Interpretacja indywidualna z dnia 6 sierpnia 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0112-KDSL1-2.4011.360.2024.2.PR

Brak możliwości rozliczenia się jako osoba samotnie wychowująca dziecko.

Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

18 czerwca 2024 r. wpłynął Pana wniosek z 14 czerwca 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości rozliczenia się jako osoba samotnie wychowująca dziecko. Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 16 lipca 2024 r. (wpływ 16 lipca 2024 r.). Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego

Wnioskodawca jest obywatelem Polski mającym miejsce zamieszkania dla celów podatkowych w Polsce (podlega w Polsce nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu). Wobec powyższego, jest zobowiązany do rozliczania się w Polsce z całości dochodów uzyskiwanych w danym roku podatkowym. Wnioskodawca nie uzyskał w roku podatkowym żadnych dochodów z zagranicy.

Wnioskodawca jest ojcem małoletnich dzieci urodzonych w (…). Miejscem zamieszkania dzieci Wnioskodawcy jest przez cały rok podatkowy Polska.

Dzieci Wnioskodawcy nie uzyskują w roku podatkowym dochodów ani przychodów, o których mowa w art. 6 ust. 4e ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 poz. 226 ze zm., dalej jako „ustawa o PIT”).

Ani do Wnioskodawcy, ani do dzieci Wnioskodawcy nie stosuje się przepisów wymienionych w art. 6 ust. 8 pkt 1 oraz nie podlegają oni opodatkowaniu, o którym mowa w art. 6 ust. 8 pkt 2 ustawy o PIT.

Z matką dzieci Wnioskodawca jest po rozwodzie, wyrok rozwodowy uprawomocnił się w 2023 r. Od tego czasu stan cywilny Wnioskodawcy nie uległ zmianie. Wnioskodawca nie posiada partnerki życiowej, z którą prowadzi wspólnie gospodarstwo domowe.

Na mocy wyroku rozwodowego władza rodzicielska powierzona została obojgu rodzicom, w systemie opieki naprzemiennej. Opieka nad dziećmi podzielona i sprawowana jest w ten sposób, że jeden tydzień dzieci przebywają u matki, a w kolejnym tygodniu przebywają u ojca (Wnioskodawcy).

W ramach opieki naprzemiennej sprawowanej w tygodniu, w którym dzieci przebywają u Wnioskodawcy, czynności rodzicielskie wykonywane są wyłącznie i samodzielnie przez Wnioskodawcę, bez wsparcia i pomocy matki dzieci (ani innych osób). W tym czasie dzieci pozostają pod stałą, codzienną opieką Wnioskodawcy. Dzieci przebywając u Wnioskodawcy mają do dyspozycji swój własny osobny pokój, a w nim między innymi książki i zabawki oraz swoje ubrania.

W czasie przebywania pod opieką Wnioskodawcy, dzieci wykonują odpowiednie dla swojego wieku obowiązki domowe. W czasie przebywania u Wnioskodawcy dzieci odrabiają zadania domowe i przygotowują się do lekcji w szkole. Wnioskodawca uczestniczy w edukacji dzieci poprzez pomoc w odrabianiu zadań domowych i przygotowaniu się do lekcji w szkole, udział w wywiadówkach, kontakt z wychowawcami i kontrolę wyników szkolnych dzieci za pośrednictwem e-dziennika.

Wnioskodawca opiekując się dziećmi, troszczy się o fizyczny, duchowy i psychiczny rozwój dzieci, przygotowuje posiłki, opłaca i umożliwia dzieciom uczęszczanie na zajęcia pozalekcyjne, dba o higienę dzieci, zapewnia opiekę medyczną, rozrywkę, aktywnie uczestniczy w życiu i rozwoju dzieci, organizuje wakacje, urodziny i inne rodzinne uroczystości.

W czasie kiedy dzieci przebywają u Wnioskodawcy, pokrywa on wszystkie koszty ich utrzymania, w tym koszty wyposażenia i utrzymania części domu, związanej z pobytem dzieci i wychowaniem. Dodatkowo Wnioskodawca pokrywa również koszty utrzymania dzieci w czasie, gdy przebywają one u matki. Wnioskodawca otacza dzieci troską, wsparciem, należytą opieką i miłością.

W związku ze sprawowaniem opieki naprzemiennej nie doszło do ustalenia świadczenia wychowawczego obojgu rodzicom, tj. zgodnie z art. 5 ust. 2a ustawy z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (Dz. U. z 2023 r. poz. 810 i 1565).

W uzupełnieniu wniosku z 16 lipca 2024 r. udzielił Pan następujących odpowiedzi na zadane w wezwaniu pytania:

1.Za który rok podatkowy/lata podatkowe oczekuje Pan wydania interpretacji indywidualnej?

Odpowiedź: Wnioskodawca oczekuje wydania interpretacji indywidualnej za rok podatkowy 2024 (stan faktyczny) oraz za lata podatkowe następujące po 2024 r. (zdarzenie przyszłe).

2.Czy w okresie, którego dotyczy wniosek (wskazanym w odpowiedzi na pkt 1 wezwania), uzyskiwał/uzyskuje/będzie uzyskiwał Pan dochody opodatkowane według skali podatkowej (np. z tytułu umowy o pracę, umowy zlecenia itp.)?

Odpowiedź: W roku podatkowym 2024 (stan faktyczny) Wnioskodawca uzyskuje dochody opodatkowane według skali podatkowej z tytułu umowy o pracę (stan faktyczny). W latach podatkowych następujących po 2024 r. (zdarzenie przyszłe) Wnioskodawca będzie uzyskiwać dochody opodatkowane według skali podatkowej.

3.Czy w okresie, którego dotyczy wniosek (wskazanym w odpowiedzi na pkt 1 wezwania), prowadził/prowadzi/będzie Pan prowadził działalność gospodarczą? Jeśli tak, należy wskazać formę opodatkowania tej działalności.

Odpowiedź: W roku podatkowym 2024 (stan faktyczny) Wnioskodawca nie prowadzi działalności gospodarczej. W latach podatkowych następujących po 2024 (zdarzenie przyszłe) Wnioskodawca nie planuje prowadzić działalności gospodarczej.

4.Czy w stosunku do Pana lub Pana dzieci wskazane we wniosku, w okresie którego dotyczy wniosek (wskazanym w odpowiedzi na pkt 1 wezwania), miały/mają/będą miały zastosowanie przepisy:

a)art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (opodatkowanie dochodów z działalności gospodarczej, działów specjalnych produkcji rolnej podatkiem liniowym),

b)ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym z wyjątkiem najmu prywatnego,

c)ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym albo ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych?

Odpowiedź: W stosunku do Wnioskodawcy oraz dzieci Wnioskodawcy wskazanych we wniosku, w okresie którego dotyczy wniosek (stan faktyczny oraz zdarzenie przyszłe) nie mają i nie będą miały zastosowania przepisy:

a)art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (opodatkowanie dochodów z działalności gospodarczej, działów specjalnych produkcji rolnej podatkiem liniowym),

b)ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym z wyjątkiem najmu prywatnego,

c)ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym albo ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

5.Czy w okresie, którego dotyczy wniosek, był/jest/będzie Pan kawalerem, wdowcem, rozwodnikiem albo osobą, w stosunku do której orzeczono separację, w rozumieniu odrębnych przepisów?

W przypadku orzeczenia rozwodu lub separacji należy wskazać dokładną datę (dd-mm-rrrr) uprawomocnienia wyroku sądu dotyczącego rozwodu lub separacji.

Odpowiedź: W okresie, którego dotyczy wniosek (rok podatkowy 2024 oraz lata podatkowe następujące po 2024 r.), Wnioskodawca jest i będzie rozwodnikiem. Rozwód uprawomocnił się (…) 2023 r. (data uprawomocnienia wyroku sądu dotyczącego rozwodu).

