Interpretacja indywidualna z dnia 5 sierpnia 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP1-1.4012.446.2024.1.AWY

Prawo Wnioskodawcy do odliczenia 50% podatku naliczonego z Faktury zaliczkowej wystawionej na małżonków, dokumentującej część ceny nabycia Nieruchomości przeznaczonej na najem.

Interpretacja indywidualna - stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w zakresie podatku od towarów i usług jest prawidłowe w zakresie prawa Wnioskodawcy do odliczenia 50% podatku naliczonego z Faktury zaliczkowej dokumentującej część ceny nabycia Nieruchomości.

Zakres wniosku wspólnego o wydanie interpretacji indywidualnej

2 lipca 2024 r. wpłynął Państwa wniosek wspólny z 27 czerwca 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy:

• prawa Wnioskodawcy do odliczenia 50% podatku naliczonego z Faktury zaliczkowej dokumentującej część ceny nabycia Nieruchomości,
• prawa Żony do odliczenia całości podatku naliczonego z Faktury zaliczkowej, w przypadku uznania, że Wnioskodawca nie miał prawa do odliczenia 50% podatku naliczonego z tej Faktury.

Treść wniosku wspólnego jest następująca:

Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem wspólnym

1.Zainteresowany będący stroną postępowania:

• A.A.

2.Zainteresowana niebędąca stroną postępowania:

• B.A.

Opis stanu faktycznego

W dniu 20 stycznia 2022 r. małżeństwo - B.A. (dalej: „Żona”) oraz A.A. (dalej: „Wnioskodawca”, dalej łącznie Żona i Wnioskodawca: „Małżonkowie”) podpisali umowę przedwstępną zakupu lokalu niemieszkalnego położonego w A. przy ulicy A1, numer KW (…), z którego wyodrębniono lokal 1, któremu założono KW numer (…), przedmiotem zakupu był wyodrębniony lokal 1 (dalej: „Nieruchomość”). Nieruchomość została zakupiona przez Małżonków w celu jej wynajmowania w ramach najmu prywatnego.

W styczniu 2022 r. Małżonkowie uzyskali numery NIP, a także złożyli rejestrację VAT-R i zostali czynnymi podatnikami VAT. Małżonkowie są objęci małżeńską wspólnością majątkową.

W związku z nabyciem Nieruchomości Małżonkowie dokonywali płatności ratalnych ceny zakupu Nieruchomości w terminach określonych zgodnie z umową przedwstępną:

1)Rata I - data płatności zgodnie z umową do 24 stycznia 2022 r., opłacona w dniu 20 stycznia 2022 r., w tym samym dniu została wystawiona faktura zaliczkowa;

2)Rata II - data płatności zgodnie z umową do 31 maja 2022 r., opłacona w dniu 30 maja 2022 r., w tym samym dniu została wystawiona faktura zaliczkowa;

3)Rata III - data płatności zgodnie z umową do 30 września 2022 r., opłacona w dniu 29 września 2022 r., w tym samym dniu została wystawiona faktura zaliczkowa;

4)Rata IV - data płatności zgodnie z umową w terminie do dnia poprzedzającego dzień wydania lokum w posiadanie, opłacona w dniu 6 listopada 2023 r., w tym samym dniu została wystawiona faktura zaliczkowa.

Wskazane faktury zaliczkowe opiewały na 100% ceny nabycia Nieruchomości, na fakturach zaliczkowych wskazane są dane obu Małżonków.

W dniu 27 stycznia 2023 r. Małżonkowie w składanych plikach JPK wystąpili o zwrot VAT naliczonego z trzech pierwszych faktur zaliczkowych (każdy po 50% podatku naliczonego z każdej z faktur zaliczkowych) i zwrot ten został dokonany na rzecz każdego z Małżonków w dniu 19 lipca 2023 r. Po opłaceniu ostatniej raty udokumentowanej fakturą zaliczkową z dnia 6 listopada 2023 r. (dalej: „Faktura zaliczkowa”) Małżonkowie wystąpili w złożonych w dniu 11 grudnia 2023 r. plikach JPK o zwrot VAT naliczonego (każdy po 50% podatku naliczonego) z Faktury zaliczkowej.

