Interpretacja indywidualna z dnia 14 sierpnia 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0115-KDIT3.4011.460.2024.3.KP

Obowiązki płatnika w związku z przekazywaniem bonów towarowych jednego lub różnego przeznaczenia oraz drobnych świadczeń rzeczowych.

Interpretacja indywidualna

- stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Wyjaśniam przy tym, że przedmiot niniejszej interpretacji indywidualnej stanowi odpowiedź w zakresie pytań oznaczonych we wniosku nr 1 w części dotyczącej rezydentów oraz nr 2. Państwa wniosek w zakresie pytania oznaczonego we wniosku nr 1 w części dotyczącej nierezydentów jest przedmiotem odrębnego rozstrzygnięcia.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

7 czerwca 2024 r. wpłynął Państwa wniosek z 21 maja 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy obowiązków płatnika. Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 5 sierpnia 2024 r. (wpływ 12 sierpnia 2024 r.). Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Uniwersytet (...) jest uczelnią publiczną działającą na podstawie przepisów ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz. U. z 2018 r. poz. 1668 ze zm.).

Do podstawowych zadań statutowych Uczelni, zgodnie z art. 11 ust. 1 przywołanej ustawy, należy:

•prowadzenie kształcenia na studiach;

•prowadzenie kształcenia na studiach podyplomowych lub innych form kształcenia;

•prowadzenie działalności naukowej, świadczenie usług badawczych oraz transfer wiedzy i technologii do gospodarki;

•prowadzenie kształcenia doktorantów;

•kształcenie i promowanie kadr uczelni;

•stwarzanie osobom niepełnosprawnym warunków do pełnego udziału w: procesie przyjmowania na uczelnię w celu odbywania kształcenia, kształceniu, prowadzeniu działalności naukowej;

•wychowywanie studentów w poczuciu odpowiedzialności za państwo polskie, tradycję narodową, umacnianie zasad demokracji i poszanowanie praw człowieka;

•stwarzanie warunków do rozwoju kultury fizycznej studentów;

•upowszechnianie i pomnażanie osiągnięć nauki i kultury, w tym przez gromadzenie i udostępnianie zbiorów bibliotecznych, informacyjnych i archiwalnych;

•działanie na rzecz społeczności lokalnych i regionalnych.

W ramach działalności naukowo-badawczej jednostki Uniwersytetu przeprowadzają badania na terytorium kraju i poza jego granicami.

Badania kierowane są do grupy osób mających związek z konkretną tematyką.

Respondentami badań mogą być osoby fizyczne podlegające nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu na gruncie art. 3 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jak również osoby fizyczne będące nierezydentami w rozumieniu art. 3 ust. 2a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Respondentami badań mogą być Państwa pracownicy oraz osoby pozostające z Państwem w stosunku cywilnoprawnym.

Badania polegają na wypełnieniu ankiety przez respondenta, przeprowadzeniu wywiadu z respondentem, bezpośrednim udziale respondenta w teście, udziale respondenta w rozmowie itp.

Badania przeprowadzane są w siedzibie Uniwersytetu lub w miejscach publicznych (na ulicy, w kinie).

Badania mogą być przeprowadzone online (polegają one wówczas na udzieleniu odpowiedzi za pośrednictwem komputera).

W zależności od metodologii badawczej można wyróżnić dwa sposoby prowadzenia badań:

•badania których charakter dopuszcza prowadzenie ewidencji danych osobowych respondentów, znana jest tożsamość uczestników badania (dane pozwalają na identyfikację osoby),

•badania anonimowe, w których Uniwersytet nie posiada szczegółowych danych dotyczących uczestników badań (tożsamość respondenta nie jest znana i nie może być podana), znane są wyłącznie takie dane jak: wiek, płeć oraz poziom wykształcenia.

O powyższym decyduje przede wszystkim cel i metodologia badania oraz treść regulaminu, jak również bezpieczeństwo uczestników lub brak alternatywnych możliwości zebrania odpowiednich informacji.

Zgodnie z dobrymi praktykami i zwyczajami przyjętymi przy realizacji badań, w zamian za poświęcony czas i udzielone odpowiedzi, respondenci otrzymują bony towarowe jednego lub różnego przeznaczenia lub drobne upominki (np. czekoladę, vouchery do kina, książki, długopisy, gadżety itp.). Do takiego upominku dołączany jest zazwyczaj list z podziękowaniem za udział w badaniach.

Ma to na celu zwiększenie atrakcyjności badań i zachęcenie respondentów do udziału w badaniu. Uniwersytet przekazując osobom biorącym udział w badaniu bony towarowe jednego lub różnego przeznaczenia oraz drobne upominki w zamian za uczestnictwo w badaniach, stosuje następujące zasady, związane z podatkowym rozliczeniem przekazywanych świadczeń:

•w przypadku przekazania bonów towarowych jednego lub różnego przeznaczenia oraz drobnych świadczeń rzeczowych (np. słodyczy, voucherów do kina, książek, długopisów, gadżetów itp.) respondentom będącym rezydentami bądź nierezydentami, którzy nie są Państwa pracownikami oraz nie pozostają z Państwem w stosunku cywilnoprawnym, których tożsamość zgodnie z metodologią badawczą jest Uniwersytetowi znana, Uniwersytet kwalifikuje otrzymane świadczenia do przychodów z innych źródeł zgodnie z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym osób fizycznych oraz sporządza i przesyła informację PIT-11 o wysokości uzyskanego przychodu (dochodu) podatnikowi,

•w przypadku przekazania bonów towarowych jednego lub różnego przeznaczenia oraz drobnych świadczeń rzeczowych (np. słodyczy, voucherów do kina, książek, długopisów, gadżetów itp.) respondentom będącym rezydentami bądź nierezydentami, których tożsamość, zgodnie z metodologią badawczą nie jest znana Uniwersytetowi (znane są jedyne dane ogólne typu: wiek, płeć, wykształcenie), z uwagi na nie posiadanie danych identyfikacyjnych osób biorących w badaniu ankietowym Uniwersytet nie sporządza i nie przesyła informacji PIT-11 o wysokości uzyskanego przychody (dochodu) podatnikowi.

Uzupełnienie wniosku

Informują Państwo, iż dotychczas nie były przeprowadzane wśród nierezydentów badania, których charakter dopuszcza prowadzanie ewidencji danych osobowych respondentów i znana jest tożsamość uczestników badania (dane pozwalają na identyfikację osoby).

W związku z powyższym proszą Państwo o rozpatrzenie zdarzenia pierwszego z wyżej wymienionego wniosku w stosunku tylko do rezydentów.

Pytania

1.Czy w przypadku przekazywania bonów towarowych jednego lub różnego przeznaczenia oraz drobnych świadczeń rzeczowych (np. słodycze, vouchery do kina, książki, długopisy, gadżety itp.) respondentom będącym rezydentami bądź nierezydentami, którzy nie są Państwa pracownikami oraz nie pozostają z Państwem w stosunku cywilnoprawnym, których tożsamość zgodnie z metodologią badawczą jest znana Uniwersytetowi, właściwym jest postępowanie Uniwersytetu polegające na zakwalifikowaniu otrzymanych świadczeń do przychodów z innych źródeł art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym osób fizycznych oraz na sporządzaniu i przesianiu informacji PIT-11 o wysokości uzyskanego przychodu (dochodu) podatnikowi?

2.Czy w przypadku przekazywania bonów towarowych jednego lub różnego przeznaczenia oraz drobnych świadczeń rzeczowych (np. słodycze, vouchery do kina, książki, długopisy, gadżety itp.) respondentom będącym rezydentami bądź nierezydentami, których tożsamość, zgodnie z metodologią badawczą nie jest znana Uniwersytetowi (znane są jedyne dane ogólne typu: wiek, płeć, wykształcenie), na Uniwersytecie nie ciążą obowiązki płatnika określone w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych?

Przedmiotem niniejszej interpretacji jest odpowiedź na Państwa pytanie nr 1 w części dotyczącej rezydentów oraz pytanie nr 2. Państwa wniosek w zakresie pytania nr 1 w części dotyczącej nierezydentówjest przedmiotem odrębnego rozstrzygnięcia.

