Interpretacja indywidualna z dnia 24 lipca 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0113-KDIPT2-2.4011.482.2024.1.EC

Skutki podatkowe umorzenia wierzytelności z tytułu kredytu hipotecznego w części zaciągniętego na zakup działki i w części na refinansowanie poniesionych kosztów na zakup ww. działki.

Interpretacja indywidualna – stanowisko w części prawidłowe i w części nieprawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych umorzenia wierzytelności z tytułu kredytu hipotecznego w części zaciągniętego na zakup działki jest prawidłowe, natomiast w części zaciągniętego na refinansowanie poniesionych kosztów na zakup ww. działki jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

11 czerwca 2024 r. złożyła Pani wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych umorzenia wierzytelności z tytułu kredytu hipotecznego. Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

W styczniu 2008 r. Wnioskodawczyni zaciągnęła w banku … kredyt hipoteczny w kwocie  72 817,34 CHF przeznaczony na zakup działki, na której zamierzała zbudować dom. Mimo,  że wiele osób zaczęło spory sądowe z bankami dotyczące kredytów w CHF, Wnioskodawczyni tego nie zrobiła, lecz wołała podpisać ugodę z bankiem. Stało się tak, ponieważ właściwie wszyscy kredytobiorcy, który zaciągnęli kredyty w CHF wygrywają z bankami, Wnioskodawczyni zaczęła się przygotowywać do procesu sądowego. Wnioskodawczyni wystąpiła o zaświadczenie niezbędne do złożenia pozwu przeciwko bankowi. Zadzwonił do Wnioskodawczyni pracownik banku …. (bank, który przejął …….) i zaproponował ugodę. Z uwagi na fakt, że ugoda wydawała się naprawdę rozsądna, Wnioskodawczyni postanowiła spotkać się w banku i omówić ten temat. W czasie rozmowy pracownik banku ….. poinformował Wnioskodawczynię, że w przypadku ugody będzie musiała zapłacić podatek od dochodu, który będzie naliczony od kwoty, którą Wnioskodawczyni zyska. Bank po przewalutowaniu kredytu, zgodnie z ugodą w przyszłym roku, prześle Jej  PIT-11, od którego Wnioskodawczyni będzie musiała zapłacić podatek. Informacja wydała się Wnioskodawczyni niewiarygodna, gdyż po pierwsze, gdyby założyła sprawę w Sądzie  i wygrała nie musiałaby płacić podatku. Po drugie, kredytobiorcy podpisujący pierwszą ugodę z bankiem w sprawie kredytu hipotecznego w CHF są zwolnieni z podatku. Niestety pracownik banku poinformował Wnioskodawczynię, że w ciągu roku od zakupu działki nie przekształciła jej w działkę budowlaną.

Działka rzeczywiście ma status działki rolnej, ale po pierwsze - ma 3 313 m², po drugie - Wnioskodawczyni ma wydane na działkę warunki zabudowy, po trzecie na działkach, które zostały wydzielone z tej samej działki pierwotnej właściwie wszyscy sąsiedzi Wnioskodawczyni postawili domy. Oznacza to, że działka mimo, że w księdze wieczystej ma status działki rolnej, w rzeczywistości jest działkę budowlaną. Mąż Wnioskodawczyni niestety miał udar, po którym już nie jest tak sprawny aby budować dom. Mimo wszystko, Wnioskodawczyni skorzystała z ugody przygotowanej przez bank, aby nie uczestniczyć  w długotrwałym procesie sądowym, który bez problemu by wygrała. Dlatego Wnioskodawczyni składa pytanie, czy podpisując porozumienie z bankiem - ugodę rzeczywiście będzie musiała zapłacić podatek. Umowa kredytowa została zawarta w dniu 15 stycznia 2008 r. na okres 30 lat.

Bank zgodnie z pkt 2 Umowy kredytowej udzielił kredytu na okres od dnia zawarcia umowy do dnia 15 stycznia 2038 r. Umowa kredytowa została zawarta przez Wnioskodawczynię (...) oraz Jej męża (...). Żadnych innych kredytobiorców lub poręczycieli kredytu nie ma.  W przedmiotowym kredycie zarówno Wnioskodawczyni, jak i Jej mąż, odpowiadają solidarnie za spłatę kredytu do jego pełnej wysokości.

Kredyt został udzielony przez …. (… z siedzibą w (...)), czyli podmiot w pełni kontrolowany przez Komisję Nadzoru Finansowego i objęty gwarancjami Skarbu Państwa. W tej chwili po przejęciu … przez … kredyt jest obsługiwany  w ..., również kontrolowany przez Komisję Nadzoru Finansowego i objęty gwarancjami Skarbu Państwa. Cel kredytu wpisany w umowie kredytowej to: „Kredyt przeznaczony jest na zakup działki gruntu nr ew. …. o pow. 3.313 m², położonej  w (...) oraz refinansowanie środków własnych poniesionych  na ww. cel. Dla nieruchomości urządzona będzie księga wieczysta, po wydzieleniu jej z księgi wieczystej KW Nr … przez Sąd Rejonowy w …, ….Wydział Ksiąg Wieczystych. (obecnymi właścicielami są p. (...))”.

Jest to kredyt hipoteczny, jest to kredyt mieszkaniowy zaciągnięty na cele mieszkaniowe,  o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.). Kredyt został zaciągnięty na zakup działki, na której kredytobiorcy zamierzali i ciągle zamierzają wybudować swój dom. Niestety z uwagi na udar mózgu, który przeszedł mąż Wnioskodawczyni w kwietniu 2015 r., Wnioskodawczyni nie była w stanie zająć się budową domu. W międzyczasie została zmieniona nazwa ulicy, przy której znajduje się działka  nr …. z ulicy (...) na ulicę (...).

Wnioskodawczyni znalazła interpretację podatkową w identycznej sprawie: „Kobieta zaciągnęła kredyt na zakup gruntu pod budowę domu jednorodzinnego. Działkę kupiła, ale domu na niej nie postawiła. Teraz podpisała z bankiem ugodę, na podstawie której umorzył jej część zadłużenia. Czy ma prawo do ulgi? Fiskus uznał, że tak. Kredyt był bowiem przeznaczony na zakup działki pod budowę. A ten cel został zrealizowany (interpretacja  nr 0112-KDIL2-1.4011. 502.2023.2.MKA).”

Jeśli Wnioskodawczyni osobiście, z uwagi na zdrowie męża, nie postawi domu na działce, której dotyczy ww. wniosek, któreś z dzieci Wnioskodawczyni będzie mogło zbudować tam swój dom lub obydwoje będą mogli podzielić działkę i postawić dwa domy. W tej sprawie również jest korzystna dla Wnioskodawczyni interpretacja podatkowa: „Skarbówka potwierdza też, że ulga przysługuje, jeśli kredyt zaciągnięto na zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych dzieci kredytobiorcy (interpretacja nr 0115-KDIT2.4011.458.2022.2.RS)”.

W każdym bądź razie, działki Wnioskodawczyni nie zamierza sprzedawać. W tej chwili działka została pozbawiona wszelkich nasadzeń, krzaków, drzew oraz chwastów. Działka w całości została wyrównana, posadzona na niej została piękna trawa boiskowa, która jest regularnie koszona co najmniej raz na dwa tygodnie. Kredyt został zaciągnięty na realizację tylko tej jednej inwestycji dla małżonków (...) wraz z dziećmi (...). Kredyt został zaciągnięty na realizację celów mieszkaniowych. W chwili zaciągnięcia kredytu na zakup działki objętej wnioskiem, Wnioskodawczyni mieszkała wraz  z rodziną (łącznie 4 osoby) w malutkim mieszkaniu zlokalizowanym niedaleko tej działki,  o powierzchni 42 m², składającym się z dwóch pokoi i kuchni.

W wydanej decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu dla działki  o powierzchni 3 313 m², wynika sposób zagospodarowania terenu poprzez budowę budynku mieszkalnego. Urząd ustalił warunki zabudowy, dla inwestycji polegającej na budowie budynku mieszkalnego jednorodzinnego, przewidzianego do realizacji na działce ewid.  nr …, położonej w (...).

Rodzaj zabudowy:

·zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna,

·zamierzenie inwestycyjne polega na budowie nowego budynku jednorodzinnego na działce przy (...).

Na dzień zawarcia ugody z bankiem (do ugody z bankiem już doszło) Wnioskodawczyni posiadała decyzję o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu dla działki ewid. nr …. o powierzchni 3 313 m². Kredyt hipoteczny został zabezpieczony hipoteką umowną zwykłą do kwoty 72 817,34 CHF na rzecz wierzyciela (...), oraz hipoteką umowną kaucyjną do kwoty 36 408,67 CHF na rzecz wierzyciela (...), na działce nr ........ o powierzchni 0,3313 ha, nr KW .........

Wnioskodawczyni jest wraz z mężem, na zasadach wspólności ustawowej majątkowej małżeńskiej, właścicielem działki, na zakup której zaciągnięto kredyt hipoteczny.  Do podpisania ugody z Bankiem … (dawniej …) doszło w dniu  7 lutego 2024 r. Do podpisania ugody już doszło. W ramach ugody z bankiem …. (dawniej ……...) z dnia 7 lutego 2024 r. doszło do przewalutowania kredytu z franka szwajcarskiego na polski złoty. Według umowy doszło do umorzenia przez bank zadłużenia (zwolnienia z długu) wynikającego z zawartej umowy kredytu hipotecznego.

W sprawie przewalutowania kredytu, umorzenia zobowiązania kredytowego, ugoda zawiera następujące postanowienia:

„2.1 Strony zgodnie postanawiają, że kwota zadłużenia z tytułu Umowy, wynosząca  37 261,67 CHF będzie przeliczona na walutę polską (PLN) po średnim kursie walut obcych ogłaszanym przez NBP ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień zawarcia ugody. 2.2 Strony zgodnie postanawiają, że po przewalutowaniu zostanie dokonane umorzenie części zadłużenia z tytułu kredytu, o którym mowa w ppkt. 2.1 w wysokości odpowiadającej sytuacji jakby zadłużenie zostało przewalutowane po kursie 0,9878 CHF/PLN.

Wnioskodawczyni dodaje, że w dniu uruchomienia kredytu, czyli 15 stycznia 2008 r.,  średni kurs CHF był wyższy od kursu przewalutowania dotyczącego ugody i wynosił  2,2024 CHF/PLN. Przewalutowanie kredytu zostało przeprowadzone w ramach istniejącej umowy kredytowej zawartej w 2008 r. w drodze jej zmiany na podstawie aneksu do tej umowy. Ugoda została zawarta w wyniku mediacji przeprowadzonych w Sądzie Arbitrażowym przy Krajowej Izbie Gospodarczej (sygnatura Nr …….). W ramach ugody z Bankiem doszło również do umorzenia zobowiązania kredytowego (zwolnienia  z długu). W dniu ugody, czyli 7 lutego 2024 r., średni kurs NBP wynosił 4,6322 CHF/PLN. Zgodnie z tym, kwota kredytu wynosząca 37 261,67 CHFx4,6322 CHF/PLN wynosiła 172 603,51 zł. Zgodnie z ugodą po przewalutowaniu pozostała kwota kredytu wynosiła 37 261,67 CHFxO,9878 CHF/PLN = 36 807,07 zł.

Odejmując kwotę początkową od kwoty końcowej: 172 603,51 zł - 36 807,07 zł = 135 796,44 zł, umorzeniu uległa kwota 135 796,44 zł. Umorzeniu uległa tylko kwota kapitału. Umorzenie dotyczyło wszystkich kredytobiorców solidarnie. Do spłaty pozostałej po umorzeniu części kredytu zobowiązani będą nadal kredytobiorcy, czyli (...) solidarnie. W przeszłości ani Wnioskodawczyni, ani mąż, nie korzystali z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności.

Pytanie

Czy w związku z podpisaniem ugody z Bankiem … dotyczącej przewalutowania kredytu w CHF, Wnioskodawczyni będzie mogła skorzystać z zaniechania poboru podatku dochodowego od dochodów związanych z kredytem udzielonym na cele mieszkaniowe?

Pani stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawczyni, tak. Będzie Ona mogła skorzystać z zaniechania poboru podatku dochodowego od dochodów związanych z kredytem udzielonym na cele mieszkaniowe, gdyż zakupiona przez Wnioskodawczynię na kredyt działka została zakupiona na cele mieszkaniowe.

W tej sprawie dotyczącej męża Wnioskodawczyni, została wydana indywidualna interpretacja podatkowa nr 0113-KDIPT2-2.4011.290.2024.3.ACZ. Stwierdzono, że jego stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych umorzenia wierzytelności z tytułu kredytu hipotecznego w części zaciągniętego na zakup działki jest prawidłowe, natomiast w części zaciągniętego na refinansowanie poniesionych kosztów na zakup  ww. działki jest nieprawidłowe.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest w części prawidłowe i w części nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Reguły dotyczące opodatkowania

Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.):

Stosownie do art. 9 ust. 2 ww. ustawy:

Jak stanowi art. 11 ust. 1 ww. ustawy:

Z przedstawionych przepisów wynika, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega – co do zasady – każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną. Zgodnie natomiast z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei definiowany jest przez ustawodawcę, czemu dał wyraz w art. 11 ust. 1, jako otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Niemniej jednak z definicji tej wywieść można również, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa, jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, niemające charakteru zwrotnego.

O uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym do osób fizycznych można więc mówić, w każdej sytuacji, gdy podatnik – czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnych świadczeń), czy też gdy na skutek określonego zdarzenia powodującego zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów – uzyskuje określone przysporzenie majątkowe.

Wskazać również należy, że dla celów podatkowych przyjmuje się – co znajduje potwierdzenie w orzecznictwie – że pojęcie nieodpłatnego świadczenia, o którym mowa w art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ma szerszy zakres niż w prawie cywilnym. Obejmuje ono bowiem wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne, to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku tej osobie, mające konkretny wymiar finansowy.

Źródła przychodów

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wyraźnie rozróżnia źródła przychodów oraz sposób opodatkowania dochodów z poszczególnych źródeł.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Stosownie do art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności”, wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Umorzenie wierzytelności

Przystępując do oceny skutków podatkowych umorzenia Pani przez bank w lutym 2024 r. wierzytelności od zaciągniętego w 2008 r. kredytu hipotecznego, wskazać należy, że instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2488 ze zm.).

Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ww. ustawy:

Podkreślić należy, że otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Należy w tym miejscu wyjaśnić, że umorzenie wierzytelności następuje w przypadku zwolnienia z długu, czyli zrzeczenia się przez wierzyciela z prawa do wierzytelności, bez uzyskania świadczenia ze strony dłużnika. Takie zrzeczenie się, pod warunkiem, że dłużnik je przyjmie, powoduje, że zobowiązanie wygasa.

Zgodnie bowiem z instytucją zwolnienia z długu uregulowaną w art. 508 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm.):

Tak więc, dla umorzenia wierzytelności koniecznym jest zgoda dłużnika (np. uzyskana w wyniku ugody, czy poprzez oświadczenie).

Tym samym, wartość umorzonych Pani kwot wierzytelności z tytułu kredytu hipotecznego (kwoty kapitału), na podstawie zawartej w lutym 2024 r. ugody z bankiem, stanowi przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu nieodpłatnych świadczeń, klasyfikowany do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy.

Zaniechanie poboru podatku

Jednakże, zgodnie z § 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (Dz. U. z 2022 r. poz. 592 ze zm.):

Natomiast z § 3 ww. rozporządzenia wynika, że:

Z kolei § 4 ww. rozporządzenia zmieniony rozporządzeniem z dnia 20 grudnia 2022 r. (Dz. U. z 2022 r. poz. 2743), które weszło w życie 24 grudnia 2022 r. stanowi, że:

Zgodnie z treścią art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wskazanego w § 3 ww. rozporządzenia:

Dochody, od których zaniechano poboru podatku nie są wykazywane w zeznaniach rocznych i nie podlegają opodatkowaniu oraz zgłoszeniu do urzędu skarbowego.

Z powyższego wynika zatem, że zaniechanie poboru podatku znajdzie zastosowanie  do umorzonych od dnia 1 stycznia 2022 r. do dnia 31 grudnia 2024 r. osobom fizycznym kwot wierzytelności z tytułu kredytów zaciągniętych na cele mieszkaniowe i zabezpieczonych hipotecznie, udzielonych przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmioty uprawnione  do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw, w przypadku, gdy kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej,  a w przypadku więcej niż jednego kredytu mieszkaniowego – gdy kredyty mieszkaniowe zostały zaciągnięte na realizację wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej oraz  w przypadku, gdy osoba fizyczna będąca stroną umowy kredytu mieszkaniowego nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona w lit. a) inwestycji mieszkaniowej (§ 1 ust. 1 pkt 1 lit. b ww. rozporządzenia). Istotne jest, żeby kredyt mieszkaniowy został przeznaczony na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a w przypadku umorzenia kredytu refinansowego – aby został on zaciągnięty na refinansowanie (zastąpienie) kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Skutki podatkowe umorzenia Pani wierzytelności z tytułu kredytu hipotecznego w części zaciągniętego na refinansowanie poniesionych kosztów na zakup działki

Z przedstawionego przez Panią opisu sprawy wynika, że w styczniu 2008 r. zaciągnęła Pani wraz z mężem w Banku … kredyt hipoteczny we franku szwajcarskim na zakup działki rolnej o powierzchni 3 313 m² oraz refinansowanie środków własnych poniesionych  na ww. cel.

Z przepisów omawianego rozporządzenia Ministra Finansów jednoznacznie wynika, że analizowane zaniechanie może mieć zastosowanie w przypadku umorzenia kredytu refinansowego w sytuacji, gdy został on zaciągnięty na refinansowanie (zastąpienie) kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na te wydatki o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Należy jednakże mieć na uwadze, że zaciągnięty przez Panią kredyt został przeznaczony zarówno na zakup działki, jak i refinansowanie kosztów związanych z zakupem ww. działki.

Zauważyć należy, że pojęcia kredyt refinansowy i kredyt na refinansowanie nie są tożsame.

Zaciągnięcie kredytu na refinansowanie jest to zdarzenie rozumiane jako operacja pieniężna, polegająca na wykorzystaniu zewnętrznych funduszy pieniężnych w celu zastąpienia środków pierwotnie wydatkowanych na jakiś cel.

Pojęcie kredyt refinansowy implikuje konieczność wcześniejszego zaciągnięcia kredytu, aby później możliwym było zaciągnięcie kredytu refinansowego na jego spłatę. Zatem czynność refinansowania zakupu kredytem hipotecznym należy odróżnić od zaciągnięcia kredytu refinansowego. Kredyt refinansowy przeznaczony jest na spłatę wcześniej zaciągniętego kredytu hipotecznego i jest on zabezpieczony na podstawie wartości aktualnie posiadanej nieruchomości. Natomiast zwrot „refinansowanie” oznacza operację pieniężną polegającą na uzyskaniu zewnętrznych źródeł finansowania w celu zastąpienia środków własnych, które zostały wydatkowane na jakiś cel. W rezultacie, pierwotnie wydatkowane środki pieniężne mogą być niejako „ponownie” wykorzystane na dowolny cel. Środki z kredytu na refinansowanie niejako zastępują środki uprzednio wydatkowane z własnych zasobów.

Z powołanych przepisów jednoznacznie wynika, że analizowane zaniechanie może mieć zastosowanie w przypadku umorzenia kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym  od osób fizycznych lub w przypadku umorzenia kredytu refinansowego w sytuacji, gdy został on zaciągnięty na refinansowanie (zastąpienie) kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na te wydatki.

Przepis ten nie odnosi się natomiast do kredytów hipotecznych zaciągniętych na refinansowanie środków własnych poniesionych na zakup nieruchomości. Tego rodzaju wydatek nie został wymieniony w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Mając zatem na uwadze przedstawiony we wniosku stan faktyczny oraz powołane przepisy prawa stwierdzić należy, że kwota wierzytelności z tytułu kredytu hipotecznego zaciągniętego w 2008 r. na zakup działki i na refinansowanie poniesionych kosztów na zakup tej działki, która została Pani umorzona przez bank w lutym 2024 r. (kwota kapitału), stanowi dla Pani przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu nieodpłatnych świadczeń, klasyfikowany do źródła, o którym mowa  w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy, podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

W stosunku do uzyskanego przez Panią w 2024 r. przychodu związanego z umorzeniem wierzytelności z tytułu kredytu hipotecznego w części zaciągniętego na refinansowanie poniesionych kosztów na zakup działki, nie znajdzie zastosowania zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe.

W konsekwencji, od przychodu powstałego w 2024 r., w związku z umorzeniem tej części kredytu hipotecznego jest Pani zobowiązana do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych.

Zatem, w tej części Pani stanowisko należało uznać za nieprawidłowe.

Skutki podatkowe umorzenia Pani wierzytelności z tytułu kredytu hipotecznego w części zaciągniętego na zakup działki

Z przedstawionego przez Panią opisu sprawy wynika również, że na dzień zawarcia ugody z bankiem posiadała Pani decyzję o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu dla działki nr … o powierzchni 3 313 m². Z wydanej decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu dla ww. działki wynika sposób zagospodarowania terenu poprzez budowę budynku mieszkalnego.

Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe, w ust. 3 pkt 3 odsyła do art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. katalogu wydatków mieszkaniowych.

Przy czym ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie precyzuje, jaki grunt jest gruntem pod budowę budynku mieszkalnego ani co oznacza zmiana przeznaczenia gruntu na grunt pod budowę budynku mieszkalnego, uprawniająca do skorzystania z ww. zwolnienia.

W celu doprecyzowania tych pojęć należy zatem odwołać się do przepisów ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 977 ze zm.).

Zgodnie z art. 2 pkt 12 ww. ustawy:

Definicję działki budowlanej zawiera również rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1225).

Przepis § 3 pkt 1a tego rozporządzenia stanowi, że:

W myśl art. 4 ust. 1 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym:

Z kolei, zgodnie z art. 4 ust. 2 ww. ustawy:

W myśl art. 6 ust. 1 ww. ustawy:

Stosownie do art. 6 ust. 2 ww. ustawy:

W świetle przepisu art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, uznającego za wydatki na własne cele mieszkaniowe nabycie gruntu pod budowę budynku mieszkalnego lub udziału w takim gruncie, wynikające z miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego przeznaczenie nabytego gruntu pod budownictwo mieszkaniowe lub decyzji o warunkach zabudowy działki budynkiem mieszkalnym spełnia ww. przesłankę.

Wobec powyższego, stwierdzić należy, że w stosunku do uzyskanego przez Panią w 2024 r. przychodu związanego z umorzeniem wierzytelności z tytułu kredytu hipotecznego w części odpowiadającej kwocie wierzytelności z tytułu sfinansowania tym kredytem zakupu działki, dla której na dzień zawarcia ugody z bankiem posiadała Pani decyzję o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, z której wynika sposób zagospodarowania terenu poprzez budowę budynku mieszkalnego, znajduje zastosowanie zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe.

W związku z powyższym, nie jest Pani zobowiązana do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych od przychodu powstałego w związku z umorzeniem tej części kredytu hipotecznego.

Zatem, w tej części Pani stanowisko należało uznać za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązuje w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretację indywidualną w trybie art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.), opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego podanego we wniosku – nie prowadzi postępowania dowodowego. Należy wskazać, że przy wydawaniu interpretacji Organ dokonał wyłącznie analizy okoliczności podanych we wniosku. Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest bowiem ustalanie, czy przedstawiony we wniosku stan faktyczny (zdarzenie przyszłe) jest zgodny ze stanem rzeczywistym. Ustalenie stanu rzeczywistego stanowi domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne. Jeżeli zatem, przedstawiony we wniosku stan faktyczny będzie różnił się od występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Pani w zakresie przedstawionego stanu faktycznego.

Ponadto wskazać należy, że z uwagi na to, że interpretacje prawa podatkowego wydawane są w indywidualnej sprawie zainteresowanego, co wynika z art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa – niniejsza interpretacja dotyczy wyłącznie Pani. Nie wywołuje skutków prawnych dla innych osób (np. Pani męża).

Końcowo wskazać należy także, że przeanalizowaliśmy powołane przez Panią we wniosku interpretacje indywidualne. Zauważyć należy, że dotyczą one indywidualnych spraw innych podmiotów w innych stanach faktycznych/zdarzeniach przyszłych niż przedstawione we wniosku i tylko w tych sprawach są wiążące.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).