W dniu 31 grudnia 2023 r. Wnioskodawca został wykreślony z rejestru czynnych podatników VAT na podstawie złożonego formularza VAT-Z - Małżonkowie podjęli decyzję, że to Żona jako czynny podatnik VAT będzie w całości rozliczała dla celów podatku VAT podatek należny z tytułu wynajmu Nieruchomości należącej do Małżonków w celu zmniejszenia obciążeń administracyjnych, tj. uniknięcia wystawiania odrębnych faktur przez oboje Małżonków i składania odrębnych plików JPK.

W dniu 1 lutego 2024 r. podpisana została umowa sprzedaży Nieruchomości w formie aktu notarialnego przenosząca własność Nieruchomości na Małżonków. Od 1 lutego 2024 r. Nieruchomość jest wynajmowana. Umowa najmu Nieruchomości została zawarta z najemcą przez oboje Małżonków, jednakże faktury dokumentujące najem Nieruchomości opiewające na całość sumy czynszu są wystawiane wyłącznie przez Żonę i Żona rozlicza podatek VAT należny z tego tytułu.

Pytania

1.Czy Wnioskodawca miał prawo odliczyć podatek VAT naliczony (50% podatku naliczonego) z Faktury zaliczkowej dokumentującej część ceny nabycia Nieruchomości?

2.W przypadku udzielenia przez Organ odpowiedzi negatywnej na pytanie pierwsze, tj., że Wnioskodawca nie miał prawa odliczyć podatku VAT naliczonego z Faktury zaliczkowej dokumentującej część ceny nabycia Nieruchomości, to czy Żona ma prawo odliczyć całość podatku VAT naliczonego z Faktury zaliczkowej dokumentującej część ceny nabycia Nieruchomości?

Stanowisko Zainteresowanych

1.Zdaniem Wnioskodawcy, Wnioskodawca miał prawo odliczyć podatek VAT naliczony (50% podatku naliczonego) z Faktury zaliczkowej dokumentującej część ceny nabycia Nieruchomości.

2.Zdaniem Wnioskodawcy, w przypadku udzielenia przez Organ odpowiedzi negatywnej na pytanie pierwsze, tj., że Wnioskodawca nie miał prawa odliczyć podatku VAT naliczonego z Faktury zaliczkowej dokumentującej część ceny nabycia Nieruchomości, to Żona ma prawo odliczyć całość podatku VAT naliczonego z Faktury zaliczkowej dokumentującej część ceny nabycia Nieruchomości.

Uzasadnienie Stanowiska Wnioskodawcy w zakresie Pytania nr 1

W myśl art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361, dalej: „Ustawa o VAT”) w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 Ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza - według art. 15 ust. 2 Ustawy o VAT - obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług, a towary i usługi, przy nabyciu których podatek został naliczony, są lub będą w przyszłości wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.

Zatem, warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.

Jednocześnie, przedstawiona wyżej zasada wyklucza możliwość dokonania odliczenia podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku oraz niepodlegających temu podatkowi.

Zgodnie z powyższymi przepisami, zdaniem Wnioskodawcy, Wnioskodawca miał prawo odliczyć podatek VAT naliczony z Faktury zaliczkowej odnoszącej się do części wynagrodzenia za zakup Nieruchomości, w złożonym w dniu 11 grudnia 2023 r. pliku JPK za okres listopad 2023. Na moment złożenia rozliczenia Wnioskodawca był czynnym podatnikiem VAT, a nabyta Nieruchomość, której Małżonkowie stali się właścicielami od 1 lutego 2024 r. wykorzystywana jest do wykonywania czynności opodatkowanych. Dlatego też zdaniem Wnioskodawcy, ma on prawo odliczyć podatek VAT naliczony (50% podatku naliczonego) z Faktury zaliczkowej dokumentującej część ceny nabycia Nieruchomości. Zdaniem Wnioskodawcy na prawo do odliczenia podatku VAT z Faktury zaliczkowej przez Wnioskodawcę nie wpływa fakt, że Wnioskodawca po zawnioskowaniu o zwrot VAT wyrejestrował się jako czynny podatnik VAT ani fakt, że usługi wynajmu Nieruchomości opodatkowane są dla celów VAT przez Żonę.

Uzasadnienie Stanowiska Wnioskodawcy w zakresie Pytania nr 2

Jak stanowi art. 31 § 1 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2020 r. poz. 1359, dalej: „KRO”), z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.

Zatem istotą wspólności majątkowej małżeńskiej, zarówno ustawowej, jak i umownej, jest to, że każdy z małżonków jest współwłaścicielem poszczególnych składników majątku wspólnego (dorobkowego) na zasadach współwłasności łącznej (bezudziałowej).

W czasie trwania wspólności ustawowej żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego. Nie może również rozporządzać ani zobowiązywać się do rozporządzania udziałem, który w razie ustania wspólności przypadnie mu w majątku wspólnym lub w poszczególnych przedmiotach należących do tego majątku (art. 35 KRO).

W myśl art. 36 § 1 oraz § 2 KRO, oboje małżonkowie są obowiązani współdziałać w zarządzie majątkiem wspólnym, w szczególności udzielać sobie wzajemnie informacji o stanie majątku wspólnego, o wykonywaniu zarządu majątkiem wspólnym i o zobowiązaniach obciążających majątek wspólny. Każdy z małżonków może samodzielnie zarządzać majątkiem wspólnym, chyba że przepisy poniższe stanowią inaczej. Wykonywanie zarządu obejmuje czynności, które dotyczą przedmiotów majątkowych należących do majątku wspólnego, w tym czynności zmierzające do zachowania tego majątku.

Zgodnie z art. 36 § 3 KRO, przedmiotami majątkowymi służącymi małżonkowi do wykonywania zawodu lub prowadzenia działalności zarobkowej małżonek ten zarządza samodzielnie. W razie przemijającej przeszkody drugi małżonek może dokonywać niezbędnych bieżących czynności. Jak stanowi art. 37 § 1 pkt 1 KRO, zgoda drugiego małżonka jest potrzebna, do czynności prawnej prowadzącej do zbycia, obciążenia, odpłatnego nabycia nieruchomości lub użytkowania wieczystego, jak również prowadzącej do oddania nieruchomości do używania lub pobierania z niej pożytków.

Na mocy art. 43 § 1 KRO, oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym. Z uwagi na powyższe regulacje prawne w akcie notarialnym dokumentującym nabycie nieruchomości wymieniani są oboje małżonkowie, jeżeli istnieje między nimi ustawowa wspólność majątkowa. Wspólność wynikająca ze stosunku małżeństwa jest współwłasnością łączną uprawniającą do współposiadania rzeczy wchodzących w skład majątku wspólnego, a w czasie jej trwania żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego.

Mając na uwadze powołane przepisy prawa w kontekście przedstawionego stanu faktycznego, jeżeli zdaniem Organu Wnioskodawca nie miał prawa odliczyć podatku VAT naliczonego z Faktury zaliczkowej dokumentującej część ceny nabycia Nieruchomości, to zdaniem Małżonków, Żona ma prawo odliczyć całość podatku VAT naliczonego z Faktury zaliczkowej dokumentującej część ceny nabycia Nieruchomości. Należy stwierdzić, iż fakt, że nabyta wraz z Żoną Nieruchomość stanowi majątek wspólny małżonków nie wpływa w żaden sposób na prawo Żony do odliczenia podatku naliczonego z faktur dokumentujących poniesione wydatki. Skoro Nieruchomość została nabyta z zamiarem dokonywania wyłącznie czynności opodatkowanych, z tytułu której jest podatnikiem podatku VAT, to Żonie przysługuje prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego z Faktury zaliczkowej dokumentującej częściowe wynagrodzenie za zakup Nieruchomości.

Wobec powyższego, zgodnie z art. 86 Ustawy o VAT, jeżeli Organ stwierdzi, że Wnioskodawca nie miał prawa odliczenia podatku VAT naliczonego z Faktury zaliczkowej, to Żonie przysługuje prawo do odliczenia całej kwoty podatku VAT zawartego na Fakturze zaliczkowej wystawionej na obojga Małżonków, w sytuacji prowadzenia działalności polegającej wyłącznie na wykonywaniu czynności opodatkowanych podatkiem VAT. Jak bowiem wynika z opisu sprawy, Małżonkowie zakupili Nieruchomość w celu jej wynajmu, a świadczona usługa wynajmu opodatkowana jest właściwą stawką podatku VAT.

Podsumowując, w sytuacji wykorzystywania zakupionej nieruchomości wyłącznie do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem VAT, Żonie będącej czynnym podatnikiem podatku VAT przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości z Faktury zaliczkowej dokumentującej częściowe wynagrodzenie za zakup Nieruchomości wystawionej na obojga Małżonków. Prawo to przysługuje pomimo tego, że na Fakturze zaliczkowej oprócz danych Żony znajdą się również dane męża, czyli Wnioskodawcy.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe w zakresie prawa Wnioskodawcy do odliczenia 50% podatku naliczonego z Faktury zaliczkowej dokumentującej część ceny nabycia Nieruchomości.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwanej dalej ustawą.

W myśl art. 86 ust. 1 ustawy:

Natomiast art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy stanowi, że:

Z powyższego wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Prawo do odliczenia podatku naliczonego, jako integralna część systemu VAT, w zasadzie nie może być ograniczane ani pod względem czasu, ani też pod względem zakresu przedmiotowego. Nie jest to bowiem wyjątkowy przywilej podatnika, lecz jego fundamentalne prawo. Możliwość wykonania tego prawa powinna być zapewniona niezwłocznie i względem wszystkich kwot podatku, które zostały pobrane (naliczone) od transakcji związanych z zakupami.

Istotna jest intencja nabycia – jeśli dany towar (usługa) ma służyć wykonywaniu czynności opodatkowanych, wówczas, po spełnieniu wymienionych w art. 86 ustawy wymogów formalnych, odliczenie jest prawnie dozwolone, oczywiście jeżeli nie wyłączają go inne przepisy ustawy lub aktów wykonawczych.

Wystarczającym zatem jest, że z okoliczności towarzyszących nabyciu towaru lub usługi, przy uwzględnieniu rodzaju prowadzonej oraz planowanej przez podatnika działalności gospodarczej wynika, że zakup ten dokonany został w celu jego wykorzystania w ramach działalności opodatkowanej. Ta warunkowość realizacji określonego w art. 86 ust. 1 ustawy prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony powoduje, że nieziszczenie się warunku pozytywnego, jakim jest wykorzystanie towaru lub usługi do realizacji czynności opodatkowanej podatnika, np. gdy okaże się, że zmieniono przeznaczenie towaru (usługi) i został on ostatecznie wykorzystany do czynności zwolnionych od VAT lub niepodlegających VAT - spowoduje konieczność weryfikacji uprzedniego odliczenia podatku naliczonego.

Podkreślić należy, iż ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Jedno z takich ograniczeń zostało wskazane w art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy, stosownie do którego:

Oznacza to, że podatnik nie może skorzystać z prawa do odliczenia w odniesieniu do podatku, który jest należny wyłącznie z tego względu, że został wykazany na fakturze w sytuacji, gdy transakcja nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Natomiast według przepisu art. 88 ust. 4 ustawy:

Zgodnie z powyższą regulacją, z prawa do odliczenia podatku skorzystać mogą wyłącznie podatnicy, którzy są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni.

Zatem, aby podmiot mógł skorzystać z prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony, związany z dokonanym nabyciem towarów i usług, w pierwszej kolejności winien spełnić przesłanki umożliwiające uznanie go – dla tej czynności – za podatnika podatku od towarów i usług, działającego w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Stosownie do art. 5 ust. 1 ustawy:

Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy:

Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy:

W oparciu o art. 15 ust. 1 ustawy:

Stosownie do treści art. 15 ust. 2 ustawy:

Należy w tym miejscu przywołać art. 659 § 1 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061), który stanowi, że:

Należy zauważyć, że najem jest umową dwustronnie obowiązującą i wzajemną; odpowiednikiem świadczenia wynajmującego, polegającego na oddaniu rzeczy do używania, jest świadczenie najemcy, polegające na płaceniu umówionego czynszu.

Zatem, najem jako usługa, wypełnia określoną w art. 15 ust. 2 ustawy definicję działalności gospodarczej, jeżeli wykonywana jest w sposób ciągły dla celów zarobkowych (zawierane umowy najmu mają zazwyczaj długotrwały charakter, a uzyskiwane korzyści z tego tytułu są w zasadzie stałe), bez względu na to, czy najem będzie prowadzony w ramach działalności gospodarczej, czy jako odrębne źródło przychodu w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W konsekwencji najem lokalu stanowi odpłatne świadczenie usług, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy i podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na mocy przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Ponadto należy w tym miejscu wskazać, że dla usług najmu lokalu niemieszkalnego przepisy ustawy o podatku od towarów i usług oraz rozporządzeń wykonawczych wydanych do tej ustawy nie przewidują zwolnienia, a zatem usługi te podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług według właściwej stawki podatku VAT.

Zauważenia w tym miejscu wymaga, że kwestie stosunków majątkowych pomiędzy małżonkami reguluje ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2809 ze zm.).

Stosownie do art. 31 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

Zatem, istotą wspólności majątkowej małżeńskiej, zarówno ustawowej, jak i umownej, jest to, że każdy z małżonków jest współwłaścicielem poszczególnych składników majątku wspólnego (dorobkowego) na zasadach współwłasności łącznej (bezudziałowej).

W świetle art. 35 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

W myśl art. 36 § 1 i § 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

Zgodnie z art. 37 § 1 pkt 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

Z uwagi na powyższe regulacje prawne w akcie notarialnym dokumentującym nabycie nieruchomości wymieniani są oboje małżonkowie, jeżeli istnieje między nimi ustawowa wspólność majątkowa. Wspólność wynikająca ze stosunku małżeństwa jest współwłasnością łączną uprawniającą do współposiadania rzeczy wchodzących w skład majątku wspólnego, a w czasie jej trwania żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego.

Na mocy zapisu zawartego w art. 43 § 1 Kodeksu cywilnego:

Ustawa o podatku od towarów i usług nie wymienia małżonków jako odrębnej kategorii podatników. Powyższe stwarza dla małżonków prowadzących działalność gospodarczą szczególną sytuację prawną, bowiem żaden z przepisów ustawy nie zabrania małżonkom prowadzenia działalności gospodarczej jako odrębnym podatnikom. Nie ma przy tym przeszkód, aby pomiędzy małżonkami prowadzącymi odrębne działalności istniała ustawowa wspólność majątkowa.

O tym, który z małżonków jest (będzie) podatnikiem podatku od towarów i usług rozstrzyga w istocie rzeczy wola tychże małżonków co do tego, który z nich określone czynności zarządu majątkiem wspólnym będzie w konkretnej sytuacji wykonywał.

Jeżeli zatem, przedmiotem najmu jest rzecz (nieruchomość) stanowiąca majątek wspólny małżonków, to na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług, podatnikiem w rozumieniu w art. 15 ustawy jest ten małżonek, który dokonuje wynajmu we własnym imieniu (który jest stroną czynności prawnej).

Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że 20 stycznia 2022 r. A.A. (dalej: „Wnioskodawca”) oraz B.A. (dalej: „Żona”) podpisali umowę przedwstępną zakupu lokalu niemieszkalnego. Nieruchomość została przez Państwa zakupiona w celu jej wynajmowania w ramach najmu prywatnego.

W styczniu 2022 r. zarejestrowali się Państwo jako czynni podatnicy podatku VAT.

Dokonywali Państwo płatności ratalnych ceny zakupu Nieruchomości w terminach określonych zgodnie z umową przedwstępną:

1)Rata I - opłacona 20 stycznia 2022 r., w tym samym dniu została wystawiona faktura zaliczkowa;

2)Rata II - opłacona 30 maja 2022 r., w tym samym dniu została wystawiona faktura zaliczkowa;

3)Rata III - opłacona 29 września 2022 r., w tym samym dniu została wystawiona faktura zaliczkowa;

4)Rata IV - opłacona 6 listopada 2023 r., w tym samym dniu została wystawiona faktura zaliczkowa.

Na fakturach zaliczkowych wskazane są dane obu Małżonków.

27 stycznia 2023 r. w składanych plikach JPK wystąpili Państwo o zwrot VAT naliczonego z trzech pierwszych faktur zaliczkowych (każdy po 50% podatku naliczonego z każdej z faktur zaliczkowych).

Po opłaceniu ostatniej raty udokumentowanej fakturą zaliczkową z 6 listopada 2023 r. (dalej: „Faktura zaliczkowa”) wystąpili Państwo w złożonych 11 grudnia 2023 r. plikach JPK o zwrot VAT naliczonego (każdy po 50% podatku naliczonego) z Faktury zaliczkowej.

31 grudnia 2023 r. Wnioskodawca został wykreślony z rejestru czynnych podatników VAT na podstawie złożonego formularza VAT-Z. Podjęli Państwo decyzję, że to Żona jako czynny podatnik VAT będzie rozliczała w całości dla celów podatku VAT podatek należny z tytułu wynajmu Nieruchomości należącej do Państwa w celu zmniejszenia obciążeń administracyjnych, tj. uniknięcia wystawiania odrębnych faktur przez oboje Małżonków i składania odrębnych plików JPK.

Od 1 lutego 2024 r. Nieruchomość jest wynajmowana. Umowa najmu została zawarta przez obojga Państwa, jednakże faktury dokumentujące najem Nieruchomości opiewające na całość sumy czynszu są wystawiane wyłącznie przez Żonę i Żona rozlicza podatek VAT należny z tego tytułu.

Państwa wątpliwości w analizowanej sprawie dotyczą prawa Wnioskodawcy do odliczenia 50% podatku VAT naliczonego z Faktury zaliczkowej dokumentującej część ceny nabycia Nieruchomości.

Należy zauważyć, że formułując w art. 86 ust. 1 ustawy warunek związku ze sprzedażą opodatkowaną, ustawodawca nie uzależnia prawa do odliczenia od związku zakupu z obecnie wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi. Wystarczającym jest, że z okoliczności towarzyszących nabyciu towarów lub usług przy uwzględnieniu rodzaju prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej wynika, że zakupy te dokonane są w celu ich wykorzystania do czynności opodatkowanej.

Zatem, w podatku od towarów i usług obowiązuje zasada tzw. „niezwłocznego odliczenia podatku naliczonego”. Zasada ta wyraża się tym, że podatnik, aby skorzystać z prawa do odliczenia, nie musi czekać aż nabyty towar lub usługa zostaną odsprzedane lub efektywnie wykorzystane na potrzeby działalności opodatkowanej.

W każdym przypadku należy dokonać oceny, czy intencją podatnika wykonującego określone czynności, z którymi łączą się skutki podatkowo-prawne, było wykonywanie czynności opodatkowanych.

Zatem w sytuacji, gdy podatnik dokonuje nabycia towarów i usług z zamiarem wykorzystania ich do wykonywania czynności opodatkowanych VAT w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, to - bez względu na to, jakie faktycznie będą efekty tej działalności - należy uznać, że w momencie nabycia zakupione towary i usługi miały związek z wykonywaniem czynności opodatkowanych podatkiem VAT.

W odniesieniu do Państwa wątpliwości stwierdzić należy, że dla określenia, czy podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia podatku niezwykle istotny jest charakter związku występującego między zakupami, a prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą. Jak już wcześniej wskazano, istotna jest intencja nabycia - jeśli dany towar lub usługa ma służyć wykonywaniu czynności opodatkowanych wówczas - po spełnieniu wymienionych w art. 86 ustawy wymogów formalnych - odliczenie jest prawnie dozwolone, oczywiście jeżeli nie wyłączają go inne przepisy ustawy lub aktów wykonawczych.

W każdym więc przypadku należy dokonać oceny, czy intencją określonej czynności, z którą łączą się skutki podatkowo-prawne było wykonywanie czynności opodatkowanych. Z ogólnie przyjętej definicji „zamiaru” wynika, że jest to projekt, plan czy intencja zrealizowania czegoś. Istotą zamiaru są intencje, jakie przyświecają dokonywanym czynnościom, jak i cel, który dana osoba ma osiągnąć dokonując tych czynności.

W tym miejscu należy podkreślić, że Trybunał Sprawiedliwości UE wielokrotnie stwierdzał, że prawo do odliczenia zostało wprowadzone, aby całkowicie uwolnić przedsiębiorcę od kosztów VAT zapłaconego lub podlegającego zapłacie w toku jego działalności gospodarczej. Wspólny system podatku od wartości dodanej konsekwentnie zapewnia, że każda działalność gospodarcza, niezależnie od jej celu i efektu, pod warunkiem że sama podlega VAT, jest opodatkowana w sposób całkowicie neutralny.

Potwierdzeniem powyżej przedstawionej linii orzecznictwa jest m.in. wyrok TSUE w sprawie C-268/83 D. A. Rompelman i E. A. Rompelman-Van, z którego to wynika, że regulacja dotycząca odliczenia ma za cel całkowicie odciążyć podmiot podlegający opodatkowaniu VAT od podatku od wartości dodanej, który jest winien zapłacić w związku ze swoją działalnością gospodarczą. Wspólny system wartości dodanej zapewnia, że obciążenie podatkiem VAT jest całkowicie neutralne wobec każdego przedsiębiorstwa, niezależnie od celów i wyników przedsiębiorstwa, pod warunkiem, że takie przedsiębiorstwo samo w sobie podlega opodatkowaniu VAT.

Na zasadę neutralności podatku od wartości dodanej powoływano się również w sprawach dotyczących przypadków, gdy z powodów niezależnych od podatnika, podatnik nigdy nie wykorzystał nabytych towarów i usług do prowadzenia działalności opodatkowanej, ale nabycie zostało dokonane z zamiarem takiego wykorzystania. Sytuacja tego rodzaju miała miejsce m.in. w przypadku spółki belgijskiej, która dokonała odliczenia podatku VAT związanego z robotami inwestycyjnymi przeprowadzonymi na nabytej przez firmę działce (sprawa Ghent Coal Terminal NV C-37/95). Trybunał Sprawiedliwości UE stwierdził, że w sytuacji kiedy nabycie towarów i usług zostało poczynione z zamiarem wykorzystania ich do działalności opodatkowanej, ale z powodów pozostających poza kontrolą podatnika nie wykorzystał on nabytych towarów i usług w prowadzeniu tej działalności, prawo do odliczenia zostaje zachowane.

Z uwagi na powyższe wyjaśnienia należy stwierdzić, że w analizowanej sprawie na moment ponoszenia przez Państwa wydatków (płatności ratalnych) związanych z zakupem Nieruchomości, oboje Państwo zamierzali wykorzystywać Nieruchomość do najmu, a więc zarówno Wnioskodawcy, jak i Żonie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego z faktur zaliczkowych. Występował bowiem wówczas związek pomiędzy poniesionymi wydatkami a przyszłą działalnością opodatkowaną podatkiem VAT.

Należy wskazać, że małżeństwo nie należy do żadnej kategorii podmiotów wymienionych w cytowanym wcześniej art. 15 ust. 1 ustawy. Powyższe stwarza dla małżonków prowadzących działalność gospodarczą szczególną sytuację prawną. Żaden z przepisów ustawy o podatku od towarów i usług nie zabrania małżonkom prowadzenia działalności gospodarczej jako odrębnym podatnikom. Nie ma przy tym przeszkód, aby pomiędzy małżonkami prowadzącymi odrębne działalności istniała ustawowa wspólność majątkowa. W konsekwencji, podatnikiem podatku od towarów i usług jest ten z małżonków, który dokonał czynności podlegającej opodatkowaniu. Autonomiczność prawa podatkowego wyklucza bowiem możliwość interpretacji przepisów, która zakładałaby, że stosunki majątkowe między małżonkami, regulowane przepisami Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, mogą kształtować zakres praw i obowiązków podatników podatku od towarów i usług.

Należy zauważyć, że w sytuacji, gdy przedmiotem najmu jest lokal niemieszkalny stanowiący współwłasność małżeńską i pierwotnie Państwa zamiarem był wspólny najem lokalu, każdy z Małżonków jest traktowany jako odrębny podatnik podatku od towarów i usług. Małżeństwo bowiem nie należy ani do kategorii osób prawnych, ani jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej, ani nie jest też osobą fizyczną.

W konsekwencji, mając na uwadze powołane przepisy prawa, przedstawione okoliczności sprawy, a także orzecznictwo TSUE, należy stwierdzić, że Wnioskodawcy będącemu wówczas czynnym podatnikiem podatku VAT przysługiwało prawo do odliczenia 50% podatku naliczonego z Faktury zaliczkowej dokumentującej część ceny nabycia Nieruchomości (lokalu niemieszkalnego), gdyż nabywali Państwo Nieruchomość z zamiarem jej wspólnego wynajmowania w ramach najmu prywatnego, tj. wykorzystywania jej do czynności opodatkowanych podatkiem VAT.

Podsumowując, wydatki związane z zakupem przez Państwa Nieruchomości udokumentowane Fakturą zaliczkową uprawniały Wnioskodawcę do dokonania odliczenia 50% naliczonego podatku VAT z tej Faktury, zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy.

Tym samym, Państwa stanowisko do pytania nr 1 uznaję za prawidłowe.

W związku z tym, że Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 1 uznałem za prawidłowe, odstępuję od odpowiedzi na pytanie nr 2, które zostało zadane warunkowo i oczekiwali Państwo na nie odpowiedzi jedynie w przypadku uznania Państwa stanowiska w zakresie pytania nr 1 za nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

W tym miejscu wskazuję, że Państwa wniosek wypełnia znamiona wniosku wspólnego, gdyż przedstawiony we wniosku problem dotyczy prawa do odliczenia podatku VAT Zainteresowanych uczestniczących w tym samym stanie faktycznym. Dodatkowo oczekiwali Państwo odpowiedzi na pytanie nr 2 dotyczące prawa Żony do odliczenia całości podatku VAT z Faktury zaliczkowej jedynie w sytuacji uznania, że prawo do odliczenia 50% podatku naliczonego z tej Faktury nie przysługiwało Wnioskodawcy. W wydanej interpretacji uznałem, że Wnioskodawca miał prawo odliczyć 50% podatku VAT naliczonego z Faktury zaliczkowej i w związku z powyższym odstąpiłem od odpowiedzi na pytanie nr 2 zadane w złożonym wniosku, a odnoszące się do skutków w podatku VAT dla Żony.

Jednocześnie wskazuję, że interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Z funkcji ochronnej będą mogli skorzystać Ci z Państwa, którzy zastosują się do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację przez Zainteresowanego, który jest stroną postępowania

A.A. (Zainteresowany będący stroną postępowania - art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) ma prawo wnieść skargę na tę interpretację indywidualną do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a, art. 14b § 1 i art. 14r ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).