6.Czy w okresie, którego dotyczy wniosek (wskazanym w odpowiedzi na pkt 1 wezwania), był/jest/będzie Pan osobą pozostającą w związku małżeńskim? Jeżeli tak, to czy Pana małżonka:

a)została pozbawiona praw rodzicielskich? Jeżeli tak, to należy wskazać datę od kiedy?

b)odbywała/odbywa/będzie odbywać karę pozbawienia wolności? Jeżeli tak, to należy wskazać datę od kiedy?

Odpowiedź: W okresie, którego dotyczy wniosek (rok podatkowy 2024 oraz lata podatkowe następujące po 2024 r.), Wnioskodawca nie jest i nie będzie osobą pozostającą w związku małżeńskim.

7.Wobec wskazania w opisie sprawy:

proszę wyjaśnić:

a)co należy rozumieć przez stwierdzenie, że: „nie doszło do ustalenia świadczenia wychowawczego obojgu rodzicom, tj. zgodnie z art. 5 ust. 2a ustawy z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci”?

b)czy w okresie, którego dotyczy wniosek (wskazanym w odpowiedzi na pkt 1 wezwania), zostało ustalone świadczenie wychowawcze jednemu z rodziców (któremu?), jeżeli tak, proszę wskazać dlaczego?

Odpowiedź: Poprzez stwierdzenie, że „nie doszło do ustalenia świadczenia wychowawczego obojgu rodzicom, tj. zgodnie z art. 5 ust. 2a ustawy z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci” należy rozumieć, że świadczenie wychowawcze nie zostało ustalone równocześnie Wnioskodawcy, jak i byłej małżonce Wnioskodawcy.

W roku 2024 świadczenie wychowawcze (tzw. 800+) pobierane jest wyłącznie przez Wnioskodawcę (zostało ustalone Wnioskodawcy). Była małżonka Wnioskodawcy nie pobiera ww. świadczenia wychowawczego.

W kolejnych latach podatkowych (następujących po 2024 r.) Wnioskodawca będzie nadal jedynym rodzicem, który będzie korzystać ze świadczenia wychowawczego.

8.Czy jest Pan ojcem lub opiekunem prawnym innych dzieci (niż wymienione w treści wniosku) i względem nich wykonywał/wykonuje/będzie wykonywał w okresie, którego dotyczy wniosek (wskazanym w odpowiedzi na pkt 1 wezwania) władzę rodzicielską? Jeśli tak, należy podać ich daty urodzenia.

Odpowiedź: Wnioskodawca nie jest ojcem lub opiekunem prawnym innych dzieci niż wymienione w treści wniosku, względem których wykonuje oraz będzie wykonywał w okresie, którego dotyczy wniosek (wskazanym w odpowiedzi na pkt 1 wezwania) władzę rodzicielską.

Jednocześnie Wnioskodawca wyjaśnia, że jest ojcem dziecka innego niż wymienione w treści wniosku (dziecko pełnoletnie, niemieszkające z Wnioskodawcą) – jednakże Wnioskodawca nie wykonuje i nie będzie wykonywał władzy rodzicielskiej względem tego dziecka w okresie, którego dotyczy wniosek (wskazanym w odpowiedzi na pkt 1 wezwania). Wnioskodawca nie posiada praw rodzicielskich w stosunku do tego dziecka i nie jest prawnym opiekunem dziecka. Wnioskodawca realizuje obowiązek alimentacyjny względem tego dziecka, ale nie uczestniczy w jego wychowaniu. Wnioskodawca nie pobiera i nie będzie pobierał świadczeń, ani nie korzystał i nie będzie korzystał z ulg związanych z wychowaniem tego dziecka.

9.W przypadku odpowiedzi twierdzącej na pytanie nr 8, należy wskazać czy wychowywał/wychowuje/będzie Pan je wychowywał wspólnie z drugim rodzicem albo opiekunem prawnym (partnerką)?

Odpowiedź: Pytanie bezprzedmiotowe w związku z udzieleniem odpowiedzi przeczącej na pytanie nr 8.

10.Czy w okresie, którego dotyczy wniosek (wskazanym w odpowiedzi na pkt 1 wezwania), faktycznie i samotnie wychowywał/wychowuje/będzie Pan wychowywał dzieci wskazane we wniosku, bez udziału drugiego rodzica – matki dziecka – wykonywał Pan władzę rodzicielską: stale troszczy się Pan o byt materialny i rozwój emocjonalny dzieci, bez udziału (wsparcia) drugiej osoby, tj. uczestniczy w wychowaniu dzieci, dba o prawidłowy rozwój dzieci kształtując ich właściwe zachowania, rozwija ich zainteresowania, sprawuje nad nimi pieczę/opiekę, troszczy się o ich rozwój fizyczny i duchowy, ponosi wydatki związane z wypoczynkiem, ponosi koszty ich utrzymania, zabezpiecza potrzeby bytowe, zdrowotne i edukacyjne, pomaga w edukacji szkolnej, bierze czynny udział w sprawach dotyczących dzieci związanych z ich kształceniem, dodatkowymi zajęciami itp.? Jeśli tak, to proszę wskazać przesłanki, które świadczą o tym, że Pan samotnie wychowywał/wychowuje/będzie Pan wychowywał dzieci wskazane we wniosku w okresie objętym wnioskiem?

Odpowiedź: W okresie, którego dotyczy wniosek (wskazany w odpowiedzi na pkt 1 wezwania) Wnioskodawca faktycznie i samotnie wychowuje i będzie wychowywał dzieci wskazane we wniosku, bez udziału drugiego rodzica – matki dziecka - oraz wykonuje i będzie wykonywać władzę rodzicielską, w czasie przebywania dzieci u Wnioskodawcy (w tygodniach, w których dzieci przebywają u Wnioskodawcy w ramach sprawowanej opieki naprzemiennej). W czasie przebywania dzieci u Wnioskodawcy, Wnioskodawca stale troszczy się o byt materialny i rozwój emocjonalny dzieci, bez udziału (wsparcia) drugiej osoby. Wnioskodawca w okresie, którego dotyczy wniosek uczestniczy w wychowaniu dzieci, dba o prawidłowy rozwój dzieci kształtując ich właściwe zachowania, rozwija ich zainteresowania, sprawuje nad nimi pieczę/opiekę, troszczy się o ich rozwój fizyczny i duchowy, ponosi wydatki związane z wypoczynkiem, ponosi koszty ich utrzymania, zabezpiecza potrzeby bytowe, zdrowotne i edukacyjne, pomaga w edukacji szkolnej, bierze czynny udział w sprawach dotyczących dzieci związanych z ich kształceniem, dodatkowymi zajęciami. Wszystkie ww. czynności Wnioskodawca będzie wykonywać również w przyszłości.

Przesłanki, które świadczą o tym, że Wnioskodawca samotnie wychowuje i będzie wychowywał dzieci wskazane we wniosku w okresie objętym wnioskiem to:

-sprawowanie stałej codziennej opieki nad dziećmi (dbanie o posiłki, higienę, zapewnienie opieki medycznej, organizacja czasu dzieci),

-wspólne spędzanie czasu wolnego na odpoczynku, wykonywaniu obowiązków domowych, edukacji czy rozwijaniu zainteresowań dzieci, zapewnienie potrzeb bytowych (dzieci Wnioskodawcy posiadają swoje pokoje w miejscu zamieszkania Wnioskodawcy, wyposażone odpowiednio do ich wieku, potrzeb i zainteresowań),

-uczestnictwo w edukacji dzieci (dbanie o wykonywanie obowiązku szkolnego, wsparcie w odrabianiu zadań domowych, udział w wywiadówkach i kontakt z nauczycielami, kontrola wyników nauki przez e-dziennik),

-dbanie o fizyczny, duchowy i psychiczny rozwój dzieci, dbanie o rozwój emocjonalny, kształtowanie właściwych postaw moralnych,

-dbanie o rozwój zainteresowań dzieci (zapewnienie uczestnictwa w zajęciach takich jak np. zajęcia karate, w których uczestniczy jedno z dzieci Wnioskodawcy),

-organizacja świąt i uroczystości rodzinnych (np. urodziny dzieci),

-organizacja wypoczynku podczas wakacji oraz ferii,

-ponoszenie kosztów utrzymania dzieci, kosztów edukacji, kosztów zainteresowań oraz kosztów związanych ze spędzaniem czasu wolnego (np. koszt wyjazdów wakacyjnych, koszt zajęć pozalekcyjnych).

