Interpretacja indywidualna z dnia 8 sierpnia 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0113-KDIPT1-2.4012.418.2024.1.PRP

Brak opodatkowania podatkiem VAT nabycia wierzytelności pożyczkowych w ramach datio in solutum.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanieinterpretacji indywidualnej

10 czerwca 2024 r. wpłynął Pana wniosek z 7 czerwca 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od towarów i usług w zakresie braku opodatkowania podatkiem VAT nabycia Wierzytelności pożyczkowych w ramach datio in solutum oraz podatku dochodowego od osób fizycznych.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Wnioskodawca jest podatnikiem podatku dochodowego od osób fizycznych, posiadającym nieograniczony obowiązek podatkowy w Polsce. Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą w zakresie najmu lokali mieszkalnych, opodatkowaną ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, o którym mowa w ustawie z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne [Dz.U. z 2024 r., poz. 776 z późn. zm.].

Wnioskodawca jest jednym z komplementariuszy spółka z ograniczoną odpowiedzialnością sp. k. (dalej jako „Spółka”).

Spółka ma siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz podlega w Rzeczypospolitej Polskiej obowiązkowi podatkowemu w podatku CIT od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania. Spółka związana jest z Grupą Kapitałową, która od wielu lat zajmuje się działalnością deweloperską.

Spółka osiągnęła zysk netto za 2023 r. Wspólnicy Spółki planują podjąć uchwałę o podziale zysku za rok 2023 pomiędzy wspólników w taki sposób, że znaczna część zysku zostanie przeznaczona do wypłaty na ich rzecz.

Spółka posiada wierzytelności pożyczkowe (dalej: „Wierzytelności pożyczkowe”) wobec spółek (dalej: „Pożyczkobiorcy”). Udzielone Pożyczkobiorcom pożyczki nie są pożyczkami partycypacyjnymi.

Pożyczkobiorcy mają siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz podlegają w Rzeczypospolitej Polskiej obowiązkowi podatkowemu w podatku dochodowym od osób prawnych od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania.

W związku z tym, że Spółka nie posiada wystarczających środków pieniężnych, które mogą być przeznaczone na wypłatę Wnioskodawcy zysku netto za 2023 r., planowane jest spełnienie zobowiązania Spółki wobec Wnioskodawcy do wypłaty zysku za 2023 r. częściowo w drodze datio in solutum na podstawie art. 453 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny [ Dz. U. z 2023 r. poz. 1610 z późn. zm. ](dalej: „KC”), tj. Spółka przeniesie za zgodą i na rzecz Wnioskodawcy Wierzytelności pożyczkowe wraz z naliczonymi odsetkami.

Wartość uregulowanego w drodze datio in solutum zobowiązania Spółki wobec Wnioskodawcy do wypłaty zysku za 2023 r., będzie odpowiadała wartości nominalnej przenoszonych Wierzytelności pożyczkowych wraz z odsetkami naliczonymi od dnia udzielenia danej pożyczki a dniem jej przeniesienia na Wnioskodawcę w drodze datio in solutum.

Z tytułu uregulowania w drodze umowy datio in solutum zobowiązania Spółki wobec Wnioskodawcy z tytułu wypłaty zysku netto za 2023 r., Wnioskodawca rozpozna przychód podatkowy, o którym mowa w art. 30a ust. 1 pkt 4 ustawy o PIT, który będzie podlegał opodatkowaniu według zasad określonych w art. 30a ust. 1 z uwzględnieniem art. 30a ust. 6a ustawy o PIT. Spółka natomiast rozpozna przychód podatkowy na podstawie art. 14a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych równy kwocie uregulowanego zobowiązania w ramach datio in solutum.

