Interpretacja indywidualna z dnia 31 lipca 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0115-KDIT3.4011.456.2024.2.DP

Możliwość skorzystania ze zwolnienia przedmiotowego (ulgi mieszkaniowej) dla środków pieniężnych (z odpłatnego zbycia nieruchomości) otrzymanych w spadku po śmierci rodzica.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko nieprawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stau faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych – jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

5 czerwca 2024 r. wpłynął Pani wniosek z 5 czerwca 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości skorzystania ze zwolnienia przedmiotowego, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Uzupełniła go Pani – w odpowiedzi na wezwania – pismem z 11 lipca 2024 r. (wpływ). Treść wniosku jest następująca.

Opis stanu faktycznego

29 czerwca 2020 r. Pani mama kupiła dom za kwotę 158 000 PLN. Następnie nieruchomość sprzedała 27 kwietnia 2023 r. za kwotę 280 000 PLN. Pomiędzy kupnem a sprzedażą nie upłynęło 5 lat. Pani mama w tym czasie nie zdążyła kupić kolejnej nieruchomości oraz nie zdążyła zapłacić podatku, ponieważ zmarła 28 maja 2023 r.

Pani jest jedyną spadkobierczynią i akt poświadczenia dziedziczenia otrzymała Pani 13 czerwca 2023 r. Pieniądze ze spadku przeznaczyła Pani na spłatę hipoteki, która była na Panią i na Pani męża w kwocie 143 548,21 PLN.

Dodatkowo środki te zaczęła Pani przeznaczać na remont i modernizację Pani nieruchomości (wymianę rynien, remont kuchni: założenie paneli winylowych, zakup el. meblowych w celu wykonania szafek pod zabudowę, zakup blatów, piekarnika, płyty gazowej i zlewu).

Uzupełnienie wniosku

W uzupełnieniu wniosku wskazała Pani, że:

–Chce otrzymać interpretację indywidualną dotyczącą możliwości dziedziczenia tzw. ulgi mieszkaniowej. Chce Pani przejąć prawa po zmarłej mamie, które Pani mama uzyskała na mocy aktu notarialnego z 27 kwietnia 2023 r. i wydatkować je w ciągu 3 lat.

–Całość środków nie weszła do masy spadkowej. Pani mama sprzedała nieruchomość za 280 000 PLN, a Pani w spadku otrzymała 245 286,54 PLN. Z otrzymanej kwoty 29 czerwca 2023 r. spłaciła Pani mamy kredyt konsumpcyjny w kwocie 86 327,94 PLN.

–Pani mama nie wydatkowała części tych środków na własne cele mieszkaniowe. Część tych pieniędzy wydała na bieżące wydatki oraz leczenie.

–Kredyt hipoteczny zaciągnęła Pani wraz z mężem 17 grudnia 2018 r.

–Kredyt hipoteczny – zaciągnięty przez Panią i Pani męża – został przeznaczony na zakup lokalu mieszkalnego w budynku wielorodzinnym. Lokal ten stanowi odrębną nieruchomość, zwaną dalej „nieruchomością”, z przeznaczeniem na cele mieszkaniowe, niezwiązane z działalnością gospodarczą – znajduje się we A, ul. B XA/X.

–Kredyt hipoteczny został zaciągnięty w Q.

–W nieruchomości, na którą zaciągnęła Pani kredyt hipoteczny realizuje Pani własne cele mieszkaniowe – jest to Pani stałe miejsce pobytu.

–Przez sformułowanie „moja nieruchomość” należy rozumieć nieruchomość, na którą zaciągnęła Pani kredyt hipoteczny.

–Jest Pani współwłaścicielem nieruchomości znajdującej się przy ul. B XA/X, XX- XXX A.

–W sklepie, w którym zamówiła Pani na wymiar płyty meblowe na korpusy oraz fronty szafek kuchennych, została Pani poinformowana, że na fakturze będzie wszystko figurowało jako „elementy meblowe”. Szafki oraz fronty będę wykonywać we własnym zakresie z „elementów meblowych” zamówionych pod wymiar. Dodatkowo w tym sklepie zamówiła Pani blaty kuchenne, które będę również we własnym zakresie docinać pod wymiar.

–Wydatki dotyczą remontu Pani własnego lokalu mieszkalnego znajdującego się we A przy ul. B XA/X.

–Remont i modernizacja nieruchomości, na którą zaciągnęła Pani kredyt hipoteczny dotyczy: zakupu rynien wraz z montażem, zakupu paneli winylowych do kuchni, zakupu elementów meblowych w celu wykonania szafek pod zabudowę, zakupu blatów kuchennych, piekarnika, płyty gazowej i zlewu.

–Posiada Pani wystawione na siebie rachunki oraz faktury na zakup: nowych rynien i ich montaż, paneli winylowych, piekarnika, płyty gazowej, zlewu, blatów kuchennych, elementów meblowych.

We wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej opisała Pani stan faktyczny dotyczący kupna i sprzedaży nieruchomości przez Pani mamę. Różnica między kupnem i sprzedażą nieruchomości wynosiła 122 000 PLN (280 000 PLN - 158 000 PLN). Kwota przeznaczona na spłatę kredytu hipotecznego na Pani nieruchomość (B XA/X we A) wynosiła 143 548,21 PLN. Kwota, którą przeznaczyłam na spłatę kredytu hipotecznego przewyższyła kwotę zysku po ze sprzedaży nieruchomości przez Pani zmarłą mamę (122 000 PLN). Dodatkowo posiada Pani zaświadczenie o spłacie kredytu hipotecznego zaciągniętego w Q. Kredyt hipoteczny został spłacony w całości 27 czerwca 2023 r. W związku z powyższym powzięła Pani wątpliwość czy w sytuacji jeśli odziedziczy Pani ulgę mieszkaniową będzie Pani zwolniona z płacenia podatku od sprzedaży nieruchomości.

Pytanie

Czy w opisanej we wniosku sytuacji przysługuje Pani prawo odliczenia podatku dochodowego od sprzedaży nieruchomości nabytej przez Pani mamę i sprzedanej przez Pani mamę przed upływem 5 lat?

W uzupełnieniu wniosku podała Pani, że chce otrzymać interpretację indywidualną dotyczącą możliwości dziedziczenia tzw. ulgi mieszkaniowej. Chce Pani przejąć prawa po zmarłej mamie, które Pani mama uzyskała na mocy aktu notarialnego z 27 kwietnia 2023 r. i wydatkować je w ciągu 3 lat.

Pani stanowisko w sprawie

Pani zdaniem, przysługuje Pani prawo do odliczenie podatku dochodowego od sprzedaży nieruchomości nabytej przez Pani mamę i sprzedanej przez Pani mamę przed upływem 5 lat.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 266 ze zm.):

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a, 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Natomiast w myśl art. 21 ust. 1 pkt 131 ww. ustawy:

Wolne od podatku dochodowego są dochody z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych, o których mowa w art. 30e, w wysokości, która odpowiada iloczynowi tego dochodu i udziału wydatków poniesionych na własne cele mieszkaniowe w przychodzie z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych, jeżeli począwszy od dnia odpłatnego zbycia, nie później niż w okresie trzech lat od końca roku podatkowego, w którym nastąpiło odpłatne zbycie, przychód uzyskany ze zbycia tej nieruchomości lub tego prawa majątkowego został wydatkowany na własne cele mieszkaniowe; udokumentowane wydatki poniesione na te cele uwzględnia się do wysokości przychodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych.

Z przepisu tego wynika, że warunkiem skorzystania ze zwolnienia od podatku dochodowego dochodu uzyskanego z odpłatnego zbycia nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości i praw majątkowych wymienionych w ustawie jest wydatkowanie otrzymanego przychodu w ustawowym terminie wyłącznie na cele mieszkaniowe określone w art. 21 ust. 25 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Tym samym łączne spełnienie powyższych warunków powoduje, że podatnik nabywa prawo do zwolnienia.

Powyższe zwolnienie obejmuje taką część dochodu uzyskanego z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości lub prawa, jaka proporcjonalnie odpowiada udziałowi poniesionych wydatków na własne cele mieszkaniowe w osiągniętych przychodach z odpłatnego zbycia. W sytuacji, gdy przychód z odpłatnego zbycia zostanie w całości przeznaczony na cele mieszkaniowe, to wówczas uzyskany z tego tytułu dochód będzie w całości korzystał ze zwolnienia od podatku dochodowego.

Z opisu sprawy wynika, że:

–29 czerwca 2020 r. Pani mama kupiła dom za kwotę 158 000 PLN., który sprzedała 27 kwietnia 2023 r. za kwotę 280 000 PLN.

–Pani mama nie zdążyła kupić kolejnej nieruchomości oraz nie zdążyła zapłacić podatku, ponieważ zmarła 28 maja 2023 r.

–Pani jest jedyną spadkobierczynią. Pieniądze ze spadku przeznaczyła Pani na spłatę hipoteki, która była na Panią i na Pani męża w kwocie 143 548,21 PLN.

–Dodatkowo środki te zaczęła Pani przeznaczać na remont i modernizację Pani nieruchomości (wymianę rynien, remont kuchni: założenie paneli winylowych, zakup el. meblowych w celu wykonania szafek pod zabudowę, zakup blatów, piekarnika, płyty gazowej i zlewu).

–Całość środków nie weszła do masy spadkowej. Pani mama sprzedała nieruchomość za 280 000 PLN. Pani w spadku otrzymała 245 286,54 PLN. Z otrzymanej kwoty 29 czerwca 2023 r. spłaciła Pani mamy kredyt konsumpcyjny w kwocie 86 327,94 PLN.

–Pani mama nie wydatkowała części tych środków na własne cele mieszkaniowe. Część tych pieniędzy wydała na bieżące wydatki oraz leczenie.

Wątpliwości Pani budzi kwestia, czy w sytuacji opisanej we wniosku jako spadkobierca po mamie będzie miała Pani prawo do skorzystania ze zwolnienia przedmiotowego, o którym mowa w art. 21 ust. 1 punkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 922 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061):

Prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób stosownie do przepisów księgi niniejszej.

W myśl art. 924 i 925 Kodeksu cywilnego:

Spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy. Spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku.

Powyższe oznacza, że z chwilą śmierci należące do spadkodawcy prawa i obowiązki stają się spadkiem, który podlega przepisom prawa spadkowego, a data śmierci (chwila śmierci) spadkodawcy ustala, kto staje się spadkobiercą oraz co wchodzi w skład masy spadkowej. Z kolei postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku lub akt poświadczenia dziedziczenia potwierdzają jedynie prawo spadkobiercy do tego spadku od momentu jego otwarcia. Istotny zatem dla podatku dochodowego jest dzień otwarcia spadku, czyli data śmierci spadkodawcy.

Stosownie natomiast do art. 97 § 1 i 2 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.):

Spadkobiercy podatnika, z zastrzeżeniem § 1a, 2 i 2a, przejmują przewidziane w przepisach prawa podatkowego majątkowe prawa i obowiązki spadkodawcy.

Jeżeli, na podstawie przepisów prawa podatkowego, spadkodawcy przysługiwały prawa o charakterze niemajątkowym, związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, uprawnienia te przechodzą na spadkobierców pod warunkiem dalszego prowadzenia tej działalności na ich rachunek.

Podkreślić należy, że Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie w wyroku z 4 listopada 2015 r., sygn. akt I SA/Lu 651/15 wskazał:

Art. 97 § 1 Ordynacji podatkowej obejmuje swym zakresem prawa majątkowe, jakie są przewidziane w przepisach prawa podatkowego. Chodzi więc o takie prawa, wynikające z regulacji podatkowych, które za życia zmarłego następnie podatnika kształtowały jego sytuację z punktu widzenia ekonomicznego, a więc przede wszystkim prowadziły do zmniejszenia czy wręcz wyeliminowania obciążenia spadkodawcy podatkiem.

W orzecznictwie sądowo-administracyjnym dominuje pogląd, że zwolnienie od podatku ma charakter prawa majątkowego.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy w wyrokach: z 26 listopada 2019 r. sygn. akt I SA/Bd 575/19 oraz z 26 października 2016 r., sygn. akt I SA/Bd 674/16 wskazał:

Prawo do zwolnienia od podatku dochodowego dochodu ze sprzedaży nieruchomości, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 131 u.p.d.o.f. stanowi prawo majątkowe. O majątkowym charakterze tego prawa przesądza okoliczność, że w wyniku spełnienia przez podatnika przesłanek faktycznych do nabycia tego prawa podatnik nie ma obowiązku zapłaty zobowiązania podatkowego w podatku dochodowym. Efektem tego jest pozostanie w majątku podatnika kwoty pieniędzy równej wysokości zobowiązania podatkowego, które byłoby od niego należne, gdyby nie spełnił przesłanek uprawniających do zwolnienia od podatku. W przypadku, gdyby podatnik nie nabył prawa do zwolnienia od podatku jego majątek zostałby umniejszony o kwotę zobowiązania podatkowego. W rezultacie, przedmiotowe zwolnienie niewątpliwie ma charakter majątkowy (…)

Zatem skoro prawo do zwolnienia od podatku dochodowego dochodu ze sprzedaży nieruchomości, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ma wymiar majątkowy, to może podlegać przejęciu przez spadkobiercę na podstawie art. 97 § 1 Ordynacji podatkowej. Jednak podstawę dla nabycia prawa do odliczenia przez spadkobierców wydatków na cele przewidziane w art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi decyzja, o której mowa w art. 100 § 2 Ordynacji podatkowej, w której właściwy organ podatkowy określi w szczególności prawidłową wysokość zobowiązania podatkowego z tytułu sprzedaży nieruchomości przed upływem pięciu lat licząc od dnia jej nabycia jak również uwzględni poniesione przez spadkodawcę wydatki uprawniające do omawianej ulgi.

Jednakże majątkowy charakter prawa do zwolnienia, nie oznacza, że spadkobierca przejął prawo do wskazanej ulgi. Warunkiem przejęcia na podstawie art. 97 § 1 Ordynacji podatkowej praw i obowiązków przez spadkobiercę podatnika jest bowiem ich istnienie u spadkodawcy.

Jak już wskazałem uprzednio, warunkiem skorzystania ze zwolnienia, o którym mowa w cytowanym uprzednio art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest uzyskanie przychodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych oraz wydatkowanie tego przychodu w okresie trzech lat od końca roku podatkowego, w którym nastąpiło zbycie, na własne cele mieszkaniowe.

Przy czym „zadeklarowanie” korzystania z ulgi mieszkaniowej nie ma wpływu na ocenę, czy podatnik (spadkodawca) nabył to prawo, czy też nie. Istotne jest jedynie faktyczne poniesienie przez niego określonych wydatków. W przypadku, gdy podatnik przed śmiercią wydatkował przychód na własne cele mieszkaniowe, dochód w tej części jest zwolniony z opodatkowania, pod warunkiem spełnienia przesłanek ustawowych, nawet gdy podatnik (spadkodawca) nie zdążył złożyć zeznania PIT-39.

Nie jest zatem możliwe przejęcie przez spadkobiercę prawa do skorzystania z tzw. ulgi mieszkaniowej, jeśli spadkodawca nie nabył prawa do tego zwolnienia.

Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 24 października 2000 r., sygn. akt SK 7/00 uznał, że:

Jeżeli można stwierdzić, iż po stronie danego podmiotu istniała już „ekspektatywa maksymalnie ukształtowana”, należy do tej ekspektatywy odnieść podobny reżim ochronny, jaki przysługuje prawom nabytym. Ekspektatywa maksymalnie ukształtowana zachodzi wówczas, gdy spełnione zostały wszystkie zasadnicze przesłanki ustawowe nabycia praw pod rządami danej ustawy. Chodzi zatem o prawa już skonkretyzowane (istniejące) w chwili śmierci podatnika - spadkodawcy, w tym prawo do ulgi lub zwolnienia, a nie trwający dopiero proces realizowania tych praw.

W powołanym wyroku Trybunał Konstytucyjny wyraźnie akcentuje, że chodzi o uprawnienie, które spadkodawca nabył.

Stanowisko to potwierdzają również wyroki m.in.: wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 30 kwietnia 2015 r., sygn. akt II FSK 848/13; wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z 21 marca 2016 r., sygn. akt I SA/Kr 164/16 oraz z 1 kwietnia 2016 r., sygn. akt I SA/Kr 213/16.

W opisie sprawy wskazała Pani:

Całość środków nie weszła do masy spadkowej. Pani mama sprzedała nieruchomość za 280 000 PLN, a Pani w spadku otrzymała 245 286,54 PLN. Z otrzymanej kwoty 29 czerwca 2023 r. spłaciła Pani kredyt konsumpcyjny mamy w kwocie 86 327,94 PLN.

Pani mama nie wydatkowała części tych środków na własne cele mieszkaniowe. Część tych pieniędzy wydała na bieżące wydatki oraz leczenie.

Wobec tego stwierdzam, że w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości przez Pani mamę nie zostały przez nią spełnione warunki wynikające z art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przed śmiercią mama Pani nie wydatkowała bowiem przychodu uzyskanego ze zbycia nieruchomości na własne cele mieszkaniowe. Istotne jest jedynie faktyczne poniesienie przez spadkodawcę (Pani mamę) określonych wydatków. W przypadku, gdy podatnik przed śmiercią wydatkował przychód na własne cele mieszkaniowe, dochód w tej części jest zwolniony z opodatkowania, pod warunkiem spełnienia przesłanek ustawowych, nawet gdy podatnik nie zdążył złożyć zeznania PIT-39.

Zatem skoro Pani mama nie spełniła warunków do zwolnienia przedmiotowego, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, to jej uprawnienia wynikające z powyższego zwolnienia nie mogą zostać przeniesione na Panią jako spadkobiercę.

W konsekwencji – skoro Pani nie nabyła prawa do ulgi po spadkodawcy, to bez znaczenia pozostaje fakt przeznaczenia środków uzyskanych przez Panią w drodze spadkobrania na własne cele mieszkaniowe.

Wobec tego stanowisko Pani jest nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pani do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935.; dalej jako „PPSA”.

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA) albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).