11.Czy w pozostałym okresie, w którym dzieci wskazane we wniosku nie przebywały/nie przebywają/nie będą przebywały z Panem, matka dzieci zajmuje się ich wychowaniem i wykonuje władzę rodzicielską w stosunku do dzieci, tj. uczestniczy w wychowaniu dzieci, dba o prawidłowy rozwój dzieci kształtując ich właściwe zachowania, rozwija ich zainteresowania, sprawuje nad nimi pieczę/opiekę, troszczy się o ich rozwój fizyczny i duchowy, ponosi wydatki związane z wypoczynkiem, ponosi koszty ich utrzymania, zabezpiecza potrzeby bytowe, zdrowotne i edukacyjne, pomaga w edukacji szkolnej, bierze czynny udział w sprawach dotyczących dzieci związanych z ich kształceniem, dodatkowymi zajęciami itp.?

Odpowiedź: W okresie, w którym dzieci wskazane we wniosku nie przebywają i nie będą przebywały z Wnioskodawcą (w tygodniach, w których dzieci przebywają u matki w ramach sprawowanej opieki naprzemiennej), matka dzieci zajmuje się ich wychowaniem i wykonuje władzę rodzicielską w stosunku do dzieci.

W okresie, w którym dzieci wskazane we wniosku nie przebywają i nie będą przebywały z Wnioskodawcą, a przebywają i będą przebywać z matką (w tygodniach, w których dzieci przebywają u matki w ramach sprawowanej opieki naprzemiennej), wydatki związane z wypoczynkiem dzieci oraz koszty ich utrzymania ponosi Wnioskodawca, a nie matka dzieci.

Pytania

1.Czy Wnioskodawcy przysługuje wynikające z art. 6 ust. 4c i ust. 4d ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.) prawo do zastosowania preferencyjnego opodatkowanie dochodów, jako osobie samotnie wychowującej dzieci?

2.Czy Wnioskodawcy będzie przysługiwać wynikające z art. 6 ust. 4c i ust. 4d ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.) prawo do zastosowania preferencyjnego opodatkowanie dochodów, jako osobie samotnie wychowującej dzieci?

Pana stanowisko w sprawie

W ocenie Wnioskodawcy:

1)przysługuje mu wynikające z art. 6 ust. 4c i ust. 4d ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.) prawo do zastosowania preferencyjnego opodatkowanie dochodów, jako osobie samotnie wychowującej dzieci;

2)będzie przysługiwać mu wynikające z art. 6 ust. 4c i ust. 4d ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.) prawo do zastosowania preferencyjnego opodatkowanie dochodów, jako osobie samotnie wychowującej dzieci.

Zgodnie z art. 6 ust. 4c ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm., dalej jako „ustawa o PIT”), od dochodów jednego rodzica lub opiekuna prawnego, podlegającego obowiązkowi podatkowemu, o którym mowa w art. 3 ust. 1, będącego panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem, osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów, lub osobą, której małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności, jeżeli ten rodzic lub opiekun w roku podatkowym samotnie wychowuje dzieci:

1)małoletnie,

2)pełnoletnie, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,

3)pełnoletnie do ukończenia 25. roku życia, uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe, obowiązujących w Rzeczypospolitej Polskiej oraz w innym państwie

-podatek może być określony zgodnie z ust. 4d na wniosek wyrażony w rocznym zeznaniu podatkowym.

Stosownie do art. 6 ust. 4d ustawy o PIT, w przypadku, o którym mowa w ust. 4c, podatek jest określany w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy dochodów osoby samotnie wychowującej dzieci, z uwzględnieniem art. 7, przy czym do sumy tych dochodów nie wlicza się dochodów (przychodów) opodatkowanych w sposób zryczałtowany na zasadach określonych w niniejszej ustawie.

Na podstawie art. 6 ust. 4e ustawy o PIT, przepisu ust. 4c pkt 3 nie stosuje się, jeżeli dziecko, o którym mowa w tym przepisie, uzyskało w roku podatkowym:

1)dochody, z wyjątkiem renty rodzinnej, podlegające opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub art. 30b lub

2)przychody, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 148 i 152

-w łącznej wysokości przekraczającej dwunastokrotność kwoty renty socjalnej określonej w ustawie z dnia 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej (Dz. U. z 2023 poz. 2194 t. j.), w wysokości obowiązującej w grudniu roku podatkowego.

Artykuł 6 ust. 4f ustawy o PIT wskazuje, że sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 4d, nie ma zastosowania do osoby, która wychowuje wspólnie z drugim rodzicem albo opiekunem prawnym co najmniej jedno dziecko, w tym również gdy dziecko jest pod opieką naprzemienną, w związku z którą obydwojgu rodzicom zostało ustalone świadczenie wychowawcze zgodnie z art. 5 ust. 2a ustawy z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (Dz. U. z 2023 poz. 810 i 1565).

Przepis art. 5 ust. 2a ww. ustawy stanowi, że w przypadku gdy dziecko, zgodnie z orzeczeniem sądu, jest pod opieką naprzemienną obydwojga rodziców rozwiedzionych, żyjących w separacji lub żyjących w rozłączeniu sprawowaną w porównywalnych i powtarzających się okresach, kwotę świadczenia wychowawczego ustala się każdemu z rodziców w wysokości połowy kwoty przysługującego za dany miesiąc świadczenia wychowawczego.

W myśl art. 6 ust. 8 ustawy o PIT, sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2 i 4d, nie ma zastosowania, w przypadku gdy chociażby jeden z małżonków, osoba samotnie wychowująca dziecko lub jej dziecko:

1)stosuje przepisy:

a)art. 30c lub

b)ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, z wyjątkiem art. 6 ust. 1a tej ustawy

-w zakresie osiągniętych w roku podatkowym przychodów, poniesionych kosztów uzyskania przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do zwiększania lub pomniejszenia podstawy opodatkowania albo przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do dokonywania innych doliczeń lub odliczeń;

2)podlega opodatkowaniu na zasadach wynikających z ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

Z powyższych przepisów wynika, że warunkiem skorzystania z preferencyjnego opodatkowania jest to, aby osoby, które są uprawnione do tego sposobu opodatkowania, w roku podatkowym samotnie wychowywały dzieci.

Przez wychowywanie należy rozumieć zapełnienie stałej opieki, prowadzącej do uzyskania pełnego rozwoju fizycznego i psychicznego. Pojęcie to uszczegółowił Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 31 maja 2011 r., sygn. akt II FSK 30/10, który w uzasadnieniu wskazał, że „wychowanie dziecka można określić jako kształtowanie osobowości dziecka poprzez kształtowanie jego samodzielności, obowiązkowości, rozwijanie predyspozycji intelektualnych i umiejętności praktycznych, kształtowanie światopoglądu oraz systemu wartości oraz postaw emocjonalnych”.

