Wyszukaj po identyfikatorze keyboard_arrow_down
Wyszukiwanie po identyfikatorze Zamknij close
ZAMKNIJ close
account_circle Jesteś zalogowany jako:
ZAMKNIJ close
Powiadomienia
keyboard_arrow_up keyboard_arrow_down znajdź
removeA addA insert_drive_fileWEksportuj printDrukuj assignment add Do schowka

Interpretacja indywidualna z dnia 30 lipca 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0112-KDIL1-2.4012.263.2024.4.PM

Brak zwolnienienia od podatku VAT sprzedaży wydzielonych działek, podleganie opodatkowaniu podatkiem VAT sprzedaży wydzielonych działek oraz uznanie Pana jako podatnika podatku VAT prowadzącego działalność gospodarczą z tytułu sprzedaży działek.

Interpretacja indywidualna– stanowisko nieprawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług – jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku wspólnego o wydanie interpretacji indywidualnej

10 maja 2024 r. wpłynął Państwa wniosek wspólny z 10 maja 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy:

·zwolnienia od podatku VAT sprzedaży wydzielonych działek (pytanie oznaczone we wniosku nr 2);

·niepodlegania opodatkowaniu podatkiem VAT sprzedaży wydzielonych działek (pytanie oznaczone we wniosku nr 3) oraz

·nieuznania Pana jako podatnika podatku VAT prowadzącego działalność gospodarczą z tytułu sprzedaży działek (pytanie oznaczone we wniosku nr 4).

Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 19 lipca 2024 r. (wpływ 19 lipca 2024 r.) oraz pismem z 24 lipca 2024 r. (wpływ 24 lipca 2024 r.).

Treść wniosku wspólnego jest następująca:

Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem

1)Zainteresowany będący stroną postępowania:

B

(…);

2)Zainteresowana niebędąca stroną postępowania:

A

(…).

Opis zdarzenia przyszłego

Jest Pan osobą fizyczną, rolnikiem, prowadzącym indywidualne gospodarstwo rolne, prowadzące uprawy (...). Gospodarstwo opodatkowane jest podatkiem rolnym oraz jest Pan czynnym podatnikiem VAT na zasadach ogólnych.

Wraz z żoną są Państwo właścicielami na prawach wspólności majątkowej małżeńskiej działki gruntu o numerze ewidencyjnym 1, obręb (...), gmina (...), dla których Sąd Rejonowy prowadzi księgę wieczystą o numerze (...).

Przedmiotowe nieruchomości nabyli Państwo w następujący sposób. 25 marca 2015 r. przed notariuszem (...) w Kancelarii Notarialnej w (…), Rep A nr (…) zawarta została warunkowa umowa sprzedaży udziału wynoszącego 1/2 części w niezabudowanej działce gruntu o numerze ewidencyjnym (...), wchodzącej w skład nieruchomości położonej w miejscowości (...), gmina (...). Jak wskazano w akcie notarialnym, przedmiotowa działka stanowiła grunty orne. Następnie 6 maja 2015 r. przed notariuszem (...) w Kancelarii Notarialnej w (…), Rep A nr (…) została zawarta umowa przeniesienia własności nieruchomości, tj. udziału wynoszącego 1/2 części w niezabudowanej działce gruntu o numerze ewidencyjnym (...) wchodzącej w skład nieruchomości położonej w miejscowości (...), gmina (...) w wykonaniu warunkowej umowy sprzedaży.

Wyłącznymi właścicielami wyżej wskazywanej nieruchomości działki nr 1 stał się Pan wraz z żoną na mocy ugody sądowej zawartej przed Sądem Rejonowym (…) Wydział Cywilny z (…) sygn. akt (…), w której zniesiono współwłasność nieruchomości.

Wyżej wskazana nieruchomość aktualnie użytkowana jest rolniczo, zgodnie z jej pierwotnym przeznaczeniem. Na przedmiotowym gruncie nie istnieją żadne zabudowania. Z danych w ewidencji gruntów i budynków nieruchomość (działka) oznaczona jest symbolem RV oraz RIVa (grunty orne).

Przedmiotowa nieruchomość została w ubiegłym roku objęta na podstawie uchwały nr (…) z 16 listopada 2023 r. Rady Gminy (...) Miejscowym Planem Zagospodarowania Przestrzennego, który dopuszcza przeznaczenie tego gruntu na:

·teren zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej,

·teren zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej lub usługowej.

Przedmiotowe nieruchomości są Pana i małżonki majątkiem prywatnym, gdzie obecnie prowadzi Pan działalność rolniczą.

Zakup przedmiotowych nieruchomości był zwolniony z VAT.

Nie prowadził Pan żadnych działań, aby uatrakcyjnić przedmiotową działkę w celu jej sprzedaży lub aby podnieść jej wartość. Nie występował Pan o zmianę przeznaczenia terenu lub decyzję o wyłączeniu gruntów z produkcji rolnej dla tych działek. Nie występował Pan o zmianę Miejscowego Planu Zagospodarowania Przestrzennego. Ani Pan, ani małżonka nie trudni się zawodowo handlem nieruchomościami, nie angażowali Państwo środków podobnych do tych wykorzystywanych przez handlowców i usługodawców według art. 9 ust. 1 dyrektywy VAT.

Nie uzbrajali Państwo terenu i nie prowadzą Państwo działań marketingowych w celu sprzedaży nieruchomości.

Działkę ewidencyjną o numerze 1 obręb (...), gmina (...), która została objęta miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego jak wskazano powyżej zamierza Pan wraz z żoną podzielić na mniejsze geodezyjnie działki i sprzedać osobom fizycznym z przeznaczeniem na budowę zgodnie z dopuszczonym przeznaczeniem w Miejscowym Planie Zagospodarowania Przestrzennego.

Uzupełnienie opisu zdarzenia przyszłego

Działkę nabyli Państwo w celu prowadzenia produkcji rolniczej ((...)).

Względem sprzedawanych działek nie były i nie są prowadzone żadne czynności zmierzające do podniesienia ich wartości. Nie będzie prowadzone uzbrojenie terenu, ogrodzenie itp. i nie będą Państwo występowali z wnioskiem o wydanie decyzji o pozwoleniu na budowę dla wydzielonych działek.

Działka nr 1 będzie podzielona na około 30 mniejszych działek.

Działka nr 1 była i jest użytkowana rolniczo, tj. prowadzone są na niej uprawy (...). Do momentu sprzedaży działki powstałe po podziale geodezyjnym działki nr 1 również będą użytkowane rolniczo.

Jest Pan rolnikiem posiadającym gospodarstwo rolne o wielkości ok. (...) h. Działka nr 1 jest elementem zorganizowanego gospodarstwa rolnego.

Sprzedawane działki nie były, nie są i nie będą do dnia sprzedaży udostępniane osobom trzecim.

Nie występowali Państwo osobiście z wnioskiem o uchwalenie Miejscowego Planu Zagospodarowania Przestrzennego. Został on uchwalony samodzielnie przez Urząd Gminy w (…).

Nie udzielili Państwo żadnych pełnomocnictw bądź innych umocowań prawnych przyszłemu nabywcy lub jakiejkolwiek innej osobie trzeciej do występowania w imieniu Pana i żony, w sprawach dotyczących przedmiotowych działek.

