Interpretacja indywidualna z dnia 13 sierpnia 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0113-KDIPT1-1.4012.418.2024.2.MGO

Niepodleganie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług sprzedaży niezabudowanych działek.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

10 czerwca 2024 r. wpłynął Pani wniosek z 4 czerwca 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy niepodlegania opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług sprzedaży niezabudowanych działek nr 1 i nr 2 oraz działek wydzielonych z działek nr 3, nr 4, nr 5, nr 6.

Uzupełniła go Pani – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 29 lipca 2024 r. (data wpływu 31 lipca 2024 r.) oraz pismem z 9 sierpnia 2024 r. (data wpływu 9 sierpnia 2024 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Pani ...(dalej jako Wnioskodawca) nie jest zarejestrowana jako czynny podatnik VAT, prowadzi gospodarstwo rolne i osiąga przychody ze stosunku pracy. Wnioskodawca pozostaje we wspólności ustawowej małżeńskiej wraz z mężem, który osiąga przychody również ze stosunku pracy. W dniu 29 stycznia 2018 roku otrzymała Pani od swoich rodziców w drodze darowizny: 6 niezabudowanych działek gruntu oznaczonych numerami: 3 (o pow. … ha), 4 (o pow. … ha), 5 (o pow. … ha), 6 (o pow. … ha), 1 (o pow. … ha), 2 (o pow. … ha) oraz działkę o nr 7 zabudowaną budynkiem mieszkalnym jednorodzinnym wybudowanym w … roku wraz z przybudówką mieszkalną dobudowaną około … roku i oborą murowaną o łącznej powierzchni … ha (dalej jako nieruchomość) z bezpośrednim dostępem do drogi publicznej o nawierzchni nieulepszonej, stanowiące gospodarstwo rolne.

Na ww. nieruchomościach ustanowiła Pani dożywotnią służebność mieszkania polegającą na prawie korzystania przez Pani rodziców z części domu mieszkalnego - tj. z przybudówki, z prawem do swobodnego poruszania się po całej nieruchomości. Z kolei w domu otrzymanym w darowiźnie mieszka Pani wraz z rodziną. Niezabudowane działki gruntu (3, 4, 5, 6) zgodnie z wypisami z rejestru gruntów sklasyfikowane były jako użytki orne oznaczone symbolem … - łąki trwałe, działka o nr 1 jako użytki rolne oznaczone symbolem … - grunty orne, … - łąki trwałe oraz las, działka o nr 2 - jako użytki rolne oznaczona symbolem … - grunty orne i … - grunty orne i są to grunty o nieregularnej nawierzchni (tj. działki wymagają nawiezienia ziemi w celu wyrównania).

Dom otrzymamy w darowiźnie wymaga generalnego remontu, tj. wymiany instalacji grzewczej, hydraulicznej, elektrycznej, remontu pomieszczeń, elewacji na domu, wymianę i ocieplenie dachu, wymianę stolarki drzwiowej, okiennej, zmian wokół domu, montażu paneli słonecznych, etc. Remont domu postanowiła Pani sfinansować z pieniędzy pozyskanych ze sprzedaży działek otrzymanych w darowiźnie.

Wobec tego, że powierzchnia otrzymanych w darowiźnie działek była duża, w … roku wystąpiła Pani o podział działek o nr 3, 4, 5, 6 i każdą z nich podzieliła Pani na 3 działki, co dało w sumie 12 działek o pow. … ha każda, a w … roku otrzymała Pani decyzję o warunkach zabudowy dla tych działek. Należy wspomnieć, że grunty te są terenami podmokłymi, wymagającymi nawiezienia ziemi, jej utwardzenia i wyrównania terenu, w celu budowy budynków na tych gruntach. Nie podejmowała Pani działań mających na celu właśnie wyrównania terenu czy osuszenia, by te grunty uatrakcyjnić dla potencjalnych nabywców. Pozostałe działki gruntu pozostały niepodzielone.

W 2024 roku sprzedała Pani 5 działek (ogłoszenie o sprzedaży zamieściła w portalu internetowym …, nie korzystała z usług pośrednika w sprzedaży nieruchomości, nie udzielała pełnomocnictw do sprzedaży i działań mających na celu uatrakcyjnienie działek, w szczególności uzyskanie zgód czy decyzji budowlanych, wodnokanalizacyjnych, etc). Wszystkie środki pieniężne ze sprzedaży przeznaczyła wyłącznie na remont domu, w którym mieszka. Nie wyklucza Pani, że sprzeda pozostałe działki, jeśli będzie potrzebowała środków pieniężnych na dalsze prace remontowe domu. Oprócz czynności wskazanych powyżej (który de facto warunkował w ogóle sprzedaż działek a nie był decyzją o uatrakcyjnieniu działek) nie podejmowała Pani żadnych innych działań w stosunku do działek, tj. nie pozyskiwała żadnych decyzji związanych z pozyskaniem przyłączy, mediów, prądu czy przyłącza wodno-kanalizacyjnego do działek, nie stawiała ogrodzenia, nie wyrównywała terenu, nie podpisała umowy o pośrednictwo w sprzedaży tych działek, nie udzielała pełnomocnictw przyszłym nabywcom. Od momentu nabycia w drodze darowizny działek gruntu do momentu sprzedaży 5 działek w 2023 roku nigdy Pani nie wykorzystywała gruntu w żadnych celach zarobkowych - w szczególności nie wynajmowała jej, ani nie dzierżawiła. Nie ponosiła Pani jakichkolwiek nakładów finansowych w celu zwiększenia wartości bądź atrakcyjności nieruchomości.

