Interpretacja indywidualna z dnia 1 sierpnia 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0113-KDIPT2-2.4011.469.2024.2.ACZ

Skutki podatkowe zawarcia ugody z bankiem.

Interpretacja indywidualna – stanowisko w części prawidłowe i w części nieprawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych zawarcia ugody z bankiem w związku z umorzeniem wierzytelności z tytułu kredytu hipotecznego w części zaciągniętego na finansowanie przedpłat na poczet budowy i nabycia od dewelopera lokalu mieszkalnego, pokrycie prowizji za udzielenie kredytu oraz na pokrycie środków koniecznych do zawarcia umowy i uruchomienia kredytu jest prawidłowe, natomiast w pozostałym zakresie jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku wspólnego o wydanie interpretacji indywidualnej

27 maja 2024 r. wpłynął Państwa wniosek wspólny z 22 maja 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych zawarcia ugody z bankiem. Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 8 lipca 2024 r. (wpływ 10 lipca 2024 r.).

Treść wniosku wspólnego jest następująca:

Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem

1)Zainteresowana będąca stroną postępowania:

(…)

2)Zainteresowany niebędący stroną postępowania:

(…)

Opis zdarzenia przyszłego

Zainteresowana będąca stroną postępowania – A.A. i Zainteresowany niebędący stroną postępowania – B.B. (dalej także jako „Wnioskodawcy”), są Stronami umowy o kredyt hipoteczny dla osób fizycznych waloryzowany kursem CHF zawartej w 2006 r. (dalej jako „Umowa”). Cel kredytu określony w umowie to finansowanie przedpłat na poczet budowy i nabycia od dewelopera lokalu mieszkalnego oraz finansowanie kosztów związanych z udzieleniem kredytu. Kredyt był pierwotnie udzielony w złotych polskich, jednak na skutek zawarcia w 2008 r. aneksu, kredyt został przewalutowany na walutę CHF z zastosowaniem mechanizmu indeksacji. Umowa jest w trakcie wykonywania.

Pierwotnie drugą strony umowy był były mąż Wnioskodawczyni – C.C. Ówcześni małżonkowie – C.C. i A.C. (obecnie A.) zawarli w tym samym czasie analogiczną umowę, która również została przewalutowana, na zakup drugiego mieszkania i miejsc parkingowych. W związku z rozwodem pierwotnych Kredytobiorców, Strony podzieliły się zobowiązaniami w ten sposób, że każda osoba przejęła zobowiązania wynikające z jednej umowy kredytu, zwalniając z długu byłego małżonka. Tym samym, Wnioskodawczyni jest obecnie Stroną tylko jednej Umowy kredytu hipotecznego zawartego na cele mieszkaniowe i jest to Umowa, której ma dotyczyć ugoda objęta złożonym wnioskiem.

Na skutek zawartej umowy cesji, w miejsce byłego małżonka Wnioskodawczyni wstąpił Jej obecny mąż – B.B., stając się tym samym stroną Umowy kredytu, który Wnioskodawczyni razem z Nim spłaca. Kredytobiorcy wytoczyli pozew przeciwko bankowi, w którym domagają się przede wszystkim ustalenia nieważności umowy ze względu na abuzywność postanowień odnoszących się do waloryzacji kursem CHF. Strony planują zawrzeć ugodę, zgodnie z którą saldo zadłużenia pozostałe do spłaty zostanie przeliczone z CHF na PLN. W ten sposób przeliczone saldo w wysokości 438 030,50 zł zostanie umorzone w całości, a ponadto bank zobowiąże się do zapłaty na Ich rzecz 35 000 zł.

Wnioskodawczyni nie ma wiedzy na temat kwestionowania przez Jej byłego męża drugiej umowy kredytu, której nie jest już Stroną w związku ze zwolnieniem z długu.

Wnioskodawcy nigdy nie korzystali z zaniechania poboru podatku, o którym mowa w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe.

W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawczyni wskazała, że Umowa o kredyt hipoteczny została zawarta na okres 360 miesięcy, tj. od (…) 2006 r. do (…) 2036 r.