Dokonywał Pan wcześniej sprzedaży nieruchomości, jednak były to nieruchomości rolne, nieobjęte miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, oznaczone w ewidencji gruntów i budynków jako R-grunty orne lub N-Nieużytek i były zwolnione z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 28 ustawy PIT.

Nieruchomość rolna opisana w KW nr (...) prowadzonej przez Sąd Rejonowy (…) Wydział Ksiąg Wieczystych, nabyta 6 września 2010 r. w drodze umowy kupna-sprzedaży. Nieruchomość nabyta w celu prowadzenia produkcji rolniczej – upraw (...). W sposób ciągły była wykorzystywana na działalność rolniczą. Sprzedano część tej nieruchomości o powierzchni (...) ha stanowiącej nieużytek 8 listopada 2022 r. Przyczyną sprzedaży było złożenie korzystnej oferty zakupu przez nabywcę.

Sprzedano nieużytek rolny, niezabudowany o powierzchni (...) ha, z działki rolnej niezabudowanej o łącznej powierzchni (...) ha. Środki pieniężne przeznaczono na bieżącą działalność rolniczą. Nieruchomość rolna opisana w KW nr (…) prowadzonej przez Sąd Rejonowy (…) Wydział Ksiąg Wieczystych, nabyta 28 lutego 2013 r. w drodze umowy kupna-sprzedaży. Nieruchomość nabyta w celu prowadzenia produkcji rolniczej – upraw (...). W sposób ciągły była wykorzystywana na działalność rolniczą. Sprzedano część tej nieruchomości o powierzchni (...) ha stanowiącej rolę 22 listopada 2021 r. Przyczyną sprzedaży było złożenie korzystnej oferty zakupu przez nabywcę. Sprzedano część nieruchomości o powierzchni (...) ha stanowiącej grunt rolny niezabudowany z działki o powierzchni (...) ha. Środki pieniężne przeznaczono na bieżącą działalność rolniczą.

Nieruchomość rolna opisana w KW nr (…) prowadzonej przez Sąd Rejonowy (…) Wydział Ksiąg Wieczystych, nabyta 4 sierpnia 2000 r. w drodze umowy kupna-sprzedaży. Nieruchomość nabyta w celu prowadzenia produkcji rolniczej – upraw (...). W sposób ciągły była wykorzystywana na działalność rolniczą. Sprzedano część tej nieruchomości o powierzchni (...) ha stanowiącej rolę 17 marca 2020 r. Przyczyną sprzedaży było złożenie korzystnej oferty zakupu przez nabywcę. Sprzedano część nieruchomości stanowiącej grunt orny niezabudowany o powierzchni (...) ha z działki o powierzchni ponad (...) ha. Środki pieniężne ze sprzedaży przeznaczono na bieżącą działalność rolniczą.

Nieruchomość rolna opisana w KW nr (…) prowadzonej przez Sąd Rejonowy (...) Wydział Ksiąg Wieczystych, nabyta 4 sierpnia 2000 r. w drodze umowy kupna-sprzedaży. Nieruchomość nabyta w celu prowadzenia produkcji rolniczej – upraw (...). W sposób ciągły były wykorzystywane na działalność rolniczą. Sprzedano część tej nieruchomości o powierzchni (...) ha stanowiącej rolę 28 stycznia 2021 r. Przyczyną sprzedaży było złożenie korzystnej oferty zakupu przez nabywcę. Sprzedano część tej nieruchomości stanowiącej grunt orny niezabudowany o powierzchni (...) ha z działki o powierzchni ponad (...) ha. Środki pieniężne ze sprzedaży przeznaczono na bieżącą działalność rolniczą.

Nieruchomość rolna opisana w KW nr (…) prowadzonej przez Sąd Rejonowy (...) Wydział Ksiąg Wieczystych, nabyta 4 sierpnia 2000 r. w drodze umowy kupna-sprzedaży. Nieruchomość nabyta w celu prowadzenia produkcji rolniczej – upraw (...). W sposób ciągły była wykorzystywana na działalność rolniczą. Sprzedano część tej nieruchomości o powierzchni (...) ha stanowiącej rolę 7 stycznia 2021 r. Przyczyną sprzedaży było złożenie korzystnej oferty zakupu przez nabywcę. Sprzedano część nieruchomości stanowiącej grunt orny niezabudowany o powierzchni (...) ha z działki o powierzchni ponad (...) ha. Środki pieniężne ze sprzedaży przeznaczono na bieżącą działalność rolniczą.

Nie są znane numery działek, które powstaną w wyniku podzielnia działki nr 1.

Jest Pan zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku VAT z tytułu prowadzonej działalności rolniczej, tj. uprawy (...), z tytułu prowadzenia działów specjalnych produkcji rolnej, tj. uprawa (...) oraz usług maszynami rolniczymi, tj. prowadzenie działalności usługowej wspomagającej produkcję roślinną.

Pana żona nie jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku VAT.

Sprzedawane działki, były/są i będą do momentu sprzedaży użytkowane rolniczo, tj. będzie prowadzona produkcja roślinna (uprawy (...)).

Z prowadzonej działalności rolniczej na przedmiotowych działkach były/są i będą, do momentu zbycia działek, zbierane płody rolne ((...)), były/są i będą one sprzedawane na bieżąco i sprzedaż jest opodatkowana podatkiem VAT zgodnie z obowiązującymi na dzień sprzedaży stawkami podatku VAT.

Działki były/są/będą do momentu ich sprzedaży użytkowane rolniczo, tj. (...), a zebrane płody rolne sprzedawane zgodnie z obowiązującą stawką VAT.

Dokonywał Pan wcześniej sprzedaży nieruchomości, jednak były to nieruchomości rolne, nieobjęte miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, oznaczone w ewidencji gruntów i budynków jako R-grunty orne lub N-Nieużytek i były zwolnione z opodatkowania podatkiem VAT, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy VAT.

Przedmiotem wniosku jest 30 wyodrębnionych działek.

Pytania

1.Czy w przypadku transakcji sprzedaży działek, które powstaną w wyniku podziału geodezyjnego działki rolniczej nr ewidencyjny 1 obręb (...), gmina (...) dla której Sąd Rejonowy prowadzi księgę wieczystą o numerze (...) oznaczonej w ewidencji gruntów jako RV oraz RIV (podstawowe przeznaczenie działki – grunt rolny), na rzecz osób fizycznych na cele budownictwa mieszkaniowego lub usługowego, zgodnie z dopuszczanym przeznaczeniem wskazanym w Miejscowym Planem Zagospodarowania Przestrzennego, będą Państwo zobowiązani do zapłaty podatku od towarów i usług (VAT)? – pytanie oznaczone we wniosku nr 2.

2.Czy prawidłowe jest stanowisko, zgodnie z którym sprzedaż działek, które powstaną w wyniku podziału geodezyjnego działki rolniczej nr ewidencyjny 1 obręb (...), gmina (...), dla której Sąd Rejonowy prowadzi księgę wieczystą o numerze (...) opisanej we wniosku (wykorzystywanej w działalności rolniczej), nie nosi znamion działalności gospodarczej w zakresie profesjonalnego obrotu nieruchomościami, a stanowi rozporządzenie majątkiem prywatnym i nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT jako odpłatna dostawa towarów, na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 7 ust. 1 ustawy? – pytanie oznaczone we wniosku nr 3.

