowego Wnioskodawcy, sporządzania dokumentacji systemów informatycznych zleconych do opracowania przez Wnioskodawcę oraz świadczenia usług obejmujących nadzór merytoryczny nad tymi pracami, w zależności od przedmiotu zlecenia.

Firmy outsourcingowe będą wykonywać usługi, poprzez oddelegowanie kompetentnych osób.

Ad. 12, Ad. 13

Współpracownik/firma outsourcingowa nabywając usługi/towary, będzie nabywać je od podmiotów trzecich we własnym imieniu i na własną rzecz w celu wykonania dla Wnioskodawcy usługi wynikającej z zawartej umowy z Wnioskodawcą.

Zatem poniesione przez Współpracownika/firmę outsourcingową dodatkowe, celowe wydatki będą powiększać jego wynagrodzenie za świadczenie usług na rzecz Wnioskodawcy (zgodnie z wyjaśnieniami w Ad.9, Ad. 10) i będą objęte tą sama stawką podatku VAT.

Wnioskodawca w swojej ewidencji dla potrzeb VAT będzie ujmować faktury za świadczone usługi otrzymane od Współpracownika/firmy outsourcingowej, gdyż podatek naliczony wynikający z tych faktur będzie mieć wpływ na wysokość zobowiązania podatkowego Wnioskodawcy z tytułu podatku VAT.

Ad. 14.

Usługi nabyte od Współpracownika/firmy outsourcingowej będą wykorzystywane do czynności opodatkowanych przez Wnioskodawcę.

Ad. 15.

Usługi nabyte na podstawie faktur od podmiotów świadczących usługi bezpośrednio na rzecz Wnioskodawcy będą wykorzystywane do czynności opodatkowanych przez Wnioskodawcę.

Pytanie w zakresie podatku od towarów i usług (oznaczone we wniosku nr 2)

Czy w przedstawionym opisie zdarzenia przyszłego Wnioskodawca będzie miał prawo do odliczenia podatku naliczonego od wydatków związanych z realizacją usług przez Współpracowników i Outsourcerów, zarówno w przypadku poniesienia ich bezpośrednio na postawie faktur otrzymanych przez Wnioskodawcę od podmiotów świadczących te usługi, jak i w przypadku gdy Współpracownik/firma outsourcingowa przenosi na Wnioskodawcę ich ekonomiczny ciężar (są one zwracane Współpracownikowi/firmie outsourcingowej) na podstawie faktury wystawionej przez Współpracownika/firmę outsourcingową na Wnioskodawcę?

Państwa stanowisko w odniesieniu do pytania 2

Wnioskodawca będzie miał prawo do odliczenia podatku naliczonego od wydatków związanych z realizacją usług przez Współpracowników i Outsourcerów, zarówno w przypadku poniesienia ich bezpośrednio na postawie faktur otrzymanych przez Wnioskodawcę od podmiotów świadczących te usługi, jak i w przypadku gdy Współpracownik/firma outsourcingowa przenosi na Wnioskodawcę ich ekonomiczny ciężar (są one zwracane Współpracownikowi lub firmie outsourcingowej) na podstawie faktury wystawionej przez Współpracownika lub firmę outsourcingową na Wnioskodawcę.

Natomiast Wnioskodawca nie będzie miał prawa do odliczenia podatku naliczonego od usług gastronomicznych i hotelowych nabywanych nie od Współpracowników i firm outsourcingowych lecz bezpośrednio od pomiotów świadczących te usługi.

Uzasadnienie stanowiska własnego

W zakresie podatku od towarów i usług należy stwierdzić, że VAT naliczony przy nabyciu towarów i usług w związku ze świadczeniami określonymi w opisie zdarzenia przyszłego spełnia warunki z art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, który stanowi, że w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Bezsprzecznie Spółka jest podatnikiem, o jakim mowa w art. 15 i nabycie dodatkowych towarów i usług związanych ze współpracą z Współpracownikami i Outsourcerami będą mieć związek z działalnością gospodarczą opodatkowaną VAT, jaką prowadzi Spółka. Prawo do odliczenia przysługuje Spółce w zakresie, w jakim nabywane towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych (art. 86 ust. 1 ustawy VAT). Na podstawie tego przepisu odliczeniu podlega m.in. podatek naliczony od usług, które są nabywane w związku z prowadzoną przez podatników działalnością opodatkowaną. Zasada neutralności podatku VAT, a także kwestia pośredniego związku pomiędzy podatkiem naliczonym VAT a czynnościami opodatkowanymi jako warunku wystarczającego do zachowania prawa do odliczenia VAT były przedmiotem licznych orzeczeń TSUE m.in.: wyrok z 15 stycznia 1998 r. w sprawie C-37/95 (Państwo Belgijskie v. Ghent Coal Terminal NV), wyrok z 22 lutego 2001 r. w sprawie C-408/96 (Abbey National plc v. Commissioners of Customs & Excise), wyrok z 26 maja 2005 r. w sprawie C-465/03 (Kretztechnik AG v. Finanzamt Linz), wyrok z 27 września 2001 r. w sprawie C-16/00 (CIBO Participations SA v. Directeur regional des impóts du Nord-Pas-de-Calais). TSUE podkreślał, że co do zasady, prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego przysługuje podatnikom wówczas, gdy istnieje bezpośredni związek poniesionych wydatków ze sprzedażą opodatkowaną. Jednakże, brak bezpośredniego związku z konkretną czynnością podlegającą opodatkowaniu nie wyklucza prawa odliczenia podatku VAT w przypadku tzw. kosztów ogólnych działania podatnika, o ile koszty te mogą być przypisane do działalności podatnika podlegającej opodatkowaniu VAT.