Zgodnie z definicją słownikową „samotny” to „żyjący sam, bez rodziny, przyjaciół” oraz „znajdujący się w określonej sytuacji, w określonym czasie zupełnie sam”. W piśmiennictwie wskazuje się, że „wydaje się, że w praktyce doskonałe samotne wychowywanie dzieci nie jest możliwe. Żyjący w pojedynkę rodzic nie jest w stanie nie korzystać z pomocy członków rodziny (niebędących partnerami) przy wychowywaniu swoich dzieci. Wydaje się w związku z tym, że przez pojęcie osoby, która samotnie wychowuje dziecko, należy rozumieć osobę, która nie pozostaje we wspólnym gospodarstwie domowym z osobą, którą można by określić jako jej partnera życiowego” (por. Bartosiewicz Adam, Kubacki Ryszard, PIT. Komentarz, wyd. V, LEX 2015).

Dodatkowo należy zwrócić uwagę, że do preferencyjnego sposobu rozliczenia uprawnione są określone osoby, które samotnie wychowują dziecko w roku podatkowym - przy czym przepis nie stawia warunku, aby samotne wychowanie dziecka trwało przez cały rok podatkowy. Do zastosowania preferencji wystarczające jest, aby osoba wskazana w przepisie (np. rozwodnik) samotnie wychowywała swoje dzieci przez część roku podatkowego. Stanowisko to znajduje potwierdzenie w piśmiennictwie. W komentarzu do przepisów ustawy o PIT zawarto, że „Przepis stanowi bowiem o osobach wychowujących samotnie dzieci »w roku podatkowym«, a nie »przez rok podatkowy«. Wystarczające jest zatem, aby stan taki zaistniał w ciągu roku, a nie, aby trwał przez cały rok” (por. Bartosiewicz Adam, Kubacki Ryszard, PIT. Komentarz, wyd. V, LEX 2015).

W wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z 29 maja 2023 r. (sygn. I SA/Łd 324/23) potwierdzono, że w celu skorzystania z przedmiotowej ulgi nie jest konieczne samotne wychowywanie dziecka przez cały rok podatkowy, gdyż takie ograniczenie nie wynika wprost z przedmiotowych regulacji ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Według przedmiotowego orzeczenia „prowadzić to musi do wniosku, że wystarczające jest, aby stan taki w roku podatkowym zaistniał, tj. konieczne jest samotne wychowywanie dziecka w danym roku podatkowym”.

Zgodnie z przedstawionym stanem faktycznym Wnioskodawca jest rozwiedzionym rodzicem, który w roku podatkowym samotnie wychowuje małoletnie dzieci. Od momentu uprawomocnienia się wyroku rozwodowego, w ramach opieki naprzemiennej sprawowanej w tygodniu, w którym dzieci przebywają u Wnioskodawcy, czynności rodzicielskie wykonywane są wyłącznie i samodzielnie przez Wnioskodawcę, bez wsparcia i pomocy matki dzieci, ani innej osoby. W tym czasie dzieci pozostają pod stałą, codzienną opieką sprawowaną indywidualnie przez Wnioskodawcę. Nie ulega zatem wątpliwości, że Wnioskodawca wychowuje małoletnie dzieci samotnie, bez pomocy i udziału matki, ani innych osób.

Do skorzystania z prawa do preferencyjnego opodatkowania dochodów konieczne jest samotne wychowywanie dziecka. Choć, jak już wyżej wskazano, ustawodawca nie zawarł w ustawie o PIT definicji „wychowywania”, to zgodnie ze słownikowym, jak i potocznym rozumieniem tego pojęcia należy uznać, że Wnioskodawca wychowuje dzieci, troszcząc się o fizyczny, duchowy i psychiczny rozwój dzieci, przygotowując im posiłki, uczestnicząc w edukacji dzieci, pomagając w nauce i zadaniach domowych, opłacając i umożliwiając dzieciom uczęszczanie na zajęcia pozalekcyjne, dbając o higienę dzieci, zapewniając opiekę medyczną, rozrywkę, aktywnie uczestnicząc w życiu i rozwoju dzieci, organizując wakacje, urodziny i inne rodzinne uroczystości.

Wychowywanie polega również na stałym troszczeniu się o byt materialny dzieci. W czasie, kiedy dzieci przebywają u Wnioskodawcy, pokrywa on wszystkie koszty ich utrzymania, w tym koszty wyposażenia i utrzymania części domu, związanej z pobytem dzieci i wychowaniem. Dodatkowo Wnioskodawca pokrywa również koszty utrzymania dzieci w czasie, gdy przebywają one u matki. Wnioskodawca otacza dzieci troską, wsparciem, należytą opieką i miłością.

Wnioskodawca pragnie wskazać, że ustanowione w art. 6 ust. 4c-4e ustawy o PIT preferencyjne rozliczenie ma za zadanie zapewnić odpowiednie warunki ekonomiczne rodzicom wychowującym samotnie dzieci i jest odzwierciedleniem ustanowionego w art. 71 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. 1997 nr 78 poz. 483) prawa rodziny do pomocy ze strony państwa.

Dokonując interpretacji przepisów dotyczących opodatkowania osób samotnie wychowujących dzieci, należy uczynić to w ten sposób, by została zrealizowana wyżej wskazana konstytucyjna zasada uwzględnienia dobra rodziny w polityce społecznej i gospodarczej państwa. Uznanie Wnioskodawcy za uprawnionego do ulgi podatkowej ustanowionej w art. 6 ust. 4c-4e ustawy o PIT zadośćuczyni wyżej wskazanej konstytucyjnej zasadzie. O potrzebie interpretacji powyższej ulgi podatkowej w powiązaniu z realizacją celów społecznej i prorodzinnej polityki państwa wypowiedział się m.in. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w wyroku z 10 sierpnia 2023 r. (sygn. akt I SA/Kr 570/23) i Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi z 29 maja 2023 r. (sygn. akt I SA/Łd 324/23).

Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 15 czerwca 2023 r. (sygn. akt II FSK 42/21) orzekł, że „celem wprowadzenia tej swoistej ulgi było umożliwienie preferencyjnego rozliczenia podatkowego dla tych osób, które w roku podatkowym doświadczyły samotnej, samodzielnej pieczy nad dzieckiem i jego wychowywaniem. Cel ten wpisuje się w idee polityki prorodzinnej Państwa, która na gruncie prawa podatkowego realizowana jest na wiele sposobów (m.in. odliczenia od podatku dochodowego od osób fizycznych, zwolnienia podatkowe w podatku od spadków i darowizn). Zgodnie z art. 71 ust. 1 Konstytucji RP Państwo w swojej polityce społecznej i gospodarczej uwzględnia dobro rodziny. Rodziny znajdujące się w trudnej sytuacji materialnej i społecznej, zwłaszcza wielodzietne i niepełne, mają prawo do szczególnej pomocy ze strony władz publicznych. Co prawda wychowywanie dzieci w rodzinach niepełnych nie jest stanem pożądanym, jednak w zmieniających się realiach społecznych, należy uwzględnić szczególną ochronę i pomoc Państwa wobec takich rodzin, np. poprzez umożliwienie rodzicom samotnie wychowującym dzieci skorzystanie z ulgi podatkowej. Nie jest przy tym konieczne, aby drugi z rodziców był w tym czasie wyeliminowany z opieki i wychowania dzieci, taki bowiem warunek przeczyłby polityce prorodzinnej Państwa zmierzającej do systemowego wsparcia rodziców w wychowaniu dzieci, zwłaszcza w samotnym wychowaniu dzieci (...) Z założenia ustawodawca jest racjonalny i tworząc normę celu społecznego oraz realizując deklarowaną w Konstytucji RP politykę prorodzinną, mającą wspierać wychowanie dzieci, nie mógł uzależnić preferencji podatkowych od wyeliminowania jednego z rodziców z opieki i wychowania dzieci w sytuacji, gdy z różnych życiowych względów rodzice nie wychowują tych dzieci wspólnie (czyli jednocześnie w tym samym miejscu i czasie). Ochrona fiskalnych interesów Państwa w żadnym razie nie może być konfrontowana z dobrem dzieci, w interesie których jest zapewnienie im możliwie najpełniejszego kontaktu, opieki i wychowania przez oboje rodziców. Kwestionowanie w takiej sytuacji prawa podatnika do preferencyjnego opodatkowania jego dochodów na podstawie art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych byłoby sprzeczne nie tylko z brzmieniem przepisu, ale też z intencją ustawodawcy, realizującego w praktyce w formie ulg podatkowych, deklarowaną przez Państwo politykę prorodzinną”.