W wyniku datio in solutum zobowiązanie Spółki wobec Wnioskodawcy z tytułu wypłaty zysku netto za 2023 r. zostanie uregulowane, zaś Wnioskodawca stanie się wierzycielem z tytułu przeniesionych na niego Wierzytelności pożyczkowych. Zatem w przyszłości Wnioskodawca otrzyma od Pożyczkobiorców spłatę nabytych Wierzytelności pożyczkowych w postaci kwoty głównej pożyczek oraz odsetek naliczonych do dnia przeniesienia w drodze datio in solutum Wierzytelności pożyczkowych, jak i naliczonych po tym dniu. Pożyczki składające się na Wierzytelności pożyczkowe mogą być spłacane jednorazowo w całości lub w częściach.

Wyłącznym celem zawarcia umowy datio in solutum i przeniesienia Wierzytelności pożyczkowych na Wnioskodawcę będzie uregulowanie przez Spółkę zobowiązania Spółki do wypłaty Wnioskodawcy zysku za 2023 r. wynikającego z uchwały o podziale zysku Spółki za 2023 r. W żadnym wypadku zawarcie tych umów nie będzie związane z obowiązkiem świadczenia przez Wnioskodawcę jakichkolwiek usług na rzecz Spółki jako zbywcy Wierzytelności pożyczkowych (w szczególności usług windykacji, factoringu, itp.). Wnioskodawca nie prowadzi i nie będzie prowadził na dzień przeniesienia Wierzytelności pożyczkowych działalności gospodarczej innej niż w zakresie najmu lokali mieszkalnych, a w szczególności nie będzie prowadził działalności, której przedmiotem byłyby usługi factoringu, usługi ściągania długów czy też obrót wierzytelnościami.

Liczba nabytych przez Wnioskodawcę Wierzytelności pożyczkowych będzie wynosiła od kilku do kilkunastu.

Na Pożyczkobiorcach wypłacających Wnioskodawcy należności z tytułu spłaty Wierzytelności pożyczkowych w postaci kwoty głównej pożyczek i odsetek, będą ciążyły obowiązki płatnika wynikające z art. 41 ust. 4 oraz art. 42 ust. 1 ustawy o PIT, a więc obowiązek pobrania i odprowadzenia do właściwego urzędu skarbowego 19% zryczałtowanego podatku dochodowego od osób fizycznych, o którym mowa w art. 30a ust. 1 pkt 1 ustawy, oraz przesłania rocznej deklaracji o zryczałtowanym podatku dochodowym (PIT-8AR), o której mowa w art. 42 ust. 1a ustawy o PIT.

Pytanie

Czy nabycie Wierzytelności pożyczkowych przez Wnioskodawcę w ramach datio in solutum, będzie opodatkowane podatkiem VAT u Wnioskodawcy jako podatnika? (oznaczone we wniosku jako pytanie nr 5)

Pana stanowisko w sprawie

Nabycie Wierzytelności pożyczkowych przez Wnioskodawcę w ramach datio in solutum nie będzie opodatkowane podatkiem VAT u Wnioskodawcy jako podatnika.

Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu VAT podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ustawy VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, przy czym zgodnie z art. 2 pkt 6 ustawy VAT, ilekroć w przepisach Ustawy VAT jest mowa o „towarach” rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Ze względu na to, że wierzytelności nie stanowią towaru w rozumieniu przepisów ustawy VAT transakcje mające za przedmiot te składniki majątku nie będę stanowiły dostawy towarów podlegającej opodatkowaniu VAT.

Należy zatem ustalić, czy nabycie wierzytelności w ramach datio in solutum będzie stanowiło odpłatne świadczenie usług.

Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy VAT, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1)przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej,

2)zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji,

3)świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Pojęcie usługi dla potrzeb stosowania ustawy VAT zostało zdefiniowane bardzo szeroko. Taka konstrukcja definicji usług pozwala na objęcie zakresem przedmiotowym podatku VAT wszelkich transakcji wykonywanych w ramach działalności gospodarczej. Świadczenie usług nie obejmuje wyłącznie działań podatnika, lecz również powstrzymanie się od dokonywania czynności lub do tolerowania czynności bądź sytuacji. Należy jednak zauważyć, że samo stwierdzenie, iż w danym przypadku świadczona jest usługa nie oznacza automatycznie, że czynność ta będzie podlegała VAT.