Ustawa o podatku od towarów i usług ustanawia zasadę tzw. niezwłocznego odliczenia podatku naliczonego. Zasada ta wyraża się tym, że podatnik, aby skorzystać z prawa do odliczenia podatku naliczonego nie musi czekać aż nabyty towar lub usługa zostaną odsprzedane lub efektywnie wykorzystane na potrzeby działalności opodatkowanej. Istotna jest intencja nabycia - jeśli dany towar (usługa) ma służyć wykonywaniu czynności opodatkowanych, wówczas - po spełnieniu wymienionych w art. 86 ustawy wymogów formalnych - odliczenie jest prawnie dozwolone, oczywiście jeżeli nie wyłączają go inne przepisy ustawy lub aktów wykonawczych. Wystarczającym zatem jest, że z okoliczności towarzyszących nabyciu towaru lub usługi, przy uwzględnieniu rodzaju prowadzonej oraz planowanej przez podatnika działalności gospodarczej wynika, że zakup ten dokonany został w celu jego wykorzystania w ramach działalności opodatkowanej. Ta warunkowość realizacji określonego w art. 86 ust. 1 ustawy prawa obniżenia podatku należnego o podatek naliczony powoduje, że nieziszczenie się warunku pozytywnego, jakim jest wykorzystanie towaru lub usługi do realizacji czynności opodatkowanej podatnika, np. gdy okaże się, że zmieniono przeznaczenie towaru (usługi) i został on ostatecznie wykorzystany do czynności zwolnionych od VAT lub niepodlegających VAT - spowoduje konieczność weryfikacji uprzedniego odliczenia podatku naliczonego.

Wymienione w opisie zdarzenia przyszłego świadczenia będą nabywane dla personelu wykonującego dla Wnioskodawcy pracę w związku z jego opodatkowaną działalnością, czyli w związku z odpłatnymi i opodatkowanymi zamówieniami Klientów Wnioskodawcy.

Z uregulowań ustawy o VAT wynika, że dla realizacji prawa do odliczenia podatku naliczonego niezbędne jest istnienie związku między dokonywanymi zakupami towarów i usług, a prowadzoną działalnością opodatkowaną. Przy czym związek dokonywanych zakupów z działalnością podatnika może mieć charakter bezpośredni lub pośredni.

O związku pośrednim można mówić wówczas, gdy ponoszone wydatki wiążą się z całokształtem funkcjonowania przedsiębiorstwa. Mają pośredni związek z działalnością gospodarczą, a tym samym z osiąganymi przez podatnika przychodami. Aby jednak można było wskazać, że określone zakupy mają chociażby pośredni związek z działalnością, istnieć musi związek przyczynowo-skutkowy pomiędzy dokonanymi zakupami towarów i usług a powstaniem obrotu. O pośrednim związku dokonanych zakupów z działalnością podatnika można mówić wówczas, gdy zakup towarów i usług nie przyczynia się bezpośrednio do uzyskania przychodu przez podatnika, np. poprzez ich odsprzedaż, lecz poprzez wpływ na ogólne funkcjonowanie przedsiębiorstwa jako całości, przyczynia się do generowania przez dany podmiot obrotów.

Zdaniem Wnioskodawcy nabycie wszystkich świadczeń, wymienionych w opisie zdarzenia przyszłego, będzie mieć bezpośredni związek z wykonywaniem czynności opodatkowanych, bowiem niezbędne będą do wykonania projektów, a więc do generowania przez Spółkę obrotu. Należy zatem stwierdzić, że w zakresie, w jakim zakupione towary i usługi będą związane z działalnością opodatkowaną Spółki, to na podstawie art. 86 ust. 1 Ustawy o VAT, Spółce będzie przysługiwać prawo do odliczenia podatku naliczonego.

W przypadku tych usług czy towarów bez znaczenia, dla oceny związku zakupu z działalnością Spółki jest też to, czy wydatek z naliczonym VAT Spółka będzie ponosić bezpośrednio na podstawie faktury z firmy wykonującej dostawę/usługę, czy też na podstawie faktury otrzymanej od Współpracownika/firmy outsourcingowej, która w wynagrodzeniu dodatkowym będzie zawierać ich koszt. Jeśli płatność nastąpi na podstawie faktury otrzymanej od Współpracownika/firmy outsourcingowej, która powiększy swoje obroty, Spółka potraktuje tę płatność jak dodatkowe wynagrodzenie za usługi świadczone w ramach zlecenia w związku z działalnością gospodarczą Spółki jako zleceniodawcy. Jeśli fakturę wystawi firma wykonująca świadczenie, Spółka potraktuje ją jako dokumentującą zakup związany z działalności gospodarczą Spółki. W obu przypadkach usługi będą nabywane w związku z opodatkowaną działalności Spółki.

W zakresie rozliczenia VAT z faktur na wynagrodzenie dodatkowe Współpracownika/firmy outsourcingowej w zakresie w jakim będzie dotyczyć zwracanych kosztów dodatkowych wynikających z uczestnictwa w projekcie wyjazdowym, Wnioskodawca zauważa, że mając na uwadze, iż Współpracownik/firma outsourcingowa doda do tego wynagrodzenia podatek VAT i go zapłaci, Wnioskodawcy będzie przysługiwać prawo do jego odliczenia.

Koszty usług dodatkowych, stanowią w tym przypadku wynagrodzenie Współpracownika/firmy outsourcingowej za świadczone przez niego usługi główne.

Zgodnie z art. 29a ust. 7 pkt 3 ustawy VAT podstawa opodatkowania nie obejmuje kwot otrzymanych od nabywcy lub usługobiorcy jako zwrot udokumentowanych wydatków poniesionych w imieniu i na rzecz nabywcy lub usługobiorcy i ujmowanych przejściowo przez podatnika w prowadzonej przez niego ewidencji na potrzeby podatku.