Państwa stanowisko w sprawie

Ad 1

Państwa zdaniem, w sytuacji przekazywania bonów towarowych jednego lub różnego przeznaczenia oraz drobnych świadczeń rzeczowych respondentom będącym rezydentami bądź nierezydentami, którzy nie są Państwa pracownikami oraz nie pozostają z Państwem w stosunku cywilnoprawnym, których tożsamość zgodnie z metodologią badawczą jest Państwu znana, zasadnym jest zakwalifikowanie otrzymanych świadczeń do przychodów z innych źródeł zgodnie z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym osób fizycznych. Taka kwalifikacja otrzymanych świadczeń skutkuje tym, że Uniwersytet nie jest zobowiązany do poboru zaliczki na podatek dochodowy od tych świadczeń zgodnie z art. 42a ust. 1. Spoczywa jednak na nim obowiązek sporządzenia dla osób biorących udział w badaniu, które otrzymały bony towarowe jednego lub różnego przeznaczenia lub drobne świadczenia rzeczowe, informacji PIT-11 o przychodach z innych źródeł oraz o dochodach i pobranych zaliczkach na podatek dochodowy. Przychody powinny być wykazane w części F formularza, w pozycjach przeznaczonych na wykazanie przychodów z innych źródeł.

Uniwersytet jest zobowiązany, sporządzoną w ten sposób informację PIT-11, przekazać:

•podatnikowi w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego,

•urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu właściwy według miejsca zamieszkania podatnika (w przypadku rezydentów) bądź urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych (w przypadku nierezydentów i tylko wówczas, gdy zgodnie z mającą zastosowanie umową o unikaniu podwójnego opodatkowania, świadczenie to podlegać będzie opodatkowaniu w Polsce) w terminie do końca stycznia następnego roku podatkowego.

W sytuacji gdy, w oparciu o właściwe umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania świadczenie podlega opodatkowaniu w miejscu zamieszkania tej osoby, wówczas na Uniwersytecie nie ciąży obowiązek sporządzenie informacji PIT-11 dla nierezydenta.

Ad 2

Państwa zdaniem, w sytuacji przekazywania bonów towarowych jednego lub różnego przeznaczenia oraz drobnych świadczeń rzeczowych (np. słodycze, vouchery do kina, książki, długopisy, gadżety itp.) respondentom będącym rezydentami bądź nierezydentami, których tożsamość, zgodnie z metodologią badawczą nie jest Państwu znana (znane są jedyne dane ogólne typu: wiek, płeć, wykształcenie), nie ciążą na Państwu obowiązki płatnika określone w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Państwa stanowisko odnośnie powyższej kwestii znajduje potwierdzenie w orzecznictwie organów podatkowych. Przykładowo w interpretacji indywidualnej z dnia 14 września 2021 r. sygn. 0113-KDIPT2-3.4011.516.2021.2.ID, w której Dyrektor Krajowej Informacji Skarbową wskazał:

„Jednocześnie z uwagi na fakt, że obowiązki płatnika nie są kształtowane autonomicznie należy wyjaśnić, że w przypadku braku możliwości ustalenia obowiązku podatkowego w konkretnym podatku nie można także stwierdzić o istnieniu obowiązków płatnika. Tak więc w sytuacji, gdy Wnioskodawcy nie jest znana tożsamość podatnika, otrzymującego wynagrodzenie za udział w badaniu, nie można także stwierdzić o istnieniu obowiązków płatnika. Wskazać jednocześnie należy, że obowiązek podatkowy z mocy ustawy ciąży na podatniku. Zobowiązanie do zapłaty podatku jest zobowiązaniem podatnika niezależnie od tego czy w danym przypadku występuje płatnik. Obowiązkiem podatkowym jest wynikająca z ustaw podatkowych nieskonkretyzowana powinność przymusowego świadczenia pieniężnego w związku z zaistnieniem zdarzenia określonego w tych ustawach (art. 4 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540). Zobowiązaniem podatkowym jest wynikające z obowiązku podatkowego zobowiązanie podatnika do zapłacenia na rzecz Skarbu Państwa, województwa, powiatu albo gminy podatku w wysokości, w terminie oraz w miejscu określonych w przepisach prawa podatkowego (art. 5 ustawy - Ordynacja podatkowa). W związku z powyższym, w przypadku respondentów (zarówno małoletnich, jak i pełnoletnich), których tożsamość nie jest znana Wnioskodawcy, nie ciążą na Nim obowiązki płatnika określone w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych”.

Podobne stanowisko zajął Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji z dnia 24 stycznia 2022 r. sygn. 0112-KDIL2-1.4011.1046.2021.2.DJ, analizując podobne choć nie identyczne okoliczności jak te które, zostały opisane przez Państwa:

„Jednocześnie, w przypadku przekazania środków pieniężnych (w gotówce), w kwocie nieprzekraczającej 200 zł - osobom fizycznym (rezydentom i nierezydentom), które wezmą udział w badaniu, ale których tożsamość nie będzie znana i nie może być podana Wnioskodawcy - na Wnioskodawcy nie będą ciążyły żadne obowiązki płatnika wskazane w przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Z uwagi bowiem na fakt, że obowiązki płatnika nie są kształtowane autonomicznie należy wyjaśnić, że w przypadku braku możliwości ustalenia obowiązku podatkowego w konkretnym podatku nie można także stwierdzić o istnieniu obowiązków płatnika. Tak więc w sytuacji, gdy Wnioskodawcy nie jest znana tożsamość podatnika, otrzymującego wynagrodzenie za udział w badaniu, nie można także stwierdzić o istnieniu obowiązków płatnika. Wskazać należy, że obowiązek podatkowy z mocy ustawy ciąży na podatniku. Zobowiązanie do zapłaty podatku jest zobowiązaniem podatnika niezależnie od tego czy w danym przypadku występuje płatnik. Wskazać również należy, że w zakresie obowiązków osób będących nierezydentami o nieujawnionej tożsamości, istotnym jest ustalenie, czy zgodnie z treścią stosownej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, osiągnięty przez nierezydenta (osobę mającą miejsce zamieszkania dla celów podatkowych w innym niż Polska państwie), przychód z innych źródeł podlega opodatkowaniu tylko w miejscu zamieszkania tej osoby (w państwie rezydencji), bowiem w takiej sytuacji na nierezydencie nie będzie ciążył obowiązek podatkowy w Polsce. Zgodnie z art. 4 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540, z późn. zm.): Obowiązkiem podatkowym jest wynikająca z ustaw podatkowych nieskonkretyzowana powinność przymusowego świadczenia pieniężnego w związku z zaistnieniem zdarzenia określonego w tych ustawach. Natomiast art. 5 ww. ustawy stanowi, że: Zobowiązaniem podatkowym jest wynikające z obowiązku podatkowego zobowiązanie podatnika do zapłacenia na rzecz Skarbu Państwa, województwa, powiatu albo gminy podatku w wysokości, w terminie oraz w miejscu określonych w przepisach prawa podatkowego”.

Reasumując, Państwa zdaniem, nie są Państwo zobowiązani do poboru podatku dochodowego od osób fizycznych z tytułu przekazywania bonów towarowych jednego lub różnego przeznaczenia oraz drobnych świadczeń rzeczowych (np. słodycze, vouchery do kina, książki, długopisy, gadżety itp.) respondentom będącym rezydentami bądź nierezydentami, których tożsamość, zgodnie z metodologią badawczą nie jest znana Uniwersytetowi (znane są jedyne dane ogólne typu: wiek, płeć, wykształcenie) jak również do sporządzenia informacji PIT-11 o przychodach z innych źródeł oraz o dochodach i pobranych zaliczkach na podatek dochodowy. W opisanej sytuacji zobowiązanie do zapłaty podatku z mocy ustawy ciąży na podatniku.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.):

Osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy).

W myśl art. 3 ust. 1a ww. ustawy:

Za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uważa się osobę fizyczną, która:

1)posiada na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) lub

2)przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dłużej niż 183 dni w roku podatkowym.

Zgodnie z art. 3 ust. 2a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

2a. Osoby fizyczne, jeżeli nie mają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej miejsca zamieszkania, podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów (przychodów) osiąganych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (ograniczony obowiązek podatkowy).

Zgodnie z art. 3 ust. 2b ww. ustawy:

Za dochody (przychody) osiągane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez podatników, o których mowa w ust. 2a, uważa się w szczególności dochody (przychody) z:

1)pracy wykonywanej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy, bez względu na miejsce wypłaty wynagrodzenia;

2)działalności wykonywanej osobiście na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, bez względu na miejsce wypłaty wynagrodzenia;

3)działalności gospodarczej prowadzonej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, w tym poprzez położony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej zagraniczny zakład;

4)położonej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej nieruchomości lub praw do takiej nieruchomości, w tym ze zbycia jej w całości albo w części lub zbycia jakichkolwiek praw do takiej nieruchomości;

5)papierów wartościowych oraz pochodnych instrumentów finansowych niebędących papierami wartościowymi, dopuszczonych do publicznego obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w ramach regulowanego rynku giełdowego, w tym uzyskane ze zbycia tych papierów albo instrumentów oraz z realizacji praw z nich wynikających;

5a) umorzenia, odkupienia, wykupienia i unicestwienia w inny sposób tytułów uczestnictwa w funduszach kapitałowych utworzonych na podstawie przepisów obowiązujących w Rzeczypospolitej Polskiej oraz odpłatnego zbycia tych tytułów uczestnictwa;

6)tytułu przeniesienia własności udziałów (akcji) w spółce, ogółu praw i obowiązków w spółce niebędącej osobą prawną lub tytułów uczestnictwa w funduszu inwestycyjnym, instytucji wspólnego inwestowania lub innej osobie prawnej i praw o podobnym charakterze lub z tytułu należności będących następstwem posiadania tych udziałów (akcji), ogółu praw i obowiązków, tytułów uczestnictwa lub praw - jeżeli co najmniej 50% wartości aktywów tej spółki, spółki niebędącej osobą prawną, tego funduszu inwestycyjnego, tej instytucji wspólnego inwestowania lub osoby prawnej, bezpośrednio lub pośrednio, stanowią nieruchomości położone na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub prawa do takich nieruchomości;

6a) tytułu przeniesienia własności udziałów (akcji), ogółu praw i obowiązków, tytułów uczestnictwa lub praw o podobnym charakterze w spółce nieruchomościowej;

7)tytułu należności regulowanych, w tym stawianych do dyspozycji, wypłacanych lub potrącanych, przez osoby fizyczne, osoby prawne albo jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, mające miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, niezależnie od miejsca zawarcia umowy i wykonania świadczenia;

8)niezrealizowanych zysków, o których mowa w art. 30da.

Zgodnie z art. 4a ww. ustawy:

Przepisy art. 3 ust. 1, 1a, 2a i 2b stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczpospolita Polska.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Stosownie do art. 11 ust. 2 ww. ustawy:

Wartość pieniężną świadczeń w naturze, z zastrzeżeniem ust. 2c oraz art. 12 ust. 2-2c, określa się na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca ich uzyskania.

Z kolei zgodnie z treścią art. 11 ust. 2a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Wartość pieniężną innych nieodpłatnych świadczeń ustala się:

1)jeżeli przedmiotem świadczenia są usługi wchodzące w zakres działalności gospodarczej dokonującego świadczenia - według cen stosowanych wobec innych odbiorców;

2)jeżeli przedmiotem świadczeń są usługi zakupione - według cen zakupu;

3)jeżeli przedmiotem świadczeń jest udostępnienie lokalu lub budynku - według równowartości czynszu, jaki przysługiwałby w razie zawarcia umowy najmu tego lokalu lub budynku;

4)w pozostałych przypadkach - na podstawie cen rynkowych stosowanych przy świadczeniu usług lub udostępnianiu rzeczy lub praw tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca udostępnienia.

W myśl art. 11 ust. 2b ww. ustawy:

Jeżeli świadczenia są częściowo odpłatne, przychodem podatnika jest różnica pomiędzy wartością tych świadczeń, ustaloną według zasad określonych w ust. 2 lub 2a, a odpłatnością ponoszoną przez podatnika.

Z ogólnej definicji przychodów zawartej w art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, iż przychodami są w szczególności otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Ponieważ za przychody należy uznać każdą formę przysporzenia majątkowego – zarówno formę pieniężną jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika – to wskazać należy, że dla celów podatkowych przez nieodpłatne świadczenie rozumie się te wszystkie zdarzenia prawne lub gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne, tj. niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie w majątku podatnika mające konkretny wymiar finansowy. Zatem do przychodu należy zaliczyć każdy rodzaj świadczenia, które dana osoba (podatnik) otrzymuje kosztem majątku innej osoby.

Systematyka ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zakłada, że przychody osób fizycznych podlegające opodatkowaniu przyporządkowane są źródłom przychodów wymienionych w art. 10 tej ustawy. Każde źródło przychodów ma przypisane zasady opodatkowania. Stosownie do przepisów tej ustawy odrębnymi źródłami przychodów są określone w art. 10 ust. 1:

•działalność wykonywana osobiście (pkt 2),

•inne źródła (pkt 9).

Na mocy art. 13 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Za przychody z działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2, uważa się przychody z tytułu wykonywania usług, na podstawie umowy zlecenia lub umowy o dzieło, uzyskiwane wyłącznie od:

a)osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą, osoby prawnej i jej jednostki organizacyjnej oraz jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej,

b)właściciela (posiadacza) nieruchomości, w której lokale są wynajmowane, lub działającego w jego imieniu zarządcy albo administratora - jeżeli podatnik wykonuje te usługi wyłącznie dla potrzeb związanych z tą nieruchomością,

c)przedsiębiorstwa w spadku

–z wyjątkiem przychodów uzyskanych na podstawie umów zawieranych w ramach prowadzonej przez podatnika pozarolniczej działalności gospodarczej oraz przychodów, o których mowa w pkt 9.

Natomiast jak wynika z treści art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Sformułowanie „w szczególności” dowodzi, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ww. ustawy. Wobec tego przychodem z innych źródeł będzie dla podatnika każde przysporzenie majątkowe, mające konkretny wymiar finansowy, otrzymane jako świadczenie pieniężne, rzeczowe lub też jako świadczenie nieodpłatne, czy częściowo odpłatne.

Z przedstawionych we wniosku okoliczności sprawy wynika, że w ramach działalności naukowo - badawczej jednostki Uniwersytetu przeprowadzają badania na terytorium kraju i poza jego granicami. Respondentami badań mogą być osoby fizyczne podlegające nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu na gruncie art. 3 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jak również osoby fizyczne będące nierezydentami w rozumieniu art. 3 ust. 2a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Badania polegają na wypełnieniu ankiety przez respondenta, przeprowadzeniu wywiadu z respondentem, bezpośrednim udziale respondenta w teście, udziale respondenta w rozmowie itp. Zgodnie z dobrymi praktykami i zwyczajami przyjętymi przy realizacji badań, w zamian za poświęcony czas i udzielone odpowiedzi, respondenci otrzymują bony towarowe jednego lub różnego przeznaczenia lub drobne upominki (np. czekoladę, vouchery do kina, książki, długopisy, gadżety itp.). Do takiego upominku dołączany jest zazwyczaj list z podziękowaniem za udział w badaniach.

Państwa wątpliwości dotyczą ustalenia czy w przypadku przekazywania bonów towarowych jednego lub różnego przeznaczenia oraz drobnych świadczeń rzeczowych (np. słodycze, vouchery do kina, książki, długopisy, gadżety itp.) respondentom będącym rezydentami, którzy nie są Państwa pracownikami oraz nie pozostają z Państwem w stosunku cywilnoprawnym, których tożsamość zgodnie z metodologią badawczą jest Państwu znana, właściwym jest zakwalifikowaniu otrzymanych świadczeń do przychodów z innych źródeł na podstawie art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym osób fizycznych oraz na sporządzaniu i przesianiu informacji PIT-11 o wysokości uzyskanego przychodu (dochodu) podatnikowi oraz czy w przypadku przekazywania bonów towarowych jednego lub różnego przeznaczenia oraz drobnych świadczeń rzeczowych (np. słodycze, vouchery do kina, książki, długopisy, gadżety itp.) respondentom będącym rezydentami bądź nierezydentami, których tożsamość, zgodnie z metodologią badawczą nie jest Państwu znana (znane są jedyne dane ogólne typu: wiek, płeć, wykształcenie), nie ciążą na Państwu obowiązki płatnika określone w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych?

Mając na uwadze powyższe, stwierdzić należy, że niewątpliwie przekazanie opisanych we wniosku upominków w formie rzeczowej jest przysporzeniem majątkowym respondenta. Aby przyporządkować je do określonego źródła przychodu należy wziąć pod uwagę charakter tego przysporzenia.

Skoro, jak wskazują Państwo we wsniosku, nie łączy Państwa żadna relacja z osobami biorącymi udział w badaniach (w tym umowa o pracę albo stosunek cywilnoprawny) przychody tych osób za udział w badaniu nie mogą być zakwalifikowane do przychodów z działalności wykonywanej osobiście, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2 w zw. z art. 13 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Jednocześnie należy zauważyć, że przysporzenie otrzymane przez respondentów nie mieści się w żadnym ze źródeł przychodów określonych w art. 10 ust. 1 pkt 1- 8b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W konsekwencji, przekazywane przez Państwa na rzecz respondentów bony towarowe jednego lub różnego przeznaczenia oraz drobne świadczenia rzeczowe (np. słodycze, vouchery do kina, książki, długopisy, gadżety itp.), stanowią dla tych osób przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Na mocy art. 42a ust. 1 ww. ustawy:

Osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52, art. 52a i art. 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów i przesłać ją podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika wykonuje swoje zadania, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych wykonuje swoje zadania.

Zatem, w odniesieniu do Państwa wątpliwości przedstawionych w treści pytania nr 1 należy wskazać, że wartość świadczeń przekazywanych za udział w badaniu respondentom o ujawnionej tożsamości będącymi polskimi rezydentami należy zakwalifikować do przychodów, o których mowa w ww. art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. do przychodów z innych źródeł, wobec czego zgodnie z art. 42a ww. ustawy, nie są Państwo obowiązani do pobrania zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego. Są Państwo jedynie obowiązani sporządzić informację według ustalonego wzoru (PIT-11) o wysokości przychodów i w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego, przesłać ją podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika.

Jednocześnie – w odpowiedzi na Państwa wątpliwości sformułowane w pytaniu nr 2 – w przypadku przekazania bonów towarowych jednego lub różnego przeznaczenia oraz drobnych świadczeń rzeczowych (np. słodycze, vouchery do kina, książki, długopisy, gadżety itp.) - osobom fizycznym (rezydentom i nierezydentom), które wezmą udział w badaniu, ale których tożsamość nie będzie znana i nie może być Państwu podana - nie będą ciążyły na Państwu żadne obowiązki płatnika wskazane w przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Z uwagi bowiem na fakt, że obowiązki płatnika nie są kształtowane autonomicznie należy wyjaśnić, że w przypadku braku możliwości ustalenia obowiązku podatkowego w konkretnym podatku nie można także stwierdzić o istnieniu obowiązków płatnika. Tak więc w sytuacji, gdy Państwu nie jest znana tożsamość podatnika, otrzymującego przysporzenie za udział w badaniu, nie można także stwierdzić o istnieniu obowiązków płatnika.

Wskazać należy, że obowiązek podatkowy z mocy ustawy ciąży na podatniku. Zobowiązanie do zapłaty podatku jest zobowiązaniem podatnika niezależnie od tego czy w danym przypadku występuje płatnik. Wskazać również należy, że w zakresie obowiązków osób będących nierezydentami o nieujawnionej tożsamości, istotnym jest ustalenie, czy zgodnie z treścią stosownej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, osiągnięty przez nierezydenta (osobę mającą miejsce zamieszkania dla celów podatkowych w innym niż Polska państwie), przychód z innych źródeł podlega opodatkowaniu tylko w miejscu zamieszkania tej osoby (w państwie rezydencji), bowiem w takiej sytuacji na nierezydencie nie będzie ciążył obowiązek podatkowy w Polsce.

Zgodnie z art. 4 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.):

Obowiązkiem podatkowym jest wynikająca z ustaw podatkowych nieskonkretyzowana powinność przymusowego świadczenia pieniężnego w związku z zaistnieniem zdarzenia określonego w tych ustawach.

Natomiast art. 5 ww. ustawy stanowi, że:

Zobowiązaniem podatkowym jest wynikające z obowiązku podatkowego zobowiązanie podatnika do zapłacenia na rzecz Skarbu Państwa, województwa, powiatu albo gminy podatku w wysokości, w terminie oraz w miejscu określonych w przepisach prawa podatkowego.

W związku z powyższym Państwa stanowisko należało uznać za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Przedmiotem niniejszej interpretacji jest odpowiedź na Państwa pytanie nr 1 w części dotyczącej rezydentów oraz pytanie nr 2. Państwawniosek w zakresie pytania oznaczonego we wniosku nr 1 w części dotyczącej nierezydentów jest przedmiotem odrębnego rozstrzygnięcia.

W odniesieniu do powołanych przez Państwa interpretacji stwierdzam, że zapadły one w indywidualnych sprawach i nie są wiążąca dla organu wydającego tę interpretację.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

•Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

•Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

•Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz.U. z 2024 r., poz. 935; dalej jako „PPSA”.

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

•w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA) albo

•w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).