Wnioskodawcy – A.A. i B.B. – ponoszą solidarną odpowiedzialność za spłatę kredytu, a więc do pełnej wysokości.

Umowa została zawarta z (…) S.A. (obecnie (…) z siedzibą w (…)), a więc bankiem krajowym w rozumieniu ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1896 ze zm.), którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym.

Cel kredytu wskazany w Umowie to: finansowanie przedpłat na poczet budowy i nabycia od dewelopera lokalu mieszkalnego (w wysokości 434 283,15 zł) oraz finansowanie kosztów kredytu (w wysokości 25 716,85 zł). W praktyce zatem, środki te zostały przeznaczone na nabycie lokalu mieszkalnego, tj. cel mieszkaniowy, o którym mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Ww. kredyt hipoteczny został zaciągnięty na zakup jednego mieszkania, a więc na jedną inwestycję mieszkaniową.

Celem inwestycji mieszkaniowej, na którą został zaciągnięty kredyt hipoteczny jest zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych – od zawarcia Umowy do 2019 r. Kredytobiorcy wspólnie zamieszkiwali w nieruchomości – najpierw Wnioskodawczyni z byłym mężem, a następnie z obecnym – B.B. Wobec zakupu nowego mieszkania przez Wnioskodawców, obecnie kredytowana nieruchomość jest wynajmowana.

Kwota wskazana w Umowie na cele związane z udzieleniem kredytu to 25 716,85 zł – 3 680 zł zostało przeznaczone na pokrycie prowizji za udzielenie kredytu, 920 zł na pokrycie prowizji tytułem ubezpieczenia kredytu oraz 3 800,07 zł na pokrycie składek za obowiązkowe ubezpieczenie niskiego wkładu (ubezpieczenie było jednym z prawnych zabezpieczeń kredytu), a kwota 17 316,78 zł została przeznaczona na pokrycie innych środków koniecznych do zawarcia umowy i uruchomienia kredytu. Kredytobiorcy jednak zgodnie oświadczają, że nie pamiętają, na co dokładnie te wyliczone przez bank przy sporządzaniu Umowy kwoty zostały przeznaczone – kwoty te nie zostały wyszczególnione w Umowie.

Kredytowany lokal mieszkalny położony jest w Polsce.

Kredyt jest zabezpieczony hipoteką na kredytowanej nieruchomości (położonej w Polsce), której właścicielem jest wyłącznie A.A.

Do cesji kredytu hipotecznego doszło 2 marca 2015 r. W wyniku podpisania aneksu, Stroną Umowy obok A.A. w miejsce C.C. wstąpił B.B. W tym samym roku podpisano aneks do drugiej z umów kredytu, którego obecnie Stronami są C.C. i jego obecna żona, która wstąpiła w miejsce A.A. Tym samym A.A. jest obecnie Stroną wyłącznie jednej Umowy kredytu – tej, która ma być objęta ugodą.

Właścicielem kredytowanej nieruchomości jest A.A.

Do ugody dojdzie w 2024 r. Stroną ugody będzie (…) S.A. jako kredytodawca oraz po Stronie Kredytobiorców oboje zainteresowani: A.A. i B.B. Bank zwolni Kredytobiorców z długu, tj. umorzy w całości saldo pozostałe do spłaty. Ugoda wprost wspomina o tym, że zadłużenie Kredytobiorców uzna się za spłacone w całości.

W ramach zawartej ugody dojdzie de facto do „przewalutowania” kredytu. Obecne saldo zadłużenia wyrażone jest we franku szwajcarskim. Zostanie ono przeliczone na złote polskie po średnim kursie NBP z dnia zawarcia ugody i od tak obliczonego zadłużenia, Kredytobiorcy zostaną zwolnieni w drodze zwolnienia z długu.

Na kwotę objętą ugodą, tj. kwotę w stosunku do której Kredytobiorcy zostaną zwolnieni z długu, składają się wyłącznie: kapitał oraz odsetki. Nie wskazano w ugodzie innych kosztów np. odsetek karnych i dodatkowych kosztów.

Postanowienie ugody traktuje, że „Kredytobiorca przyjmuje do wiadomości, że w wyniku zwrotu, w odniesieniu do kwoty wskazanej w § 1 ust. 6 Ugody, po jego stronie nie powstaje przychód podatkowy (...). Kredytobiorcom tytułem kapitału wypłacono (…) zł, natomiast Kredytobiorcy spełnili świadczenie na rzecz Banku w łącznej wysokości około (…) zł”. Kwota ta stanowi zatem częściowy zwrot nadpłaty ponad kapitał, a nie przysporzenie ponad kwoty uiszczone przez Kredytobiorców.

Umorzenie kredytu przez bank będzie dotyczyć wszystkich Kredytobiorców odpowiadających solidarnie, tj. zobowiązanie wygaśnie w całości w stosunku do A.A., jak i do B.B.

Umorzenie dotyczy całości zobowiązania.

Wnioskodawcy pozostają w stanie wspólności majątkowej małżeńskiej od (…) 2011 r.

Pytanie

Czy opisana sytuacja spełnia warunki do skorzystania przez obojga Kredytobiorców z zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe zgodnie z rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. (Dz. U. z 2022 r. poz. 592) wraz ze zmianą wynikającą z rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 grudnia 2022 r. (Dz. U. z 2022 r. poz. 2743) w przypadku zawarcia ugody z bankiem w 2024 r. i całkowitym umorzeniem salda kapitału pozostałego do spłaty oraz uzyskaniem od banku dodatkowego przychodu w wysokości wskazanej w ugodzie?

Państwa stanowisko w sprawie

W ocenie Wnioskodawców, mają Oni oboje prawo do skorzystania z zaniechania poboru podatku, o którym mowa w § 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (Dz. U. poz. 592 ze zm.; dalej jako: „Rozporządzenie”) w zakresie ugody dotyczącej Umowy kredytu, której obecnie są oboje Stroną.

§ 1 ust. 1 Rozporządzenia stanowi m.in. o tym, że zarządza się zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych od kwot:

1)umorzonych osobie fizycznej wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego, w przypadku gdy:

a)kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, a w przypadku więcej niż jednego kredytu mieszkaniowego – gdy kredyty mieszkaniowe zostały zaciągnięte na realizację wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej, oraz

b)osoba fizyczna będąca stroną umowy kredytu mieszkaniowego nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona w lit. a inwestycji mieszkaniowej;

2)otrzymanych przez osobę fizyczną świadczeń z tytułu kredytu mieszkaniowego udzielonego w walucie obcej lub w złotych, lecz nominowanego lub indeksowanego do waluty obcej, w związku z powstaniem przychodu z tytułu zastosowania ujemnego oprocentowania.

Powyższy przepis nie zastrzega wprost, że z zaniechania może korzystać wyłącznie osoba, która pierwotnie zaciągnęła kredyt. Zaniechanie poboru dotyczy bowiem podatku od przychodu, którym w tym przypadku jest całkowite umorzenie wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego.

Ponadto, powyższy przepis § 1 ust. 1 pkt 1 lit. a stanowi, że w razie zaciągnięcia kilku kredytów mieszkaniowych, warunkiem skorzystania z zaniechania poboru podatku w takim przypadku jest wspólna – wyłącznie jedna – inwestycja mieszkaniowa. Przepis tym samym nie wyłącza możliwości posiadania kilku zobowiązań kredytowych, ale nawiązuje do lit. b, która statuuje kolejną przesłankę do skorzystania z zaniechania poboru podatku: osoba fizyczna będąca stroną umowy kredytu mieszkaniowego nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwoty umorzonych wierzytelności z tytułu innego kredytu.