Zgodnie z umowami o współpracy, Spółka zwróci należycie udokumentowane i zasadne wydatki, zatwierdzone wcześniej przez Spółkę, poniesione przez Współpracownika/firmę outsourcingową i pozostające w bezpośrednim związku z wykonywaniem usług. Wydatki powiększą miesięczne wynagrodzenie, o którym mowa w ust. 1 powyżej, za miesiąc, w którym zostały poniesione przez Współpracownika/firmę outsourcingową, przy czym kwota za zwrot wydatków może być odrębnie wyspecyfikowana na fakturze lub na dołączonej do faktury specyfikacji wydatków.

Z powyższego postanowienia wynika, że Współpracownik/firma outsourcingowa będzie ponosić wydatki we własnym imieniu (samodzielnie będzie pokrywać koszty związane z prowadzeniem swojej działalności gospodarczej) i wydatki te będą związane z usługami świadczonymi na rzecz Wnioskodawcy. Tym samym, w tym przypadku nie mamy do czynienia z wydatkami ponoszonymi przez Współpracownika/firmę outsourcingową „w imieniu” Wnioskodawcy. W rezultacie, art. 29a ust. 7 pkt 3 ustawy o VAT nie powinien znaleźć zastosowania.

Zgodnie z art. 8 ust. 2a ustawy o VAT, w przypadku gdy podatnik, działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług, przyjmuje się, że ten podatnik sam otrzymał i wyświadczył te usługi. Ww. regulacja wprowadza fikcję prawną, że jeżeli podatnik działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej nie wykonuje samodzielnie usług, lecz we własnym imieniu dostarcza je nabywcy, to podatnik ten usługę tę nabył i następnie usługę tę wyświadczył. W doktrynie i orzecznictwie podkreśla się, że: „Czynność refakturowania, której zasadniczym celem jest przeniesienie przez refakturującego kosztów danej usługi na rzecz faktycznego jej beneficjenta, polega na wystawieniu przez podatnika na rzecz tego beneficjenta jedynie refaktury dokumentującej wyświadczenie przez podatnika tej samej usługi, którą otrzymał.” (np. komentarz Matarewicz Jacek, Ustawa o podatku od towarów i usług. Komentarz aktualizowany. Opublikowano: LEX/el. 2022).

W ocenie Wnioskodawcy, Współpracownicy/firmy outsourcingowe będą ponosić niewątpliwie wydatki we własnym imieniu. Będą ponosić je jednak również na własną rzecz. Tym samym, w ocenie Wnioskodawcy, nie mamy do czynienia z sytuacją opisaną w art. 8 ust. 2a ustawy o VAT (tj. z refakturowaniem) lecz ze zwiększonym wynagrodzeniem Współpracownika/firmy outsourcingowej za świadczone przez nich usługi.

Zgodnie z art. 29a ust. 6 pkt 2 ustawy o VAT, podstawa opodatkowania obejmuje koszty dodatkowe, takie jak prowizje, koszty opakowania, transportu i ubezpieczenia, pobierane przez dokonującego dostawy lub usługodawcę od nabywcy lub usługobiorcy. Katalog ten ma jedynie przykładowy charakter. W orzecznictwie podkreśla się, że „każdy koszt bezpośrednio związany z dostawą towarów lub świadczeniem usług, którym dostawca obciążył nabywcę lub klienta, powinien być włączony do podstawy opodatkowania. Zasada włączenia tych świadczeń do podstawy opodatkowania oznacza, że wartości tego typu kosztów, których ciężar przerzucany jest na nabywcę, nie wykazuje się jako odrębnego świadczenia, lecz traktuje, jako element świadczenia zasadniczego, z zastosowaniem stawki podatku właściwej dla świadczenia zasadniczego” (np. wyrok NSA z 30 sierpnia 2018 r. sygn. akt FSK 1394/16, czy wyrok WSA w Rzeszowie z dnia 9 kwietnia 2019 r. sygn. I SA/Rz 137/19).

Intencją stron będzie zatem ujęcie ww. wydatków Współpracownika/firmy outsourcingowej na np. usługi gastronomiczne i hotelarskie w wynagrodzeniu (podstawie opodatkowania) z tytułu świadczenia usługi podstawowej.

Wydatki ponoszone przez Współpracownika/firmę outsourcingową i przenoszone następnie na Wnioskodawcę niewątpliwie będą wpływać na cenę usługi podstawowej. Tym samym, świadczenia takie jak usługi gastronomiczne, hotelarskie, transportowe, nie będą stanowić świadczeń odrębnych, lecz jedynie element cenotwórczy usługi podstawowej jako tzw. koszty dodatkowe, o których mowa w art. 29a ust. 6 pkt 2 ustawy o VAT.

Wszystkie wyżej przedstawione argumenty przemawiające za zastosowaniem art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług do VAT-u naliczonego do wszelkiego rodzaju kosztów poniesionych w związku z wykonywaniem Projektów przez Spółkę, mają zastosowanie również do Outsourcerów. Również i w przypadku Outsourcerów, nabywane w związku z nimi usługi i towary mają związek z działalnością zarobkową Wnioskodawcy

Podsumowując powyższe, mamy do czynienia z wydatkami, które wliczane są do podstawy opodatkowania z tytułu wykonania usługi głównej przez Współpracownika czy firmę outsourcingową. Wnioskodawcy powinno więc przysługiwać prawo do odliczenia VAT z tytułu ww. wydatków na takich samych zasadach, jak w przypadku prawa do odliczenia VAT z tytułu nabycia usługi głównej. Oznacza to, że nie znajdą tu zastosowania ograniczenia w odliczaniu VAT mające zastosowanie np. do usług noclegowych lub gastronomicznych.

Natomiast Wnioskodawca nie będzie miał prawa do odliczenia podatku naliczonego od usług gastronomicznych i hotelowych nabywanych nie od Współpracowników i firm outsourcingowych lecz bezpośrednio od pomiotów świadczących te usługi.

W związku z powyższym, zdaniem Spółki, odpowiedź na pytanie powinna być twierdząca.

Ocena stanowiska

Stanowisko Państwa w zakresie podatku od towarów i usług jest w części prawidłowe, w części nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361), zwanej dalej ustawą.

W myśl art. 86 ust. 1 ustawy:

Stosownie do art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:

Kwotę podatku naliczonego stanowi:

1) suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:

a) nabycia towarów i usług,

b) dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.

Jak wynika z powołanych przepisów, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług, oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi, tzn. których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Ustawa o podatku od towarów i usług ustanawia zasadę tzw. niezwłocznego odliczenia podatku naliczonego. Zasada ta wyraża się tym, że podatnik, aby skorzystać z prawa do odliczenia podatku naliczonego nie musi czekać aż nabyty towar lub usługa zostaną odsprzedane lub efektywnie wykorzystane na potrzeby działalności opodatkowanej. Wystarczającym zatem jest, że z okoliczności towarzyszących nabyciu towaru lub usługi, przy uwzględnieniu rodzaju prowadzonej oraz planowanej przez podatnika działalności gospodarczej wynika, że zakup ten dokonany został w celu jego wykorzystania w ramach działalności opodatkowanej. Ta warunkowość realizacji określonego w art. 86 ust. 1 ustawy prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony powoduje, że nieziszczenie się warunku pozytywnego, jakim jest wykorzystanie towaru lub usługi do realizacji czynności opodatkowanej podatnika, np. gdy okaże się, że zmieniono przeznaczenie towaru (usługi) i został on ostatecznie wykorzystany do czynności zwolnionych od VAT lub niepodlegających VAT - spowoduje konieczność weryfikacji uprzedniego odliczenia podatku naliczonego.

Z uregulowań ustawy o podatku od towarów i usług wyraźnie wynika, że dla realizacji prawa do odliczenia podatku naliczonego niezbędne jest istnienie związku między dokonywanymi zakupami towarów i usług, a prowadzoną działalnością opodatkowaną. Przy czym związek dokonywanych zakupów z działalnością podatnika może mieć charakter bezpośredni lub pośredni.

O związku bezpośrednim dokonywanych zakupów z działalnością gospodarczą można mówić wówczas, gdy nabywane towary służą np. dalszej odsprzedaży – towary handlowe lub też nabywane towary i usługi są niezbędne do wytworzenia towarów lub usług, będących przedmiotem dostawy; bezpośrednio więc wiążą się z czynnościami opodatkowanymi wykonywanymi przez podatnika.

Natomiast o związku pośrednim można mówić wówczas, gdy ponoszone wydatki wiążą się z całokształtem funkcjonowania przedsiębiorstwa. Mają pośredni związek z działalnością gospodarczą, a tym samym z osiąganymi przez podatnika przychodami. Aby jednak można było wskazać, że określone zakupy mają chociażby pośredni związek z działalnością, istnieć musi związek przyczynowo-skutkowy pomiędzy dokonanymi zakupami towarów i usług a powstaniem obrotu. O pośrednim związku dokonanych zakupów z działalnością podatnika można mówić wówczas, gdy zakup towarów i usług nie przyczynia się bezpośrednio do uzyskania przychodu przez podatnika, np. poprzez ich odsprzedaż, lecz poprzez wpływ na ogólne funkcjonowanie przedsiębiorstwa jako całości, przyczynia się do generowania przez dany podmiot obrotów.

Warunek zachowania związku zakupów z działalnością opodatkowaną, akcentowany jest w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości UE. W orzeczeniu z dnia 6 kwietnia 1995 r. (w sprawie C-4/94, BLP Group plc v. Commissioners of Customs & Excise), TSUE stwierdził, że powstanie prawa do odliczenia podatku jest uzależnione od bezpośredniego i niezwłocznego związku z transakcjami opodatkowanymi. Także w wyroku z dnia 8 czerwca 2000 r. (w sprawie C-98/98, Commissioners of Customs and Excise a Midland Bank plc) TSUE nie miał wątpliwości, że artykuł 2 Pierwszej Dyrektywy i artykuł 17 ust. 2, 3 i 5 Szóstej Dyrektywy w sprawie harmonizacji ustawodawstw Państw Członkowskich w odniesieniu do podatków obrotowych należy interpretować w taki sposób, aby warunkiem odliczenia przez podatnika VAT oraz podstawą do ustalenia zakresu tego prawa było zasadniczo istnienie bezpośredniego związku pomiędzy daną transakcją nabycia, a daną transakcją (lub transakcjami) sprzedaży. W wyroku z dnia 13 marca 2008 r. w sprawie C-437/06 Securenta, TSUE stanął na stanowisku, że w sytuacji, gdy podatnik wykonuje działalność gospodarczą i działalność niemającą charakteru gospodarczego, prawo do odliczenia z tytułu ewentualnych wydatków jest dopuszczalne jedynie w zakresie, w jakim wydatki te można przyporządkować działalności gospodarczej podatnika.

Powyższe jest zgodne z utrwalonym już orzecznictwem TSUE dotyczącym prawa do odliczenia podatku naliczonego, np. z wyrokiem TSUE w sprawie C-528/19 (pkt 27), w którym m.in. stwierdzono: „Prawo do odliczenia zostaje jednak również przyznane podatnikowi nawet w przypadku braku bezpośredniego i ścisłego związku pomiędzy konkretną transakcją powodującą naliczenie podatku a transakcją lub większą liczbą transakcji objętych podatkiem należnym, które rodzą prawo do odliczenia, gdy koszty omawianych usług należą do kosztów ogólnych podatnika i jako takie stanowią elementy składowe ceny dostarczanych przez niego towarów lub świadczonych przez niego usług. Koszty takie zachowują bowiem bezpośredni i ścisły związek z całą działalnością gospodarczą podatnika (wyrok z dnia 14 września 2017 r., Iberdrola Inmobiliaria Real Estate Investments, C‑132/16, EU:C:2017:683, pkt 29 i przytoczone tam orzecznictwo)”.

Jak wyjaśniono, odliczeniu powinien podlegać taki podatek naliczony, który zawarty jest w cenie towarów i usług nabytych w celu wykonania czynności opodatkowanych. Należy zaznaczyć, że nie zawsze możliwe jest wskazanie na ścisłe powiązanie podatku naliczonego z konkretnymi czynnościami opodatkowanymi wykonywanymi przez podatnika. Ważne jest jednak, by związek ten w chwili dokonywania zakupów był oczywisty, a nabyte towary i usługi muszą w sposób niewątpliwy służyć czynnościom opodatkowanym. Okoliczności towarzyszące konkretnej transakcji zakupu towaru lub usługi powinny wskazywać jednoznacznie, że zakup ten dokonany został w celu jego wykorzystania w ramach działalności opodatkowanej podatnika, przy uwzględnieniu rodzaju prowadzonej lub planowanej przez niego działalności gospodarczej.

Ponadto ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno tzw. przesłanek pozytywnych, to jest m.in. tego, że zakupy będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Jedno z takich ograniczeń zostało wskazane w art. 88 ust. 1 pkt 4 ustawy, zgodnie z którym:

Obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się do nabywanych przez podatnika usług noclegowych i gastronomicznych, z wyjątkiem:

a) (uchylona)

b) nabycia gotowych posiłków przeznaczonych dla pasażerów przez podatników świadczących usługi przewozu osób,

c) usług noclegowych nabywanych w celu ich odprzedaży, opodatkowanych u tego podatnika na podstawie art. 8 ust. 2a.

Z kolei jak stanowi art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy:

Zatem, aby podmiot mógł skorzystać z prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony związany z dokonanym nabyciem towarów i usług, w pierwszej kolejności winien spełnić przesłanki umożliwiające uznanie go – dla tej czynności – za podatnika podatku od towarów i usług, działającego w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy:

Stosownie do art. 15 ust. 2 ustawy:

Wskazać należy, że w myśl art. 86 ust. 1 ustawy, w zakresie w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Prawo do odliczenia podatku naliczonego przysługuje zatem wówczas, gdy zostaną spełnione dwa warunki: odliczenia tego dokonuje czynny podatnik podatku VAT, a nabyte towary i usługi, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.

Z uwagi na konstrukcję podatku od towarów i usług (opartą na zasadzie potrącalności w danej fazie obrotu), podatek ten jest z punktu widzenia jego podatników neutralny, gdyż pełnią oni jedynie rolę płatników, przerzucając jego ekonomiczny ciężar na kolejnych nabywców, czyli finalnie na konsumentów. Możliwość obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związana jest jednak z wykonaniem przez podatnika takich czynności, które podlegają ustawie o podatku od towarów i usług. Jeśli jednak dana czynność ustawie tej nie podlega, to nie powstaje ani obowiązek w zakresie podatku należnego, ani uprawnienie w zakresie podatku naliczonego.

Z opisu sprawy wynika, że są Państwo podmiotem działającym w branży IT. Realizują Państwo usługi i uzyskuje przychody na podstawie umów zawartych z klientami. Do wykonania różnych czynności w ramach świadczonych przez siebie usług będą Państwo zatrudniać zespół osób złożony z Pracowników, Współpracowników i Outsourcerów.

Współpracownicy/Outsourcerzy będą zaangażowani w procesy świadczenia usług Państwa, wytwarzania oprogramowania, zarządzania projektami, kontakty z klientami Państwa i wiele innych procesów związanych z prowadzeniem działalności przez Państwa.

Za każdym razem będą Państwo akceptować koszty związane z wykonywaniem zadań przez Outsourcerów/Współpracowników.

Faktury otrzymywane przez Państwa od podmiotów realizujących usługi bezpośrednio na rzecz Państwa będą dokumentować następujące towary/usługi:

- materiały zużyte w trakcie świadczenia usługi,

- usługi hotelowe i noclegowe dotyczące Outsourcerów i Współpracowników,

- usługi gastronomiczne i cateringowe dotyczące Outsourcerów i Współpracowników,

- bilety lotnicze, kolejowe, autobusowe, usługi taksówki dotyczące Współpracowników i Outsourcerów,

- podpisy elektroniczne dla Outsourcerów i Współpracowników, jeśli są niezbędne do realizacji prac dla Spółki lub jej klientów,

- nabycie, użytkowanie środków trwałych, oprogramowania, urządzeń i wyposażenia będących własnością Wnioskodawcy, udostępnionych Outsourcerom i Współpracownikom do realizacji zleconych im przez Wnioskodawcę zadań.

Zgodnie z Umowami wynagrodzenie Współpracownika/firmy outsourcingowej może być dwuskładnikowe, w związku z tym faktura może zawierać:

a) dwie pozycje opisane następująco:

- wynagrodzenie główne (podstawowe) za świadczone usługi np. programistyczne, czyli za czas pracy zgodnie ze stawką zryczałtowaną, godzinową, dniową lub miesięczną,

- wynagrodzenie zmienne za świadczone usługi w wysokości poniesionych kosztów, które uprzednio zaakceptowała Spółka, a które Współpracownik poniósł w interesie Spółki, o ile wystąpią w danym okresie rozliczeniowym obok wynagrodzenia głównego. Nie będą wyodrębniane poszczególne rodzaje kosztów;

b) jedną pozycję opisaną następująco:

- wynagrodzenie za świadczone usługi np. programistyczne. Kwota wynagrodzenia głównego, będzie wówczas powiększona o dodatkowe wydatki. Nie będą wyodrębniane poszczególne rodzaje wydatków/usług.

Pomimo wyodrębnienia w fakturze odrębnych pozycji Wnioskodawca będzie przyjmował, że nabywa jedną kompleksową usługę, której wykonanie zlecił Współpracownikowi/ Outsourcerowi (np. usługi programistyczne), a wyodrębnione pozycje stanowią jedynie element kalkulacyjny wynagrodzenia za usługę główną.

Współpracownik/firma outsourcingowa nie będzie wystawiać na Wnioskodawcę faktury dokumentującej nabycie poszczególnych usług stanowiących element kalkulacyjny wynagrodzenia za usługę główną.

W skład wynagrodzenia dodatkowego należnego Współpracownikowi/firmie outsourcingowej będą wchodzić wszystkie dodatkowe koszty/wydatki poniesione przez Współpracownika/firmę outsourcingową związane ze świadczonymi przez nich usługami, zaakceptowane przez Wnioskodawcę.

Przedmiotem umowy zawartej ze Współpracownikiem/firmą outsourcingową, zależnie od zakresu specjalizacji tych podmiotów, będzie świadczenie różnych usług informatycznych zleconych przez Wnioskodawcę. Będą to usługi, które zostaną określone w poszczególnych zamówieniach w zakresie prac IT, w szczególności prac programistycznych, analitycznych, oraz projektowych, testowych w ramach zespołu projektowego Państwa, sporządzania dokumentacji systemów informatycznych zleconych do opracowania przez Wnioskodawcę oraz świadczenia usług obejmujących nadzór merytoryczny nad tymi pracami, w zależności od przedmiotu zlecenia. Firmy outsourcingowe będą wykonywać usługi, poprzez oddelegowanie kompetentnych osób.

Współpracownik/firma outsourcingowa nabywając usługi/towary, będzie nabywać je od podmiotów trzecich we własnym imieniu i na własną rzecz w celu wykonania dla Państwa usługi wynikającej z zawartej umowy z Państwem. Zatem poniesione przez Współpracownika/firmę outsourcingową dodatkowe, celowe wydatki będą powiększać jego wynagrodzenie za świadczenie usług na rzecz Państwa.

Usługi nabyte od Współpracownika/firmy outsourcingowej będą wykorzystywane do czynności opodatkowanych przez Państwa.

Usługi nabyte na podstawie faktur od podmiotów świadczących usługi bezpośrednio na rzecz Państwa będą wykorzystywane do czynności opodatkowanych przez Państwa.

Wątpliwości Państwa dotyczą kwestii czy przysługuje Państwu prawo do odliczenia podatku naliczonego od wydatków związanych z realizacją usług przez Współpracowników i Outsourcerów, w przypadku poniesienia ich bezpośrednio na postawie faktur otrzymanych przez Państwa od podmiotów świadczących te usługi, jak i w przypadku gdy Współpracownik/firma outsourcingowa przenosi na Państwa ich ekonomiczny ciężar na podstawie faktury wystawionej przez Współpracownika/firmę outsourcingową.

Rozstrzygając kwestię prawa do odliczenia podatku naliczonego należy odnieść się do świadczeń kompleksowych.

Generalnie system podatku od wartości dodanej opiera się na zasadzie, że każde świadczenie jest traktowane odrębnie i niezależnie na potrzeby opodatkowania tym podatkiem.

Ani dyrektywa Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 347 z 11.12.2006, str. 1, z późn. zm.), ani też przepisy krajowe nie zawierają definicji świadczenia złożonego. Brak również szczególnych uregulowań dotyczących przesłanek uznawania danego świadczenia za świadczenie złożone. Ocena, w jakich okolicznościach świadczenia powiązane należy traktować jako świadczenia jednolite, kształtowana jest na bazie orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

W szczególności wskazać należy wyrok Trybunału z dnia 6 lipca 2006 r. w sprawie C-251/05 Talacre Beach Caravan Sales Ltd, w którym Trybunał stwierdził, że należy dać prymat ochronie zasady, nierozszerzania zwolnienia podatkowego nad traktowaniem kilku dostaw jako świadczenia złożonego, opodatkowanego wedle zasad dotyczących świadczenia głównego. Każde odstępstwo od zasadniczej stawki podatku od towarów i usług winno być zatem interpretowane ściśle i ta ogólna zasada musi być brana bezwzględnie pod uwagę przy ocenie okoliczności konkretnej sprawy.

W pewnych jednak okolicznościach formalnie odrębne świadczenia, które mogą być wykonywane oddzielnie, a zatem, odpowiednio, prowadzić do opodatkowania lub zwolnienia, należy uważać za jednolitą czynność, gdy nie są one niezależne (por. np. wyrok TSUE z dnia 2 grudnia 2010 r. w sprawie C-276/09 Everything Everywhere Ltd - pkt 23, z dnia 27 września 2012 r. w sprawie C-392/11 Field Fisher Waterhouse LLP - pkt 15, z dnia 17 stycznia 2013 r. w sprawie C-224/11 BGŻ Leasing sp. z o.o. - pkt 30). Orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej zawiera zatem wskazówki dotyczące warunków jakie muszą być spełnione żeby uznać określony zespół świadczeń za świadczenie złożone.

Jedna transakcja występuje zatem wtedy, gdy dwa lub więcej elementów albo dwie lub więcej czynności, dokonane przez podatnika, są ze sobą tak ściśle związane, że tworzą obiektywnie tylko jedno niepodzielne świadczenie gospodarcze, którego rozdzielenie miałoby charakter sztuczny (por. np. wyrok TSUE z dnia 25 lutego 1999 r. w sprawie C-349/96 Card Protection Plan Ltd – pkt 29, ww. wyrok C-392/11 - pkt 16; ww, wyrok TSUE C-224/11 - pkt 30; lub też wyrok TSUE z dnia 27 czerwca 2013 r. w sprawie C-155/12 RR Donnelley Global Tumkey Solutions Poland sp. z o.o. - pkt 21).

Ponadto jeżeli jedno lub więcej świadczeń stanowi świadczenie główne, natomiast pozostałe świadczenie lub świadczenia stanowią świadczenie lub świadczenia dodatkowe/pomocnicze, traktowane z punktu widzenia podatkowego tak jak świadczenie główne tj. dzielące los prawny świadczenia głównego. W szczególności świadczenie należy uznać za dodatkowe/pomocnicze w stosunku do świadczenia głównego, jeżeli nie stanowi ono dla klienta celu samo w sobie, lecz służy skorzystaniu w jak najlepszy sposób ze świadczenia głównego tj. stanowi środek do korzystania na jak najlepszych warunkach z tego świadczenia (por. ww. wyrok TSUE C-349/96 - pkt 30, C-392/11 - pkt 17, C-224/11 - pkt 30 lub też C-155/12 - pkt 22).

Poza tym w wyroku z dnia 21 lutego 2008 r. w sprawie C-425/06 Part Service Srl Trybunał wskazał, że aby stwierdzić, czy mamy do czynienia z tzw. usługą kompleksową, należy w pierwszej kolejności poszukiwać elementów charakterystycznych dla rozpatrywanej czynności celem określenia, czy podatnik dostarcza konsumentowi kilka odrębnych świadczeń głównych, czy też jedno świadczenie. W orzeczeniu tym Trybunał wskazał na konieczność dokonania analizy charakteru transakcji także z punktu widzenia nabywcy, z uwagi na fakt, że to właśnie perspektywa nabywcy powinna być podstawą do ustalenia, jaki był rzeczywisty charakter świadczenia. Tak również TSUE orzekł w wyroku z dnia 10 marca 2011 r. w sprawach połączonych C-497/09, C-499/09, C-501/09 i C-502/09 Bog i inni gdzie wskazał, że: „W szczególności świadczenie należy uznać za dodatkowe w stosunku do świadczenia głównego, jeżeli nie stanowi ono dla klienta celu samo w sobie, lecz służy skorzystaniu w jak najlepszy sposób ze świadczenia głównego”.

Natomiast w wyroku z 27 października 2005 r. w sprawie C-41/04 Levob Verzekeringen BV, OV Bank NV, Trybunał wskazał, że art. 2 (1) VI Dyrektywy „należy interpretować w ten sposób, że jeżeli dwa lub więcej niż dwa świadczenia (lub czynności) dokonane przez podatnika na rzecz konsumenta, rozumianego jako konsumenta przeciętnego, są tak ściśle związane, że obiektywnie tworzą one w aspekcie gospodarczym jedną całość, której rozdzielenie miałoby sztuczny charakter, to wszystkie te świadczenia lub czynności stanowią jednolite świadczenie do celów stosowania podatku od wartości dodanej”.

Powyższe oznacza, że dla oceny, czy w danej sytuacji są spełnione przesłanki dla uznania danego zespołu świadczeń za jedno świadczenie kompleksowe jest ocena, czy w przypadku wydzielenia poszczególnych świadczeń, dla nabywcy będą one miały istotną wartość. Ważne jest, czy świadczenia są ze sobą ściśle powiązane w taki sposób, że samodzielnie nie przynoszą wymaganej, praktycznej korzyści z punktu widzenia przeciętnego konsumenta. Nie ma znaczenia subiektywny punkt widzenia dostawcy lub odbiorcy świadczenia. Istnienie jednego świadczenia złożonego nie wyklucza zastosowanie do poszczególnych jego elementów odrębnych cen.

Jeżeli jednak w skład świadczonej usługi wchodzić będą czynności, które nie służą wyłącznie wykonaniu czynności głównej, zasadniczej, lecz mogą mieć również charakter samoistny, to wówczas nie ma podstaw dla traktowania ich jako elementu czynności kompleksowej.

W celu ustalenia, czy świadczenia stanowią kilka niezależnych świadczeń czy jedno świadczenie, należy poszukiwać elementów charakterystycznych dla rozpatrywanej transakcji (por. ww. wyrok TSUE C-392/11 - pkt 18 lub C-224/11 - pkt 32). Nie ma jednak bezwzględnej zasady dotyczącej ustalania zakresu danego świadczenia z punktu widzenia podatku VAT, a co za tym idzie, w celu ustalenia zakresu danego świadczenia należy wziąć pod uwagę ogół okoliczności, w jakich ma miejsce dana transakcja.

Przenosząc powyższe na grunt przedmiotowej sprawy należy wskazać, że nie można uznać, że usługi udokumentowane fakturą wystawioną przez Współpracownika/firmę outsourcingową mają charakter samoistny. Każda z ww. czynności stanowi element usługi złożonej związanej ze świadczeniem usług informatycznych zleconych przez Państwa. Będą to usługi, które zostaną określone w poszczególnych zamówieniach w zakresie prac IT, w szczególności prac programistycznych, analitycznych, oraz projektowych, testowych w ramach zespołu projektowego Państwa, sporządzania dokumentacji systemów informatycznych zleconych do opracowania przez Państwa oraz świadczenia usług obejmujących nadzór merytoryczny nad tymi pracami, w zależności od przedmiotu zlecenia. Czynności te są niezbędne do świadczenia usługi o charakterze informatycznym oraz są ze sobą tak ściśle związane, że tworzą obiektywnie jedno świadczenie i nie powinny być sztucznie dzielone dla celów podatkowych.

Podkreślenia wymaga to, że w świetle powołanego art. 88 ust. 1 pkt 4 ustawy, podatek naliczony z tytułu nabycia usług noclegowych i gastronomicznych - co do zasady - nie podlega odliczeniu. Powyższe ograniczenie nie ma jednak zastosowania w sytuacji, gdy przedmiotem zakupu jest kompleksowa usługa informatyczna, czyli co do istoty jedna usługa, na którą składają się poszczególne elementy, w tym usługi gastronomiczne i noclegowe. Z opisu sprawy wynika, że nie są Państwo zainteresowani nabyciem jedynie usług noclegowych czy gastronomicznych, a jedynie całej, kompleksowej usługi informatycznej, w ramach której nabywane są ww. usługi składowe, które nie są istotą zakupionego świadczenia, lecz jedynie mają one charakter pomocniczy i tworzą wraz z pozostałymi składowymi jedną (jednolitą) całość.

Mając na uwadze, że w opisie sprawy wskazali Państwo, że usługi nabyte od Współpracownika/firmy outsourcingowej będą wykorzystywane do czynności opodatkowanych przez Państwa, to w przypadku, gdy faktura wystawiona przez Współpracownika/firmę outsourcingową będzie zawierać:

a) dwie pozycje opisane:

- wynagrodzenie główne (podstawowe) za świadczone usługi np. programistyczne, czyli za czas pracy zgodnie ze stawką zryczałtowaną, godzinową, dniową lub miesięczną,

- wynagrodzenie zmienne za świadczone usługi w wysokości poniesionych kosztów, które uprzednio zaakceptowała Spółka, a które Współpracownik poniósł w interesie Spółki, o ile wystąpią w danym okresie rozliczeniowym obok wynagrodzenia głównego. Nie będą wyodrębniane poszczególne rodzaje kosztów;

b) jedną pozycję opisaną:

- wynagrodzenie za świadczone usługi np. programistyczne. Kwota wynagrodzenia głównego, będzie wówczas powiększona o dodatkowe wydatki. Nie będą wyodrębniane poszczególne rodzaje wydatków/usług,

będzie przysługiwało Państwu prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony wykazany w fakturze przez Współpracownika/firmę outsourcingową, na podstawie przepisów art. 86 ust. 1 i ust. 2 ustawy oraz pod warunkiem niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 tej ustawy.

Stanowisko Państwa w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego od wydatków związanych z realizacją usług przez Współpracowników i Outsourcerów, w przypadku gdy Współpracownik/firma outsourcingowa przenosi na Państwa ich ekonomiczny ciężar na podstawie faktury wystawionej przez Współpracownika/firmę outsourcingową na Państwa jest zatem prawidłowe.

We wniosku wskazali Państwo także, że poniosą Państwo wydatki związane z realizacją usług informatycznych przez Współpracowników i Outsourcerów bezpośrednio na postawie faktur otrzymanych przez Państwa od podmiotów świadczących te usługi, przy czym, co również wynika z wniosku, faktury te mogą dokumentować m.in. usługi hotelowe i noclegowe, gastronomiczne i cateringowe. Wskazali też Państwo, że usługi nabyte na podstawie faktur od podmiotów świadczących usługi bezpośrednio na rzecz Wnioskodawcy będą wykorzystywane do czynności opodatkowanych przez Wnioskodawcę, a ponadto, że Wnioskodawca nie ma wątpliwości, iż nie będzie miał prawa do odliczenia podatku naliczonego od usług gastronomicznych i hotelowych nabywanych bezpośrednio od pomiotów świadczących te usługi.

Mając na uwadze powyższe należy stwierdzić, że skoro, jak wskazali Państwo, wydatki związane z realizacją usług informatycznych przez Współpracowników i Outsourcerów bezpośrednio na postawie faktur otrzymanych przez Państwa od podmiotów świadczących te usługi, będą wykorzystywane przez Państwa do czynności opodatkowanych, to na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy przysługuje/będzie przysługiwać Państwu prawo do odliczenia VAT naliczonego podatku naliczonego od tych wydatków, z wyłączeniem wydatków określonych w art. 88 tj. w szczególności art. 88 ust. 1 pkt 4 ustawy, czyli usług noclegowych i gastronomicznych.

Należy w tym miejscu zauważyć, że we własnym stanowisku wskazali Państwo, że Wnioskodawca będzie miał prawo do odliczenia podatku naliczonego od wydatków związanych z realizacją usług przez Współpracowników i Outsourcerów, w przypadku poniesienia ich bezpośrednio na postawie faktur otrzymanych przez Wnioskodawcę od podmiotów świadczących te usługi oraz że Wnioskodawca nie będzie miał prawa do odliczenia podatku naliczonego od usług gastronomicznych i hotelowych nabywanych nie od Współpracowników i firm outsourcingowych lecz bezpośrednio od pomiotów świadczących te usługi. Oznacza to, że w świetle powyższego Państwa stanowiska, nie znajdą tu zastosowania ograniczenia w odliczaniu VAT dotyczące nabywanych usług noclegowych.

W związku z powyższym Państwa stanowisko w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego od wydatków związanych z realizacją usług przez Współpracowników i Outsourcerów, w przypadku poniesienia ich bezpośrednio na postawie faktur otrzymanych przez Państwa od podmiotów świadczących te usługi jest nieprawidłowe, gdyż na podstawie art. 88 ust. 1 pkt 4 ustawy, obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się do nabywanych przez podatnika usług noclegowych i gastronomicznych.

Dodatkowe informacje

Zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym/zdarzeniem przyszłym podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego w opisie sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Ocena prawna stanowiska Państwa dotycząca podatku dochodowego od osób prawnych zostanie zawarta w odrębnym rozstrzygnięciu.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Państwa i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Z funkcji ochronnej będą mogli skorzystać Ci z Państwa, którzy zastosują się do interpretacji.

- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego …. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U z 2024 r., poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”.

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji