Interpretacja indywidualna z dnia 12 sierpnia 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP3-2.4011.565.2024.2.JM

Ograniczony i nieograniczony obowiązek podatkowy.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

2 lipca 2024 r. wpłynął Pana wniosek z 28 maja 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy obowiązku podatkowego. Uzupełnił go Pan – na wezwanie – pismem z 1 sierpnia 2024 r. (data wpływu 1 sierpnia 2024 r.).  

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Jest Pan obywatelem polskim. Wraz z końcem 2023 r. przeprowadził się Pan z Polski do Portugalii z zamiarem stałego pobytu w tymże państwie członkowskim UE. W tym celu podjął Pan stosowne czynności, aby uzyskać rezydencję podatkową na terytorium Portugalii, a co za tym idzie utracić rezydencję podatkową na terytorium Polski – przykładowo:

• zlikwidował Pan swoją jednoosobową działalność gospodarczą na terytorium Polski;
• wypowiedział Pan umowę o pracę z polskim pracodawcą;
• wynajął Pan w Portugalii mieszkanie;
• zlikwidował Pan część polskich rachunków bankowych i otworzył nowe w Portugalii;
• posiada Pan portugalski numer telefonu;
• złożył Pan do właściwego urzędu skarbowego formularz ZAP-3 informując o zmianie miejsca zamieszkania, wskazując w tym zakresie adres portugalski;
• posiada Pan portugalski numer identyfikacji podatkowej.

Zajmuje się Pan „kopaniem” kryptowalut (ang. mining), walidacją transakcji w sieciach kryptowalutowych (ang. staking, validating) oraz obrotem kryptowalutami na giełdach kryptowalutowych. Uzyskuje Pan dochody ze zbywania „wykopanych” uprzednio kryptowalut, które są opodatkowywane zgodnie z prawem podatkowym Portugalii. Posiada Pan również kilka nieruchomości w Polsce, które są przez Pana wynajmowane w ramach najmu prywatnego i opodatkowywane w Polsce, nieużywane, lub używane osobiście podczas pobytów w Polsce. Nie zamierza Pan prowadzić działalności gospodarczej na terytorium Polski. Zdecydowaną większość swoich dochodów uzyskuje Pan ze sprzedaży kryptowalut. Będzie Pan przebywać na terytorium Polski jedynie mniejszą część roku. Będzie Pan więc przebywał poza terytorium Polski przez okres lub okresy przekraczające łącznie 183 dni w okresie dwunastu miesięcy rozpoczynających się lub kończących w danym roku podatkowym.

Uzupełnienie opisu stanu faktycznego

Aby uzyskać rezydencję podatkową na terytorium Portugalii dokonał Pan likwidacji swojej jednoosobowej działalność gospodarczą na terytorium Polski, wypowiedział Pan umowę o pracę z polskim pracodawcą, wynajął Pan w Portugalii mieszkanie, zlikwidował Pan część polskich rachunków bankowych i otworzył nowe w Portugalii, uzyskał Pan portugalski numer telefonu, złożył Pan do właściwego urzędu skarbowego formularz ZAP-3 informując o zmianie miejsca zamieszkania, wskazując w tym zakresie adres portugalski, uzyskał Pan portugalski numer identyfikacji podatkowej, zrejestrował się Pan w lokalnej przychodni lekarskiej. Są to działania, które zostały realnie przez Pana wykonane. Działania nie mają charakteru hipotetycznego. Mieszka Pan w Portugalii.

Pana stałym miejscem zamieszkania dla celów podatkowych od momentu wyprowadzki z Polski jest terytorium Portugalii. Mieszka Pan w miejscowości (…). Jest to miejscowość położona na (…) Portugalii.

W zakresie powiązań osobistych jest Pan dorosłym kawalerem, nie posiada Pan dzieci. Mieszka Pan sam w Portugalii. W Polsce pozostali Pana rodzice. Mieszka Pan na stałe w Portugalii, tam pracuje, żyje oraz samodzielnie prowadzi gospodarstwo domowe.

Pana najbliższa rodzina, to jest rodzice, nie wyjechali z Polski.

Portugalia traktuje Pana jako swojego rezydenta podatkowego. Stan ten ma miejsce od grudnia 2023 r.

Jak na razie rozliczył Pan w Portugalii 2023 r., było to rozliczenia dotyczące wyłącznie grudnia 2023 r., gdyż od tego miesiąca mieszka w tym kraju.

Posiada Pan certyfikat rezydencji potwierdzający Pana miejsce zamieszkania w Portugalii. O dokument ten wystąpił Pan po zapoznaniu się z wezwaniem z dnia 25 lipca 2024 r. Dokument ten został wydany w dniu 31 lipca 2024 r. i obejmuje 2023 r.

Pytania

1.Czy w związku z opisanym stanem faktycznym, w 2024 r. nie będzie Pan posiadał nieograniczonego obowiązku podatkowego na terytorium Polski i tym samym nie będzie Pan zobowiązany do zapłaty w 2024 r. podatku na terytorium Polski od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów?