3.Czy prawidłowe jest stanowisko, zgodnie z którym sprzedaż działek, które powstaną w wyniku podziału geodezyjnego działki rolniczej nr ewidencyjny 1 obręb (...), gmina (...), dla której Sąd Rejonowy prowadzi księgę wieczystą o numerze (...) opisanej we wniosku, na rzecz osób fizycznych, będzie czynnością niepodlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, albowiem zachodzą przesłanki do odmowy uznania Pana za podatnika podatku od towarów i usług w rozumieniu art. 15 ust. 1 prowadzącego działalność gospodarczą, w myśl art. 15 ust. 2 ustawy o VAT? – pytanie oznaczone we wniosku nr 4.

Państwa stanowisko w sprawie

Ad 1

W przedstawionym stanie faktycznym sprzedaż wskazanych niezabudowanych działek jakie powstaną w wyniku podziału geodezyjnego działki o numerze ewidencyjnym 1 obręb (...), gmina (...), dla której Sąd Rejonowy prowadzi księgę wieczystą o numerze KW (…), korzysta ze zwolnienia od podatku VAT, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2017 r. poz. 1221 ze zm. – zwana dalej też: ustawa o VAT), zgodnie z którym zwalnia się od podatku dostawę terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane.

Wyżej wskazane nieruchomości aktualnie użytkowane są rolniczo, zgodnie z ich pierwotnym przeznaczeniem. Na przedmiotowych gruntach nie istnieją żadne zabudowania. Z danych w ewidencji gruntów i budynków nieruchomości (działki) te oznaczone są symbolem RV oraz RIVa (grunty orne). Powyższe potwierdza również wskazany sposób korzystania wskazany w księdze wieczystej, którą są objęte przedmiotowe nieruchomości jako R – grunty orne.

Nie występował Pan o zmianę przeznaczenia nieruchomości, w tym o zmianę Miejscowego Planu Zagospodarowania Przestrzennego. W Pana ocenie, samo dopuszczenie w akcie prawa miejscowego zabudowy przedmiotowych gruntów nie zmienia ich podstawowego, głównego charakteru.

Utrwalona linia orzecznicza sądów administracyjnych, w tym NSA, nakazuje odnosić się do podstawowego przeznaczenia gruntów. Sprzedaż działki rolnej oznaczonej symbolem R – winna być zatem traktowana jako zwolniona z VAT, nawet jeśli dodatkowo na takim gruncie MPZP dopuszcza zabudowę mieszkaniową.

W uzasadnieniu wyroku z 10 listopada 2021 r sygn. I FSK 575/18, NSA wskazał, że: „(...) w opinii Naczelnego Sądu Administracyjnego, kwalifikacja terenu – jako przeznaczonego pod zabudowę – powinna wypływać z części projektowej planu, określającej podstawowe przeznaczenie terenu (por. A. Bartosiewicz Definicja terenów budowlanych ułatwi stosowanie zwolnienia dla dostawy gruntów. Warszawa 2013, dostępne: LEX/el). O charakterze terenu, jako terenu budowlanego w rozumieniu art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT można mówić jedynie w sytuacji, gdy możliwość zabudowy ma dla terenu podstawowe, dominujące znaczenie. Natomiast nie jest istotna możliwość zabudowy, jeśli ma ona charakter uzupełniający w stosunku do podstawowego przeznaczenia terenu. Ustawodawca wskazał bowiem w art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy podatkowej na generalne przeznaczenie terenu jako budowlanego, a nie na możliwość zrealizowania na nim jakiegokolwiek obiektu budowlanego. Możliwość zrealizowania na danym terenie jakiejkolwiek budowli nie przesądza jeszcze o zakwalifikowaniu danego obszaru jako terenu przeznaczonego pod zabudowę, co dotyczy zwłaszcza terenów zieleni. Tym samym uprawniony jest wniosek, że to właśnie zapisane w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego podstawowe przeznaczenie danego gruntu ma decydujące znaczenie dla określenia przeznaczenia tego gruntu. Dodatkowe funkcje przypisane do gruntu poprzez określenie jego przeznaczenia uznanego za dopuszczalne (pomocnicze), służą jedynie uzupełnieniu zasadniczego sposobu zagospodarowania danego terenu, ale go nie zmieniają. Tak też prawidłowo przyjął Sąd pierwszej instancji”.

W innym wyroku, tj. wyroku z 14 kwietnia 2021 r. (sygn. I FSK 1033/19) Naczelny Sąd Administracyjny wskazał, że: „Uzasadnione jest zapatrywanie, że decydujące znaczenie dla określenia przeznaczenia gruntu pod zabudowę względnie w innym celu (nie pod zabudowę), ma określenie w planie zagospodarowania przestrzennego przeznaczenia podstawowego terenu. Natomiast funkcje dodatkowe wynikające z jego przeznaczenia dopuszczalnego (o charakterze pomocniczym), służą jedynie uzupełnieniu zasadniczego sposobu zagospodarowania danego terenu, ale go nie zmieniają, co zasadnie stwierdził sąd pierwszej instancji w zaskarżonym wyroku”. Dodatkowo w uzasadnieniu przedmiotowego wyroku Sąd ten wskazał, że: „Wzajemna relacja norm określonych w art. 43 ust. 1 pkt 9 oraz art. 2 pkt 33 VATU, była już przedmiotem licznych wypowiedzi orzeczniczych sądów administracyjnych. Należy przypomnieć, że zgodnie z utrwalonym orzecznictwem, uzasadnione jest zapatrywanie, że decydujące znaczenie dla określenia przeznaczenia gruntu pod zabudowę względnie w innym celu (nie pod zabudowę), ma określenie w planie zagospodarowania przestrzennego przeznaczenia podstawowego terenu. Natomiast funkcje dodatkowe wynikające z jego przeznaczenia dopuszczalnego (o charakterze pomocniczym), służą jedynie uzupełnieniu zasadniczego sposobu zagospodarowania danego terenu, ale go nie zmieniają, co zasadnie stwierdził Sąd pierwszej instancji w zaskarżonym wyroku”.

Stanowisko przypisujące decydujące znaczenie podstawowemu przeznaczeniu gruntu, wynikającemu z zapisów miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, w kontekście ustalenia przeznaczenia gruntu pod zabudowę dla celu zwolnienia od podatku od towarów i usług, wyrażone zostało między innymi w wyrokach NSA: z 19 października 2018 r. I FSK 1992/16, z 6 lipca 2017 r. I FSK 1883/15, z 9 czerwca 2017 r. I FSK 1650/15 oraz z 15 października 2014 r. sygn. akt I FSK 1115/13.

Podsumowując, transakcja sprzedaży działek w świetle przedstawionych okoliczności sprawy nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Ad 2 i ad 3

W przedstawionym stanie faktycznym sprzedaż wskazanych niezabudowanych działek, jakie powstaną w wyniku podziału geodezyjnego działki o numerze ewidencyjnym 1 obręb (...), gmina (...), dla której Sąd Rejonowy prowadzi księgę wieczystą o numerze (...), którą to działkę nabył Pan na wyłączną własność w roku 2016 wraz żoną do majątku prywatnego objętego wspólnością ustawową małżeńską, bez z góry powziętego zamiaru odsprzedaży, nie stanowi działalności gospodarczej, a zatem nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, bez względu na zamiar wykonywania tych czynności w sposób częstotliwy lub wielokrotny. Działki nie są zabudowane, mają charakter rolny i nie były dokonywane żadne czynności, aby to zmienić.

Zgodnie z treścią art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2017 r. poz. 1221 ze zm.) – zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Na podstawie art. 2 pkt 6 ustawy, ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o towarach – rozumnie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Zgodnie z art. 2 pkt 22 ustawy, ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o sprzedaży – rozumie się przez to odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Czynności wymienione w art. 5 ustawy o VAT, w tym dostawa towarów, jaka obejmuje m.in. sprzedaż gruntów, podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług pod warunkiem, że wykonywane są w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Tymczasem zawodowo jest Pan rolnikiem, a nie agentem, jaki to zarobkowo handluje gruntami.

Nie powinien Pan płacić podatku VAT od sprzedaży gruntu, skoro sprzedawałby go Pan jako rolnik wraz z żoną, a nie przedsiębiorca trudniący się handlem nieruchomościami. Handel gruntami nie wpisuje się w profil działalności rolniczej.

Istotne dla oceny, czy w takim przypadku mamy do czynienia z działaniem w charakterze podatnika VAT w rozumieniu art. 15 ust. 1 i 2ustawy o VAT, mają kryteria określone przez Trybunał Sprawiedliwości UE. Chodzi tutaj zwłaszcza o wyroki z 15 września 2011 r. w sprawach C-180/10 i C-181/10 (Słaby i Kuć). TSUE stwierdził, iż w opisanej sytuacji byłby Pan podatnikiem VAT jedynie w wypadku, gdyby podejmował Pan, podejmowaliby Państwo (wraz z żoną) aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producentów, handlowców i usługodawców w rozumieniu art. 9 ust. 1 akapit drugi dyrektywy VAT. Takie działania mogłyby polegać m.in. na uzbrojeniu terenu lub działaniach marketingowych.

Tymczasem nie planuje i nie wykonuje Pan tego rodzaju działań. W ww. wyroku TSUE stwierdził też, że osoby fizycznej, która prowadziła działalność rolniczą na gruncie nabytym ze zwolnieniem z VAT i przekształconym wskutek zmiany planu zagospodarowania przestrzennego, nie można uznać za podatnika w rozumieniu art. 9 ust. 1 i art. 12 ust. 1 dyrektywy VAT, kiedy dokonuje ona sprzedaży tego gruntu, jeśli sprzedaż ta następuje w ramach zarządu majątkiem prywatnym tej osoby. Przy ocenie działalności osoby sprzedającej nieruchomość należy uwzględniać czynności podejmowane na poszczególnych etapach aktywności sprzedającego w ich całokształcie. Należy mieć przede wszystkim na uwadze te elementy, które łączą się z nakładami inwestycyjnymi wykraczającymi poza standardowe działania zarządu majątkiem prywatnym (por. wyroki NSA z 9 października 2014 r. I FSK 2145/13, z 3 marca 2015 r. I FSK 1859/13, z 11 czerwca 2015 r. I FSK 716/14, z 29 listopada 2016 r. I FSK 636/15).

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 2 pkt 6 ustawy, przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

W myśl art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów, w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy podlega jednak opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, ponieważ aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych (art. 15 ust. 2 ustawy).

Określony w ustawie zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług wskazuje, że do tego, aby faktycznie zaistniało opodatkowanie danej czynności konieczne jest, aby czynność podlegającą opodatkowaniu wykonał podmiot, który dla tej właśnie czynności będzie działał jako podatnik. Definicja działalności gospodarczej, zawarta w ustawie, ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem „podatnik” tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym. Ponadto, działalność gospodarczą stanowi wykorzystywanie towarów w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Analizując powyższe przepisy stwierdzić należy, że dostawa towarów podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywana będzie przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotnym dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy, mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy.

Właściwym jest zatem wykluczenie osób fizycznych z grona podatników w przypadku, gdy dokonują sprzedaży, przekazania, bądź darowizny towarów stanowiących część majątku osobistego, tj. majątku, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży, bądź wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej. W kontekście powyższych rozważań nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje jednorazowych lub okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej, czy zarejestrowanej działalności gospodarczej, a tylko np. wyzbywa się majątku osobistego. Dokonywanie określonych czynności incydentalnie, poza sferą prowadzonej działalności gospodarczej, również nie pozwala na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności.

Z orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 15 września 2011 r. w sprawach C-180/10 i C-181/10 wynika, że czynności związane ze zwykłym wykonywaniem prawa własności nie mogą same z siebie być uznawane za prowadzenie działalności gospodarczej. Sama liczba i zakres transakcji sprzedaży nie mogą stanowić kryterium rozróżnienia między czynnościami dokonywanymi prywatnie, które znajdują się poza zakresem zastosowania Dyrektywy, a czynnościami stanowiącymi działalność gospodarczą. Podobnie – zdaniem Trybunału – okoliczność, że przed sprzedażą zainteresowany dokonał podziału gruntu na działki w celu osiągnięcia wyższej ceny łącznej. Całość powyższych elementów może bowiem odnosić się do zarządzania majątkiem prywatnym zainteresowanego. Inaczej jest w wypadku, gdy zainteresowany podejmuje aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producentów, handlowców i usługodawców w rozumieniu art. 9 ust. 1 akapit drugi Dyrektywy.

Zatem za podatnika należy uznać osobę, która w celu dokonania sprzedaży gruntów angażuje podobne środki wykazując aktywność w przedmiocie zbycia nieruchomości porównywalną do działań podmiotów zajmujących się profesjonalnie tego rodzaju obrotem, tj. działania wykraczające poza zakres zwykłego zarządu majątkiem prywatnym. Chodzi tu przykładowo o nabycie terenu przeznaczonego pod zabudowę, jego uzbrojenie, wydzielenie dróg wewnętrznych, działania marketingowe podjęte w celu sprzedaży działek, wykraczające poza zwykłe formy ogłoszenia, uzyskanie decyzji o warunkach zabudowy terenu, czy wystąpienie o opracowanie planu zagospodarowania przestrzennego dla sprzedawanego obszaru, prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie usług developerskich lub innych tego rodzaju usług o zbliżonym charakterze. Przy czym na tego rodzaju aktywność „handlową” wskazywać musi ciąg powyżej przykładowo przytoczonych okoliczności, a nie stwierdzenie jedynie faktu wystąpienia pojedynczych z nich.