O tym, że wykładnia przepisów art. 6 ust. 4c-4e ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie może polegać na odwołaniu się wyłącznie do reguł wykładni językowej przymiotnika „samotny”, a niezbędnym jest odwołanie się do wykładni funkcjonalnej czy systemowej, stwierdził też w wyroku z 10 sierpnia 2023 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie (sygn. I SA/Kr 570/23). Jak argumentowano, odwołanie się „wyłącznie do słownikowej definicji pojęcia »samotny« zgodnie z którą oznacza ono (1) »żyjący sam, bez rodziny, przyjaciół«, (2) »znajdujący się w określonej sytuacji, w określonym czasie zupełnie sam«, (3) »spędzany, odbywany w pojedynkę, bez towarzystwa«, (4) »znajdujący się na odludziu«, ponieważ prowadziłoby to do konkluzji, że samo posiadanie dziecka wyklucza możliwość bycia samotnym”. W cytowanym wyroku sąd zaakcentował, że przeciwieństwem pojęcia „samotnego wychowywania dziecka” jest pojęcie „wspólnego wychowywania dziecka”. W przedstawionym stanie faktycznym nie można uznać, że mamy do czynienia z „wspólnym wychowaniem dziecka”. Ojciec samodzielnie i osobno, w konkretnie ustalonym czasie, bez udziału drugiego z rodziców opiekuje się dziećmi i zaspokaja ich potrzeby, stwarzając im odpowiednie warunki rozwoju w miejscu swojego zamieszkania. Ojciec bez wsparcia drugiej osoby i indywidualnie dokonuje czynności związanych z wychowaniem i utrzymaniem dzieci, jednocześnie samodzielnie ponosząc przez część roku podatkowego koszty utrzymania dzieci. Jak wynika z powyższego, każdy z rodziców sprawujących opiekę i wychowujących dzieci w tak ustalonym systemie opieki naprzemiennej jest osobą, którą charakteryzuje pojęcie „samotne wychowywanie dziecka”. Powierzenie władzy rodzicielskiej wspólnie obojgu małżonkom na zasadzie opieki naprzemiennej nie powoduje bowiem, że wychowanie dzieci odbywa się „wspólnie”. Pojęcia „wspólna” i „naprzemienna” nie są tożsame. Należy zaznaczyć, że przedstawiona powyżej interpretacja pojęcia „samotnego wychowywania dzieci” ma utrwalony w orzecznictwie sądowo-administracyjnym sposób rozumienia. Tożsame zagadnienia prawne w zbliżonych zasadniczo stanach faktycznych były już przedmiotem licznych wyroków sądów administracyjnych, na przykład wyrok NSA: z 5 kwietnia 2017 r., II FSK 573/15; z 12 lutego 2020 r., II FSK 383/20; z 6 maja 2021 r., II FSK 412/19; z 14 lipca 2021 r., II FSK 3790/18; z 17 sierpnia 2021 r., II FSK 3083/19, z 23 listopada 2021 r., II FSK 1038/21; z 3 lutego 2022 r., sygn. akt II FSK 1513/19; z 20 kwietnia 2022 r., sygn. akt II FSK 2020/19; z 7 lutego 2023 r., II FSK 1766/20; z 15 czerwca 2023 r., II FSK 42/21; z 10 października 2023 r., II FSK 309/21 oraz w wyrokach wojewódzkich sądów administracyjnych: WSA we Wrocławiu z 16 lutego 2018 r., I SA/Wr 1234/17; z 18 listopada 2021 r., I SA/Wr 651/21; z 5 lipca 2022 r., I SA/Wr 948/21; WSA w Warszawie z 12 czerwca 2018 r., III SA/Wa 2608/17 i z 12 września 2017 r., III SA/Wa 2835/16, z 9 stycznia 2019 r., I SA/Wa 43/18, WSA w Gdańsku z 7 listopada 2018 r., I SA/Gd 831/18 oraz z 12 lipca 2022 r., I SA/Gd 320/22.

Wyżej wskazane wyroki zapadły na gruncie przepisów obowiązujących do 31 grudnia 2021 r., jednakże przedstawione w nich rozważania zachowują aktualność w odniesieniu do regulacji, które weszły w życie 1 lipca 2022 r., a mają zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od 1 stycznia 2022 r. (art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 9 czerwca 2022 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2022 r. poz. 1265)).

Odnosząc się do wpływu sprawowania przez Wnioskodawcę opieki naprzemiennej nad dziećmi, Wnioskodawca pragnie wskazać, że zgodnie z art. 6 ust. 4f ustawy o PIT, dodanym przez art. 1 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 9 czerwca 2022 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw sposób opodatkowania (Dz. U. z 2022 r. poz. 1265), sposób opodatkowania, o którym mowa w art. 6 ust. 4d ustawy o PIT, nie ma zastosowania do osoby, która wychowuje wspólnie z drugim rodzicem albo opiekunem prawnym co najmniej jedno dziecko, w tym również gdy dziecko jest pod opiekę naprzemienną, w związku z którą obydwojgu rodzicom zostało ustalone świadczenie wychowawcze zgodnie z art. 5 ust. 2a ustawy z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (Dz. U. z 2024 r. poz. 421).

Zgodnie literalnym brzmieniem z art. 6 ust. 4f ustawy o PIT preferencyjne opodatkowanie nie przysługuje osobom, którzy wychowują co najmniej jedno dziecko wspólnie. Przepis wyklucza więc preferencyjne opodatkowanie w odniesieniu do osób, które wychowują dziecko wspólnie. Należy przy tym ponownie zauważyć, że pojęcie „wspólnego wychowywania dziecka” jest przeciwieństwem pojęcia „samotnego wychowywania dziecka”.

Jak wskazuje się w orzecznictwie redakcja przepisu art. 6 ust. 4f ustawy o PIT „nie modyfikuje rozumienia pojęcia »samotnego wychowywania dzieci«, lecz wyklucza jedynie wspólne opodatkowanie w określonym ustawą przypadku” (por. wyrok WSA w Krakowie z 7 grudnia 2023 r., sygn. akt I SA/Kr 988/23) - tj. w sytuacji sprawowania opieki naprzemiennej, w związku z którą obydwojgu rodzicom zostało ustalone świadczenie wychowawcze.

Potwierdza to wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z 23 listopada 2023 r. (sygn. I SA/Wr 126/23), w którym sąd zaznaczył, że „z faktu wykonywania opieki naprzemiennej nie można bowiem (…) wywodzić, iż wnioskodawca nie może zostać uznany za osobę samotnie wychowującą dziecko”. Treść art. 6 ust. 4f ustawy o PIT wyklucza jedynie wspólne opodatkowanie w określonym ustawą przypadku, tj. gdy w związku z opieką naprzemienną obydwojgu rodzicom zostało ustalone świadczenie wychowawcze.

Powyższa interpretacja art. 6 ust. 4f ustawy o PIT znajduje potwierdzenie również w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 10 października 2023 r., sygn. akt II FSK 309/21, w którym sąd zauważył, że wprowadzone od 1 lipca 2022 r. normatywne zawężenie możliwości korzystania z preferencyjnego opodatkowania przez osoby samotnie wychowujące dzieci (art. 6 ust. 4c) w sytuacji wykonywania opieki naprzemiennej odnosi się wyłącznie do przypadków przewidzianych w przepisie art. 6 ust. 4f ustawy o PIT - a więc w sytuacji gdy w związku z opieką naprzemienną obydwojgu rodzicom zostało ustalone świadczenie wychowawcze.