Powzięła Pani wątpliwość, czy w związku z dokonaną i planowaną sprzedażą działek działa Pani w charakterze podatnika podatku od towarów i usług i sprzedaż działek jest opodatkowana VAT.

W uzupełnieniu wniosku z 29 lipca 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej w odpowiedzi na wezwanie Organu, przesłała Pani wyjaśnienia odnośnie stanu faktycznego o treści:

Przedmiotem pytania objęte są następujące, otrzymane w 2018 roku w darowiźnie od Pani rodziców, działki nr: 3 (o pow. … ha), 4 (o pow. … ha), 5 (o pow. … ha), 6 (o pow. … ha), 7, 1 (o pow. … ha), 2 (o pow. … ha).

W lipcu 2023 roku wystąpiła Pani o podział następujących działek: 3; 4; 5 oraz 6.

Działka nr 3 na następujące działki:

·8 o powierzchni 0,1000 ha

·9 o powierzchni 0,1000 ha

·10 o powierzchni 0,1000 ha

Działka nr 4 na następujące działki:

·11 o powierzchni 0,1000 ha

·12 o powierzchni 0,1000 ha

·13 o powierzchni 0,1001 ha

Działka nr 5 na następujące działki:

·14 o powierzchni 0,1000 ha

·15 o powierzchni 0,1000 ha

·16 o powierzchni 0,1001 ha

Działka nr 6 na następujące działki:

·17 o powierzchni 0,1000 ha

·18 o powierzchni 0,1000 ha

·19 o powierzchni 0,1001 ha

Działki o numerze 7, 1 i 2 - nie zostały podzielone.

Organ zobowiązał Panią do udzielenia odrębnych odpowiedzi na zadane kolejne 17 pytań oddzielnie dla każdej działki. Ze względu na ekonomikę i przejrzystość udzielonych odpowiedzi, informuje Pani, że odpowiedzi dotyczące działek będących przedmiotem wniosku (wskazane w stanie faktycznym wniosku i odpowiedzi na pytanie nr 1 Organu) są identyczne dla wszystkich działek, a w przypadku odmiennej odpowiedzi wyraźnie Pani wskaże, której działki to dotyczy.

Wskazała Pani w stanie faktycznym wniosku, iż działki zostały nabyte w drodze darowizny od rodziców. Wobec powyższego nabycie w drodze darowizny nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Nabycie nie było udokumentowane fakturą VAT.

Nie przysługiwało Pani prawo do odliczenia naliczonego VAT.

Jest Pani rolnikiem ryczałtowym, korzystającym ze zwolnienia na mocy art. 43 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku od towarów i usług.

Rolnikiem ryczałtowym jest Pani od momentu otrzymania darowizny od rodziców (akt notarialny z …). Oprócz tego osiąga Pani dochody z umowy o pracę.

Ww. działki nigdy nie były oddane w najem lub dzierżawę. Nie zamierza Pani ich oddawać w najem lub dzierżawę. Działki nie były też przedmiotem użyczenia.

Na pytanie nr 7 Organu o treści: „Czy z działek z których zostały wydzielone działki objęte zakresem pytania oraz działek objętych zakresem pytania, dokonywane były/są będą przez Panią zbiory i dostawy produktów rolnych? Jeśli tak, proszę wskazać czy sprzedaż była opodatkowana VAT czy zwolniona z VAT?”, odpowiedziała Pani:

Na działkach, które uległy podziałowi w roku 2023, były uprawiane:

·3 po podziale 8; 9; 10 - kukurydza na ziarno

·4 po podziale 11; 12; 13 - kukurydza na ziarno

·5 po podziale 14; 15; 16 - kukurydza na ziarno

·6 po podziale 17; 18; 19 - kukurydza na ziarno

W momencie sprzedaży działek 8,9,10,11,12 - plony były już zebrane.

Na pozostałych działkach, były zasiane następujące rośliny:

·działka 2 - kukurydza na ziarno

·działka 7 jest to działka, na której jest dom mieszkalny oraz siedlisko

·działka 1 - pszenica zwyczajna ozima zajmująca powierzchnię 0,64 ha oraz łąka zajmująca 0,17 ha.