W powyższym wyroku Trybunał stwierdził również, że osoby fizycznej, która prowadziła działalność rolniczą na gruncie nabytym ze zwolnieniem z podatku od wartości dodanej i przekształconym wskutek zmiany planu zagospodarowania przestrzennego niezależnej od woli tej osoby w grunt przeznaczony pod zabudowę, nie można uznać za podatnika podatku od wartości dodanej w rozumieniu art. 9 ust. 1 i art. 12 ust. 1 Dyrektywy 2006/112, zmienionej Dyrektywą 2006/138, kiedy dokonuje ona sprzedaży tego gruntu, jeżeli sprzedaż ta następuje w ramach zarządu majątkiem prywatnym tej osoby. Okoliczność, że osoba ta jest „rolnikiem ryczałtowym” w rozumieniu art. 295 ust. 1 pkt 3 Dyrektywy 2006/112, zmienionej Dyrektywą 2006/138, jest w tym zakresie bez znaczenia. Wskazane orzeczenie Trybunału odnosiło się do rolnika, który korzystał ze zwolnienia od podatku VAT.

Dostawa towarów (np. gruntów) podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywana jest przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działający w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT istotne jest, aby prowadził on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy. W Pana ocenie w przypadku dostawy przedmiotowych działek nie będzie spełniał Pan przesłanki do uznania za podatnika podatku VAT.

Wskazać należy, że przyjęcie, iż dana osoba fizyczna sprzedając nieruchomości działa w charakterze podatnika prowadzącego działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, wymaga ustalenia, że jej działalność w tym zakresie przybiera formę zawodową (profesjonalną), czego przejawem jest taka aktywność tej osoby w zakresie obrotu nieruchomościami, która może wskazywać, że jej czynności przybierają formę zorganizowaną, np. nabycie terenu przeznaczonego pod zabudowę, jego uzbrojenie, wydzielenie dróg wewnętrznych, działania marketingowe podjęte w celu sprzedaży działek, wykraczające poza zwykłe formy ogłoszenia, uzyskanie decyzji o warunkach zagospodarowania terenu (zabudowy), czy wystąpienie o opracowanie planu zagospodarowania przestrzennego dla sprzedawanego obszaru, prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie usług deweloperskich lub innych tego rodzaju usług o zbliżonym charakterze. Przy czym na tego rodzaju aktywność „handlową” wskazywać musi ciąg powyżej przykładowo przytoczonych okoliczności, a nie stwierdzenie jedynie faktu zaistnienia pojedynczych z nich.

Jak wynika z przywołanych wyżej przepisów, dostawa towarów (w tym nieruchomości gruntowej) będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w sytuacji, gdy działaniom podmiotu dokonującego tej dostawy można przypisać znamiona prowadzenia działalności gospodarczej, co w efekcie przesądza o uzyskaniu przez niego statusu podatnika. Uznanie, że dany podmiot w odniesieniu do konkretnej czynności działa jako podatnik podatku od towarów i usług, wymaga oceny każdorazowo odnoszącej się do okoliczności faktycznych danej sprawy. Należy zatem ustalić, czy w odniesieniu do opisanej sprzedaży Nieruchomości, Zbywca spełni przesłanki do uznania za podatnika podatku od towarów i usług.

W Pana ocenie, przytoczony stan faktyczny wskazuje na sprzedaż nieruchomości poza definicją prowadzenia w tym celu działalności gospodarczej. Planowana sprzedaż przedmiotowych działek nie będzie, zgodnie z art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy, dostawą dokonywaną przez podatnika w ramach działalności gospodarczej w zakresie handlu nieruchomości o charakterze zawodowym. Dokonując opisanych we wniosku czynności, nie podejmuje Pan działań podobnych do tych, jakie wykonują podmioty zajmujące się profesjonalnie obrotem nieruchomościami, o których mowa w orzeczeniu w sprawach połączonych C-180/10 i C-181/10, tj. nie wykazuje Pan aktywności w przedmiocie zbycia nieruchomości porównywalnej do działań podmiotów zajmujących się profesjonalnie tego rodzaju obrotem.

Tym samym, skoro w przedmiotowej sprawie występują przesłanki stanowiące podstawę do odmowy uznania Pana oraz żony przy przedstawionej transakcji sprzedaży za podatników podatku od towarów i usług w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, prowadzących działalność gospodarczą, w myśl art. 15 ust. 2 ustawy, to dostawa przedmiotowych nieruchomości nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT jako odpłatna dostawa towarów na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 7 ust. 1 ustawy.

Istotnym elementem przesądzającym o tym jest również okoliczność, że przedmiotowe działki nabył Pan wraz z żoną w odległym czasie – w roku 2016. Okoliczności te wskazują na traktowanie nieruchomości jako majątku osobistego i wchodzą w zakres wykonywania prawa własności co do majątku osobistego.

Wobec powyższego, w przedstawionym stanie faktycznym planowana sprzedaż wskazanych niezabudowanych działek jakie powstaną w wyniku podziału geodezyjnego działki o numerze ewidencyjnym 1 obręb (...), gmina (...) dla której Sąd Rejonowy prowadzi księgę wieczystą o numerze (...), będzie w Pana ocenie czynnością związaną ze zwykłym wykonywaniem prawa własności. Dokonując sprzedaży działki, której jest Pan właścicielem wraz z żoną na mocy ustawowej wspólności majątkowej małżeńskiej, korzystają Państwo z przysługującego prawa do rozporządzania własnym majątkiem, co oznacza, że nie wypełniają Państwo przesłanek zdefiniowanych w art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy VAT, i nie wystąpią Państwo w roli podatnika podatku od towarów i usług w stosunku do tej transakcji.

 Skutkiem powyższego, transakcja zbycia przedmiotowych działek nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy i w związku z tym, w przypadku planowanej sprzedaży działek jakie powstaną w wyniku podziału geodezyjnego działki o numerze ewidencyjnym 1 obręb (...), gmina (...), dla której Sąd Rejonowy prowadzi księgę wieczystą o numerze (...) – w Pana ocenie – nie będzie Pan zobowiązany do odprowadzenia podatku od towarów i usług.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku – jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwanej dalej „ustawą:

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem”, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…)

W świetle art. 2 pkt 6 ustawy:

Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o towarach – rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Zgodnie z przedstawionymi przepisami, grunt (działka) spełnia definicję towaru wynikającą z art. 2 pkt 6 ustawy, a jego sprzedaż jest traktowana jako czynność odpłatnej dostawy towarów na terytorium kraju, o której stanowi art. 7 ust. 1 ustawy, podlegającej opodatkowaniu na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

W oparciu o art. 2 pkt 22 ustawy:

Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o sprzedaży – rozumie się przez to odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy:

Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…).

Zaznaczenia wymaga, że na gruncie przepisów ustawy, również zbycie udziału w towarze (np. współwłasności nieruchomości gruntowej) stanowi odpłatną dostawę towarów. Powyższe potwierdził NSA w uchwale 7 sędziów z 24 października 2011 r., sygn. akt I FPS 2/11.

Towarem jest także udział w prawie własności lub użytkowania wieczystego nieruchomości. Jest to zgodne z normami unijnymi, bowiem według art. 15 ust. 2 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347 str. 1 ze zm.):

Państwa członkowskie mogą uznać za rzeczy:

a)określone udziały w nieruchomości;

b)prawa rzeczowe dające ich posiadaczowi prawo do korzystania z nieruchomości;

c)udziały i inne równoważne udziałom tytuły prawne dające ich posiadaczowi prawne lub faktyczne prawo własności lub posiadania nieruchomości lub jej części.

Problematyka współwłasności została uregulowana w art. 195-221 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061), zwanej dalej „Kodeksem cywilnym”.