Wnioskodawca pragnie również zwrócić uwagę, że również z interpretacji indywidualnych wynika, że orzeczenie sądu o opiece naprzemiennej nie powoduje automatycznie, że rodzic samotnie wychowujący dziecko jest pozbawiony preferencyjnego opodatkowania. Przykładowo takie stanowisko wyrażono w interpretacji z 19 marca 2024 r. nr 0115-KDIT2.4011.28.2024.2.KC. Przepis art. 6 ust. 4f ustawy o PIT nie ma zatem zastosowania w opisanym stanie faktycznym, z uwagi na fakt, że nie doszło do ustalenia świadczenia wychowawczego Wnioskodawcy i matce dziecka, tj. zgodnie z art. 5 ust. 2a ustawy z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci.

W analizowanym stanie faktycznym nie zaistniały również przesłanki wyłączające możliwość preferencyjnego opodatkowania. W szczególności dzieci Wnioskodawcy nie uzyskują dochodów, o których mowa w art. 6 ust. 4e ustawy o PIT. W stanie faktycznym nie zachodzą również okoliczności, o których mowa w art. 6 ust. 8 ustawy o PIT.

Biorąc pod uwagę powyższe, Wnioskodawcy przysługuje/będzie przysługiwać wynikające z art. 6 ust. 4c-4f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych prawo do zastosowania preferencyjnego opodatkowania dochodów, jako osobie samotnie wychowującej dzieci.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Podstawową zasadą obowiązującą w przepisach ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.), dalej zwanej ustawą, jest zasada powszechności opodatkowania, która wyrażona została w art. 9 ust. 1 tej ustawy. Zgodnie z jego treścią:

Na mocy art. 6 ust. 4c ustawy:

Zgodnie z art. 6 ust. 4d ustawy:

Według art. 6 ust. 4e ustawy:

Stosownie do art. 6 ust. 4f ustawy:

Wyjaśnić należy, że art. 6 od ust. 4c do ust. 4f ustawy został dodany przez art. 1 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 9 czerwca 2022 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2022 r. poz. 1265 ze zm.), obowiązuje od 1 lipca 2022 r. i ma zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od dnia 1 stycznia 2022 r.

Na podstawie art. 6 ust. 8 ustawy:

Z powyższego wynika, że ustawodawca uzależnił prawo do skorzystania z preferencyjnych zasad obliczania podatku dochodowego dla osób samotnie wychowujących dzieci od spełnienia łącznie następujących warunków:

·posiadania przez rodzica statusu osoby samotnie wychowującej dzieci (dziecko),

·wychowywania przez rodzica samotnie w roku podatkowym dzieci (dziecko),

·nieuzyskiwania przez rodzica i dzieci (dziecko) przychodów/dochodów, do których zastosowanie mają przepisy art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych lub ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym z wyjątkiem najmu prywatnego – w zakresie osiągniętych w roku podatkowym przychodów, poniesionych kosztów uzyskania przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do zwiększania lub pomniejszenia podstawy opodatkowania albo przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do dokonywania innych doliczeń lub odliczeń,

·niepodlegania przez rodzica i dzieci (dziecko) opodatkowaniu na zasadach wynikających z ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

Natomiast zgodnie z art. 5 ust. 1 tej ustawy z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 421):

W myśl art. 4 ust. 2 ww. ustawy:

Natomiast stosownie do art. 5 ust. 2a ustawy o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci:

Co do zasady, świadczenie wychowawcze na mocy art. 4 ust. 2 pkt 1 ww. ustawy przysługuje albo matce albo ojcu, jeżeli dziecko wspólnie zamieszkuje i pozostaje na utrzymaniu tego rodzica.

W art. 5 ust. 2a cyt. ustawy ustawodawca zastrzegł natomiast, że w przypadku opieki naprzemiennej orzeczonej przez sąd kwotę świadczenia wychowawczego ustala się w wysokości połowy kwoty przysługującego za dany miesiąc. Zatem na mocy tego przepisu każdemu z rodziców, który – na mocy orzeczenia sądu – wykonuje opiekę naprzemienną nad małoletnim dzieckiem przysługuje świadczenie wychowawcze ustalone w sposób wskazany w tym przepisie.

W tym miejscu należy jednoznacznie podkreślić, że wszelkie ulgi i zwolnienia podatkowe są odstępstwem od zasady powszechności opodatkowania, wynikającej z art. 84 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78 poz. 483 ze zm.), stanowiącego, że:

Oznacza to, że wszelkie odstępstwa od tej zasady, muszą bezwzględnie wynikać z przepisów prawa i być interpretowane ściśle z jego literą. Co więcej, zgodnie z konstrukcją i systematyką ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wszelkie ulgi i zwolnienia podatkowe stanowią wyjątek od generalnej zasady powszechności opodatkowania wyrażonej w art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Stąd też, korzystanie z każdej preferencji podatkowej, w tym ulgi przewidzianej w art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, uzależnione jest od spełnienia wszystkich przesłanek wymaganych do jej zastosowania. Tak więc, przepisy regulujące prawo do preferencyjnego rozliczenia powinny być interpretowane ściśle; niedopuszczalna jest ich interpretacja rozszerzająca.

Należy jednak wskazać, że art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie może być odczytywany w ten sposób, że każda osoba mająca dzieci i znajdująca się w stanie wolnym, określonym w tym przepisie, jest osobą samotnie wychowującą dziecko.

Z istoty pojęcia „osoby samotnie wychowującej dziecko” wynika, że jest to osoba, która w określonej sytuacji, w określonym czasie zupełnie sama (bez udziału drugiej osoby) zajmuje się wychowywaniem dziecka, stale troszczy się o jego byt materialny i rozwój emocjonalny.

Przepis art. 6 ust. 4c ustawy wymienia enumeratywnie osoby, którym przysługuje status osób samotnie wychowujących dzieci, odwołując się zarówno do statusu cywilnoprawnego osoby wychowującej dzieci (panna, kawaler, wdowa, wdowiec, rozwódka, rozwodnik), jak również do tego, że osoba ta musi faktycznie wychowywać dzieci samotnie, tj. bez wsparcia drugiego z rodziców. Jest to więc taka osoba, która stale troszczy się o byt materialny i rozwój emocjonalny dziecka, bez udziału (wsparcia) drugiej osoby.

Natomiast, kiedy każdy rodzic jest zaangażowany w proces wychowawczy dziecka oznacza to, że w roku podatkowym dziecko wychowywane jest wspólnie przez oboje rodziców, a nie samotnie przez któregokolwiek z nich.

Brzmienie ww. przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych precyzuje pojęcie „osoby samotnie wychowującej dzieci” w taki sposób, aby nie budziło wątpliwości, iż prawo do preferencyjnego opodatkowania dochodów nie przysługuje wszystkim osobom stanu wolnego posiadającym dzieci własne lub przysposobione (o których mowa w tym przepisie), a wyłącznie jednemu z rodziców/opiekunów prawnych, tj. temu, który samotnie wychowuje dziecko/dzieci. Do skorzystania z tej preferencji, niewystarczające jest samo legitymowanie się określonym stanem cywilnym. Równie istotne jest samotne troszczenie się o byt materialny i rozwój emocjonalny dziecka bez udziału innej osoby, tj. w szczególności ojca lub matki dziecka.

Przy wychowywaniu dziecka należy wziąć pod uwagę całokształt działań i czynności wykonywanych przez każdego z rodziców, w tym także tych o charakterze niewymiernym jak kształtowanie osobowości, światopoglądu, systemu wartości, postaw emocjonalnych. W sytuacji, gdy każdy z rodziców aktywnie oraz w porównywalnym stopniu uczestniczy w wychowywaniu dziecka – co przejawia się między innymi dzieleniem się wszelkimi obowiązkami związanymi z procesem wychowawczym dziecka, niezależnie od tego u kogo, pod czyją w danym momencie roku podatkowego opieką dziecko przebywa – nie można mówić o samotnym wychowywaniu dziecka przez któregokolwiek z rodziców.

Przyjęcie odmiennej wykładni stałoby w sprzeczności z uzasadnieniem wprowadzenia tej ulgi, z którego jednoznacznie wynika, że ustawodawca kierował ją tylko do osób, które samotnie troszczą się o codzienne zaspokojenie potrzeb dzieci, posiadając ściśle określony status cywilny.

Ustawodawca w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawarł definicji pojęcia „wychowywać”, należy odwołać się zatem do jego definicji słownikowych. „Wychowywać” w słownikowym rozumieniu oznacza: zapewniając byt doprowadzić do osiągnięcia pełnego rozwoju psychicznego i fizycznego. Wychowywanie polega na stałym troszczeniu się o byt materialny dziecka oraz o jego rozwój emocjonalny.

Użycie określenia „osoba samotnie wychowująca dzieci” oznacza zatem, że intencją ustawodawcy było przyznanie prawa do rozliczenia dochodów jako osoba samotnie wychowująca dziecko jednemu z rodziców lub opiekunów prawnych, który faktycznie wychowuje dziecko.

Zatem prawo do omawianej preferencji podatkowej będzie przysługiwało jedynie temu z rodziców, czy opiekunów prawnych, który będąc osobą stanu wolnego faktycznie w roku podatkowym samotnie dziecko wychowuje, czyli sprawuje nad nim samodzielnie ciągłą opiekę, bez udziału drugiego rodzica w procesie wychowawczym.

Należy powtórzyć, że przepis art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie może być zatem odczytywany w ten sposób, że każda osoba mająca dzieci (posiadająca prawa rodzicielskie i je wykonująca) oraz znajdująca się w stanie wolnym lub w separacji jest osobą samotnie wychowującą dziecko.

Ponadto, wpływ na możliwość skorzystania z omawianej preferencji podatkowej w obecnym stanie prawnym ma również treść art. 6 ust. 4f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Z przepisu tego wynika, że sposób opodatkowania, o którym mowa w ust 4d nie ma zastosowania do osoby, która wychowuje wspólnie z drugim rodzicem albo opiekunem prawnym co najmniej jedno dziecko, zaś szczególną formą wspólnej opieki (która również wyłącza możliwość rozliczenia w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dziecko) jest opieka naprzemienna, w związku z którą obydwojgu rodzicom zostało ustalone świadczenie wychowawcze zgodnie z art. 5 ust. 2a ustawy z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci.

Zatem osoba, która wspólnie z drugim rodzicem wychowuje dziecko nie może skorzystać z rozliczenia w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dziecko. Samotne wychowywanie oznacza wychowywanie dziecka (dzieci) bez faktycznego udziału w procesie wychowawczym drugiego rodzica.

Jak wynika z opisu sprawy jest Pan ojcem małoletnich dzieci urodzonych w (…). W 2024 r. oraz w latach następnych, których dotyczy Pana wniosek, uzyskuje i będzie Pan uzyskiwać dochody opodatkowane według skali podatkowej, jest i będzie Pan rozwodnikiem, nie jest i nie będzie Pan osobą pozostającą w związku małżeńskim. Nie posiada Pan partnerki życiowej, z którą prowadzi wspólnie gospodarstwo domowe. Wyrok dotyczący rozwodu z matką ww. dzieci uprawomocnił się (…) 2023 r., na mocy którego władza rodzicielska powierzona została obojgu rodzicom w systemie opieki naprzemiennej. Opieka nad dziećmi podzielona i sprawowana jest w ten sposób, że jeden tydzień dzieci przebywają u matki, a w kolejnym tygodniu przebywają u ojca. Nie jest Pan ojcem lub opiekunem prawnym innych dzieci niż wymienione w treści wniosku, względem których wykonuje oraz będzie Pan wykonywał w okresie, którego dotyczy wniosek władzę rodzicielską. Jest Pan ojcem pełnoletniego dziecka innego niż wymienione w treści wniosku, niemieszkającego z Panem, jednakże nie wykonuje i nie będzie Pan wykonywał władzy rodzicielskiej względem tego dziecka, w okresie, którego dotyczy wniosek. Nie posiada Pan praw rodzicielskich w stosunku do tego dziecka i nie jest prawnym opiekunem dziecka. Realizuje Pan obowiązek alimentacyjny względem tego dziecka, ale nie uczestniczy w jego wychowaniu, nie pobiera i nie będzie Pan pobierał świadczeń, ani nie korzystał i nie będzie Pan korzystał z ulg związanych z wychowaniem tego dziecka. W stosunku do Pana oraz małoletnich dzieci wskazanych we wniosku, w okresie którego dotyczy wniosek, nie mają i nie będą miały zastosowania przepisy art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym z wyjątkiem najmu prywatnego, ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym albo ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych. Świadczenie wychowawcze nie zostało ustalone równocześnie Panu, jak i byłej żonie. W 2024 r. świadczenie wychowawcze (tzw. 800+) pobierane jest wyłącznie przez Pana, Pana była żona nie pobiera ww. świadczenia wychowawczego. W kolejnych latach podatkowych będzie Pan nadal jedynym rodzicem, który będzie korzystać ze świadczenia wychowawczego.

W okresie, którego dotyczy wniosek wykonuje i będzie Pan wykonywać władzę rodzicielską w tygodniach, w których dzieci przebywają u Pana w ramach sprawowanej opieki naprzemiennej. W czasie przebywania dzieci u Pana stale troszczy się Pan o byt materialny i rozwój emocjonalny dzieci, bez udziału (wsparcia) drugiej osoby, uczestniczy Pan w wychowaniu dzieci, dba Pan o prawidłowy rozwój dzieci kształtując ich właściwe zachowania, rozwija Pan ich zainteresowania, sprawuje Pan nad nimi pieczę/opiekę, troszczy się Pan o ich rozwój fizyczny i duchowy, ponosi Pan wydatki związane z wypoczynkiem, ponosi Pan koszty ich utrzymania, zabezpiecza Pan potrzeby bytowe, zdrowotne i edukacyjne, pomaga Pan w edukacji szkolnej, bierze Pan czynny udział w sprawach dotyczących dzieci związanych z ich kształceniem, dodatkowymi zajęciami. Wszystkie ww. czynności będzie Pan wykonywać również w przyszłości. Jako przesłanki, które świadczą o tym, że samotnie wychowuje i będzie Pan wychowywał dzieci w okresie objętym wnioskiem wskazał Pan:

-sprawowanie stałej codziennej opieki nad dziećmi (dbanie o posiłki, higienę, zapewnienie opieki medycznej, organizacja czasu dzieci),

-wspólne spędzanie czasu wolnego na odpoczynku, wykonywaniu obowiązków domowych, edukacji czy rozwijaniu zainteresowań dzieci, zapewnienie potrzeb bytowych (Pana dzieci posiadają swoje pokoje w miejscu Pana zamieszkania, wyposażone odpowiednio do ich wieku, potrzeb i zainteresowań),

-uczestnictwo w edukacji dzieci (dbanie o wykonywanie obowiązku szkolnego, wsparcie w odrabianiu zadań domowych, udział w wywiadówkach i kontakt z nauczycielami, kontrola wyników nauki przez e-dziennik),

-dbanie o fizyczny, duchowy i psychiczny rozwój dzieci, dbanie o rozwój emocjonalny, kształtowanie właściwych postaw moralnych,

-dbanie o rozwój zainteresowań dzieci (zapewnienie uczestnictwa w zajęciach takich jak np. zajęcia karate, w których uczestniczy jedno z Pana dzieci),

-organizacja świąt i uroczystości rodzinnych (np. urodziny dzieci),

-organizacja wypoczynku podczas wakacji oraz ferii,

-ponoszenie kosztów utrzymania dzieci, kosztów edukacji, kosztów zainteresowań oraz kosztów związanych ze spędzaniem czasu wolnego (np. koszt wyjazdów wakacyjnych, koszt zajęć pozalekcyjnych).

W okresie, w którym małoletnie dzieci nie przebywają i nie będą przebywały z Panem (w tygodniach, w których dzieci przebywają u matki w ramach sprawowanej opieki naprzemiennej), matka dzieci zajmuje się ich wychowaniem i wykonuje władzę rodzicielską w stosunku do dzieci, wydatki związane z wypoczynkiem dzieci oraz koszty ich utrzymania ponosi Pan, a nie matka dzieci.

Należy podkreślić, że samodzielna opieka nad dziećmi nie jest równoznaczna z samotną opieką. Fakt, że każdy z rodziców zajmuje się dziećmi w ustalonym czasie, czyli samodzielne i w tym czasie drugi rodzic nie uczestniczy w ich wychowaniu, nie oznacza że mamy do czynienia z samotnym wychowaniem dzieci.

Wskazać także należy, że rodzice nie wychowują dzieci równocześnie. Nie zawsze bowiem opiekują się dzieckiem w tym samym miejscu i czasie. Podczas sprawowania opieki przez rodziców może zachodzić taka sytuacja, że w którymś momencie dnia, tygodnia, miesiąca (a w szczególnych sytuacjach nawet w określonych dniach, tygodniach, miesiącach) tylko jeden z rodziców zajmuje się dzieckiem. Jednakże w takiej sytuacji nie ma mowy o samotnym wychowywaniu dziecka przez któregokolwiek z rodziców.

Tym samym, nie kwestionując faktu, że Pan – jako osoba rozwiedziona – bierze udział w wychowywaniu swoich małoletnich dzieci – nie sposób uznać Pana za osobę samotnie wychowującą dzieci w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W tym konkretnym przypadku, współdziałanie Pana w wychowywaniu dzieci, poprzez opiekę nad dziećmi przez oboje rodziców, nie oznacza, że proces wychowawczy dzieci prowadzony jest tylko i wyłącznie przez Pana. Fakt, że w przedstawionej sytuacji każdy z rodziców zajmuje się dziećmi w ustalonym czasie, czyli samodzielne, i w tym czasie drugi rodzic nie uczestniczy w ich wychowaniu, nie oznacza, że mamy do czynienia z samotnym wychowaniem dzieci. Należy podkreślić, że samodzielna opieka nad dziećmi nie jest równoznaczna z samotną opieką. Zatem nie kwestionując Pana zaangażowania w proces wychowawczy małoletnich dzieci, nie można uznać, że posiada i będzie Pan posiadał status osoby samotnie wychowującej dzieci.

Mając na uwadze opisaną sytuację faktyczną wskazać należy, że w art. 6 ust. 4f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ustawodawca doprecyzował, że ww. preferencyjne opodatkowanie nie ma zastosowania do osoby, która wychowuje wspólnie z drugim rodzicem albo opiekunem prawnym co najmniej jedno dziecko, w tym również gdy dziecko jest pod opieką naprzemienną, w związku z którą obydwojgu rodzicom zostało ustalone świadczenie wychowawcze zgodnie z art. 5 ust. 2a ustawy z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci.

Należy podkreślić, że zwrot „zostało ustalone świadczenie wychowawcze zgodnie z art. 5 ust. 2a ustawy z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci”, nie odnosi się do tego czy rodzic faktycznie pobiera to świadczenie, lecz czy ma do niego prawo (zostało mu przyznane).

W sytuacji, gdy jeden z rodziców nie pobiera świadczenia wychowawczego nie oznacza, że nie ma prawa do tego świadczenia. Zatem osoba, która wspólnie z drugim rodzicem wychowuje dziecko nie może skorzystać z rozliczenia w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dziecko. Jedną z form wspólnego wychowywania dziecka jest tzw. opieka naprzemienna.

Jak wyżej wskazano istotny dla zastosowania omawianej preferencji, a więc możliwości skorzystania z preferencyjnego rozliczania się w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dziecko jest fakt samotnego wychowywania dziecka. W rezultacie samotni rodzice, którzy wychowują dziecko wspólnie (w tym samym lub różnym czasie) w tym również w ramach opieki naprzemiennej nie mogą rozliczyć swoich dochodów w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dziecko.

Skoro, jak wynika z wniosku w 2024 r. i w latach następnych sprawował i będzie Pan sprawował opiekę naprzemienną nad małoletnimi dziećmi, zgodnie z którą opieka nad dziećmi podzielona i sprawowana jest w ten sposób, że jeden tydzień dzieci przebywają u matki, a w kolejnym tygodniu przebywają u ojca - to nie może Pan skorzystać z preferencyjnego opodatkowania dochodów przewidzianego dla osób samotnie wychowujących dzieci. Powyższego nie zmienia fakt, że w 2024 r. i w kolejnych latach świadczenie wychowawcze (tzw. 800+) pobierane jest i będzie wyłącznie przez Pana.

Nie sposób zatem uznać, że w przedstawionym przez Pana opisie sprawy – w tak zorganizowanym trybie wykonywania władzy rodzicielskiej i opieki przez obojga rodziców – zachodzą dwa odrębne procesy wychowania, tj. osobny samotny proces przeprowadza matka małoletnich dzieci (Pana była żona) w swoim czasie, gdy dzieci przebywają z nią, a zupełnie inny proces wychowywania zachodzi podczas, gdy dzieci przebywają z Panem. Wychowania dziecka nie da się „podzielić”, bowiem jest to ciągły i długotrwały rozwój, na który w tym przypadku składa się wspólna praca obojga rodziców. Dlatego też okoliczność, że wychowaniem małoletnich dzieci zajmuje się zarówno Pan, jak i Pana była żona w systemie opieki naprzemiennej wyklucza możliwość uznania Pana za osobę samotnie wychowującą dzieci.

Mając na uwadze powyższe – w związku z wychowywaniem naprzemiennym małoletnich dzieci - nie spełnia i nie będzie Pan spełniał warunków określonych w art. 6 ust. 4c i ust. 4d w związku z art. 6 ust. 4f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a w konsekwencji nie może i nie będzie Pan mógł zostać uznany za osobę samotnie wychowującą dzieci.

Podsumowując, w świetle przedstawionego opisu sprawy i obowiązującego stanu prawnego, nie można uznać Pana za osobę samotnie wychowującą dzieci w rozumieniu art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W konsekwencji, nie przysługuje Panu prawo do skorzystania z preferencyjnej formy opodatkowania przewidzianej w art. 6 ust. 4c i ust. 4d w związku z art. 6 ust. 4f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jako osoba samotnie wychowująca dzieci w zeznaniu rocznym za 2024 r. Uprawnienie do omawianego preferencyjnego rozliczania się nie będzie Panu przysługiwać także w zeznaniach podatkowych za lata następne po 2024 r., jeżeli Pana sytuacja nie zmieni się i nie ulegną zmianie przepisy prawa podatkowego w tym zakresie.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy:

-zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Pana i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia,

-zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Pana i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

W odniesieniu do powołanych przez Pana wyroków sądów oraz interpretacji indywidualnej wskazać należy, że rozstrzygnięcia w nich zawarte dotyczą tylko konkretnych, indywidualnych spraw i nie mają zastosowania ani konsekwencji wiążących w odniesieniu do żadnego innego zaistniałego stanu faktycznego czy też zdarzenia przyszłego.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego zastosuje się Pan do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).