2.W przypadku gdy odpowiedź na pytanie nr 1 będzie twierdząca, czy w związku z opisanym stanem faktycznym w 2024 r. oraz w latach następnych będzie Pan posiadał na terytorium Polski ograniczony obowiązek podatkowy i tym samym będzie Pan podlegał opodatkowaniu w Polsce tylko od dochodów (przychodów) osiąganych na terytorium Polski?

Pana stanowisko w sprawie

Ad. 1

Utracił Pan nieograniczony obowiązek podatkowy na terytorium Polski i tym samym nie będzie Pan zobowiązany do zapłaty podatku na terytorium Polski od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł dochodów (przychodów).

Ad. 2

Posiada Pan na terytorium Polski ograniczony obowiązek podatkowy i tym samym będzie Pan podlegał opodatkowaniu w Polsce tylko od dochodów (przychodów) osiąganych na terytorium Polski, uwzględniając przepisy właściwej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania.

Ad. 1 i 2

Zasadę nieograniczonego i ograniczonego obowiązku podatkowego formułuje art. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226, dalej: ustawa o PIT). Osoba fizyczna, jeżeli posiada nieograniczony obowiązek podatkowy w rozumieniu powołanej ustawy podlega obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów. Nieograniczony obowiązek podatkowy należy przypisać osobie fizycznej, która posiada na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej miejsce zamieszkania (art. 3 ust. 1 ustawy o PIT).

W myśl art. 3 ust. 1a ustawy o PIT, osoba fizyczna będzie miała miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli:

1)posiada na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) lub

2)przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dłużej niż 183 dni w roku podatkowym (tzw. „przesłanka 183 dni”).

Analizując kryteria określające miejsce zamieszkania na terytorium Polski zauważa Pan, że sformułowane w ustawie o PIT przesłanki powinny być traktowane rozłącznie. Oznacza to, że o miejscu zamieszkania na terytorium Polski może przesądzić spełnienie choćby jednej z wyżej opisanych przesłanek. Badając jednak spełnienie przesłanki „ośrodka interesów życiowych” należy zwrócić uwagę, że pomiędzy sformułowaniem centrum interesów „osobistych”, a „gospodarczych” ustawodawca posługuje się spójnikiem „lub”. Oznacza to, że o istnieniu na terytorium Polski „ośrodka interesów życiowych” może przesądzać zarówno istnienie centrum interesów życiowych, jak i istnienie centrum interesów osobistych. Przy czym, kryteria te należy analizować rozłącznie (por. PIT. Komentarz praktyczny - red. Joanna Narkiewicz – Tarłowska, Katarzyna Serwińska – C.H. Beck 2013 Wydanie 1; System Informacji Prawnej Legalis). Takie stanowisko prezentowane jest w orzecznictwie sądów administracyjnych, przykładowo w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 12 września 2012 r. sygn. akt I SA/Po 577/12 Sąd uznał, że: „(…) aby można było mówić o miejscu zamieszkania na terenie RP (polskiej rezydencji podatkowej) przez konkretnego podatnika, musi on posiadać na terytorium Polski centrum interesów osobistych lub gospodarczych lub też czas pobytu danej osoby na terytorium Polski powinien przekroczyć 183 dni w ciągu roku podatkowego. Spełnienie którejkolwiek z tych przesłanek skutkuje uznaniem osoby fizycznej za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w rozumieniu art. 3 ust. 1a u.p.d.f. i tym samym posiadającą w Polsce nieograniczony obowiązek podatkowy (od całości swoich dochodów)”.

Ponadto, w myśl art. 3 ust. 2a ustawy o PIT, osoby fizyczne, jeżeli nie mają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej miejsca zamieszkania, podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów (przychodów) osiąganych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (ograniczony obowiązek podatkowy).

Na podstawie art. 4a ustawy o PIT przepisy art. 3 ust. 1, 1a, 2a i 2b stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczpospolita Polska.

Jako że przeprowadził się Pan na stałe do Portugalii, dlatego też analizując kwestię rezydencji podatkowej należy przeanalizować również przepisy Konwencji z 9 maja 1995 r. zawartej między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Republiki Portugalskiej w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i majątku (dalej: UPO).

Przy tym należy wskazać, że zarówno Rzeczpospolita Polska, jak i Republika Portugalska notyfikowały ww. UPO do objęcia Konwencją wielostronną implementującą środki traktatowego prawa podatkowego mające na celu zapobieganie erozji podstawy opodatkowania i przenoszeniu zysku (Konwencja MLI), sporządzoną w Paryżu dnia 24 listopada 2016 r. (Dz. U. z 2018 r. poz. 1369). Dniem wejścia w życie postanowień Konwencji MLI dla Polski jest dzień 1 lipca 2018 r., natomiast dla Portugalii dzień 1 czerwca 2020 r.

Stosownie do treści art. 4 ust. 1 UPO, w rozumieniu niniejszej konwencji określenie „osoba mająca miejsce zamieszkania lub siedzibę w Umawiającym się Państwie” oznacza każdą osobę, która zgodnie z prawem tego Państwa podlega tam opodatkowaniu z uwagi na miejsce zamieszkania, jej miejsce stałego pobytu, siedzibę zarządu albo inne kryterium o podobnym charakterze, i obejmuje również to Państwo i każdą jego jednostkę terytorialną lub administracyjną lub władzę lokalną. Jednakże określenie to nie obejmuje osoby, która podlega opodatkowaniu w Umawiającym się Państwie z tytułu dochodu uzyskiwanego ze źródeł położonych tylko w tym Państwie.

W myśl art. 4 ust. 2 UPO, jeżeli stosownie do postanowień ustępu 1 tego artykułu osoba fizyczna ma miejsce zamieszkania w obu Umawiających się Państwach, to jej status określa się według następujących zasad:

a)osobę uważa się za mającą miejsce zamieszkania w tym Umawiającym się Państwie, w którym ma ona stałe miejsce zamieszkania; jeżeli ma ona stałe miejsce zamieszkania w obu Umawiających się Państwach, to uważa się, że ma ona miejsce zamieszkania w tym Państwie, z którym ma ona silniejsze powiązania osobiste lub gospodarcze (ośrodek interesów życiowych);

b)jeżeli nie można ustalić, w którym Umawiającym się Państwie osoba ma ośrodek interesów życiowych, albo jeżeli nie posiada ona stałego miejsca zamieszkania w żadnym z Umawiających się Państw, to uważa się, że ma ona miejsce zamieszkania w tym Umawiającym się Państwie, w którym zwykle przebywa;

c)jeżeli przebywa ona zazwyczaj w obydwu Państwach lub nie przebywa zazwyczaj w żadnym z nich, to uważa się, że ma ona miejsce zamieszkania w tym Umawiającym się Państwie, którego jest obywatelem;

d)jeżeli jest ona obywatelem obu Państw lub nie jest obywatelem żadnego z nich, to właściwe władze Umawiających się Państw rozstrzygną sprawę w drodze wzajemnego porozumienia.

Przy czym wyjaśnienia wymaga, że postanowienia ww. art. 4 ust. 2 UPO, mają zastosowanie wyłącznie w sytuacji, gdy w myśl postanowień art. 4 ust. 1 UPO, osoba fizyczna ma miejsce zamieszkania w obu Umawiających się Państwach, tzn. gdy zachodzi kolizja ustawodawstw wewnętrznych obu państw w kwestii dotyczącej ustalenia miejsca zamieszkania. W konsekwencji reguły kolizyjne mają zastosowanie wyłącznie w sytuacji gdy podatnik w tym samym czasie ma miejsce zamieszkania w obu umawiających się państwach.

Definicja „osoby mającej miejsce zamieszkania w Umawiającym się Państwie” odnosi się bezpośrednio do określenia „miejsca zamieszkania” przyjętego w ustawodawstwach wewnętrznych państw i uwzględnia różne formy więzi osobistej z państwem, które we własnym ustawodawstwie ustala podstawę do nieograniczonego obowiązku podatkowego.

Dla potrzeb dokonania interpretacji ww. przepisu, należy sięgnąć do Komentarza do Modelowej Konwencji OECD. Przedtem, jednak wyjaśnienia wymaga, że głównym celem Modelowej Konwencji OECD jest umożliwienie rozwiązywania w sposób jednolity najczęściej występujących problemów w zakresie międzynarodowego prawnego podwójnego opodatkowania. Zgodnie z zaleceniami Rady OECD państwa członkowskie przy zawieraniu lub rewizji dwustronnych konwencji powinny stosować się do Modelowej Konwencji i do interpretacji zawartej w Komentarzu do tej Konwencji. Postanowienia Konwencji zyskały powszechne (światowe) uznanie wyrażające się włączaniem ich do większości dwustronnych umów. Wiele umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania, które zawarła Polska z innymi krajami została sporządzona w zgodzie z postanowieniami Modelowej Konwencji OECD, w tym UPO zawarta między Polską i Portugalią.

Według Komentarza do Modelowej Konwencji OECD posiadanie stałego ogniska domowego oznacza, że osoba fizyczna urządziła je i zastrzegła dla swojego trwałego użytkowania, w przeciwieństwie do przebywania w konkretnym miejscu, ale w takich warunkach, z których wynika, że dany pobyt jest zamierzony na krótki czas. Zgodnie z Komentarzem, istotnym czynnikiem jest trwałość zamieszkania, dbałość o ognisko domowe, co należy rozumieć, że osoba zainteresowana czyni wszystko, co jest niezbędne, aby mieć to mieszkanie do własnej dyspozycji w każdym czasie, w sposób ciągły, a nie od czasu do czasu, na pobyt, który z różnych względów może mieć charakter krótkotrwały. Jeżeli osoba fizyczna posiada ognisko domowe w obu Umawiających się państwach, wówczas pierwszeństwo ma państwo, z którym osobiste i ekonomiczne powiązania danej osoby są ściślejsze. Przez takie powiązania, Komentarz nakazuje rozumieć ośrodek interesów życiowych, przy ustalaniu którego należy wziąć pod uwagę stosunki rodzinne i towarzyskie, zatrudnienie, działalność polityczną, kulturalną i wszelką inną, miejsce działalności gospodarczej i miejsce, z którego zarządza swoim mieniem. Wszystkie te okoliczności należy rozważyć w całości, uwzględniając indywidualne postępowanie danej osoby. Jeśli miejsca zamieszkania nie można ustalić na podstawie tego kryterium, należy ustalić je biorąc pod uwagę przede wszystkim miejsce, w którym osoba fizyczna zwykle przebywa, a następnie obywatelstwo danej osoby.

Tekst Modelowej Konwencji stanowiącej wzór umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania zawieranych przez Polskę, jak i brzmienie Komentarza do niej zostały wypracowane w drodze konsensusu przez wszystkie państwa członkowskie OECD, które zobowiązały się tym samym do stosowania zawartych w nich postanowień. Modelowa Konwencja, jak i Komentarz do niej, nie są źródłem powszechnie obowiązującego prawa, natomiast stanowią wskazówkę jak należy interpretować przepisy umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania. Jak stwierdził Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 3 marca 2004 r. (sygn. akt: III SA 1957/02): „pomimo tego, że Modelowa Konwencja nie jest źródłem prawa polskiego, to Polska jako członek OECD powinna zgodnie z zaleceniami Rady OECD stosować się do niej i tym samym do interpretacji zawartej w komentarzu”.

Ustalenie miejsca zamieszkania podatnika decyduje o zakresie ciążącego na nim obowiązku podatkowego. Inaczej mówiąc, od miejsca zamieszkania zależy, czy podatnik podlega nieograniczonemu, czy ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Polsce. Nieograniczonym obowiązkiem podatkowym objęci są podatnicy, którzy w Polsce mają miejsce zamieszkania. Podlegają oni obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów. Natomiast, jeśli podatnik będzie miał miejsce zamieszkania za granicą, to w Polsce będzie płacił podatek tylko od dochodów (przychodów) osiąganych na terytorium Polski.

Centrum interesów osobistych lub gospodarczych

Ustawodawca na gruncie ustawy o PIT nie definiuje pojęcia „centrum interesów osobistych” oraz „centrum interesów gospodarczych”. W orzecznictwie sądów administracyjnych oraz interpretacjach indywidualnych pojęcie „centrum interesów osobistych” rozumiane jest jako związek osoby fizycznej z danym krajem poprzez więzi natury osobistej, rodzinnej, społecznej lub towarzyskiej. W interpretacji indywidualnej z 28 grudnia 2022 r. nr 0115-KDIT1.4011.686. 2022.1.MR Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej podkreślił, że „Przez „centrum interesów osobistych” należy rozumieć wszelkie powiązania rodzinne, tzn. ognisko domowe, aktywność społeczną, polityczną, kulturalną, obywatelską, przynależność do organizacji/klubów, uprawiane hobby itp. Z kolei „centrum interesów gospodarczych” to przede wszystkim miejsce prowadzenia działalności zarobkowej, źródła dochodów, posiadane inwestycje, majątek nieruchomy i ruchomy, polisy ubezpieczeniowe, zaciągnięte kredyty, konta bankowe itd.”.

Z kolei w postanowieniu Naczelnego Sądu Administracyjnego z 21 lutego 2018 r. sygn. akt I OW 325/17, Sąd stwierdził, że „Przepis art. 25 K.c. stanowi, że miejscem zamieszkania osoby jest miejscowość, w której osoba ta przebywa z zamiarem stałego pobytu, przy czym ustalenie tego zamiaru powinno być oparte o kryteria zobiektywizowane. O zamieszkiwaniu można mówić więc wówczas, gdy występujące okoliczności pozwalają przeciętnemu obserwatorowi na wyciągnięcie wniosków, że określona miejscowość jest głównym ośrodkiem aktywności życiowej danej osoby fizycznej.”.

W Pana ocenie, przeprowadzając się do Portugalii, spowodował Pan przeniesienie do tego państwa „centrum interesów osobistych”. Przeprowadził się tam Pan z zamiarem stałego pobytu, skoncentrował również swoją aktywność zawodową, społeczną i towarzyską w Portugalii.

Wskazuje Pan, że przez pojęcie „centrum interesów gospodarczych” rozumie się powiązania osoby fizycznej z krajem poprzez miejsce prowadzenia działalności gospodarczej (stanowiące główne źródło dochodów), główne miejsce prowadzenia działalności zawodowej, powiązania osoby fizycznej z krajem poprzez posiadane inwestycje, majątek nieruchomy i ruchomy. „Centrum interesów gospodarczych może stanowić także miejsce, z którego podatnik zarządza swoim majątkiem” (J. Bajson, T. Kret – Rezydencja podatkowa – Przegląd Podatkowy 2008/1/7 teza 1, System Informacji Prawnej LEX). W 2024 r. będzie Pan przebywał w Polsce tylko kilkadziesiąt dni w roku podatkowym. Z końcem 2023 r. przeniósł się Pan do Portugalii z zamiarem stałego pobytu, gdzie wynajął Pan mieszkanie. To tam, oprócz przeniesienia tzw. „centrum interesów osobistych”, przeniósł Pan także swoje tzw. „centrum interesów gospodarczych”. Jak wskazano, nie prowadzi Pan także działalności gospodarczej w Polsce.

W Pana ocenie, wraz z jego aktywnością zawodową w Portugalii polegającą na „kopaniu” i następnie zbywaniu kryptowalut, która jest głównym źródłem Pana utrzymania (ok. 99% Pana dochodów), nastąpiło przeniesienie Pana centrum interesów gospodarczych do tego państwa.

Przesłanka 183 dni

Poza wyżej opisaną przesłanką centrum interesów życiowych, kolejną niezależną przesłanką determinującą powstanie nieograniczonego obowiązku podatkowego na terytorium Polski jest, zgodnie z art. 3 ust. 1a ustawy o PIT, kryterium przebywania na terytorium Polski dłużej niż 183 dni w roku podatkowym.

Z uwagi na korzystne otoczenie regulacyjne, podejmowana przez Pana aktywność polegająca na „kopaniu” i zbywaniu kryptowalut wymaga Pana obecności na terytorium Portugalii, co powoduje, że w Polsce będzie Pan przebywał krócej niż 183 dni w danym roku podatkowym.

Szacuje Pan, że jego pobyt na terytorium Polski w 2024 r. oraz kolejnych latach nie przekroczy rocznie kilkudziesięciu dni w poszczególnym roku podatkowym.

Mając na uwadze opisane okoliczności „przesłanka przebywania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej 183 dni w roku podatkowym”, która determinuje powstanie nieograniczonego obowiązku podatkowego nie zostanie spełniona przez Pana w 2024 r. i w następnych latach.

Ograniczony obowiązek podatkowy oraz dochody podlegające opodatkowaniu na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej

Jak już wskazano, stosownie do art. 3 ust. 2a ustawy o PIT, ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu podlegają osoby fizyczne, jeżeli nie mają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej miejsca zamieszkania. Osoby takie podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów (przychodów) osiąganych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Zgodnie z art. 3 ust. 2b ustawy o PIT, za dochody (przychody) osiągane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez podatników, o których mowa w ust. 2a, uważa się w szczególności dochody (przychody) z:

1)pracy wykonywanej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy, bez względu na miejsce wypłaty wynagrodzenia;

2)działalności wykonywanej osobiście na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, bez względu na miejsce wypłaty wynagrodzenia;

3)działalności gospodarczej prowadzonej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, w tym poprzez położony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej zagraniczny zakład;

4)położonej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej nieruchomości lub praw do takiej nieruchomości, w tym ze zbycia jej w całości albo w części lub zbycia jakichkolwiek praw do takiej nieruchomości.

5)papierów wartościowych oraz pochodnych instrumentów finansowych niebędących papierami wartościowymi, dopuszczonych do publicznego obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w ramach regulowanego rynku giełdowego, w tym uzyskane ze zbycia tych papierów albo instrumentów oraz z realizacji praw z nich wynikających;

6)tytułu przeniesienia własności udziałów (akcji) w spółce, ogółu praw i obowiązków w spółce niebędącej osobą prawną lub tytułów uczestnictwa w funduszu inwestycyjnym, instytucji wspólnego inwestowania lub innej osobie prawnej i praw o podobnym charakterze lub z tytułu należności będących następstwem posiadania tych udziałów (akcji), ogółu praw i obowiązków, tytułów uczestnictwa lub praw – jeżeli co najmniej 50% wartości aktywów tej spółki, spółki niebędącej osobą prawną, tego funduszu inwestycyjnego, tej instytucji wspólnego inwestowania lub osoby prawnej, bezpośrednio lub pośrednio, stanowią nieruchomości położone na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub prawa do takich nieruchomości;

6a) tytułu przeniesienia własności udziałów (akcji), ogółu praw i obowiązków, tytułów uczestnictwa lub praw o podobnym charakterze w spółce nieruchomościowej;

7)tytułu należności regulowanych, w tym stawianych do dyspozycji, wypłacanych lub potrącanych, przez osoby fizyczne, osoby prawne albo jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, mające miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, niezależnie od miejsca zawarcia umowy i wykonania świadczenia;

8)niezrealizowanych zysków, o których mowa w art. 30da.

W konsekwencji, w omawianym przypadku będzie Pan podlegał ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Polsce z uwagi na osiąganie dochodów (przychodów) z czynszu najmu z położonych na terytorium Polski nieruchomości (tzw. najem prywatny) – stosownie do art. 3 ust. 2b pkt 4 ustawy o PIT. Jednocześnie wskazane dochody (przychody) stanowią niewielką część (ok. 1%) Pana całkowitych dochodów (przychodów), które osiąga Pan w przeważającej mierze (ok. 99%) na terytorium Portugalii.

Podsumowanie

W konsekwencji, przeprowadzka na stałe do Portugalii spowodowała, że posiada Pan tam zarówno centrum interesów osobistych jak również centrum interesów gospodarczych z uwagi na osiąganie na terytorium ww. państwa ok. 99% swoich dochodów (przychodów). Ponadto, Pana pobyt w Polsce w 2024 r. będzie sprowadzał się do krótkich okresów, które nie przekroczą 183 dni w ciągu całego 2024 r. Również w następnych latach Pana pobyt w Polsce nie przekroczy 183 dni w roku podatkowym.

Z uwagi na opisane okoliczności w 2024 r. oraz w kolejnych latach nie będzie posiadał Pan nieograniczonego obowiązku podatkowego na terytorium Polski i tym samym nie będzie zobowiązany do zapłaty podatku na terytorium Polski od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł dochodów (przychodów). Z uwagi na zmianę rezydencji podatkowej będzie Pan podlegał opodatkowaniu w Polsce tylko od dochodów (przychodów) osiąganych na terytorium Polski (ograniczony obowiązek podatkowy) z uwzględnieniem przepisów UPO.

Pana Stanowisko znajduje potwierdzenie w interpretacjach indywidualnych Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej np. w interpretacji podatkowej z dnia 28 grudnia 2022 r. nr 0115-KDIT1.4011.686.2022.1.MR czy z dnia 8 maja 2023 r. nr 0112-KDIL2-1.4011.125. 2023.2.MKA.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.):

Na podstawie art. 3 ust. 1a ww. ustawy:

Natomiast art. 3 ust. 2a cytowanej ustawy stanowi, że:

W świetle art. 3 ust. 2b ustawy:

Według art. 4a ustawy:

Ustalenie miejsca zamieszkania podatnika decyduje o zakresie ciążącego na nim obowiązku podatkowego. Od miejsca zamieszkania zależy czy podatnik podlega nieograniczonemu, czy ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Polsce.

Nieograniczonym obowiązkiem podatkowym objęci są podatnicy, którzy w Polsce mają miejsce zamieszkania. Podlegają oni obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów. Natomiast, jeśli podatnik będzie miał miejsce zamieszkania za granicą, to w Polsce będzie płacił podatek tylko od dochodów (przychodów) uzyskanych w danym roku podatkowym w Polsce (ograniczony obowiązek podatkowy).

Przepis art. 3 ust. 1a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wskazuje na dwa warunki, od spełnienia których uzależnia się kwalifikację danej osoby jako mającej miejsce zamieszkania w Polsce. Powyższe przesłanki są rozdzielone spójnikiem „lub”, co jest równoznaczne z tym, że wystarczy spełnienie którejkolwiek z nich, aby uznać, że osoba posiada miejsce zamieszkania w Polsce, a więc – podlega w kraju nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu, czyli opodatkowaniu od wszystkich osiąganych dochodów.

Jako pierwszy warunek pozwalający na uznanie osoby za mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, przepis wskazuje posiadanie centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych).

Przez „centrum interesów osobistych” należy rozumieć wszelkie powiązania rodzinne, tzn. ognisko domowe, aktywność społeczną, polityczną, kulturalną, obywatelską, przynależność do organizacji/klubów, uprawiane hobby itp. Z kolei „centrum interesów gospodarczych” to przede wszystkim miejsce prowadzenia działalności zarobkowej, źródła dochodów, posiadane inwestycje, majątek nieruchomy i ruchomy, polisy ubezpieczeniowe, zaciągnięte kredyty, konta bankowe itd.

Za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej uważa się również osobę fizyczną, która przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dłużej niż 183 dni w roku podatkowym. W świetle art. 3 ust. 1a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, warunek ten stanowi samodzielną podstawę do uznawania określonej kategorii osób za rezydentów, niezależną od omówionego powyżej posiadania na terytorium Polski centrum interesów życiowych.

Należy również podkreślić, że zmiana państwa rezydencji podatkowej może nastąpić w trakcie roku podatkowego. W takim przypadku, do dnia pozostawania polskim rezydentem podatkowym podatnik rozlicza się w Polsce na zasadzie nieograniczonego obowiązku podatkowego. Natomiast po przeniesieniu miejsca zamieszkania za granicę, podatnik podlega w Polsce opodatkowaniu tylko od dochodów uzyskanych na terytorium Polski. Wymienione powyżej kryteria stosuje się z uwzględnieniem umów o unikaniu podwójnego opodatkowania.