Ze współwłasnością mamy do czynienia wtedy, gdy własność tej samej rzeczy przysługuje niepodzielnie kilku osobom. W przypadku współwłasności nieruchomości określonej w częściach ułamkowych, każdy ze współwłaścicieli ma określony ułamkiem udział w nieruchomości.

Współwłasność nie jest instytucją samodzielną, lecz stanowi odmianę własności i charakteryzuje się tym, że własność rzeczy (ruchomej lub nieruchomej) przysługuje kilku podmiotom. Do współwłasności stosuje się – jeśli co innego nie wynika z przepisów poświęconych specjalnie tej instytucji – przepisy odnoszące się do własności.

Należy w tym miejscu zauważyć, że kwestie stosunków majątkowych pomiędzy małżonkami reguluje ustawa dnia z 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2809 ze zm.), zwanej dalej „Kodeksem rodzinnym i opiekuńczym”.

W oparciu o art. 31 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

Z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.

Zatem, istotą wspólności majątkowej małżeńskiej, zarówno ustawowej, jak i umownej, jest to, że każdy z małżonków jest współwłaścicielem poszczególnych składników majątku wspólnego (dorobkowego) na zasadach współwłasności łącznej (bezudziałowej).

Stosownie do art. 35 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

W czasie trwania wspólności ustawowej żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego. Nie może również rozporządzać ani zobowiązywać się do rozporządzania udziałem, który w razie ustania wspólności przypadnie mu w majątku wspólnym lub w poszczególnych przedmiotach należących do tego majątku.

Według art. 36 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

Oboje małżonkowie są obowiązani współdziałać w zarządzie majątkiem wspólnym, w szczególności udzielać sobie wzajemnie informacji o stanie majątku wspólnego, o wykonywaniu zarządu majątkiem wspólnym i o zobowiązaniach obciążających majątek wspólny.

Na mocy art. 36 § 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

Każdy z małżonków może samodzielnie zarządzać majątkiem wspólnym, chyba że przepisy poniższe stanowią inaczej. Wykonywanie zarządu obejmuje czynności, które dotyczą przedmiotów majątkowych należących do majątku wspólnego, w tym czynności zmierzające do zachowania tego majątku.

Na podstawie art. 37 § 1 pkt 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

Zgoda drugiego małżonka jest potrzebna do dokonania czynności prawnej prowadzącej do zbycia, obciążenia, odpłatnego nabycia nieruchomości lub użytkowania wieczystego, jak również prowadzącej do oddania nieruchomości do używania lub pobierania z niej pożytków.

Jak stanowi art. 43 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

Oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym.

Nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów, w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, ponieważ aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy:

Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

W myśl art. 15 ust. 2 ustawy:

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Dla ustalenia, czy osoba dokonująca transakcji sprzedaży nieruchomości jest podatnikiem podatku VAT istotne jest stwierdzenie, że prowadzi ona działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy.

Zatem, kiedy osoba fizyczna dokonuje sprzedaży swojego majątku prywatnego, a czynność ta wykonywana jest okazjonalnie i nie zmierza do nadania jej stałego charakteru, nie oznacza to prowadzenia działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy. Nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej czy zarejestrowanej działalności gospodarczej. Dokonywanie określonych czynności incydentalnie, poza sferą prowadzonej działalności gospodarczej, nie pozwala na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności.

Jednocześnie wykorzystywanie składników majątku, tj. takie wykorzystywanie majątku, które charakteryzuje się powtarzalnością lub długim okresem trwania, które polega na czerpaniu dochodów ze składnika majątku, wskazuje na prowadzenie działalności gospodarczej. Należy stwierdzić, że każdy, kto dokonuje czynności, które zmierzają do wykorzystania nieruchomości dla celów działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy powinien być uznany za podatnika podatku od towarów i usług.

W konsekwencji, wykorzystywanie majątku należącego do danej osoby stanowi również działalność gospodarczą, jeżeli jest dokonywane w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Podstawowym kryterium dla opodatkowania sprzedaży nieruchomości jest ustalenie, czy działanie to można uznać za wykorzystywanie majątku w sposób ciągły do celów zarobkowych, czy majątek nabyty został i faktycznie wykorzystany na potrzeby własne, czy też z przeznaczeniem do działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ustawy.

W tym miejscu należy zaznaczyć, że pojęcie „majątku prywatnego” nie występuje na gruncie analizowanych przepisów ustawy, jednakże wynika z wykładni art. 15 ust. 2 ustawy, w której zasadnym jest odwołanie się do treści orzeczenia TSUE w sprawie C-291/92 (Finanzamt Uelzen v.Dieter Armbrecht), które dotyczyło kwestii opodatkowania sprzedaży przez osobę będącą podatnikiem podatku od wartości dodanej, części majątku niewykorzystywanej do prowadzonej działalności gospodarczej, a służącej jej do celów prywatnych. „Majątek prywatny” to zatem taka część majątku danej osoby fizycznej, która nie jest przez nią przeznaczona ani wykorzystywana dla potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej. Ze wskazanego orzeczenia wynika zatem, że podatnik musi w całym okresie posiadania danej nieruchomości wykazywać zamiar wykorzystywania części nieruchomości w ramach majątku osobistego. Przykładem takiego wykorzystania nieruchomości mogłoby być np. wybudowanie domu dla zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych. Potwierdzone to zostało również w wyroku TSUE z 21 kwietnia2005 r., sygn. akt C-25/03 Finanzamt Bergisch Gladbach v. HE, który stwierdził, że majątek prywatny to mienie wykorzystywane dla zaspokojenia potrzeb własnych.

Jak wynika z przywołanych wyżej przepisów, dostawa towarów (w tym nieruchomości gruntowej) będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w sytuacji, gdy działaniom podmiotu dokonującego tej dostawy można przypisać znamiona prowadzenia działalności gospodarczej, co w efekcie przesądza o uzyskaniu przez niego statusu podatnika. Warto w tym miejscu zaznaczyć, że powyższe może mieć miejsce również w odniesieniu do czynności dokonanej jednorazowo.

Jak wynika z opisu sprawy jest Pan wraz z żoną właścicielem działki – w ramach wspólności majątkowej małżeńskiej – stanowiącej grunt niezabudowany. Zakup działki stanowił czynność zwolnioną od podatku VAT. Zamierzają Państwo podzielić przedmiotowy grunt na 30 mniejszych działek. Względem sprzedawanych działek nie były i nie będą podejmowane czynności zmierzające do podniesienia ich wartości. Sprzedawane działki nie były i nie będą udostępniane osobom trzecim, nie przewidują też Państwo podpisywania przedwstępnych umów sprzedaży. Nie udzielali Państwo żadnych pełnomocnictw do występowania w Państwa imieniu w sprawach dotyczących sprzedaży działek. Jest Pan zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku VAT z tytułu prowadzonej działalności rolniczej, prowadzenia działów specjalnych produkcji rolnej oraz usług maszynami rolniczymi. Sprzedawane działki będą do momentu zbycia użytkowane rolniczo. Na przedmiotowych działkach będą do momentu zbycia zbierane płody rolne, które sprzedawane będą w ramach działalności opodatkowanej podatkiem VAT. Pana żona nie jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług.

Państwa wątpliwości dotyczą kwestii skutków podatkowych transakcji sprzedaży wydzielonych działek (pytania oznaczone we wniosku nr 2-4).

W pierwszej kolejności należy rozstrzygnąć kwestię czy w związku ze sprzedażą działek zostaną spełnione przesłanki do uznania Państwa za podatnika podatku VAT, wykonującego w ramach działalności gospodarczej czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Jak już wyżej wskazałem, status podatnika podatku od towarów i usług wynika z okoliczności dokonywania czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Dla ustalenia, czy osoba dokonująca transakcji sprzedaży nieruchomości jest podatnikiem podatku VAT, istotne jest stwierdzenie, że prowadzi ona działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów cytowanej wyżej ustawy.

Jak stanowi art. 15 ust. 4 ustawy:

W przypadku osób fizycznych prowadzących wyłącznie gospodarstwo rolne, leśne lub rybackie za podatnika uważa się osobę, która złoży zgłoszenie rejestracyjne, o którym mowa w art. 96 ust. 1.

Zgodnie z art. 15 ust. 5 ustawy:

Przepis ust. 4 stosuje się odpowiednio do osób fizycznych prowadzących wyłącznie działalność rolniczą w innych niż wymienione w ust. 4 przypadkach.

W myśl art. 2 pkt 15 ustawy:

Ilekroć w ustawie jest mowa o działalności rolniczej - rozumie się przez to produkcję roślinną i zwierzęcą, w tym również produkcję materiału siewnego, szkółkarskiego, hodowlanego oraz reprodukcyjnego, produkcję warzywniczą, gruntową, szklarniową i pod folią, produkcję roślin ozdobnych, grzybów uprawnych i sadowniczą, chów, hodowlę i produkcję materiału zarodowego zwierząt, ptactwa i owadów użytkowych, produkcję zwierzęcą typu przemysłowego lub fermowego oraz chów i hodowlę ryb i innych organizmów żyjących w wodzie, a także uprawy w szklarniach i ogrzewanych tunelach foliowych, uprawy grzybów i ich grzybni, uprawy roślin "in vitro'', fermową hodowlę i chów drobiu rzeźnego i nieśnego, wylęgarnie drobiu, hodowlę i chów zwierząt futerkowych i laboratoryjnych, chów i hodowlę dżdżownic, entomofagów i jedwabników, prowadzenie pasiek oraz chów i hodowlę innych zwierząt poza gospodarstwem rolnym oraz sprzedaż produktów gospodarki leśnej i łowieckiej, z wyjątkiem drewna okrągłego z drzew tropikalnych (CN 4403 41 00 i 4403 49) oraz bambusa (CN 1401 10 00), a także świadczenie usług rolniczych.

Mając na względzie definicję działalności gospodarczej, zawartą w art. 15 ust. 2 ustawy, należy uznać, że działalność rolnicza, o której mowa w cyt. wyżej art. 2 pkt 15 ustawy, mieści się w pojęciu działalności gospodarczej.

Zatem rolnik, w świetle przepisów ustawy – co do zasady – posiada status podatnika prowadzącego działalność gospodarczą (działalność rolniczą). Co istotne, w sytuacji gdy rolnik dokona rejestracji i uzyska miano podatnika podatku VAT czynnego, oznacza to, że prowadzi on działalność gospodarczą opodatkowaną podatkiem VAT według właściwej stawki tego podatku.

Jak Pan wskazał w opisie sprawy, jest Pan zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku VAT z tytułu prowadzonej działalności rolniczej, prowadzenia działów specjalnych produkcji rolnej oraz usług maszynami rolniczymi. Sprzedawane działki będą do momentu zbycia użytkowane rolniczo. Na przedmiotowych działkach będą do momentu zbycia zbierane płody rolne, które sprzedawane będą w ramach działalności opodatkowanej podatkiem VAT.

Z informacji przedstawionych we wniosku jednoznacznie wynika, że działka nr 1, z której zostaną wydzielone działki będące przedmiotem sprzedaży, jest wykorzystywana wyłącznie przez Pana w działalności rolniczej, z tytułu której jest Pan czynnym i zarejestrowanym podatnikiem podatku VAT. Zatem cała działka wchodzi w skład majątku Pana przedsiębiorstwa, ponieważ jest wykorzystywana w działalności gospodarczej.

Tym samym, to wyłącznie Pan jako czynny zarejestrowany podatnik podatku VAT dokona sprzedaży wydzielonych działek. W konsekwencji nie sprzeda Pan majątku prywatnego, ale składniki majątkowe przedsiębiorstwa, służące prowadzeniu przez czynnego, zarejestrowanego podatnika VAT działalności gospodarczej, którą – w rozumieniu ustawy – jest również działalność rolnicza.

Podsumowując, stwierdzam, że przy sprzedaży wydzielonych działek wyłącznie Pan będzie działał jako podatnik podatku od towarów i usług w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy prowadzący – w myśl art. 15 ust. 2 ustawy – działalność gospodarczą, a transakcja ta będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT jako odpłatna dostawa towarów na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 7 ust. 1 ustawy. Z kolei Pana małżonka nie będzie działała w charakterze podatnika podatku od towarów i usług.

Tym samym Państwa stanowisko w kwestii dotyczącej pytań oznaczonych we wniosku nr 3 i nr 4 uznałem jako nieprawidłowe.

Państwa wątpliwości dotyczą również kwestii zwolnienia od podatku VAT sprzedaży wydzielonych działek (pytanie oznaczone we wniosku nr 2).

Czynność, która podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, może być opodatkowana podatkiem VAT, albo może korzystać ze zwolnienia od tego podatku.

W myśl art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy:

Zwalnia się od podatku dostawę terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane.

W świetle art. 2 pkt 33 ustawy:

Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o terenach budowlanych – rozumie się przez to grunty przeznaczone pod zabudowę zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, a w przypadku braku takiego planu – zgodnie z decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, o których mowa w przepisach o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.

O przeznaczeniu nieruchomości stanowią zatem akty prawa miejscowego. Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego – jako źródło prawa miejscowego, a w przypadku jego braku, decyzja o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu – jako akt indywidualny prawa administracyjnego.

Ponadto należy podkreślić, że przy dokonywaniu oceny, czy dany grunt jest przeznaczony pod zabudowę nie można kierować się wyłącznie jego podstawowym przeznaczeniem określonym w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego, lecz należy również wziąć pod uwagę jego przeznaczenie uzupełniające, wynikające z tego planu. Ustawodawca bowiem definiując w art. 2 pkt 33 ustawy teren budowlany wskazuje, że decydujące znaczenie mają m.in. zapisy miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, nie zawężając przy tym, że chodzi wyłącznie o podstawowe przeznaczenie określone w tym planie.

Zatem, zwolnienie od podatku, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy obejmuje zbycie nieruchomości niezabudowanych (gruntów) wyłącznie w sytuacji, gdy nie stanowią one terenów budowlanych, o których mowa w art. 2 pkt 33 ustawy.

Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że grunt, z którego zostaną wydzielone działki będące przedmiotem planowanej sprzedaży, został objęty miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, który dopuszcza jego przeznaczenie na teren zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej lub usługowej .

Według art. 93 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2023 r. poz. 344 ze zm.):

Podziału nieruchomości można dokonać, jeżeli jest on zgodny z ustaleniami planu miejscowego. W razie braku tego planu stosuje się przepisy art. 94.

Na mocy art. 93 ust. 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami:

Zgodność z ustaleniami planu w myśl ust. 1 dotyczy zarówno przeznaczenia terenu, jak i możliwości zagospodarowania wydzielonych działek gruntu.

Natomiast art. 94 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami wskazuje, że:

W przypadku braku planu miejscowego – jeżeli nieruchomość jest położona na obszarze nieobjętym obowiązkiem sporządzenia tego planu – podziału nieruchomości można dokonać, jeżeli:

1)nie jest sprzeczny z przepisami odrębnymi, albo

2)jest zgodny z warunkami określonymi w decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu.

Zatem podział działek w oparciu o art. 93 ustawy o gospodarce nieruchomościami może być dokonany wyłącznie wówczas, gdy przeznaczenie i możliwości zagospodarowania działek ewidencyjnych, powstałych po podziale, będzie odpowiadać przepisom miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Gdy brak jest takiego planu, podział jest możliwy w oparciu o decyzję o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, która określa warunki podziału i możliwości zabudowy powstałych w ten sposób działek.

Tym samym, sprzedawane działki na moment sprzedaży objęte będą miejscowym planem zagospodarowania terenu, który dopuszczał będzie przeznaczenie gruntu odpowiednio na teren zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej lub usługowej.

Oznacza to, że na dzień transakcji wydzielone działki będą stanowić teren budowlany, w rozumieniu art. 2 pkt 33 ustawy, który nie będzie korzystał ze zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy.

W związku z tym, że dostawa wydzielonych działek nie będzie korzystała ze zwolnienia w trybie art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy, należy przeanalizować warunki do zastosowania zwolnienia wynikającego z przepisu art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy.

W oparciu o art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy:

Zwalnia się od podatku dostawę towarów wykorzystywanych wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku, jeżeli z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

W konsekwencji, aby zastosować zwolnienie od podatku, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy dla dostawy towarów, muszą być spełnione łącznie dwa warunki wskazane w tym przepisie, tj.:

·towary muszą służyć wyłącznie działalności zwolnionej,

·przy nabyciu (imporcie, wytworzeniu) tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Niespełnienie choćby jednego z powyższych warunków daje podstawę do wyłączenia dostawy towarów ze zwolnienia od podatku VAT przewidzianego w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy.

Zaznaczenia wymaga przy tym, że NSA w wyroku z 28 lutego 2013 r., sygn. akt I FSK 627/12 wskazał, że „Zwolnienie, o którym mowa w art. 136 lit. b) dyrektywy 2006/112/WE, a więc również wynikające z art. 43 ust. 1 pkt 2 VATU04, przysługuje tylko wtedy gdy podatnik nie ma prawa do odliczenia podatku na skutek ograniczeń i zakazów przewidzianych przepisami dyrektywy lub VATU04, co wynika np. ze związku ze sprzedażą zwolnioną od podatku (por. art. 86 i art. 88 ustawy), a więc nie ma zastosowania, gdy brak odliczenia podatku w poprzedniej fazie obrotu wynika z faktu, że dana czynność w ogóle nie podlegała opodatkowaniu (por. wyrok ETS z dnia 8 grudnia 2005 r. w sprawie C-280/04 Jyske Finanse A/S) oraz gdy podatnik, mając prawo do odliczenia podatku naliczonego, z uprawnienia tego nie skorzystał”.

W wyroku, na który powołuje się Naczelny Sąd Administracyjny, Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej stwierdził, że ze zwolnienia od podatku VAT nie będzie korzystać dostawa towarów, w stosunku do których podatnik nie odliczył podatku VAT naliczonego z powodów innych niż ściśle określone w art. 136 Dyrektywy 2006/112/WE. Tym samym, przepis art. 136 Dyrektywy 2006/112/WE wskazuje, że w przypadkach, w których przy nabyciu towaru podatek VAT w ogóle nie wystąpił, nie można uznać, że mamy do czynienia z brakiem prawa do odliczenia podatku VAT.

Opis sprawy wskazuje, że transakcja nabycia działki, z której zostaną wydzielone działki będące przedmiotem sprzedaży, nie była opodatkowana podatkiem VAT. Zatem w takiej sytuacji nie można mówić, że przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego przy nabyciu działki lub że takie prawo nie przysługiwało, skoro dostawa nie była objęta tym podatkiem.

Ponadto, sprzedawane działki do momentu ich zbycia użytkowane będą do działalności rolniczej opodatkowanej podatkiem VAT. W związku z tym, działki nie będą wykorzystywane wyłącznie do działalności zwolnionej od podatku od towarów i usług.

Oznacza to, że sprzedaż wydzielonych działek nie będzie objęta zwolnieniem od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, gdyż nie będą spełnione określone w tym przepisie warunki niezbędnych do zastosowania zwolnienia.

Skoro do dostawy wydzielonych działek nie znajdzie zastosowania zwolnienie od podatku wynikające z art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy oraz z art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, przedmiotowa transakcja będzie opodatkowana podatkiem od towarów i usług.

Podsumowując, stwierdzam, że w wyniku dokonanej sprzedaży wydzielonych działek będzie Pan zobowiązany do zapłaty podatku od towarów i usług.

Oceniając całościowo Państwa stanowisko w kwestii dotyczącej pytania oznaczonego we wniosku nr 2 uznałem je jako nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem Państwa wniosku (pytania). Inne kwestie przedstawione w opisie zdarzenia przyszłego, które nie zostały objęte pytaniem nie mogą być rozpatrzone zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej, w myśl którego:

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, na wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną).

Zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa:

Składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego oraz do przedstawienia własnego stanowiska w sprawie oceny prawnej tego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego.

Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Ponoszą Państwo ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu zdarzenia przyszłego. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Państwa w złożonym wniosku. Zatem, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego w opisie sprawy, wydana interpretacja traci swą aktualność.

Ponadto, na ocenę prawidłowości analizowanej kwestii nie może wpłynąć powołane przez Państwa orzecznictwo, ponieważ zapadło ono w odniesieniu do indywidualnego i właściwego tylko temu orzecznictwu opisu sprawy.

W związku z powyższym, nie negując takiego orzecznictwa, jako cennego źródła w zakresie wskazywania kierunków wykładni norm prawa podatkowego, należy zauważyć, że moc obowiązująca zaprezentowanych przez Państwa wyroków zamyka się w obrębie spraw, dla których zostały wydane.

Interpretacja rozstrzyga o skutkach podatkowych w części dotyczącej podatku od towarów i usług. Natomiast wniosek w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych podlega odrębnemu rozpatrzeniu.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Z funkcji ochronnej będą mogli skorzystać Ci z Państwa, którzy zastosują się do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację przez Zainteresowanego, który jest stroną postępowania

Pan B (Zainteresowany będący stroną postępowania – art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) ma prawo wnieść skargę na tę interpretację indywidualną do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a, art. 14b § 1 i art. 14r ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).

close POTRZEBUJESZ POMOCY?
Konsultanci pracują od poniedziałku do piątku w godzinach 8:00 - 17:00