Aktualnie na działkach, będących Pani własnością i w dzierżawie (dzierżawi Pani od Gminy również działki) są zasiane następujące rośliny:

·działka 8 - kukurydza na ziarno

·działka 9 - kukurydza na ziarno

·działka 15 - kukurydza na ziarno

·działka 16 - kukurydza na ziarno

·działka 17 - kukurydza na ziarno

·działka 18 - kukurydza na ziarno

·działka 19 - kukurydza na ziarno

·działka 2 - słonecznik na ziarno

·1 - słonecznik na ziarno o powierzchni … ha oraz łąka … ha

Dla działek dzierżawionych od gminy:

·20 - słonecznik na ziarno

·21 - kukurydza na ziarno

Stan faktyczny na rok 2024. Na dzień 30 lipca 2024 r. plony są cały czas na polu.

Na pytanie 7: Czy z działek, z których zostały wydzielone działki objęte zakresem pytania oraz działek objętych zakresem pytania, dokonywane były/są/będą przez Panią zbiory i dostawy (sprzedaż) produktów rolnych w rozumieniu art. 2 pkt 20 ustawy o podatku od towarów i usług? Jeśli tak, proszę wskazać: czy sprzedaż była opodatkowana podatkiem VAT czy zwolniona od tego podatku? odpowiedziała Pani, że jest Pani rolnikiem ryczałtowym, zwolnionym z opodatkowania na mocy art. 43 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku od towarów i usług, wobec tego sprzedaż jest zwolniona. Z tytułu sprzedaży plonów są wystawiane faktury VAT RR.

Na pytanie  8: Kto wystąpił z wnioskiem o wydanie decyzji o warunkach zabudowy dla działek wydzielonych z działek nr …? odpowiedziała Pani, że Pani wystąpiła o podział tych działek.

Na kolejne 9: W jaki sposób do dnia podziału wykorzystywała Pani działki, z których zostały wydzielone działki objęte zakresem pytania? odpowiedziała Pani: Działki były uprawiane.

Na pytanie 10: W jaki sposób do dnia sprzedaży wykorzystywała/wykorzystuje/będzie Pani wykorzystywała działki objęte zakresem pytania, zarówno te już sprzedane jak i te, które planuje Pani sprzedać., odpowiedziała Pani: Działki były uprawiane. Szczegółowy opis został wskazany w odpowiedzi na pyt. nr 7.

Jest Pani rolnikiem ryczałtowym korzystającym ze zwolnienia i działki wykorzystywała Pani w ramach działalności rolniczej.

Jest Pani rolnikiem ryczałtowym korzystającym ze zwolnienia na mocy art. 43 ust. 1 pkt 3 ustawy o VAT i działki wykorzystuje Pani w ramach działalności rolniczej.

Wskazuje Pani, że nie ma zamiaru podejmowania żadnych działań mających na celu uatrakcyjnienie niesprzedanych działek.

Wyłącznie zamieści Pani ogłoszenie o sprzedaży działek. Nie ma Pani zamiaru podejmowania innych działań.

Nie zawierała Pani umów przedwstępnych dotychczas, przy sprzedaży działek. Nie ma Pani w zamiarze zawierania umów przedwstępnych.

Dotychczas, nie zawierała Pani umów przedwstępnych i nie ma takiego zamiaru. Jeśli nie będzie takiej potrzeby, to takich umów nie będzie Pani zawierała. Ma Pani zamiar wyłącznie sprzedać działki, w celu pozyskania pieniędzy na remont domu. Zapewne można wskazać, że gdyby taka umowa miałaby być zawarta, to obowiązki kupujących ograniczałyby się do zawarcia umowy przenoszącej własność nieruchomości i zapłaty ceny. Obowiązki Pani do wydania działki.

Na pytanie nr 17 o treści: Czy przed planowaną sprzedażą działek udzieliła/udzieli Pani przyszłemu nabywcy działek pełnomocnictwa (zgody, upoważnienia) w celu występowania w Pani imieniu w sprawach dotyczących ww. działek? odpowiedziała Pani, że wskazała już Pani w stanie faktycznym wniosku, że nie udzielała i nie zamierza udzielać pełnomocnictw przed sprzedażą w celu występowania w jej imieniu w sprawach dotyczących ww. działek.

Na pytanie nr 18 o treści: Jeżeli odpowiedź na pytanie nr 17 jest twierdząca, to należy wskazać:

a)do uzyskania jakich konkretnie decyzji i pozwoleń udzieliła/udzieli Pani pełnomocnictw nabywcy/nabywcom do występowania w Pani imieniu?

b)jakich czynności dokonał/dokonają nabywca/nabywcy do momentu sprzedaży przez Panią działek w związku z udzielonym pełnomocnictwem.”,

wskazała Pani, że na pytanie 17 udzieliła Pani odpowiedzi negatywnej, zatem odstępuje od odpowiedzi na to pytanie, jako bezzasadne.