Przepis § 1 ust. 5 Rozporządzenia wskazuje, że przez jedną inwestycję mieszkaniową, o której tu mowa, rozumie się inwestycję, której celem jest zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych:

1)jednego gospodarstwa domowego albo

2)więcej niż jednego gospodarstwa domowego, w przypadku gdy osoby fizyczne mające zajmować wspólnie jeden budynek mieszkalny, nie mniej niż jedna osoba fizyczna z każdego takiego gospodarstwa, są osobami zaliczonymi do I grupy podatkowej w rozumieniu art. 14 ust. 3 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn.

Natomiast, zgodnie z treścią art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za wydatki poniesione na cele, o których mowa w ust. 1 pkt 131, uważa się wydatki poniesione na:

a)nabycie budynku mieszkalnego, jego części lub udziału w takim budynku, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w takim lokalu, a także na nabycie gruntu lub udziału w gruncie albo prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, związanych z tym budynkiem lub lokalem,

b)nabycie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie, prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziału w takim prawie,

c)nabycie gruntu pod budowę budynku mieszkalnego lub udziału w takim gruncie, prawa użytkowania wieczystego takiego gruntu lub udziału w takim prawie, w tym również z rozpoczętą budową budynku mieszkalnego, oraz nabycie innego gruntu lub udziału w gruncie, prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, jeżeli w okresie, o którym mowa w ust. 1 pkt 131 grunt ten zmieni przeznaczenie na grunt pod budowę budynku mieszkalnego,

d)budowę, rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub remont własnego budynku mieszkalnego, jego części lub własnego lokalu mieszkalnego,

e)rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub adaptację na cele mieszkalne własnego budynku niemieszkalnego, jego części, własnego lokalu niemieszkalnego lub własnego pomieszczenia niemieszkalnego

– położonych w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie

należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej.

Podsumowując, zaniechanie poboru podatku znajdzie zastosowanie do wierzytelności, które mają być umorzone osobom fizycznym z tytułu kredytów zaciągniętych na cele mieszkaniowe i zabezpieczonych hipotecznie, udzielonych przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmioty uprawnione do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw, w przypadku, gdy kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, a w przypadku więcej niż jednego kredytu mieszkaniowego – gdy kredyty mieszkaniowe zostały zaciągnięte na realizację wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej oraz w przypadku, gdy osoba fizyczna będąca stroną umowy kredytu mieszkaniowego nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona w lit. a inwestycji mieszkaniowej (§ 1 ust. 1 pkt 1 lit. b ww. Rozporządzenia). Kredyt mieszkaniowy został przeznaczony na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Fakt zaciągnięcia przez Wnioskodawczynię innego kredytu na cel mieszkaniowy w tym samym okresie, z którego to spłaty została zwolniona na mocy zwolnienia z długu nie wpływa na możliwość skorzystania przez Nią z zaniechania poboru podatku w przedmiotowym stanie faktycznym. Również należy mieć przy tym na uwadze fakt, że w razie zaistnienia analogicznego stanu faktycznego u Jej byłego męża – strony drugiej umowy kredytu – Wnioskodawczyni nie otrzymałaby przychodu związanego z zawarciem ewentualnej ugody, gdyż nie jest już Stroną umowy.

Zdaniem Wnioskodawców, spełniają Oni warunki do skorzystania z zaniechania poboru podatku, oświadczając, że nigdy uprzednio z tej instytucji nie skorzystali.

Podobne interpretacje przepisów zostały wydane w sprawach m.in.: 0115-KDIT1.4011.95.2024.2.JG oraz 0113-KDIPT2-2.4011.756.2023.3.ACZ.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest w części prawidłowe i w części nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Reguły dotyczące opodatkowania

Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.):

Stosownie do art. 9 ust. 2 ww. ustawy:

Jak stanowi art. 11 ust. 1 ww. ustawy:

Z przedstawionych przepisów wynika, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega – co do zasady – każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną. Zgodnie natomiast z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei definiowany jest przez ustawodawcę, czemu dał wyraz w art. 11 ust. 1, jako otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Niemniej jednak z definicji tej wywieść można również, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa, jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, niemające charakteru zwrotnego.

O uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym do osób fizycznych można więc mówić, w każdej sytuacji, gdy podatnik – czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnych świadczeń), czy też gdy na skutek określonego zdarzenia powodującego zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów – uzyskuje określone przysporzenie majątkowe.

Wskazać również należy, że dla celów podatkowych przyjmuje się – co znajduje potwierdzenie w orzecznictwie – że pojęcie nieodpłatnego świadczenia, o którym mowa w art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ma szerszy zakres niż w prawie cywilnym. Obejmuje ono bowiem wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne, to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku tej osobie, mające konkretny wymiar finansowy.

Źródła przychodów

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wyraźnie rozróżnia źródła przychodów oraz sposób opodatkowania dochodów z poszczególnych źródeł.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Stosownie do art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności”, wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Umorzenie wierzytelności

Przystępując do oceny skutków podatkowych planowanego umorzenia Wnioskodawcom przez bank w 2024 r. wierzytelności od zaciągniętego w 2006 r. kredytu hipotecznego udzielonego w polskich złotych, indeksowanego do franka szwajcarskiego w 2008 r. na skutek zawarcia aneksu do umowy o kredyt, wskazać należy, że instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2488 ze zm.).

Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ww. ustawy:

Podkreślić należy, że otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Należy w tym miejscu wyjaśnić, że umorzenie wierzytelności następuje w przypadku zwolnienia z długu, czyli zrzeczenia się przez wierzyciela z prawa do wierzytelności, bez uzyskania świadczenia ze strony dłużnika. Takie zrzeczenie się, pod warunkiem, że dłużnik je przyjmie, powoduje, że zobowiązanie wygasa.

Zgodnie bowiem z instytucją zwolnienia z długu uregulowaną w art. 508 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm.):

Tak więc, dla umorzenia wierzytelności koniecznym jest zgoda dłużnika (np. uzyskana w wyniku ugody, czy poprzez oświadczenie).

Tym samym, wartość umorzonych Wnioskodawcom kwot wierzytelności z tytułu kredytu hipotecznego (kwoty kapitału i odsetek), na podstawie ugody z bankiem, którą Wnioskodawcy zawrą w 2024 r., będzie stanowić przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, z tytułu nieodpłatnych świadczeń, klasyfikowany do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy.

Zaniechanie poboru podatku

Zgodnie z § 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (t. j. Dz. U. 2024 r. poz. 102):

Natomiast § 3 ww. rozporządzenia stanowi, że:

Z kolei § 4 ww. rozporządzenia zmieniony rozporządzeniem z dnia 20 grudnia 2022 r. (Dz. U. z 2022 r. poz. 2743), które weszło w życie 24 grudnia 2022 r. stanowi, że:

Zgodnie z treścią art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wskazanego w § 3 ww. rozporządzenia:

Dochody, od których zaniechano poboru podatku nie są wykazywane w zeznaniach rocznych i nie podlegają opodatkowaniu oraz zgłoszeniu do urzędu skarbowego.

Wobec powyższego, zaniechanie poboru podatku znajdzie zastosowanie do umorzonych od dnia 1 stycznia 2022 r. do dnia 31 grudnia 2024 r. osobom fizycznym kwot wierzytelności z tytułu kredytów zaciągniętych na cele mieszkaniowe i zabezpieczonych hipotecznie, udzielonych przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmioty uprawnione do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw, w przypadku, gdy kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, a w przypadku więcej niż jednego kredytu mieszkaniowego – gdy kredyty mieszkaniowe zostały zaciągnięte na realizację wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej oraz w przypadku, gdy osoba fizyczna będąca stroną umowy kredytu mieszkaniowego nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona w lit. a) inwestycji mieszkaniowej (§ 1 ust. 1 pkt 1 lit. b ww. rozporządzenia). Istotne jest, żeby kredyt mieszkaniowy został przeznaczony na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Skutki podatkowe umorzenia Wnioskodawcom wierzytelności z tytułu kredytu hipotecznego w części zaciągniętego na finansowanie przedpłat na poczet budowy i nabycia od dewelopera lokalu mieszkalnego, pokrycie prowizji za udzielenie kredytu oraz na pokrycie środków koniecznych do zawarcia umowy i uruchomienia kredytu

Mając na uwadze przedstawiony we wniosku opis zdarzenia przyszłego oraz powołane przepisy prawa stwierdzić należy, że kwota wierzytelności z tytułu zaciągniętego w 2006 r. kredytu hipotecznego udzielonego w polskich złotych, indeksowanego do franka szwajcarskiego w 2008 r. na skutek zawarcia aneksu do umowy o kredyt, która zostanie Wnioskodawcom umorzona przez bank w 2024 r. (kwota kapitału i odsetek), będzie stanowić dla Wnioskodawców przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu nieodpłatnych świadczeń, klasyfikowany do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy, podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

W stosunku do tego przychodu związanego z umorzeniem wierzytelności z tytułu kredytu hipotecznego w części zaciągniętego na finansowanie przedpłat na poczet budowy i nabycia od dewelopera lokalu mieszkalnego, pokrycie prowizji za udzielenie kredytu oraz na pokrycie środków koniecznych do zawarcia umowy i uruchomienia kredytu – o ile poniesienie tych środków było niezbędne do zawarcia umowy kredytu mieszkaniowego i nie stanowiły one kosztów usług dodatkowych, w szczególności ubezpieczeń – który Wnioskodawcy uzyskają w 2024 r., zastosowanie znajdzie zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe.

W konsekwencji, od przychodu, który Wnioskodawcy uzyskają w 2024 r. w związku z umorzeniem tej części kredytu hipotecznego, nie będą Oni zobowiązani do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych.

Zatem, w tej części stanowisko Wnioskodawców należało uznać za prawidłowe.

Skutki podatkowe umorzenia Wnioskodawcom wierzytelności z tytułu kredytu hipotecznego w części zaciągniętego na pokrycie prowizji tytułem ubezpieczenia kredytu oraz na pokrycie składek za obowiązkowe ubezpieczenie niskiego wkładu

Odnosząc się natomiast do umorzenia wierzytelności z tytułu kredytu hipotecznego w części zaciągniętego na pokrycie prowizji tytułem ubezpieczenia kredytu oraz na pokrycie składek za obowiązkowe ubezpieczenie niskiego wkładu, wskazać należy, że z literalnego brzmienia cytowanego wyżej § 1 ust. 2 pkt 3 ww. rozporządzenia Ministra Finansów wynika, że kwotami wierzytelności, które mogą korzystać z zaniechania są kwoty kapitału, odsetek, prowizji i opłat niezbędnych do zawarcia kredytu mieszkaniowego, zaś koszty usług dodatkowych, w szczególności ubezpieczeń, nie mogą z tego zaniechania skorzystać.

Wobec powyższego, w stosunku do tego przychodu związanego z umorzeniem wierzytelności z tytułu kredytu hipotecznego w części zaciągniętego na pokrycie prowizji tytułem ubezpieczenia kredytu oraz na pokrycie składek za obowiązkowe ubezpieczenie niskiego wkładu, który Wnioskodawcy uzyskają w 2024 r., nie znajdzie zastosowania zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe. Poniesione przez Wnioskodawców ww. wydatki związane są bowiem z ubezpieczeniami, które zostały wprost wyłączone z zaniechania poboru podatku dochodowego na mocy ww. rozporządzenia.

W konsekwencji, od przychodu, który Wnioskodawcy uzyskają w 2024 r. w związku z umorzeniem tej części kredytu hipotecznego, będą Oni zobowiązani – każdy z osobna – do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych.

Zatem, w tej części stanowisko Wnioskodawców należało uznać za nieprawidłowe.

Skutki podatkowe wypłaty przez bank na rzecz Wnioskodawców kwoty pieniężnej

Jak wynika z opisu sprawy, w wyniku planowanego zawarcia w 2024 r. ugody z bankiem bank zobowiąże się również do zapłaty na rzecz Wnioskodawców określonej kwoty pieniężnej. W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawcy wskazali, że postanowienie ugody będzie traktować, że „Kredytobiorca przyjmuje do wiadomości, że w wyniku zwrotu, w odniesieniu do kwoty wskazanej w § 1 ust. 6 Ugody, po jego stronie nie powstaje przychód podatkowy (...). Kredytobiorcom tytułem kapitału wypłacono (…) zł, natomiast Kredytobiorcy spełnili świadczenie na rzecz Banku w łącznej wysokości około (…) zł”. Kwota ta stanowi częściowy zwrot nadpłaty ponad kapitał, a nie przysporzenie ponad kwoty uiszczone przez Kredytobiorców.

Mając na uwadze powyższe wskazać należy, że zgodnie z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei definiowany jest przez ustawodawcę, czemu dał wyraz w art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jako otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Niemniej jednak z definicji tej wywieść można również, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, nie mające charakteru zwrotnego.

Wobec powyższego, skoro jak Wnioskodawcy wskazali w uzupełnieniu wniosku – kwota, która zostanie Wnioskodawcom zwrócona przez bank w wyniku planowanego zawarcia w 2024 r. ugody, stanowi częściowy zwrot nadpłaty ponad kapitał, a nie przysporzenie ponad kwoty uiszczone przez Kredytobiorców, to należy uznać, że zwrot ten nie będzie stanowił dla Wnioskodawców przychodu.

Czynność ta nie spowoduje uzyskania przez Wnioskodawców przysporzenia majątkowego, wzrostu Ich majątku. Kwota, która zostanie Wnioskodawcom wypłacona przez bank na skutek zawarcia ugody, będzie stanowiła zwrot własnych pieniędzy, które Wnioskodawcy nienależnie wpłacili wcześniej do banku.

Pieniądze te nie będą dla Wnioskodawców przychodem w rozumieniu art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i ich uzyskanie nie będzie skutkować po stronie Wnioskodawców powstaniem obowiązku podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych oraz obowiązkiem zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych od wypłaconej przez bank kwoty.

Zatem, w odniesieniu do ww. kwoty, którą bank wypłaci Wnioskodawcom nie znajdzie zastosowania rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe, z uwagi na brak wystąpienia przychodu w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, który mógłby być objęty tym rozporządzeniem.

W konsekwencji, z uwagi na brak wystąpienia przychodu w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, który mógłby być objęty ww. rozporządzeniem, stanowisko Wnioskodawców w tej części należało uznać za nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Organ podkreśla, że procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretacje opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku – nie prowadzi postępowania dowodowego. Postępowanie w sprawie wydania interpretacji indywidualnej ma na celu wyjaśnienie wątpliwości co do sposobu zastosowania przepisów prawa podatkowego materialnego do określonego stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.) jest sam przepis prawa.Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest ustalanie stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego), stanowi to bowiem domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne. Organ nie prowadzi postępowania dowodowego, ograniczając się do analizy okoliczności podanych we wniosku. W stosunku do tych okoliczności wyraża swoje stanowisko,które zawsze musi być jednak ustosunkowaniem się do poglądu (stanowiska) prezentowanego w danej sprawie przez wnioskodawcę. Jeżeli zatem, przedstawione we wniosku zdarzenie przyszłe będzie różniło się od występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie Państwa chroniła w zakresie rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego.

Odnosząc się do powołanych przez Państwa we własnym stanowisku interpretacji indywidualnych, wskazać należy, że rozstrzygnięcia w nich zawarte dotyczą konkretnych, indywidualnych spraw podatników osadzonych w określonym stanie faktycznym lub zdarzeniu przyszłym i są wiążące tylko w tych sprawach, w których zostały wydane.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Z funkcji ochronnej będą mogli skorzystać Ci z Państwa, którzy zastosują się do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację przez Zainteresowaną, która jest stroną postępowania

Pani A.A. (Zainteresowana będąca stroną postępowania – art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) ma prawo wnieść skargę na tę interpretację indywidualną do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a, art. 14b § 1 i art. 14r ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).