Powyższe przepisy stosuje się bowiem z uwzględnieniem umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczpospolita Polska, co wynika z art. 4a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W Pana przypadku będzie miała zastosowanie Konwencja między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Portugalską w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu, sporządzona w Lizbonie dnia 9 maja 1995 r. (Dz. U. z 1998 r. nr 48 poz. 304) zmieniona Obwieszczeniem Ministra Spraw Zagranicznych z dnia 2 czerwca 2020 r. o sprostowaniu błędów (Dz. U. z 2020 r. poz. 993).

Ponadto, wskazać należy, że zarówno Polska, jak i Portugalia notyfikowały Konwencję polsko - portugalską do objęcia Konwencją wielostronną implementującą środki traktatowego prawa podatkowego mające na celu zapobieganie erozji podstawy opodatkowania i przenoszeniu zysku, sporządzoną w Paryżu 24 listopada 2016 r. Konwencja MLI, której celem było jednorazowe zmodyfikowanie sieci umów o unikaniu podwójnego opodatkowania bez konieczności czasochłonnych negocjacji bilateralnych, została ratyfikowana przez Polskę 23 stycznia 2018 r., natomiast przez Portugalię 28 lutego 2020 r. Dniem wejścia w życie i stosowania postanowień Konwencji MLI dla Polski jest 1 lipca 2018 r., natomiast dla Portugalii 1 czerwca 2020 r.

Przepisy Konwencji MLI stosowane są równolegle z przepisami umów o unikaniu podwójnego opodatkowania (Konwencja MLI nie działa jak protokół zmieniający). W praktyce przepisy Konwencji MLI mają pierwszeństwo przed regulacjami umów o unikaniu podwójnego opodatkowania (tzn. jeśli przepisy umowy będą sprzeczne z przepisami Konwencji MLI, to przepisy Konwencji MLI będą miały zastosowanie jako akt późniejszy).

Dla celów stosowania prawa, postanowienia Konwencji MLI muszą być interpretowane równolegle z Konwencją między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Portugalską w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu, z uwzględnieniem stanowisk Umawiających się Państw w zakresie przyjęcia Konwencji MLI.

Stanowisko Polski zostało przedstawione w oświadczeniu rządowym z dnia 6 czerwca 2018 r. w sprawie mocy obowiązującej Konwencji wielostronnej implementującej środki traktatowego prawa podatkowego mające na celu zapobieganie erozji podstawy opodatkowania i przenoszeniu zysku, sporządzonej w Paryżu dnia 24 listopada 2016 r. (Dz. U. z 2018 r. poz. 1370).

Natomiast w dniu 22 kwietnia 2020 r. zostało wydane oświadczenie rządowe w sprawie mocy obowiązującej w relacjach między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Portugalską Konwencji wielostronnej implementującej środki traktatowego prawa podatkowego mające na celu zapobieganie erozji podstawy opodatkowania i przenoszeniu zysku, sporządzonej w Paryżu dnia 24 listopada 2016 r., oraz jej zastosowania w realizacji postanowień Konwencji między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Portugalską w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu, sporządzonej w Lizbonie dnia 9 maja 1995 r. (Dz. U. z 2020 r. poz. 1061).

Zgodnie z art. 4 ust. 1 tej Konwencji:

Na mocy art. 4 ust. 2 Konwencji:

W wyniku wejścia w życie Konwencji MLI, przepis art. 4 ust. 1 i ust. 2 ww. Konwencji polsko – portugalskiej nie uległ zmianie.

Dla potrzeb dokonania interpretacji ww. przepisu, należy sięgnąć do Komentarza Modelowej Konwencji OECD. Według tego Komentarza posiadanie stałego ogniska domowego oznacza, że osoba fizyczna urządziła je i zastrzegła dla swojego trwałego użytkowania, w przeciwieństwie do przebywania w konkretnym miejscu, ale w takich warunkach, z których wynika, że dany pobyt jest zamierzony na krótki czas. Istotnym czynnikiem jest trwałość zamieszkania, dbałość o ognisko domowe, co należy rozumieć, że osoba zainteresowana czyni wszystko, co jest niezbędne, aby mieć to mieszkanie do własnej dyspozycji w każdym czasie, w sposób ciągły, a nie od czasu do czasu, na pobyt, który z różnych względów może mieć charakter krótkotrwały.

Jeżeli osoba fizyczna posiada ognisko domowe w obu Umawiających się państwach, wówczas pierwszeństwo ma państwo, z którym osobiste i ekonomiczne powiązania danej osoby są ściślejsze. Przez takie powiązania, Komentarz nakazuje rozumieć ośrodek interesów życiowych, przy ustalaniu którego należy wziąć pod uwagę stosunki rodzinne i towarzyskie, zatrudnienie, działalność polityczną, kulturalną i wszelką inną, miejsce działalności gospodarczej i miejsce, z którego zarządza swoim mieniem. Wszystkie te okoliczności należy rozważyć w całości, uwzględniając indywidualne postępowanie danej osoby. Jeśli miejsca zamieszkania nie można ustalić na podstawie tego kryterium, należy ustalić je biorąc pod uwagę przede wszystkim miejsce, w którym osoba fizyczna zwykle przebywa, a następnie obywatelstwo danej osoby.

Z wniosku i uzupełnienia wynika, że jest Pan dorosłym kawalerem, nie posiada Pan dzieci. Wraz z końcem 2023 r. przeprowadził się Pan z Polski do Portugalii z zamiarem stałego pobytu w tymże państwie członkowskim UE. Mieszka Pan sam w Portugalii. Tam Pan pracuje, żyje oraz samodzielnie prowadzi gospodarstwo domowe. Pana najbliższa rodzina, to jest rodzice, nie wyjechała z Polski.

Po analizie przedstawionych przez Pana informacji, stwierdzam, że od momentu wyjazdu do Portugalii, tj. od grudnia 2023 r. posiada Pan ściślejsze powiązania osobiste z Portugalią.

W zakresie powiązań gospodarczych, wyjaśniam, że jest to miejsce, z którym dana osoba ma ścisłe powiązania ekonomiczne. W tym względzie należy wziąć pod uwagę przede wszystkim związki ekonomiczne osoby fizycznej z danym państwem, wśród których istotne są: miejsce wykonywania działalności zarobkowej, główne źródła dochodów podatnika, posiadane inwestycje, majątek nieruchomy i ruchomy, zaciągnięte kredyty, konta bankowe, miejsce, z którego osoba zarządza swoim mieniem itd.

Poinformował Pan, że aby uzyskać rezydencję podatkową na terytorium Portugalii, dokonał Pan likwidacji swojej jednoosobowej działalność gospodarczą na terytorium Polski, wypowiedział Pan umowę o pracę z polskim pracodawcą, wynajął Pan w Portugalii mieszkanie, zlikwidował Pan część polskich rachunków bankowych i otworzył nowe w Portugalii, uzyskał Pan portugalski numer telefonu, złożył Pan do właściwego urzędu skarbowego formularz ZAP-3 informując o zmianie miejsca zamieszkania, wskazując w tym zakresie adres portugalski, uzyskał Pan portugalski numer identyfikacji podatkowej, zrejestrował się Pan w lokalnej przychodni lekarskiej.

Zajmuje się Pan „kopaniem” kryptowalut (ang. mining), walidacją transakcji w sieciach kryptowalutowych (ang. staking, validating) oraz obrotem kryptowalutami na giełdach kryptowalutowych. Uzyskuje Pan dochody ze zbywania „wykopanych” uprzednio kryptowalut, które są opodatkowywane zgodnie z prawem podatkowym Portugalii. Posiada Pan również kilka nieruchomości w Polsce, które są przez Pana wynajmowane w ramach najmu prywatnego i opodatkowywane w Polsce, nieużywane, lub używane osobiście podczas pobytów w Polsce. Nie zamierza Pan prowadzić działalności gospodarczej na terytorium Polski. Zdecydowaną większość swoich dochodów uzyskuje Pan ze sprzedaży kryptowalut.

Ponadto, Portugalia traktuje Pana jako swojego rezydenta podatkowego. Stan ten ma miejsce od grudnia 2023 r. Posiada Pan certyfikat rezydencji potwierdzający Pana miejsce zamieszkania w Portugalii. Dokument ten został wydany w dniu 31 lipca 2024 r. i obejmuje 2023 r. Będzie Pan przebywać na terytorium Polski jedynie mniejszą część roku. Będzie Pan więc przebywał poza terytorium Polski przez okres lub okresy przekraczające łącznie 183 dni w okresie dwunastu miesięcy rozpoczynających się lub kończących w danym roku podatkowym.

Tym samym, od momentu wyjazdu, tj. od grudnia 2023 r. ściślejsze powiązania osobiste i gospodarcze posiada Pan w Portugalii. Od tego momentunie posiada Pan na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej miejsca zamieszkania dla celów podatkowych.

Zatem w 2024 r. nie będzie Pan posiadał nieograniczonego obowiązku podatkowego na terytorium Polski i tym samym nie będzie Pan zobowiązany do zapłaty w 2024 r. podatku na terytorium Polski od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów.

W 2024 r. oraz w latach następnych (o ile zmianie nie ulegnie stan faktyczny i prawny) będzie Pan posiadał na terytorium Polski ograniczony obowiązek podatkowy i tym samym będzie Pan podlegał opodatkowaniu w Polsce tylko od dochodów (przychodów) osiąganych na terytorium Polski.

Pana stanowisko w powyższym zakresie jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

W odniesieniu do powołanych przez Pana interpretacji stwierdzam, że zapadły one w indywidualnych sprawach i nie są wiążące dla organu wydającego tą interpretację.

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pana do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).