W uzupełnieniu wniosku z 9 sierpnia 2024 r. przesłała Pani dodatkowe wyjaśnienia odnośnie stanu faktycznego o treści:

Działka nr 7, o której mowa we wniosku jest zabudowana domem mieszkalnym, w którym Pani mieszka wraz z rodziną. Działki tej nie ma Pani w zamiarze sprzedawać.

Do momentu składania niniejszego pisma sprzedała Pani 5 działek (o nr 10, 11, 12, 13, 14).

Pozostałe niezabudowane działki gruntu nie zostały na ten moment sprzedane. W zależności od zapotrzebowania środków finansowych na dalszy remont domu, podejmie Pani decyzję o sprzedaży działek bądź nie będzie takiej potrzeby.

Pytanie

Czy w związku ze sprzedażą niezabudowanych działek działa Pani jako podatnik VAT, w związku z czym transakcje sprzedaży działek podlegają opodatkowaniu VAT?

Pani stanowisko w sprawie

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy VAT, opodatkowaniu podatkiem VAT podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Zgodnie z art. 2 pkt 6 ustawy o VAT, przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Na podstawie powyższych przepisów, stwierdzić należy, że opodatkowaniu VAT podlega odpłatna dostawa towarów (rozumiana jako przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel), gdzie towarem w rozumieniu VAT jest także grunt. Zasadniczo zatem sprzedaż gruntu (za wynagrodzeniem) jest opodatkowana podatkiem VAT.

Nie każda jednak czynność stanowiąca dostawę towarów w rozumieniu powyższych przepisów podlega opodatkowaniu VAT. Aby czynność była opodatkowana VAT, musi być wykonywana przez podmiot, który jest podatnikiem VAT.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy VAT, podatnikami VAT są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Określony w ustawie zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług wskazuje, że do tego, aby faktycznie zaistniało opodatkowanie danej czynności, konieczne jest, aby czynność podlegającą opodatkowaniu wykonał podmiot, który dla tej właśnie czynności będzie działał jako podatnik. Ponadto, działalność gospodarczą stanowi wykorzystywanie towarów w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Definicja działalności gospodarczej zawarta w ustawie ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem "podatnik" tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym. Dla ustalenia, czy osoba dokonująca transakcji sprzedaży nieruchomości jest podatnikiem podatku VAT istotne jest stwierdzenie, że prowadzi ona działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy.

Z przytoczonych regulacji wynika, że podatnikiem podatku od towarów i usług może być każda osoba, która okazjonalnie dokonuje czynności opodatkowanych, przy czym czynności te powinny być związane z działalnością zdefiniowaną jako działalność gospodarcza, tj. wszelką działalnością producentów, handlowców i osób świadczących usługi, włącznie z działalnością rolniczą i wykonywaniem wolnych zawodów lub uznanych za takie.

Warunkiem opodatkowania danej czynności podatkiem od towarów i usług w świetle powyższych przepisów, jest spełnienie dwóch przesłanek łącznie: po pierwsze dana czynność ujęta jest w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, po drugie - czynność została wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Zatem dostawa towarów, w tym gruntów, podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywana będzie przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotne dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy, mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy. Należy mieć na uwadze, że dla uznania danego majątku za prywatny, istotny jest sposób jego wykorzystania i charakter działań podejmowanych w odniesieniu do niego w całym okresie posiadania przez dany podmiot. Aby majątek uznać za prywatny musi być on w całym okresie posiadania wykorzystywany wyłącznie do celów prywatnych. Potwierdził to Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w orzeczeniu w sprawie C-291/92 (Finanzamt Uelzen v. Dieter Armbrecht), które dotyczyło kwestii opodatkowania sprzedaży przez osobę będącą podatnikiem podatku od wartości dodanej, części majątku niewykorzystywanej do prowadzonej działalności gospodarczej, a służącej jej wyłącznie do celów prywatnych. "Majątek prywatny", to zatem taka część majątku danej osoby fizycznej, która nie jest przez nią przeznaczona ani wykorzystywana dla potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej. Ze wskazanego orzeczenia wynika zatem, że podatnik musi w całym okresie posiadania danej nieruchomości wykazywać zamiar wykorzystywania części nieruchomości w ramach majątku osobistego. Przykładem takiego wykorzystania nieruchomości mogłoby być np. wybudowanie domu dla zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych. Potwierdzone to zostało również w wyroku TSUE z dnia 21 kwietnia 2005 r. sygn. akt C-25/03 Finanzamt Bergisch Gladbach v. HE, który stwierdził, że majątek prywatny, to mienie wykorzystywane dla zaspokojenia potrzeb własnych. W analizowanej sprawie Pani analogicznie postąpiła. Na działce zabudowanej budynkiem mieszkalnym zaspokaja Pani własne cele mieszkaniowe wraz ze swoja rodziną, natomiast sprzedaż działek niezabudowanych podyktowany był wyłącznie pozyskaniem środków pieniężnych z ich sprzedaży na wyremontowanie rodzinnego domu. Nie przejawia Pani w swojej aktywności działań typowych dla handlowców, nie reinwestuje pieniędzy ze sprzedaży działek w inne aktywa. W kontekście powyższych rozważań nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje jednorazowych lub okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej, czy zarejestrowanej działalności gospodarczej, a tylko np. wyzbywa się majątku osobistego. Dokonywanie określonych czynności incydentalnie, poza sferą prowadzonej działalności gospodarczej, również nie pozwala na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności. Zatem w kwestii opodatkowania sprzedaży działek gruntu istotne jest, czy w danej sprawie w celu dokonania sprzedaży podjęła Pani aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producenta, handlowca i usługodawcę w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, co skutkowałoby koniecznością uznania Pani za podmiot prowadzący działalność gospodarczą w rozumieniu tego przepisu, a więc za podatnika podatku od towarów i usług, czy też sprzedaż następuje w ramach zarządu majątkiem prywatnym. Przejawem takiej aktywności określonej osoby w zakresie obrotu nieruchomościami, która może wskazywać, że jej czynności przybierają formę zorganizowaną, może być np.: nabycie terenu przeznaczonego pod zabudowę, jego uzbrojenie, wydzielenie dróg wewnętrznych, działania marketingowe podjęte w celu sprzedaży działek, wykraczające poza zwykłe formy ogłoszenia, wystąpienie o opracowanie planu zagospodarowania przestrzennego dla sprzedawanego obszaru, prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie usług deweloperskich lub innych tego rodzaju usług o zbliżonym charakterze. Przy czym, na tego rodzaju aktywność "handlową" wskazywać musi ciąg powyżej przytoczonych okoliczności, a nie stwierdzenie jedynie faktu wystąpienia pojedynczych z nich.

Dodatkowo należy wskazać, że działalność gospodarcza powinna cechować się stałością, powtarzalnością i niezależnością jej wykonywania, bowiem związana jest z profesjonalnym obrotem gospodarczym. Nie jest natomiast działalnością handlową, a zatem i gospodarczą, sprzedaż majątku osobistego, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży i nie jest związany z prowadzoną działalnością gospodarczą.

Z orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 15 września 2011 r. w sprawach połączonych Jarosław Słaby przeciwko Ministrowi Finansów (C-180/10) oraz Emilian Kuć i Halina Jeziorska-Kuć przeciwko Dyrektorowi Izby Skarbowej w Warszawie (C-181/10) wynika, że czynności związane ze zwykłym wykonywaniem prawa własności nie mogą same z siebie być uznawane za prowadzenie działalności gospodarczej. Sama liczba i zakres transakcji sprzedaży nie mogą stanowić kryterium rozróżnienia między czynnościami dokonywanymi prywatnie, które znajdują się poza zakresem zastosowania Dyrektywy, a czynnościami stanowiącymi działalność gospodarczą. Inaczej jest natomiast - wyjaśnił Trybunał - w przypadku, gdy zainteresowany podejmuje aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producentów, handlowców i usługodawców w rozumieniu art. 9 ust. 1 akapit drugi Dyrektywy. Zatem za podatnika należy uznać osobę, która w celu dokonania sprzedaży gruntów (w tym udziałów w gruncie) angażuje podobne środki wykazując aktywność w przedmiocie zbycia nieruchomości (udziałów w nieruchomości) porównywalną do działań podmiotów zajmujących się profesjonalnie tego rodzaju obrotem, tj. działania wykraczające poza zakres zwykłego zarządu majątkiem prywatnym. Ze wskazanych regulacji wynika, że w świetle definicji zawartej w art. 15 ustawy, dla uznania określonych zachowań danego podmiotu za działalność gospodarczą istotne znaczenie ma ich zorganizowany charakter. Przy czym, taka działalność wystąpi również w przypadku wykorzystywania towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Zatem dostawa towarów (tu działki gruntu) będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w sytuacji, gdy działaniom podmiotu dokonującego tej dostawy, można przypisać znamiona prowadzenia działalności gospodarczej, co w efekcie przesądza o uzyskaniu przez niego statusu podatnika.

W stanie faktycznym wniosku wskazała Pani, że działki gruntu otrzymała w drodze darowizny po rodzicach w 2018 roku, a podział działek i uzyskanie pozwolenia na budowę, dawał w ogóle szanse na sprzedaż tych działek osobom fizycznym, ze względu przede wszystkim na duży areał ziemi przed podziałem. Pani działania nie przejawiają znamion zorganizowanej działalności, a wyłącznie działania te były i są nakierunkowane na zarząd majątkiem prywatnym. Nie uczyniła Pani z nieruchomości stałego źródła uzyskiwania dochodu, a dotychczasowa sprzedaż miała wyłącznie charakter okazjonalny. Pozyskane środki finansowe w całości zostały przeznaczone na remont budynku mieszkalnego. Nie podjęła Pani ciągu działań, które wskazywałyby na aktywność w zakresie profesjonalnego obrotu nieruchomościami (takich jak, np.: ogrodzenie działek, wyrównanie terenu, pozyskanie dostępu do drogi publicznej, przyłącza mediów, prądu, wody, etc.). Nie wykorzystywała Pani nieruchomości w celach zarobkowych - tj. nie wynajmowała jej ani nie dzierżawiła. Nie ponosiła Pani jakichkolwiek nakładów finansowych w celu zwiększenia wartości bądź atrakcyjności nieruchomości.

Wobec tego, że nie podejmowała Pani aktywnych działań w zakresie obrotu nieruchomościami, które świadczyłyby o angażowaniu środków w sposób podobny do wykorzystywanych przez handlowców, Pani zdaniem nie działa Pani w charakterze podatnika VAT, wobec tego sprzedaż opisanych działek oraz przyszłych nie jest transakcją podlegającą opodatkowaniu VAT (pozostaje poza zakresem tej ustawy).

Ocena stanowiska

Stanowisko, które Pani przedstawiła we wniosku, jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

Zgodnie z art. 2 pkt 6 ustawy:

Zatem w oparciu o definicję zawartą w art. 2 pkt 6 ustawy, należy przyjąć, że zbycie nieruchomości gruntowych (działek) traktowane jest jako czynność odpłatnej dostawy towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy.

Nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu, musi być wykonywana przez podmiot o statusie podatnika działającego w takim charakterze w odniesieniu do tej czynności.

Pojęcia „podatnik” i „działalność gospodarcza”, na potrzeby podatku od towarów i usług, zostały określone w art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy.

Według art. 15 ust. 1 ustawy:

W myśl art. 15 ust. 2 ustawy:

Określony w ustawie zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług wskazuje, że do tego, aby faktycznie zaistniało opodatkowanie danej czynności, konieczne jest, aby czynność podlegającą opodatkowaniu wykonał podmiot, który dla tej właśnie czynności będzie działał jako podatnik. Definicja działalności gospodarczej zawarta w ustawie, ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem „podatnik” tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym. Ponadto, działalność gospodarczą stanowi wykorzystywanie towarów w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Analizując powyższe przepisy należy stwierdzić, że dostawa towarów podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywana będzie przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotnym dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE:

Jak wskazano powyżej „działalność gospodarcza” obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, włącznie z górnictwem, działalnością rolniczą i wykonywaniem wolnych zawodów lub uznanych za takie. Za działalność gospodarczą uznaje się w szczególności wykorzystywanie, w sposób ciągły, majątku rzeczowego lub wartości niematerialnych w celu uzyskania z tego tytułu dochodu.

Jednocześnie w art. 12 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE wskazano, że:

Na podstawie art. 2 ust. 1 lit. a) Dyrektywy 2006/112/WE:

Z przytoczonych regulacji prawa wspólnotowego wynika, że podatnikiem podatku od towarów i usług może być każda osoba, która okazjonalnie dokonuje czynności opodatkowanych, przy czym czynności te winny być związane z działalnością zdefiniowaną jako działalność gospodarcza, tj. wszelką działalnością producentów, handlowców i osób świadczących usługi, włącznie z górnictwem, działalnością rolniczą i wykonywaniem wolnych zawodów lub uznanych za takie.

Warunkiem opodatkowania danej czynności podatkiem od towarów i usług w świetle powyższych przepisów jest spełnienie dwóch przesłanek łącznie: po pierwsze dana czynność ujęta jest w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, po drugie – czynność została wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Właściwym zatem jest wykluczenie osób fizycznych z grona podatników w przypadku, gdy dokonują sprzedaży, przekazania, bądź darowizny towarów stanowiących część majątku osobistego, tj. majątku, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży, bądź wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej.

W kontekście powyższych rozważań nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje jednorazowych lub okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej, czy zarejestrowanej działalności gospodarczej, a tylko np. wyzbywa się majątku osobistego. Dokonywanie określonych czynności incydentalnie, poza sferą prowadzonej działalności gospodarczej, również nie pozwala na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności.

Przyjęcie, że dany podmiot sprzedając grunt działa w charakterze podatnika prowadzącego handlową działalność gospodarczą (jako handlowiec) wymaga ustalenia, czy jego działalność w tym zakresie przybiera formę zawodową (profesjonalną). Przejawem natomiast takiej aktywności określonej osoby w zakresie obrotu nieruchomościami, która może wskazywać, że jej czynności przybierają formę zorganizowaną może być np.: nabycie terenu przeznaczonego pod zabudowę, jego uzbrojenie, wydzielenie dróg wewnętrznych, działania marketingowe podjęte w celu sprzedaży działek, wykraczające poza zwykłe formy ogłoszenia, uzyskanie decyzji o warunkach zabudowy terenu, czy wystąpienie o opracowanie planu zagospodarowania przestrzennego dla sprzedawanego obszaru, prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie usług deweloperskich lub innych tego rodzaju usług o zbliżonym charakterze. Przy czym, na tego rodzaju aktywność „handlową” wskazywać musi ciąg powyżej przytoczonych okoliczności, a nie stwierdzenie jedynie faktu wystąpienia pojedynczych z nich.

Odnosząc się do kwestii niepodlegania opodatkowaniu sprzedaży niezabudowanych działek nr 1 i nr 2 oraz działek wydzielonych z działek nr 3, nr 4, nr 5, nr 6, istotne jest czy w celu sprzedaży tych działek podjęła/podejmie Pani aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producenta, handlowca i usługodawcę w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, co może skutkować koniecznością uznania Pani za podmiot prowadzący działalność gospodarczą w rozumieniu tego przepisu, a więc za podatnika podatku od towarów i usług, czy też sprzedaż nastąpi w ramach zarządu majątkiem prywatnym.

Z orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 15 września 2011 r. w sprawach połączonych Jarosław Słaby przeciwko Ministrowi Finansów (C-180/10) oraz Emilian Kuć i Halina Jeziorska-Kuć przeciwko Dyrektorowi Izby Skarbowej w Warszawie (C-181/10) wynika, że czynności związane ze zwykłym wykonywaniem prawa własności nie mogą same z siebie być uznawane za prowadzenie działalności gospodarczej. Sama liczba i zakres transakcji sprzedaży nie mogą stanowić kryterium rozróżnienia między czynnościami dokonywanymi prywatnie, które znajdują się poza zakresem zastosowania Dyrektywy, a czynnościami stanowiącymi działalność gospodarczą. Podobnie – zdaniem Trybunału – okoliczność, że przed sprzedażą zainteresowany dokonał podziału gruntu na działki w celu osiągnięcia wyższej ceny łącznej. Całość powyższych elementów może bowiem odnosić się do zarządzania majątkiem prywatnym zainteresowanego.

Inaczej jest natomiast – jak wyjaśnił Trybunał – w przypadku gdy zainteresowany podejmuje aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producentów, handlowców i usługodawców w rozumieniu art. 9 ust. 1 akapit drugi Dyrektywy. Zatem za podatnika należy uznać osobę, która w celu dokonania sprzedaży gruntów angażuje podobne środki wykazując aktywność w przedmiocie zbycia nieruchomości porównywalną do działań podmiotów zajmujących się profesjonalnie tego rodzaju obrotem, tj. działania wykraczające poza zakres zwykłego zarządu majątkiem prywatnym.

Uznanie, że dany podmiot w odniesieniu do konkretnej czynności działa jako podatnik podatku od towarów i usług, wymaga oceny każdorazowo odnoszącej się do okoliczności faktycznych danej sprawy.

W przypadku osób fizycznych, które dokonują sprzedaży, przekazania, bądź darowizny towarów stanowiących część majątku osobistego, tj. majątku, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży bądź wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej, należy szczególnie wnikliwie przeanalizować okoliczności, w jakich jest realizowana transakcja. Co do zasady osoby fizyczne, które dokonują transakcji w ramach zarządu majątkiem prywatnym, wykluczone są z grona podatników VAT.

Z opisu sprawy wynika, że nie jest Pani zarejestrowana jako czynny podatnik VAT, prowadzi gospodarstwo rolne i jest rolnikiem ryczałtowym, korzystającym ze zwolnienia na mocy art. 43 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku od towarów i usług. Otrzymała Pani od swoich rodziców w drodze darowizny: 6 niezabudowanych działek gruntu oznaczonych numerami: 3 (o pow. … ha), 4 (o pow. … ha), 5 (o pow. … ha), 6 (o pow. … ha), 1 (o pow. … ha), 2 (o pow. … ha) oraz działkę o nr 7 zabudowaną budynkiem mieszkalnym jednorodzinnym wybudowanym w … roku wraz z przybudówką mieszkalną dobudowaną około … roku i oborą murowaną o łącznej powierzchni … ha, stanowiące gospodarstwo rolne. Dom otrzymany w darowiźnie wymaga generalnego remontu. Remont domu postanowiła Pani sfinansować z pieniędzy pozyskanych ze sprzedaży działek otrzymanych w darowiźnie. Wobec tego, że powierzchnia otrzymanych w darowiźnie działek była duża, w lipcu 2023 roku wystąpiła Pani o podział działek o nr 3, 4, 5, 6 i każdą z nich podzieliła na 3 działki (tj. działkę nr 3 podzielono na następujące działki: 8, 9, 10; działkę nr 4 podzielono na następujące działki: 11, 12, 13; działkę nr 5 podzielono na następujące działki: 14, 15, 16; działkę nr 6 podzielono na następujące działki: 17, 18, 19). W styczniu 2024 roku otrzymała Pani decyzję o warunkach zabudowy dla tych działek. Działki o numerze 7, 1 i 2 – nie zostały podzielone. W 2024 roku sprzedała Pani 5 działek (ogłoszenie o sprzedaży zamieściła w portalu internetowym …, nie korzystała Pani z usług pośrednika w sprzedaży nieruchomości, nie udzielała pełnomocnictw do sprzedaży i nie podejmowała działań mających na celu uatrakcyjnienie działek, w szczególności uzyskanie zgód czy decyzji budowlanych, wodnokanalizacyjnych, etc). Nie wyklucza Pani, że sprzeda pozostałe działki, jeśli będzie potrzebowała środków pieniężnych na dalsze prace remontowe domu. Nie udzielała i nie zamierza udzielać Pani pełnomocnictw przed sprzedażą w celu występowania w jej imieniu w sprawach dotyczących ww. działek. Nie zawierała Pani umów przedwstępnych dotychczas przy sprzedaży działek. Nie ma Pani w zamiarze zawierania umów przedwstępnych. Nie podejmowała Pani żadnych innych działań w stosunku do działek, tj. nie pozyskiwała żadnych decyzji związanych z pozyskaniem przyłączy, mediów, prądu czy przyłącza wodno-kanalizacyjnego do działek, nie stawiała ogrodzenia, nie wyrównywała terenu, nie podpisała umowy o pośrednictwo w sprzedaży tych działek, nie udzielała pełnomocnictw przyszłym nabywcom. Nie ma Pani zamiaru podejmowania żadnych działań mających na celu uatrakcyjnienie niesprzedanych działek. Działki były uprawiane, wykorzystywała/wykorzystuje je Pani w ramach działalności rolniczej. Jest Pani rolnikiem ryczałtowym, zwolnionym z opodatkowania na mocy art. 43 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku od towarów i usług, wobec tego sprzedaż jest zwolniona. Ww. działki nigdy nie były oddane w najem lub dzierżawę oraz nie zamierza Pani ich oddawać w najem lub dzierżawę. Działki nie były też przedmiotem użyczenia.

Analiza przedstawionego opisu sprawy w świetle powołanych przepisów prawa prowadzi do wniosku, że sprzedaż przez Panią niezabudowanych działek nr 1 i nr 2 oraz działek wydzielonych z działek nr 3, nr 4, nr 5, nr 6, nie stanowiła/nie stanowi działalności gospodarczej podlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT. Brak jest przesłanek świadczących o takiej Pani aktywności, która to aktywność byłaby porównywalna do działań podmiotów zajmujących się profesjonalnie tego rodzaju obrotem (brak przesłanek zawodowego – stałego i zorganizowanego charakteru takiej działalności). W tej sprawie nie wystąpił ciąg zdarzeń, które przesądzają, że sprzedaż działek wypełni przesłanki działalności gospodarczej.

W związku z powyższym, brak jest przesłanek pozwalających uznać, że sprzedając niezabudowane działki nr 1 i nr 2 oraz działki wydzielone z działek nr 3, nr 4, nr 5, nr 6 występowała/występuje Pani w charakterze podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, prowadzącego działalność gospodarczą, w myśl art. 15 ust. 2 ustawy. Jak wcześniej wyjaśniono, aby uznać określoną sprzedaż za opodatkowaną podatkiem VAT, nie wystarczy stwierdzenie jedynie dostawy towarów, lecz wymagane jest określenie podmiotu dokonującego dostawy za występującego w związku ze sprzedażą jako podatnika podatku od towarów i usług.

Zatem, sprzedaż niezabudowanych działek nr 1 i nr 2 oraz działek wydzielonych z działek nr 3, nr 4, nr 5, nr 6 należy uznać za czynność związaną ze zwykłym wykonywaniem prawa własności. W związku z tą sprzedażą, korzysta Pani z przysługującego Pani prawa do rozporządzania własnym majątkiem, która to czynność oznacza działanie w sferze prywatnej, do której unormowania ustawy o podatku od towarów i usług nie mają zastosowania. W związku z powyższym, sprzedaż działek nr 1 i nr 2 oraz działek wydzielonych z działek nr 3, nr 4, nr 5, nr 6 nie podlegała/nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 7 ust. 1 ustawy.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Ponosi Pani ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Panią w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, wydana interpretacja traci swoją aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r., poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pani do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w…. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r., poz. 2383 ze zm.).