Jak bowiem wynika z literalnego brzmienia art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy VAT, zasadniczo świadczenie usług podlega opodatkowaniu VAT wyłącznie wtedy, gdy wykonywane jest odpłatnie.

Aby uznać dane świadczenie jako odpłatne świadczenie usług, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, zgodnie z którym w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Ustawa VAT nie określa jednak co należy rozumieć przez wynagrodzenie/odpłatność za wykonaną usługę.

W orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości UE (dalej: „TSUE”) przyjmuje się, że odpłatność ma miejsce wtedy, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług a otrzymanym wynagrodzeniem, przy czym wynagrodzenie jakkolwiek musi być wyrażone w pieniądzu, to jednak nie musi być w tej formie dokonane. Skoro przepisy nie określają formy zapłaty za świadczoną usługę należy uznać, że zobowiązanie usługobiorcy może mieć postać świadczenia nie tylko określonej sumy pieniędzy, ale także świadczenie innej usługi (usługi wzajemnej). Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego świadczona jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę. Ponadto, aby dane świadczenie podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym pomiędzy świadczoną usługą a zapłatą. Otrzymana zapłata powinna bowiem nastąpić w zamian za świadczenie usługi. Odpłatność powinna wynikać z zawartej przez strony umowy. To strony określają czy za wykonanie danego świadczenia przewidziane jest wynagrodzenie dla świadczącego. Jeżeli strony przewidziały jakąś formę wynagrodzenia dla świadczącego usługę, wówczas usługa jest odpłatna.

W związku z powyższym w analizowanym zdarzeniu przyszłym ustalenia wymaga czy nabycie Wierzytelności pożyczkowych przez Wnioskodawcę w ramach datio in solutum, będzie stanowiło usługę świadczoną przez nabywcę tj. Wnioskodawcę na rzecz zbywcy Wierzytelności pożyczkowych, tj. na rzecz Spółki, a jeżeli tak, to czy usługa ta jest odpłatna.

Wierzytelność jest prawem majątkowym, które może być przedmiotem obrotu gospodarczego. Wierzytelność może być w szczególności przedmiotem cesji oraz posłużyć do wykonania postanowień umowy datio in solutum. W analizowanym przypadku, pomiędzy Wnioskodawcą a Spółką dojdzie do zawarcia umowy datio in solutum, na mocy której Spółka (dłużnik) w celu zwolnienia się z zobowiązania wobec Wnioskodawcy do wypłaty zysku za 2023 r. przeniesie na jego rzecz Wierzytelności pożyczkowe przysługujące jej od Pożyczkobiorców. Na mocy umowy datio in solutum dojdzie do przeniesienia praw do Wierzytelności pożyczkowych na Wnioskodawcę.

W ocenie Wnioskodawcy należy uznać, że nabycie przez niego Wierzytelności pożyczkowych, w okolicznościach przedstawionych w zdarzeniu przyszłym, (i) nie będzie stanowiło odpłatnej usługi świadczonej przez niego na rzecz Spółki (zbywcy Wierzytelności pożyczkowych) oraz (ii) Wnioskodawca nie będzie działał w charakterze podatnika VAT w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o VAT.

Jak wskazano w opisie zdarzenia przyszłego, że celem zawarcia umowy datio in solutum i przeniesienia Wierzytelności pożyczkowych na Wnioskodawcę, będzie uregulowanie przez Spółkę wierzytelności przysługujących Wnioskodawcy z tytułu wypłaty zysku za 2023 r. W żadnym wypadku, zawarcie tych umów nie będzie związane z obowiązkiem świadczenia przez Wnioskodawcę jakichkolwiek usług na rzecz Spółki (w szczególności usług windykacji, factoringu, itp.). Dodatkowo podkreślenia wymaga, że Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą wyłącznie w zakresie najmu lokali mieszkalnych. Natomiast Wnioskodawca nie prowadzi i nie będzie prowadził na dzień przeniesienia Wierzytelności pożyczkowych działalności gospodarczej, której przedmiotem byłyby w szczególności usługi factoringu, usługi ściągania długów czy też obrót wierzytelnościami.

Natomiast po nabyciu Wierzytelności pożyczkowych w ramach datio in solutum, na Wnioskodawcę przejdzie nieodwołalnie ryzyko związane z tymi Wierzytelnościami pożyczkowymi oraz wszelkie prawa i obowiązki wynikające z tych wierzytelności. Wnioskodawca po nabyciu tych wierzytelności uzyska spłatę tych wierzytelności w swoim imieniu i na swój rachunek.

W związku z powyższym należy uznać, że Wnioskodawca nie uzyska żadnego przysporzenia od Spółki, które mogłoby zostać uznane za jego wynagrodzenie z tytułu nabycia Wierzytelności pożyczkowych.

Reasumując, w związku z przeniesieniem na Wnioskodawcę Wierzytelności pożyczkowych w ramach datio in solutum nie dojdzie z jego strony do odpłatnego świadczenia usług. Tego rodzaju czynność prawna nie będzie się bowiem wiązała ze świadczeniem jakiejkolwiek usługi ze strony Wnioskodawcy na rzecz Spółki. Ponadto, czynność ta nie będzie posiadała cechy odpłatności, gdyż Wnioskodawca nie uzyska żadnej formy wynagrodzenia od Spółki w związku z nabyciem od niej Wierzytelności pożyczkowych. W tym miejscu podkreślenia wymaga, że wartość uregulowanego w drodze datio in solutum zobowiązania Spółki wobec Wnioskodawcy z tytułu wypłaty zysku za 2023 r., będzie odpowiadała równowartości przenoszonych na Wnioskodawcę Wierzytelności pożyczkowych wraz z naliczonymi na dzień przeniesienia odsetkami, stąd nie powstanie też różnica pomiędzy tymi wartościami, w której można byłoby dopatrywać się formy wynagrodzenia.

Wobec powyższego nabycie przez Wnioskodawcę Wierzytelności pożyczkowych w ramach datio in solutum, nie będzie opodatkowane podatkiem VAT.

Stanowisko Wnioskodawcy znajduje potwierdzenie w wydawanych interpretacjach indywidualnych, przykładowo z dnia:

·13 kwietnia 2018 r. Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0112-KDIL1-2.4012.104.2018.1.NF;

·19 marca 2018 r. Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0112-KDIL2-1.4012.72.2018.1.SS;

·16 stycznia 2018 r. Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0112-KDIL1-1.4012.628.2017.1.SJ;

·3 stycznia 2017 r. Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie, sygn. 1462-IPPP1.4512.1038.16.1.EK.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.

Odstępuję od uzasadnienia prawnego tej oceny.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Ponadto, niniejsza interpretacja dotyczy wyłącznie Pana i tylko w stosunku do Pana może wywołać określone przepisami skutki prawne. Natomiast nie wywołuje skutków prawnych dla pozostałych wspólników Spółki.

Końcowo podkreśla się, że niniejsza interpretacja dotyczy wyłącznie pytania nr 5 wniosku w zakresie podatku od towarów i usług. W zakresie pytań nr 1-4 wniosku dotyczących podatku dochodowego od osób fizycznych zostało wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem sprawy i zastosuje się Pan do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 ustawy Ordynacja podatkowa:

·Stosownie do art. 14na § 2 ustawyOrdynacja podatkowa:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz.935; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA),

albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).

Podstawą prawną dla odstąpienia od uzasadnienia interpretacji jest art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej.